تور لحظه آخری
امروز : پنجشنبه ، 12 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام صادق (ع):آنگاه که روزه مى ‏گیرى باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه ‏دار باشند.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1820274342




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

زبانی که فرش بدان سخن می گوید!


واضح آرشیو وب فارسی:الف: زبانی که فرش بدان سخن می گوید!
بخش فرهنگی الف؛ 20 اسفند1394

تاریخ انتشار : پنجشنبه ۲۰ اسفند ۱۳۹۴ ساعت ۲۰:۴۰
«نماد و نشانه شناسی در فرش ایران»نوشته: محمد افروغناشر :فرهنگسرای میردشتی، چاپ اول ۱۳۹۳۱۵۲ صفحه، ۲۰۰۰۰ تومانشما می توانید کتاب «نماد و نشانه شناسی در فرش ایران» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهرکتاب آنلاین خرید کنید. ****در صحنه ای از فیلم کمال‌الملک ساخته علی حاتمی، استاد نقاش (کمال الملک) که به پیری رسیده در برابر هنر یک قالی‌باف سر تعظیم فرود می آورد که هنر نزد شما بود ما یک عمر از آن غافل بودیم و به زیر پای خود نگاه نکردیم! (نقل به مضمون)آنچه مرحوم حاتمی در فیلم خود به اشاره از آن یاد می کند، حقیقتی است انکار ناشدنی از کم توجهی اغلب مردم این دیار به یک هنر و صنعت اصیل ایرانی. متاسفانه اغلب ما بیش از آنکه به جنبه های هنری فرش توجه داشته باشیم در بهترین حالت ارزش مادی آن را مورد توجه قرار می دهیم؛ همچون خواستگاری که وقتی قدم به خانه دختر می گذارد، قالی های خانه را تنها به عنوان نشانه هایی از تمکن مالی صاحبان خانه مورد توجه قرار می دهد، نه به عنوان نشانه هایی از فرهیختگی و برخورداری از ذوق و درک زیبایی‌شناسانه هنری اهل خانه.محققان برای قالی بافی در ایران، قدمتی قریب به ۲۵۰۰ سال در نظر می گیرند که به دوره هخامنشیان و حتی مادها نسبت داده می شود؛ چنان که گزنفون تاریخ نگار یونانی نیز به قالی‌های ایرانی در آن روزگار اشاره کرده است.خلاصه اینکه قالی و قالی بافی برای ایرانیان، از جنبه های گوناگونی برخوردار بوده است. صنعتی کوچک در قلب خانه برای کمک به اقتصاد خانواده که در عین حال بستری بوده برای نشان دادن توانایی های هنری؛ چونان که طرح و رنگ و تار و پود آن و ظرافت دستان زنان و مردان همگی دست به دست هم داده و حکایت از هنر بافندگان آن قالی ها دارند.در حوزه فرش و فرش‌بافی پژوهش های گوناگونی انجام شده که هر یک جنبه ای از وجوه مختلف این هنر و صنعت اصیل ایرانی را مورد توجه قرار داده اند. کتاب «نماد و نشانه شناسی در فرش ایران» نوشته محمد افروغ که به همت فرهنگسرای میردشتی به شکلی مقبول منتشر شده، چنان که از عنوان آن پیداست؛ می کوشد نمادها و نشانه‌های یکار گرفته شده در قالی های ایرانی را مورد شناخت و تحليل قرار دهد. نويسنده کتاب با تاکید بر ضرورت و اهميت این شناسایی و تحلیل معتقد است: «نمادها و نشانه‌ها، اسطوره و آيين‌ها را بايد به‌مثابه ارزش‌هاي فرهنگي داوري کرد. اين کتاب قطره‌اي بسيار ناچيز از درياي اساطير و رموز و نشانه‌هاي بس کهن که بافنده ايراني با آگاهي و انديشه پوياي خويش، آن را در صحنه و پهنه قالي ايراني نمودار کرده است. در اين کتاب سعي بر آن است تا به توضيح، تفسير و ريشه‌يابي برخي نمادها و نشانه‌هاي موجود در قالي ايراني پرداخته شود.»بی گمان فرش به عنوان یکی از شاخص‌‌ترین هنر - صنعت های اصیل و دیرپا در ایران، ریشه در فرهنگ، زندگی و سنت های مناطق گوناگون دارد. فرش هر منطقه از این دیار صرف نظر از تفاوت ویژگی هایی که تابع تفاوت، جنس نخ، رنگ و بافت قالی و... است از منظر طرح و نقش نیز از ویژگی های متفاوت و در خور توجهی برخوردار است. طرح و نقش هایی که در آن نمادها و نشانه هایی از زندگی، باورها، فرهنگ مردم آن مناطق به صورت آگاهانه و ناخودآگاه بکار رفته و قابل شناسایی و تحلیل است.آنچه کتاب محمد افروغ را به اثری در خور اعتنا بدل ساخته که با دیگر پژوهش های ایر حوزه متفاوت است، نوع رویکرد او به این مقوله است. به بیان دیگر نویسنده کتاب حاضر برای تحلیل این نقوش و نمادهای دیرینه و سنتی از روشی علمی و مدرن استفاده کرده است.نویسنده با رویکردی نشانه‌شناسانه و متکی به روش های علمی و مدرن به سراغ ماهیت نمادین و اسطوره‌ای نقوش قالی‌های ایرانی رفته است و با استفاده از منابع گوناگون در زمینه نشانه شناسی اسطوره ای، رمز شناسی عرفانی شناخت و تحلیل بسیاری از این نقوش را دستمایه کتاب خود قرار داده است. محمد افروغ با آوردن این شیوه تحلیل به حوزه فرش ایرانی کاری ارزنده و تازه را سامان داده است و این تحلیل‌ها نیز به نتایجی نو برای ارزیابی و مشخص شدن قدر و ارزش هنری فرش های ایرانی انجامیده است. کتاب در ۱۲ فصل تدوین شده است که فصل آخر در برگیرنده جمع بندی کوتاه و موجزی از طرحی ست که در کتاب دنبال شده است. «تعاریف نماد و مفهوم آن»، «نمادگرایی در هنر»، «نمادگرایی در هنرهای بصری»، «نمادگرایی در هنرهای سنتی»،‌ «نماد در قالی»، «مفهوم اسطوره»، «نشانه‌شناسی در فرش»، «نظام نشانه‌شناسی و اسطوره»، «طرح، نقش و اسطوره»، «در باب نقوش و طرح های قالی ایران»؛ «مفهوم رمزی و اساطیری نقوش فرش ایرانی» و «حاصل سخن» عناوین فصول این کتاب هستند.نویسنده در فصول آغازین کتاب برای آشنایی مخاطبان به سراغ تعاریف و شرح‌های مقدماتی درباره ماهیت «نماد»، «نشانه» و «اسطوره» رفته است و به شکلی موجز اما سودمند، مطالبی دسته‌بندی شده را در اختیار مخاطبان نا آشنا با این حوزه قرار داده است. در فصول میانی کتاب نیز اهتمام نویسنده آن بوده که این تعاریف کلی گرایانه را که می توانند مبنای بررسی هر حوزه ای باشند، با حوزه مورد نظر خود یعنی هنر ایرانی و به خصوص فرش آن پیوند بزند. محتوای این فصول دربرگیرنده مبانی و مطالعات علم نشانه‌شناسی در سطح و محدوده مورد نیاز خواننده این کتاب است. مباحثی همچون: «نمادهای هندسی»، «نمادهای گیاهی»، «نمادهای حیوانی»، «هم‌نشینی و جانشینی رنگ و نقش»، «مفاهیم نمادین نقش» و «مفاهیم تمثیلی نقش». مخاطبی که با این روند تدریجی پیش آمده در فصول پایانی کتاب با اصلی ترین بخش های این پژوهش یعنی بررسی نقوش استخراج شده از دل فرش های ایرانی با استفاده از تعاریف و رویکرد تشریح شده در فصول پیشین روبه رو می شود که گزارشی کم وبیش جامع از مجموعه نقوش و ماهیّت نمادین آنهاست.فصل دهم و یازدهم به ترتیب «در باب نقوش و طرح‌های قالی ایران» و «مفهوم رمزی اساطیری نقوش فرش ایرانی» نام دارند؛ در این دو فصل نویسنده با مدد مبانی تشریح شده در فصول پیشین به صورتی تفکیک شده ابتدا به معرفی و تحلیل عناصر نمادین در نقوش مختلف فرش ایرانی پرداخته (فصل دهم) و سرانجام در غنی ترین بخش کتاب (فصل یازدهم) به سراغ معانی نقوش در ریشه‌های اسطوره‌ای‌شان می رود. از جمله نقوش بررسی شده در فصل دهم می توان به «نقوش و طرح‌های آثار باستانی و ابنیه اسلامی»، «نقوش شاه عباسی»، «نقوش اسلیمی»، «طرح‌های اقتباسی»، «نقوش افشان»، «نقوش واگیره‌ای»، «نقوش بته‌ای»، «نقوش درختی»،‌«نقوش ترکمن»، «نقوش شکارگاهی»، «نقوش گل فرنگ»، «نقوش قابی»، «نقوش گلدانی»، «نقوش هراتی (ماهی درهم)»، «نقوش محرابی»، «نقوش محرمات»، «نقوش هندسی»، «نقوش ایلی و عشایری» و‌ «نقوش تلفیقی» اشاره کرد. در فصل یازدهم این نقوش در دل نمونه هایی از طرح و نقش قالی های ایرانی مورد بررسی قرار می گیرند. کتاب که به لحاظ کیفیت کاغذ و چاب از شرایط مطلوبی برخوردار است، در این فصل با انتشار تصاویری رنگی از قالی‌های مناطق مختلف ایران که از نقوش مورد بررسی قرار گرفته برخوردارند، به شناسایی ویژگی ها و تفاوتهای ایبن قالی ها با توجه به منطقه اقلیمی آنها و همچنین به تحلیل و رمز گشایی از این نقوش می پردازد.ازجمله نقوش مورد بررسی قرارگرفته در این فصل می توان به «درخت زندگی»، «نماد درخت»، «درخت در قرآن کریم»، «درخت سرو»، «درخت سرو و نگاره بوته جقه»، «نقوش گلستان»،‌ «نقوش لچک‌ترنج»، «نقش هراتی»، «نقش دوست کامی»، «نقش شکارگاهی»، «نقش محرمات»، «نقوش گلدانی افشان»، « نقوش محرابی»، «نقوش ناظم (حاج خانمی)»، «نقوش گل فرهنگ و گل سرخ ایرانی»، «نقوش اسلیمی و ختایی»، «نقوش جانوری» و «نگاره کله مرغی و مرغی» اشاره کرد.سرانجام سخن اینکه کتاب حاضر پژوهشی ارزنده برای علاقمندان حوزه فرش محسوب می شود و رویکردی تازه و متفاوت از ادرک ارزش هنری فرش ایرانی را پیش روی خواننده خود قرار می دهد. مهمتر از همه اینکه نویسنده، مخاطبی را که احتمالا با مبانی مورد نیاز برای درک این رویکرد تازه برای تحلیل نقوش فرش ایرانی آشنا نبوده، سردرگم نکرده و به دیگر منابع حواله نداده است، بلکه به صورتی موجز و قابل فهم به ارائه دسته بندی شده اطلاعات و پیش زمینه های لازم برای درک مبانی نمادها و نشانه شناسی پرداخته و با پیوند این مبانی با حوزه مورد بحث کتاب، کار خواننده را بسیار راحت می کند.







این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: الف]
[مشاهده در: www.alef.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن