واضح آرشیو وب فارسی:فرصت امروز: سابقه روابط ایران و جمهوری آذربایجان در حوزه انرژی به سال 1990 میلادی و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق بازمی گردد. این در حالی است که تا پیش از استقلال آذربایجان از شوروی سابق، برقراری هرگونه روابط تجاری میان دو کشور غیرممکن بود. در همین راستا و پس از تثبیت قدرت حیدر علی اف، رئیس جمهور پیشین و فقید آذربایجان، نخستین موافقت نامه میان تهران و باکو در حوزه انرژی به امضا رسید. پس از آغاز همکاری با ایران، آذربایجان که ذخایر بزرگ نفت و گاز را در اختیار دارد، تلاش کرد تا خود را به عنوان یک متحد قابل اعتماد برای اروپا مطرح کرده و بخشی از انرژی مورد نیاز این اتحادیه را از طریق مشارکت در پروژه کریدور گازی جنوبی مطرح سازد. همزمان با تلاش های جمهوری آذربایجان، ایران که بزرگ ترین ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار داشته و ذخایر نفت خام آن نیز بسیار قابل توجه است، سعی کرده سهم خود را از بازارهای جهانی به دست آورده و به یکی از بزرگ ترین صادر کنندگان گاز در جهان بدل شود. در شرایطی که این روزها هدف اصلی اتحادیه اروپا کاهش وابستگی به گاز روسیه و تنوع بخشیدن به منابع تامین انرژی این اتحادیه است، ایران و آذربایجان از ظرفیت های لازم برای بدل شدن به منابع تامین بخشی از انرژی مورد نیاز اروپا برخوردارند. در این رابطه ایران که خود را به عنوان بازیگری مهم در بازارهای جهانی گاز ارزیابی کرده و ممکن است به مشارکت در پروژه های گازی منطقه علاقه مند باشد، از شرکت های انرژی خارجی دعوت کرده است تا در صنعت انرژی این کشور در دوران پساتحریم سرمایه گذاری کنند. شرکت های انرژی آذری نیز می توانند در صنعت انرژی ایران ایفای نقش کرده و از طریق سرمایه گذاری در آن، در یک بازار انرژی نزدیک که دانش خوبی نیز از آن دارند فعالیت کنند. در این چارچوب کارشناسان معتقدند افزایش همکاری های ایران و جمهوری آذربایجان می تواند زمینه را برای توسعه روابط دوجانبه فراهم کند. با این وجود ذخایر انرژی موجود در دریای خزر و قرار گرفتن برخی میادین نفتی و گازی روی خط مرزی سبب افزایش تنش میان دو کشور شده و اتخاذ یک سیاست منسجم برای تولید انرژی از منابع مشترک در دو کشور شده است. ایران ظرفیت تولید انرژی در ایران به دلیل اعمال تحریم های بین المللی بر صنعت انرژی این کشور توسط آمریکا و اتحادیه اروپا به شدت کاهش یافت. اما پس از حصول توافق جامع هسته ای میان ایران و قدرت های عمده جهانی، تهران در پی افزایش تولید خود بوده و قصد دارد سهم خود از بازارهای جهانی انرژی را مجددا به دست آورد. در همین راستا تهران به دنبال یک بازار هدف برای صادرات انرژی خود است و اروپا نیز به منابع انرژی ایران علاقه مند است. آذربایجان جمهوری آذربایجان که در حوزه جنوبی دریای خزر قرار گرفته است، یکی از قدیمی ترین کشورهای تولید کننده نفت خام در جهان محسوب شده و درآمد حاصل از تولید و صادرات انرژی اصلی ترین منبع تامین نقدینگی مورد نیاز اقتصاد آذربایجان به شمار می رود. همچنین این کشور یکی از مهم ترین و استراتژیک ترین مسیرهای انتقال انرژی دریای خزر به اروپا است. براساس اطلاعات ارائه شده از سوی اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده آمریکا، منابع کشف شده نفت خام آذربایجان رقمی در حدود 7 میلیارد بشکه تخمین زده می شود. این موضوع سبب شده تا این کشور تازه استقلال یافته از اتحاد جماهیر شوروی سابق در سال 2013 روزانه 880 هزار بشکه نفت تولید کند. این در حالی است که مصرف روزانه نفت خام آذربایجان فقط 85هزار بشکه بوده و بخش عمده نفت تولید شده در این کشور به بازارهای جهانی صادر می شود. لازم به ذکر است ذخایر گاز طبیعی این کشور رقمی معادل 35 تریلیون مترمکعب برآورد می شود که این حجم از ذخایر انرژی، باکو را به یکی از بازیگران عمده بازارهای جهانی انرژی بدل ساخته است. وجود حجم قابل توجهی از منابع هیدروکربنی در ایران و آذربایجان، بازار انرژی ایران و توانایی های فنی شرکت های آذری زمینه را برای توسعه همکاری های دو طرف در حوزه انرژی فراهم کرده است. در حال حاضر روابط اقتصادی ایران و آذربایجان شامل تجارت گاز طبیعی، نفت، برق، مبادلات گمرکی، ارتباطات و حمل و نقل است. در سال 1995 جمهوری آذربایجان رسما از ایران دعوت کرد تا در پروژه توسعه میدان نفتی شاه دنیز مشارکت کند. ایران نیز در همان سال با مشارکت در پروژه مذکور موافقت کرد و پس از آن با اقدام آذربایجان به خرید برق از ایران به منظور تامین برق مورد نیاز منطقه نخجوان، زمینه را برای توسعه روابط تجاری دو کشور فراهم کرد. مشارکت تهران و باکو در پروژه ساخت سد روی رود ارس به منظور استفاده منصفانه طرفین از این رودخانه و همچنین آغاز صادرات برق ایران از طریق مرز آستارا به جمهوری آذربایجان در سال 2006 میلادی از جمله همکاری های جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان در حوزه انرژی محسوب می شوند. * منبع: مجله گاز طبیعی اروپا
سه شنبه ، ۱۸اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرصت امروز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]