واضح آرشیو وب فارسی:الف: جای خالی «طرح تحول و ارتقاء علوم انسانی» در برنامه ششم توسعه
امیر رجائی*، 16 اسفند 94
تاریخ انتشار : يکشنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۴ ساعت ۰۸:۳۷
با مرور اجمالی لایحه پیشنهادی برنامه ششم توسعه، جای خالی «طرح تحول و ارتقاء علوم انسانی» را در آن می توان مشاهده کرد. این طرح با وجود مورد تأکید قرار گرفتن توسط مقام معظم رهبری در قالب سیاست های ابلاغی حوزه علم و فناوری و نیز نگارش یافتن توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی، از سوی دولت کنونی در نگارش لایحه پیشنهادی برنامه ششم توسعه کاملا مورد غفلت واقع شده است. این غفلت نشان دهنده بسیاری از موارد است که پرداختن به آنها در این مقال نمی گنجد و نیازمند بحث های مفصل می باشد. طرح تحول و ارتقاء علوم انسانی در دولت قبلی در قالب برنامه پنجم توسعه به صورت بسیار گذرا و سطحی مورد توجه قرار گرفت که با وجود گذشت قریب به پنج سال، هنوز هیچ گونه اقدام عملی و جدی در راستای پیاده سازی آن صورت نگرفته است. بنا بر این به نظر می رسد ضرورت پیگیری طرح تحول نزد دولتمردان آن چنان که باید مورد تأکید قرار نگرفته است و توجه به آن در نهایت از مرحله حرف فراتر نمی رود. لذا در این یاداشت به بررسی ضرورت اجرای طرح تحول و ارتقاء علوم انسانی می پردازیم.از جمله ضرورت های پیگیری طرح تحول می توان به تحولات جدید و دستاوردهای نوین جهانی در حوزه علوم انسانی اشاره کرد. طی سالیان گذشته با گسترش مرز های دانش و تخصصی تر شدن علوم شاهد شکل گیری شاخه ها و زیر شاخه های جدیدی در علوم گوناگون و من جمله علوم انسانی هستیم، ولی با این وجود نظام آموزش عالی ما حداقل در حوزه علوم انسانی –آن چنان که باید- بهره چندانی از این دستاورد ها در قالب به روز رسانی رشته ها و محتوا های درسی و در صورت لزوم ایجاد رشته ها و محتوا درسی جدید نبرده است. البته فعالیت های خوبی در برخی از زمینه ها و رشته ها صورت گرفته است ولی کافی به نظر نمی رسد. ضرورت دیگر پیگیری طرح تحول علوم انسانی، توجه به نیاز ها و اقتضائات داخلی مبتنی بر علوم و معارف اسلامی و تأثیر آن بر بخش آموزش عالی می باشد. از آن جا که جنبه اسلامی یکی از ابعاد مهم فرهنگی جامعه ایران طی قرون گذشته بوده است، لذا در کلیه ساحات زندگی جامعه ایران تأثیر گذار می باشد که در این میان بخش آموزش عالی نیز مستثنا نیست. رویکرد ما در رشته های بسیاری در علوم انسانی مانند فلسفه –که مورد تأکید مقام معظم رهبری می باشد-، اقتصاد، و ... تا حد زیادی ریشه در مبانی نظری و اعتقادی ما دارد که مبتنی بر معارف اسلامی است. گاه در برخی از رشته ها، میان رویکرد اسلامی و برخی از رویکرد های غالب برگرفته از نحله های فکری غیر اسلامی تفاوت و در برخی موارد تعارض وجود دارد که این خود ضرورت بازنگری در علوم انسانی را مجددا گوشزد می نماید. بنا بر این با توجه به تغییرات اندک صورت گرفته در خصوص رشته ها، سرفصل ها و محتوا های درسی طی سالیان اخیر، بازنگری در سرفصل ها و ایجاد رشته های جدید (بین رشته ای، میان رشته ای، چند رشته ای) مورد نیاز کشور در راستای برطرف نمودن کاستی های موجود در این زمینه می تواند نقش موثری ایفاء کند.لذا این گونه می نماید که با وجود ضرورت های مذکور، هنوز یک اراده سیاسی در میان جامعه دولتی و مدیریتی کشور درباره اهمیت پیگیری «طرح تحول و ارتقاء در علوم انسانی» به عنوان یک سند سیاستی بالادستی شکل نگرفته است تا زمینه اجرای این طرح فراهم آید. شاید یکی از دلائل آن می تواند روشن نبودن «جایگاه نهاد های سیاست گذار» در قانون و عدم تصریح قانون در خصوص «الزام آور بودن پیگیری و اجرای اسناد سیاستی نگارش یافته توسط نهاد های سیاست گذار» باشد. بنا بر این به نظر می رسد تصویب قوانین و مقررات مورد نیاز در زمینه فراهم آوردن الزامات مورد نیاز جهت اجرای اسناد سیاستی می تواند گامی موثر به منظور تحقق آنها باشد. * دانشجوی دکتری برنامه ریزی و توسعه آموزش عالی و پژوهشگر پژوهشکده حکمت.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: الف]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 39]