واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: قاشق زني و شيريني جاي ترقه و مرگ را ميگيرد
هر سال از اواسط اسفندماه مطالب زيادي در مورد آيين و رسم و رسومات آغاز سال نوي ايرانيان منتشر ميشود كه در اين ميان مطالب در مورد جشنهاي چهارشنبه سوري به خاطر قرار داشتن در اسفندماه، زودتر از ديگر مراسمات دست به دست ميچرخد...
نویسنده : محمدرضا هاديلو
هر سال از اواسط اسفندماه مطالب زيادي در مورد آيين و رسم و رسومات آغاز سال نوي ايرانيان منتشر ميشود كه در اين ميان مطالب در مورد جشنهاي چهارشنبه سوري به خاطر قرار داشتن در اسفندماه، زودتر از ديگر مراسمات دست به دست ميچرخد اما جداي از مطالب كليشهاي در اين مورد، بايد بپذيريم امروزه حقيقت فاصله زيادي از واقعيت گرفته و آنچه هفتهها جلوتر، در كوچه و خيابان در مورد چهارشنبه سوري ميبينيم چيزي غيراز نوشتههايي است كه اين مراسم را يك جشن با آيينهاي مختلف توصيف ميكند. به همين خاطر و با استناد به وقايع تلخ چند سال اخير كه با انفجار و آتشسوزيهاي متعدد، بسياري از خانوادهها به دليل از دست دادن عزيزانشان يا معلول شدن آنها سال نو خود را با شيون و زاري آغاز كردهاند، امسال كمپيني با شعار «تحريم ترقه و فشفشه در چهارشنبه سوزي» تشكيل شده تا با «نه» گفتن به تمام مواد محترقه و آتشزا، علاوه بر حفظ منابع و سرمايههاي ملي، بسياري از آداب و رسوم قديمي را احيا كرده و با جشني ملي در شب آخرين چهارشنبه سال (سهشنبه شب) خاطراتي ماندگار به جا بگذارد.
***
مروري بر آخرين اخبار سال گذشته در زمينه حوادث مرتبط با چهارشنبه سوري نشان ميدهد ايرانيان پايان سال خوبي را تجربه نكردهاند. شايد آمار تعداد حوادث و كشتهشدگان و مصدومان اين مراسم نسبت به اتفاقات ديگر پايين باشد، اما وقتي بدانيم اين مصدمان حاصل يك جشن هستند آن وقت به عمق فاجعه پي ميبريم.
در همين رابطه، دو روز به آغاز سال 1394 مانده بود كه دكتر امين صابرينيا رئيس اورژانس كشور درباره آمار نهايي شمار مصدومان و كشتهشدگان حوادث چهارشنبهسوري در كشور گفت: «هماكنون برابر آخرين گزارشهاي دريافتي از مراكز اورژانس سراسر كشور و بررسي عملياتهاي انجامشده از سوي عوامل اورژانس، هزار و 87 تن در پي حوادث چهارشنبهسوري مصدوم شدند كه از اين تعداد 526 تن به بيمارستان منتقل شدهاند. بيش از 94 درصد از حادثهديدگان را مردان و كمتر از 6 درصد باقيمانده را نيز زنان تشكيل دادهاند.»
هرچند آمار غير رسمي، تعداد كشتهشدگان حوادث چهارشنبه سوري را بيش از 15 نفر اعلام كرده بود اما سازمانهاي مرتبط با اين اتفاقات مدعي شدند تا پايان روز بيست و ششم اسفندماه شش نفر از هموطنان جان خود را از دست دادهاند، همچنين دست دو نفر قطع و چشم يك نفر نيز تخليه شده بود. در همين راستا رئيس اورژانس كشور آسيبپذيرترين بازه سني در حوادث را نوجوانان اعلام كرد و افزود: «متأسفانه افراد كمتر از 18 سال، يعني نوجوانان، بيشترين آسيبديدگان حوادث چهارشنبهسوري بودند كه اين موضوع نقش نظارت خانوادهها و والدين بر فرزندانشان را بيش از پيش نمايان ميكند.»
نيروي انتظامي در خط اول
يكي از مواردي كه هر سال با آن مواجه هستيم، آمادهباش بسياري از سازمانها و نهادها براي مديريت جشن چهارشنبه سوري است. از وزارت بهداشت و اورژانس و هلال و احمر گرفته تا آتشنشاني و شهرداري و مديريت بحران اما در اين ميان جاي نيروي انتظامي بسيار ويژه و حائز اهميت است.
با اينكه مسئولان نيروي انتظامي كشور به خوبي ميدانند مواد منفجره و محترقه مورد استفاده در شب چهارشنبه سوري از ماهها قبل وارد ايران ميشوند اما هميشه تمام توان خود را نگه ميدارند تا با آمادهباش در شب مذكور به مديريت و كنترل وقايع بپردازند. برخي كارشناسان معتقدند اگر فقط يك دهم نيرويي را كه در شب چهارشنبه سوري به انجام وظيفه مشغولند، براي كنترل مبادي ورودي اين مواد به كار گيرند و همچنين براي واردكنندگان و فروشندگان مواد محترقه و منفجره نيز جرايم سنگيني وضع شود، به احتمال زياد نتايج بهتري حاصل خواهد شد.
حوادث چهارشنبه سوري آنقدر مهم و ناگوار شده كه بسياري از خبرگزاريها سعي ميكنند با ارتباط با خبرنگارانشان در استانها و شهرستانها، اخبار مرتبط با اين حوزه را كه تعداد كشتهشدگان و مصدومان را مخابره ميكنند، لحظه به لحظه منتشر كنند. مثلاً سال گذشته از مشهد خبر رسيد «يكي از سربازان كلانتري مصلاي مشهد كه به عنوان نيروي كمكي به كلانتري سناباد اعزام شده بود مورد اصابت نارنجك دستي قرار گرفته و به شدت مصدوم شد.» گزارشها از وضعيت وخيم سرباز 19 ساله حكايت داشت و پزشكان در حالي از تخليه كامل چشم چپ وي سخن ميگفتند كه صورت او نيز به طرز وحشتناكي مجروح شده بود. با پايين آمدن سطح هوشياري اين سرباز، وي در بخش مراقبتهاي ويژه بستري شد اما چندين هفته بعد بر اثر عوارض ناشي از اصابت نارنجك دستي به شهادت رسيد.
تحريم ترقه و فشفشه چيني
تعداد اخباري كه حكايت از سوختن دل خانوادهاي در آتش و دود چهارشنبه سوري دارند كم نيست و اگر بخواهيم از معلولان ناشي از ترقهبازيها گزارش دهيم، بايد به سراغ خانواده هايي برويم كه سالهاست با مرور خاطره تلخ چهارشنبه سوري به فرزندشان نگاه ميكنند و دست قطع شده و چشم تخليه شده و پوست سوخته و چروك سوخته آنها را محصول يك ندانمكاري غيرقابل جبران ميدانند. به همين خاطر امسال كمپيني با شعار «تحريم ترقه و فشفشه در چهارشنبه سوزي!» تشكيل شده تا اعضاي گروهش علاوه بر حفظ پول و سلامتيشان، روز و شب دلانگيزي را براي استقبال از بهار رقم بزنند.
آنها ميگويند «ديگر پولمان را حرام ترقهها و جنسهاي گوناگون چيني نميكنيم، چون چهارشنبه سوري جشن ماست.»
از امسال قرار است به جاي هر انفجار و آتشسازي و ايجاد صداهاي ناهنجار، جوانان و نوجوانان بيايند قاشقزني كنيم و به هم شيريني تعارف كنيم.
از امسال جشني واقعي ميگيريم و در آستانه سال نو خيابانها را رنگارنگ ميكنيم. به هم عشق ميورزيم.
از امسال چهارشنبهسوري را ايراني برگزار ميكنيم نه چيني!
از امسال به كودكانمان خواهيم آموخت كه چهارشنبهسوري جشن شادي است جشن سپاس از خداي يگانه است نه ترس و وحشت.
چهارشنبه سوري جزو رسوم ماست و تك تك ما در برابر جشنهاي سرزمينمان مسئوليم چون بخشي از تاريخ و فرهنگ ماست.
حفظ آيين ايراني اسلامي، «نه» به غربيهاست
كوتاه سخن اينكه در كمك به بزرگتر شدن كمپين فوق بايد گفت چهارشنبه سوري نيز مثل نوروز در شكل و شمايلي كه به ما رسيده از آيينهايي است كه هويت آنها پس از اسلام بر اساس فرهنگ ايرانيان مسلمان باز تعريف شده و سهم فرهنگ بعد از اسلام در هويت كنوني اين آيينها و نحوه برگزاري آنها كاملاً آشكار است. اين آيينها را نبايد ادامه خرافات كهن دانست بلكه بايد با نگاهي علمي تصوير مخدوشي را كه برخي باستانگرايان معاصر و عمدتاً تبليغات حكومت پهلوي آن به وجود آوردهاند به يكسو نهاد و به جنبههاي مثبت و بالقوه آن توجه كرد و جوانب منفي موجود را با كار فرهنگي زدود.
به هر حال نفي و انكار يك سنت كهن به بهانه ناهنجاريهاي موجود در برگزاري آن شيوه درست و مناسبي نيست. عملاً نيز اين نگاه انكارگرا در سالهاي اخير سودمند نبوده و جز دامن زدن به سوءتفاهمات فرهنگي و مسئلهدار كردن جامعه حاصل چنداني نداشته است.
با تضعيف اين جشنها و آيينهاي واقعاً ايراني، اين نگراني هر روز بيشتر ميشود كه رفته رفته و در مرحله نخست طبقات متوسط جامعه و به دنبال آنها ساير مردم، گرايش بيشتري به جشنهاي بيگانگان از خود نشان بدهند و برخي جشنهاي فرنگي جايگزين اعياد ايراني و اسلامي بشود و چهارشنبه سوري هم به همان سرنوشتي دچار شود كه آيينهاي زيبايي چون مهرگان پيش از اين بدان دچار آمدهاند و «ولنتاين»ها جاي خود را در اين سرزمين باز كردهاند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۴ اسفند ۱۳۹۴ - ۲۰:۰۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 115]