محبوبترینها
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826000768
رؤیای ترجمه بی غلط قرآن
واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: اشاره: آنچه در پی می آید، نوشتار کوتاه، اما پربار قرآن پژوه توانا و کوشایی است که ترجمانش از کلام الله مجید با استقبال فراوانی مواجه شده است. استاد در این نوشتار شروط و به واقع پیش شرطهای لازم برای ترجمه قرآن کریم را برشمرده اند که همواره ارزشش محفوظ خواهد ماند گرچه سالیانی از نگارشش گذشته باشد. این مقاله از کتاب ارزشمند «مجموعه مقالات ترجمه قران مجید» برگرفته شده است. ابتدا اندکی درباره عنوان این بحث توضیح دهم. در عرف فارسی، کلمه عربی رؤیا که معنی آن خواب دیدن است، معنای دومی هم پیدا کرده است؛ یعنی آرزو، آرزوی دوردست و دست نیافتنی؛ چنان که فی المثل گویند: «صلح پایدار جهانی، رؤیایی بیش نیست» یا «ریشه کنی فقر و برقراری عدالت اجتماعی، یک رؤیاست». با این حساب مراد من از این عنوان، این است که ترجمه ای بی غلط از قرآن کریم به دست دادن، آرزویی دیریاب و دوردست است. در یک کلام اگر بخواهیم تعبیری عربی به کار بریم، رؤیا در این معنی، یعنی آرزوی بعیدالمنال، یا صعب المنال! مدّعای بنده این است که در طول تاریخ هزار و صد ساله و بلکه بیشتر، ترجمه فارسی، ترجمه ای پاک و پیراسته و بی غلط و آراسته، از کتاب مقدس آسمانی اسلام که به عین الفاظ وحی الهی است، به فارسی درنیامده است. قهراً معنای دیگری که از این مدعا یا حکم زاده می شود، این است که ترجمه های فارسی قدیم و جدید قرآن کم یا بیش غلط دارد. ترجمه های هزار ساله یعنی از قرن دوم و سوم تا اوایل و اواسط قرن چهاردهم، قطع نظر از اغلاط موردی و واژگانی یا نحوی یا بلاغی و غیره، یک غلط یا نادرستی روشمندانه دارد و آن تحت اللفظی بودن شدید آن است. به طوری که کمتر ترجمه ای از ترجمه های قدما، به اصطلاح، بر سر پای خودش بند است و قابلیت آن را ندارد که مستقلاً خوانده شود و وافی به مقصود باشد. در این بحث کاری به کار ترجمه های زبان دیگر نداریم. ترجمه سندی یا ترکی یا لاتین، قرآن کریم هم قدمت بسیار دارد؛ ولی دراین مقال نقد و نظری درباره آنها نداریم. گو اینکه به تقریب آنچه درباره ترجمه فارسی گفته شود و صادق باشد، درباره آنها هم صادق است. حال باید دید، با آنکه قرآن کریم سنگ بنای تمدن و اساس فرهنگ اسلامی و ایرانی اسلامی است و مسلمانان ایرانی از عهد خود رسول الله(ص)، از زمان سلمان فارسی که سوره حمد را ترجمه کرده بود و جواز این ترجمه را از حضرت محمد(ص) دریافت داشته بود، عاشقانه و عالمانه در راه ترجمه قرآن کوشیده اند، چرا توفیق نهایی نیافته اند؟ پاسخ ساده و سرراستش این است که قرآن یک کتاب عادی، مانند یک رساله تاریخ یا جغرافیایی یا طبی یا ریاضی یا فلسفی یا فقهی یا کلامی نیست که به صرف آشنایی با زبان مبدأ(یعنی عربی) و زبان مقصد (یعنی فارسی) و انس و احاطه به موضوع آن رساله، بتوان آن را پاک و پیراسته و درست و دقیق ترجمه کرد. قرآن کتابی است بسیار پرموضوع، چنان که فهرست موضوعیی که بنده و دوست دانشورم آقای کامران فانی از آن ترتیب داده ایم، هفت ـ هشت هزار مدخل و عنوان موضوعی دارد و حجم آن (بدون ذکر آیه ها و نصوص قرآنی، فقط با اشاره به نام سوره و شماره آیه) برابر با خود قرآن است. بر این نکته بیشتر تأمل فرمایید. فهرست موضوعی یک کتاب ۱۰ جلدی فی المثل می شود یک جلد، یا فی المثل دایره المعارف بریتانیکا که در طبع ۱۹۹۰، بیست و نه جلد است، فهرستش دو جلد است. اینکه فهرست موضوعی یک کتاب برابر با خود آن کتاب شود، معنایش این است که آن کتاب، چگالی معنایی اش بسیار بالاست و تعدد و تنوع موضوعاتش خارق العاده است. پس تعدد موضوعات، نخستین خصیصه قرآن است و در جنب آن و نظیر آن، تنوع موضوعاتش. بنده در مقاله «قرآن و قرآن پژوهی» که در کتاب قرآن پژوهی، ص ۱۲ـ۱۱، به طبع رسیده است، کلی ترین زمینه های مضامین قرآن را چنین برشمرده ام: ۱ـ اشاره به وقایع تاریخی (غزوات، هجرت رسول الله(ص) و نظایرآن). ۲ـ قصص انبیا و حکایات دیگر. ۳ـ اندیشه توحیدی و دعوت به ایمان و اسلام و توصیف صفات خداوند. ۴ـ نهی از شرک و نفاق. ۵ـ معادشناسی و توصیف عوالم اخروی و حیات پس از مرگ. ۶ـ فرشته شناسی (شامل بحث درباره شیطان و شیاطین و جن). ۷ـ احکام فقهی. ۸ ـ احکام اخلاقی(اعم از وعظ و ارشاد و توصیف اخلاق حمیده و اخلاق رذیله وامر به معروف و نهی از منکر). ۹- توجه دادن به آیات الهی و شگفتی های آفاق و انفس٫ ۱۰ـ اشاره به شرایع پیشین و اقوام پیشین و کتب و صحایف آسمانی. ۱۱ـ داستان آفرینش و خلقت انسان و انسان شناسی روان شناسانه. در اینجا می افزایم: اشاره به عصر نزول وحی و عصر جاهلیت و پاسخ دادن به سؤالها و استفتاهایی که مسلمانان از پیامبر(ص)، یا از طریق پیامبر(ص)، از خداوند داشته اند، نظیر پرسش درباره اهلّة قمر، یا کَلاله (نوعی ارث)، یا حتی مسائل عادی زندگی، نظیر حیض زنان و اشاره به حرکات و سکنات مؤمنان نومسلمان از یک سو و منافقان ضداسلام و توطئه های آنان از سوی دیگر. حاصل آنکه، قرآن مجمع المعارف عظیمی است و هیچ دایره المعارف فشرده یک جلدی قدیم و جدید به اندازه آن تعدد و تنوع مضامین ندارد. همین است که با توجه به نفوذ عظیم قرآن کریم در ذهن و زبان و ضمیر و زندگی فردی و جمعی مسلمانان، این معجزه مستمر، سرچشمه واقعی اغلب و بلکه همه علوم اسلامی و نیز فرهنگ اسلامی است. صرف و نحو و علوم زبانی و بلاغی و فرهنگ نویسی و فقه و اصول فقه و کلام و عرفان و اخلاق و حکمت و هنرهای اسلامی همه از قرآن نشأت گرفته است. و یک سلسله معارف خاص قرآن و قرآن پژوهی نیز به نام «علوم قرآنی» بر محور قرآن و برای فهم و شرح آن پدید آمده است. پس اولین شرط ترجمه، یعنی اولین صفتی که مترجم قرآن باید داشته باشد، جامع العلوم بودن و جامع الاطراف بودن اوست. از آنجا که ترجمه با تفسیر فرق ماهوی ندارد، مگر از این نظر که ترجمه موجز و مجمل است، اما تفسیر مفصل است، لذا مترجم قرآن باید یکایک و همگی شرایط و صفات مفسر قرآن را داشته باشد، به اضافه فضل و هنرهای دیگر که در دنباله این مقال به آنها فهرست وار اشاره می شود. سیوطی ـ قرآن پژوه معروف قرن دهم ـ در کتاب «الاتقان فی علوم القرآن» بر آن است که مفسر باید در پانزده علم دست داشته باشد: ۱ـ لغت، ۲ـ نحو، ۳ـ تصرف یا صرف (تا به روشنی، فی المثل فرق نکاح را با انکاح یا سماع را با اسماع و رجوع را با ارجاع بداند)، ۴ـ اشتقاق، ۵ و ۶ و ۷٫ معانی و بیان بدیع (= علم بلاغی)، ۸ـ علم قرائت (و شناخت وجوه اختلاف قراآت که در بعضی فرهنگهای خاص این فن، بیش از ده هزار مورد است)،۹ـ اصول دین (= علم کلام و عقاید)، ۱۰ـ اصول فقه، ۱۱ـ اسباب النزول و قصص (و توسعاً: تاریخ )، ۱۲ـ ناسخ و منسوخ، تا محکم از غیر محکم شاخته شود؛ و معلوم شود که به حکم آیه منسوخه نباید عمل شود، ۱۳ـ فقه (و باید افزود خلاف و فقه مقارن یعنی فقه تطبیقی پنج مذهب فقهی اسلامی)، ۱۴ـ احادیث (اعم از روایت الحدیث و درایه الحدیث)، ۱۵ـ علم موهبت: و این علمی است که خداوند به کسی که به علم خویش عمل می کند می بخشد و حدیثی مناسب این مقام هست که: «من عمل بما علم ورثه الله علم مالم یعلم:۱ کسی که به مقتضای علمش عمل کند، خداوند علم نادانسته ها یا نادانستنی ها را به او می بخشد.» علاوه بر این پانزده علم و فن، مترجم قرآن باید از این معارف یا از این صفات هم برخوردار باشد: ۱۶ـ عربیّت: یعنی دانش زبان عربی که صرف و نحو و لغت، از لوازم و ارکان آن است؛ ولی ممکن است کسی صرف و نحو و لغت بداند، اما زبان دان نباشد، بلکه لغت دان و دستور زبان (=گرامر)دان باشد. ۱۷ـ انس با قرآن، که خود یک پیش شرط دارد؛ یعنی یک مقدمه لازم و آن اسلام و ایمان است؛ زیرا چنان که مفسران قدیم و جدید گفته اند، یک معنای آیه معروف: «لایمسه الا المطهرون»۲ این است که جز کسانی که طهارت قلبی یعنی توحید و ایمان دارند، کسی حقایق و معانی اصلی و بطون آیات قرآنی را درک و دریافت نمی کند. پس از احراز این مقدمه واجب و پیش شرط لازم، مترجم قرآن باید یک انس بیست، سی ساله با قرآن کریم داشته باشد و اگر هم حافظ سراسر قرآن نیست، استحضار ذهنی بسیار به آیات قرآنی داشته باشد، تا از اصل اصیل «القرآن یُفسّر بعضه بعضا»۳ حداکثر استفاده را ببرد. ۱۸ـ علم تفسیر: مترجم قرآن باید غواص خستگی ناپذیر اقیانوس تفسیرهای قرآنی باشد و مدام به تفسیرهای مهم از پیش از طبری (نظیر تفسیر ابن عباس و مجاهد و زید شهید) تا پس از طباطبایی (نظیر تفسیر کاشف مغنیه و سایر تفسیرهای معاصر) رجوع و در آنها تعمق و آنها را با یکدیگر تطبیق کند. و فقط به یک نوع تفسیر (مثلاً تفسیرهای روایی یا مأثور) و متعلق به یک مذهب یا مکتب (یعنی فی المثل فقط تفسیرهای شیعی یا معتزلی یا اسماعیلی یا عرفانی یا ادبی) اکتفا نکند. چون درباره قرآن کریم و قرآن پژوهی هم این حکم صادق است که همه چیز را همگان دانند. اگر مترجم قرآن کریم به فارسی، فی المثل نتواند به تفسیرهای مهمی چون تبیان، مجمع البیان و کشّاف زمخشری و مفاتیح الغیب امام فخررازی مراجعه کند و عملاً هم شب و روز، پیش از اقدام به ترجمه قرآن و پس از آن و در حین ترجمه، با این تفاسیر مأنوس و محشور نباشد، زحمت بیهوده می کشد و حاصل ترجمه اش مقبول طبع مردم صاحب نظر نخواهد گردید. گفتنی است که توجه و تکیه به امهات متون تفاسیر مهم شیعه و اهل سنت، مجموعاً در حدود چهارده ـ پانزده تفسیر قدیم و جدید، کارسازتر است، تا مراجعه به دهها و بلکه صدها تفسیر، زیرا در تاریخ اسلام حتی فرقه های ضاله و مضله و کژراهه رو هم، انواع و اقسام تفاسیر را دارند. همان طور که برای لغت به امهات معاجم و قوامیس باید مراجعه کرد و نه هر کتاب لغتی که در دسترس باشد، در انتخاب تفاسیر هم باید با بصیرت و خبرویّت عمل کرد. ۱۹ـ فارسی دانی و فارسی نویسی: مترجمان فارسی قرآن کریم، این مسأله را سهل و بدیهی گرفته اند و به گمان اینکه فارسی زبان مادری شان است، به همان مبلغ اندکی از علم که در این زمینه داشته اند، اکتفا کرده اند. حال آنکه علم و اطلاع و مهارت عادی در این زمینه کافی نیست و مترجم قرآن به فارسی، پیش از اقدام به این امر خطیر، باید عمری را در مهارت آثار فصحای فارسی زبان گذرانده باشد، نه اینکه حتی یک دور هم کلیات سعدی یا غزلهای حافظ، یا کلیله و دمنه را نخوانده باشد. اگر مثال بزنم، یکی از مترجمان معاصر که قرآن کریم را تحت عنوان «معانی القرآن» به زبانی شبه فارسی درآورده است، اگر از بیست و یک شرط و صفتی که در اینجا برای مترجم قرآن می شمریم، حتی آن بیست تای دیگر را به حد اکمل حاصل کرده باشد، این یک نقص، یعنی ضعف در زبان فارسی، حاصل همه دانش و کوشش او را بر باد داده است. و غریب تر از همه آنکه به این ضعف خود نه علم دارد، نه توجه و هشدارهای دیگران را نیز مغرضانه می داند. یکی از لوازم فارسی دانی مترجم قرآن هم این است که در نثرنویسی، اهل افراط در عربی گرایی یا فارسی گرایی نباشد. یکی از افراط گرایان که در ترجمه اش از قرآن کریم، در وادی لغزان سره گرایی لغزیده است، کوشیده است که حتی «مسجدالحرام» را به فارسی درآورد. یا «عذاب» را به شکنجه ترجمه کرده است و بنده به ایشان برادرانه تذکر دادم که شکنجه ایهام قبیح دارد. و برای مترجم و ترجمه قرن ششم امثال میبدی یا ابوالفتوح رازی بی اشکال او بدون تالی فاسد، که عذاب را به شکنجه ترجمه کرده باشند، ولی در عصر ما، یادآور شکنجه های ددمنشانه ساواک و سازمانهای امنیت کشورهای مختلف به مجرمان یا متهمان یا مبارزان سیاسی است و اگر مترجمی قصد و غرض خاصی نداشته باشد، نباید از آن استفاده کند. چون خود کلمه «عذاب» در عرف فارسی کتبی و شفاهی ما به همان معنای قرآنی اش، زنده است؛ لذا در ترجمه باید همان را گذاشت یا فی المثل همان مترجم که مردی فاضل و صاحب نظر در علوم اسلامی و معارف قرآنی است، در ترجمه «اهل الکتاب» یا «الذین اوتوا الکتاب» گذاشته است «نامه وران»، حال آنکه این یک اصطلاح و یک عَلَم است و اعلام و اصطلاحات را نباید ترجمه کرد. ۲۰ـ بیستمین شرط و امتیاز لازم که باید مترجم قرآن به فارسی (و نیز هر زبان دیگری)، از آن برخوردار باشد، مهارت در صناعت ترجمه است. خوشبختانه در عصر جدید بعضی از مترجمان قرآن، مترجم حرفه ای بوده اند؛ از جمله شادروان پاینده و آقایان محمد خواجوی و عبدالمحمد آیتی، همه مترجمان ماهر و صاحب نظری هستند یا همین طور آقای سید جلال الدین مجتبوی. و لذا حاصل کارشان بهتر و پذیرفتنی تر از سایر مترجمان است. بنده معتقدم که مترجم قرآن کریم به فارسی، واجب است که مترجم حرفه ای یا مجرب و کارآزموده باشد و اولین و آخرین ترجمه اش قرآن نباشد؛ زیرا ترجمه چه علم باشد، چه فن، چه هنر، نیازمند به کار علمی و ورزش و ورزیدن است. با علم لَدنّی کار پیش نمی رود، مگر در جای خودش که می باید مترجم از روح و ضمیر صافی و پیراسته از غبار اغراض و کدورت های دنیوی برخوردار باشد و گوشه و کنار دلش از پرتو انوار غیب و قدس نورانی باشد. در عرف هم می بینیم که مردم به صنعتگر یا بنا یا جراح تازه کار مراجعه نمی کنند و به قول شاعر «به کارهای گران مرد کاردیده فرست». مترجم قرآن به قول معروف باید سلمانی گری (یعنی ریزه کاری های صناعت ترجمه را) بر سر کتابهای دیگر یادگرفته باشد، نه (العیاذبالله) بر سر قرآن ناشیگری اش را درآورد! ۲۱ـ بیست و یکمین و آخرین شرط که عجالتاً، در این مقال به خاطر فاترم می رسد، احتیاط علمی است. مترجم قرآن کریم به فارسی، اگر بیست شرط قبلی را هم به خوبی احراز کرده باشد و در همه آن علوم و معارف و فنون مجتهد باشد، در کار قرآن باید عمل به احتیاط کند. به قول حافظ: «بیفتد آن که در این راه با شتاب رود». بهترین شیوه احتیاط، کثرت مراجعه است، مراجعه به متون و منابع ذی ربط و صاحب نظران ذی صلاح. اگر مترجمی قبل از مراجعه به چندین و چند فرهنگ عمومی عربی به عربی، فارسی خاص قرآن، برای هر کلمه قرآنی، اولین معادل را که در ذهن دارد، بگذارد، از احتیاط علمی عدول کرده است. یکی دیگر از منابع مراجعه و بررسی، تفاسیر است که پیشتر از آنها یاد کردیم. یکی دیگر نیز خود ترجمه های قرآن است به هر زبانی. اینکه در این مقاله ادعا کرده ایم که ترجمه های قرآن بی غلط نیستند، معنایش این نیست که آکنده از اغلاط اند. انسان باید حتی المقدور و با جد و جهد بهداشت را رعایت کند، ولی لازم نیست که از ترس میکرب، یا انتقال بیماری، دست به سیاه و سفید نزند. یک عمل احتیاطی رایج در عصر جدید هم ویرایش است. چه مبارک و مفید است که مترجم قرآن، ترجمه اش را پیش از چاپ و انتشار به دست یک ویراستار صاحب صلاحیت بسپارد. سه ترجمه از ترجمه های خوب معاصر را در اینجا بر می شمارم که بخشی (کم یا بیش) از صحت و سلامت و سلاست آنها، حاصل همکاری و همفکری ویراستار یا ویراستاران آنهاست. ۱ـ ترجمه آقای عبدالمحمد آیتی، به ویراستاری آقای موسی اسوار. ۲ـ ترجمه آقای مجتبوی، به ویراستاری آقای حسین استاد ولی. ۳ـ ترجمه آقای محمد مهدی فولادوند (به ویراستاری چند تن از افاضل طلاب حوزه علمیه قم). معروف است که شادروان زین العابدین رهنما، از مشاوره شادروان آیت الله ابوالحسن شعرانی و نیز همکاری ویراستار جوان دیگری به نام آقای علی اصغر حلبی برخوردار بوده است. بنده که یکی از مترجمان فارسی قرآن کریم هستم، یک دم دامن احتیاط علمی را رها نمی کنم و هر کلمه و تعبیر قرآنی را در چندین و چند منبع بررسی می کنم. ضمناً با توجه به حدیث: «السعید من التّعظ بغیره: خوشبخت کسی است که از اشتباهات دیگران پند بگیرد»، برگردانی از اشتباهات ترجمه های دیگران ترتیب داده ام که بر حسب سوره ها و شماره های آیات مرتب شده است و در طول کار، مدام به آنها مراجعه می کنم و از لغزشهای آنها پرهیز می کنم. یک منبع دیگر برای غلط زدایی و بهسازی ترجمه های قرآن، توجه به نقد ناقدان صاحب نظر و بی غرض است؛ مانند نقد شادروان سیدمحمد فرزان بر ترجمه قرآن شادروان ابوالقاسم پاینده. بنده خود نمی دانم تا چه میزان صلاحیت دارم، ولی از رهگذر عشق به قرآن و ترجمه فارسی آن، عمری را در مقابله ترجمه های فارسی با متن مقدس قرآن گذرانده ام؛ چنان که فی المثل در سال ۱۳۶۷ که چاپ اول ترجمه استاد آیتی از قرآن کریم انتشار یافت، به مدت ۱۴ ماه آن را با متن قرآن و چندین و چند ترجمه قدیمی و تفاسیر قرآن مقابله می کردم و در طی این مدت بیش از صدوچهل صفحه یادداشت تهیه و به حضور ایشان تقدیم کردم که در اصلاحات و آماده سازی برای چاپ بعدی مؤثر افتاد. یا بر پنج ـ شش ترجمه فارسی دیگر، نقدهای کوتاه یا بلند نوشته ام که همه آنها در کتاب «قرآن پژوهی» یکجا چاپ شده است و خدا کند برای قرآن پژوهان و دانشجویان علوم قرآنی یا سایر رشته های الهیات و نیز رشته های ترجمه و زبان، فایده و ارزشی داشته باشد. همچنین برای آنکه مترجمان قرآن، از این به بعد، مرجع معتبری برای اطلاع از ترجمه های قدما در طول تاریخ هزار ساله ترجمه قرآن کریم به فارسی، در دست داشته باشند، طرحی را در دست بررسی دارم که برای اجرا به «فرهنگستان زبان و ادب فارسی» یا یکی دیگر از نهادهای دولتی یا خصوصی عرضه خواهد شد و آن جمع و تدوین مجمع التراجم هزارساله قرآن کریم است؛ یعنی فراهم آوردن تقریباً ۲۰ یا ۳۰ ترجمه به فارسی قرآن، از قرن سوم و چهارم تاکنون و تنظیم آنها به صورت آیه به آیه، از آغاز تا انجام قرآن، در چندین مجلد، که کار را برای آیندگان بسیار آسان خواهد کرد و می توانند انواع ترجمه های هر آیه و عبارت قرآن را در آنجا بازیابند و بررسی و به گزینی کنند. حاصل آنکه در میان چهل تا پنجاه ترجمه قدیم و جدید فارسی قرآن کریم، تاکنون بنده با مراجعه و مطالعه بیست، سی ساله به ترجمه ای برنخورده ام که قطع نظر از درجه فصاحت و زیبایی و شیوایی آن، از اغلاط علمی و ترجمه ای خالی باشد؛ لذا با این میزان از استقصا، به این نتیجه رسیده ام که به دست دادن ترجمه بی غلط از قرآن، به رؤیا شباهت دارد؛ اما در میان رؤیاها، رؤیای صادقانه هم وجود دارد. در اینجا بیست و یک شرط برای ترجمه و مترجم خوب و سنجیده به دست داده شد، احراز این شرطها و امتیازات دشوار است، اما محال نیست و به قول شیخ بهایی «رنج راحت دان چو شد مطلب بزرگ». دشواری برآوردن این شرطها، انسان را به صرافت این اندیشه می اندازد که آیا مطلوب و ممکن است که از قرآن ترجمه ای دسته جمعی به عمل آید؟ به نظر من این کار ممکن و حتی مطلوب و چه بسا ناگزیر است. عادت ملی ما روحیه فردگرایی است؛ اما نظر به اهمیتی که قرآن کریم در حیات فردی و جمعی ملل مسلمان فارسی زبان دارد، می توان این طرح را آزمون کرد. می توان تصور کرد که در یک جمع هشت، ده نفری این شرطها و این علوم و معارف و مهارتها آسان تر فراهم می آید، تا در یک تن واحد. فی المثل از این گروه مترجمان، بعضی در فقه، بعضی در کلام، بعضی در عربیت، بعضی در فارسی نویسی و بعضی در ویرایشگری و ریزه کاری های زبانی دست دارند. در هر حال این پیشنهاد به طرح اجمالی اش در این مقال می ارزید. مگر صاحبدلان و صاحب نظرانی در آینده دور یا نزدیک آن را از قوه به فعل درآورند و از این دانشجوی قرآن پژوهی به دعای خیر یاد فرمایند. پی نوشتها: ۱٫ «بحارالانوار»، علامه مجلسی، ج۶۸ر۳۶۳ و ج۹۲ر۱۷۲، چاپ آخوندی. ۲٫ سوره «واقعه»، آیه ۷۹٫ ۳٫ «بحارالانوار»، ج ۵۷ر۲۱۸٫
جمعه ، ۱۴اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[مشاهده در: www.ettelaat.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 101]
-
گوناگون
پربازدیدترینها