محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827172433
کتاب نقد عقل محض با ترجمه بهروز نظری منتشر شد
واضح آرشیو وب فارسی:هدانا: به گزارش خبرگزاری مهر ، محمد مهدی اردبیلی ویراستار کتاب نقد عقل محض که توسط بهروز نظری ترجمه شده بود در نوشتاری در معرفی این اثر می گوید: متنی که پیش روی شماست، ترجمۀ کتاب نقد عقل محض کانت به فارسی است. البته پیش از ویرایش حاضر، جناب آقای علیرضا سیداحمدیان نیز به متن نگاهی انداخته و بعضا ویرایشی حداقلی نیز در آن اعمال کرده است که لازم است بدین دلیل، از ایشان نیز تشکر شود. اما نگارندۀ این سطور به عنوان ویراستار اصلی، علی رغم فرصت کوتاه چندماهه ای داشت، کوشید تا کل متن را کلمه به کلمه با ترجمۀ انگلیسی پل گایر [۱] مطابقت دهد و ویرایش های بسیاری را در سه سطحِ محتوا، معادل گزینی و نحو فارسی بر متن اعمال کند. صرف نظر از تمام مباحث در خصوص متن اصلی آلمانی، و ترجمه های متعدد انگلیسی، ویراستار، حتی در موارد اختلاف برانگیز، تکیه خود را بر ترجمۀ گایر قرار داده است. چشمگیر بودن این اصلاحات، هم از حیث کمی و هم از حیث کیفی، حتی در مقایسه ای گذرا با ویراست قبلی همین ترجمه به خوبی آشکار می شود. البته ویراستار، از آنجا که ویراستار اثر است نه مترجم آن، کوشیده است تا حتی الامکان از دخالت های سلیقه ای در متن اجتناب کند و عمدتاً از معادل ها یا واژه های مترجم اصلی بهره ببرد، مگر در مواقعی که آنها را اشتباه یا گمراه کننده یافته است. در عین حال، ویراستار از حضور در متن در قالب کروشه مضایقه نکرده است و هرجا که لازم دیده، به جای جرح و تعدیل متن اصلی و تغییر معادل انتخابی مترجم، معادل مطلوب خود را در قالب کروشه ای به متن افزوده است. همچنین در مواردی ویراستار نکاتی را به صورت پاورقی به متن افزوده است و آنها را با حروف اختصاری و.ف (ویراستار فارسی) از افزوده های م.ف (مترجم فارسی) و م.ا (مترجم انگلیسی) متمایز کرده است. پاورقی های کانت نیز با علامت * مشخص شده اند. کتاب نقد عقل محض ، برای نخستین بار در سال ۱۳۶۱ با عنوان سنجش خرد ناب با ترجمۀ دکتر میرشمس الدین ادیب سلطانی و توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شد: ترجمه ای متفاوت، با دقتِ فلسفی و زبانیِ مثال زدنی، و البته از حیث دشواری و سخت فهمی، زبانزد خاص و عام. مترجم فارسی، مانند سایر ترجمه های خویش، چنان خود را متعهد به دقت فلسفی و بازسازی معادل ها ساخته است که از زبان فارسی متداول فاصلۀ بسیاری گرفته است. لذا در اینجا به بررسی دقت و صحت این ترجمه نخواهیم پرداخت و اعتبار آن را پیشفرض می گیریم (هرچند خود نگارندۀ این سطور در موارد معدودی ایرادات و سوءفهم هایی بعضاً جدی نیز در ترجمۀ دکتر ادیب سلطانی یافته است که در ویرایش حاضر اصلاح شده اند)، اما مسئلۀ اصلی نوع زبانی است که مترجم اختیار کرده است. این شیوۀ ترجمه را می توان از دو جنبه (نحو و معادل سازی) بررسی کرد، از یکی قویاً دفاع کرد و دیگری را مورد انتقاد قرار داد. در مورد نحو و نوع جمله بندی ها، مترجم حقیقتاً کاری شگرف و ستایش برانگیز انجام داده است و کوشیده است تا برای انتقال معنا، تا آنجا که ممکن است، از امکانات ساختاریِ زبان فارسی بهره برداری شود. اما در سطح معادل سازی و واژه گزینی ها، مترجم علی رغم تمام تلاش های قابل ستایشش، نهایتا متنی دشوار را تحویل مخاطب می دهد. بخشی از این دشواری بی تردید به خود متن کانت و فاصلۀ چهارچوب های فکری ما و کانت (به ویژه رویکرد ایده آلیستیِ کانت در مقابل سنت رئالیستی ما) مربوط می شود، اما بخش دیگرش و چه بسا بخش عظیم تر این دشواری و سخت خوانی، به شیوۀ ترجمه خود دکتر ادیب سلطانی و تحمیل دشواری کاذب و مضاعف بر متن کانت بازمی گردد. البته اختلاف در این خصوص تا حد زیادی به اختلاف در رویکرد کلی نسبت به خود ترجمه و مرزها و کارکردش بازمی گردد، اما ترجمه بی گمان دو طرف دارد، یکی زبان مبداء و دیگری زبان مقصد. زبان مبداء این ترجمه آلمانی (و البته در ترجمۀ حاضر انگلیسی) است که در فهم و درک استاد ادیب سلطانی از آن، بحثی نمی کنیم و صحت آن را می پذیریم. اما طرف دیگر ترجمه، زبان مقصد است و اختلاف اصلی مولود دریافتی است که از زبان مقصد صورت می گیرد. به نظر می رسد در نظر دکتر ادیب سلطانی این زبان فارسی نه زبان فارسیِ زندۀ متداول، بلکه نوعی زبان فارسی است که بناست خلق شود. این امر به خودِی خود نه تنها نقص نیست، بلکه، با توجه به تازگی و غرابت اندیشۀ کانت در سنت فلسفی ما و لزوم گزینش اصطلاحاتی نو، چه بسا نقطۀ قوتی باشد. با وجود این، از این واقعیت نیز نمی توان چشم پوشید که گزینش معادل های مهجور در زبان فارسی در ازای اصطلاحات زیان مبداء گاه خواننده را با دشواری هایی مضاعف روبه رو می کند، ولو آنکه معادل ها و اصطلاحات یادشده از دقتی فوق العاده برخوردار باشند. نهایتا به همین دلیل، کتاب کانت در ایران همچنان ناخوانده باقی مانده است و به جز نسخه های معدودی که برخی زحمت و رنج زایدالوصف سروکله زدن با آنها به جان خریدند، باقی نسخه ها بیشتر به گوشه کتابخانه ها راه یافت. نهایتا به نظر نگارندۀ این سطور، نقد عقل محض کانت در ایران همچنان ناخوانده ماند. به همین دلیل، از آن زمان تاکنون، همواره در ذهن مخاطبان و علاقه مندان فلسفه این امید وجود داشت که ترجمه ای دیگر و البته خواناتر از این کتاب منتشر شود. علی رغم وجود اخبار ضدونقیض مبنی بر انتشار ترجمه های جدید از این کتاب توسط اساتید فن در طول سال های اخیر، حدود ۳۰ سال زمان لازم بود تا امید فوق به شکلی غافلگیرکننده محقق شود. در سال ۱۳۹۰ این کتاب، به ناگاه با ترجمۀ مترجمی گمنام (بهروز نظری) و توسط ناشری گمنام تر (باغ نی کرمانشاه) منتشر شد و به سرعت به چاپ دوم رسید. همین گمنامی باعث شد تا موضع مشخصی نسبت به ترجمه گرفته نشود و حتی دستکم اینجانب تاکنون نقدی دربارۀ آن نخوانده ام. این ترجمه به طور کلی چهار ویژگی داشت که از همان اولین مواجهه خود را نشان می دادند: الف) تلاش و تعهد جدیِ یک مترجم تنها، به دور از جریان ها و محفل های آکادمیک و فکری، برای از کار درآوردن ترجمۀ فارسی یکی از مهمترین آثار تاریخ فلسفه ب) معادل گزینی های مصطلح و رایج و اجتناب از دشوارسازی مضاعف کانت. ج) ابتنای قابل توجه بر ترجمۀ جناب ادیب سلطانی. در این خصوص البته شاید بهتر می بود که آقای نظری دستکم اشاره ای مختصر به این نکته می کردند و علاوه بر منبع اصلی ترجمه (ترجمه پل گایر)، از ترجمۀ نخست فارسی نیز به عنوان منبعی جدی و الهام بخش نام می بردند. د) هرچند بهروز نظری در ویراست اول این کتاب در زمینۀ انتقال معنا به زبان فارسی توفیق یافت، اما متاسفانه در موارد قابل توجهی فقدان دقت فلسفی و بعضا زبانی موجب شد عباراتی نادرست وارد متن ترجمه شوند. دلیل اصلی هم احتمالاً می توان ناشی از تعجیل مترجم در انتشار اثر و فقدان یک ویراستار یا تیم ویراستاری دقیق دانست. زیرا بخش اعظم اشتباهات ترجمه، بیش از آنکه ناشی از دشواری متن یا عدم فهم مترجم باشد، برآمده از بی دقتی، اشتباهات سهوی و خلط اصطلاحات متضاد و متقابل (مانند پیشینی و پسینی، نظری و عملی، سوژه و ابژه، و …) بود. نهایتاً این ترجمه در ویراست اول نیز نتوانست انتظار علاقه مندان را برآورده سازد و در نتیجه همچنان این امید وجود داشت که اثر کانت با ترجمه ای دقیق تر در اختیار مخاطبان قرار گیرد. پذیرفتن مسئولیت ویراستاری این اثر، بیش از همه ملهم از ایدۀ «نفی در عین حفظ» یا آوفهبونگِ (aufhebung) هگلی بوده است. در این معناست که می توان نسبتی دیالکتیکی میان ترجمۀ نخست فارسی (۱۳۶۱) و ترجمۀ دوم آن (۱۳۹۰)، و همچنین میان دو ترجمۀ مذکور و ویراست اخیر برقرار کرد. هیچ ترجمه ای بنا نیست صرفا دیگری را نفی یا تصدیق نماید، بلکه همانگونه که خود اصطلاح آوفهبونگ در زبان آلمانی به هر سه معنای حفظ، نفی و ارتقاء است، در اینجا نیز هر ترجمه (دقیقه) بناست تا در بطن ترجمۀ بعدی «نفی» و در عین حال، «حفظ» شود و نهایتا به «ارتقا»ی اثر بیانجامد. بنابراین نفی و نقد ترجمه های قبل که در این مقدمه به آنها پرداخته شده است، در حقیقت چیزی جز حفظ و نجات آنها نیست. همچنین، امید است که اگر بعدها ترجمۀ دیگری از این کتاب به فارسی منتشر شد، این ریکردها به ترجمه های قبل از خود، شامل ویراستِ حاضر، نیز داشته باشد. مسئله ای که در اینجا پرداختن به آن، لازم به نظر می رسد، بحث آشنای منبع ترجمۀ فلسفی است. به کرات این ادعا را شنیده ایم که هر متن فلسفی را فقط و فقط باید از زبان اصلی آن ترجمه کرد، در نتیجه هر ترجمه ای از منبعی غیر از زبان اصلی (در اینجا، هر منبعی غیر از متن اصلی آلمانی) از اساس گمراه کننده است. در پاسخ به این ایراد، باید اذعان کرد که ابتنای ترجمه بر متن اصلی و زبانِ خود فیلسوف، بی تردید به فهم محتوای متن و ابهامات زبانی و معادل یابی ها کمک شایانی خواهد کرد. البته نباید فراموش کرد که اولاً ترجمۀ یک اثر در زبان های دیگر آن را با یک سنت تفسیری و ترجمانی پیوند می زند که اگر مترجم فارسی خود به تعلقش به آن سنت معترف باشد و در همان قالب مضمون فلسفی اصلی را بازسازی کند، نه تنها ایرادی بر آن مترتب نیست، بلکه اتفاقا می توان آن را نماینده و بهره مند از یک سنت تفسیری-ترجمانی مشخص دانست. ثانیاً انتشار ترجمه از زبان های دیگر، اگر درست و دقیق صورت گیرد، جا را بر دیگرانی که خواستار انتشار ترجمه های دیگر (چه از زبان اصلی، چه از سایر ترجمه ها) هستند، تنگ نمی کند. نباید فراموش کرد که از ترجمۀ اول دکتر ادیب سلطانی تا نخستین چاپ ترجمۀ آقای نظری حدود ۳۰ سال می گذرد و در این مدت نیز علی رغم تمام نقدها و مباحث مشابه هیج ترجمه ای نه مبتنی بر زبان آلمانی منتشر شده است و نه مبتنی بر زبان انگلیسی، لذا به نظر می رسد حاصل برخی از این انتقادات، بیش از آنکه به دقیق تر شدن شناخت کانت در زبان فارسی منجر شود، به عدم ترجمۀ آثار وی انجامیده است و منتقدان به جای نقد مترجمان انگلیسی زبان، بیشتر به دنبال توجیه کم کاری خویش اند. ثالثا، بی تردید ترجمۀ گایر ایراداتی – هم در فهم محتوای اندیشۀ کانت و هم در بازسازی آن در زبان انگلیسی – دارد. اما این به هیچ وجه به معنای تصدیق صرف ترجمه از زبان آلمانی نیست. چنانکه در موارد بسیاری دیده ایم متون فلسفی به رغم ترجمه شدن از زبان اصلی از دقت کافی برخوردار نبودند. در نتیجه، مبتنی نبودن ترجمۀ فارسی بر متن اصلی، فی نفسه نوعی ایراد نیست، بلکه مهم فهم متن توسط مترجم و بازنمایی آن در زبان مقصد است. در خصوص ترجمۀ پیشِ رو نیز به نظر می رسد این شرط محقق شده است. لذا هرچند ممکن است ترجمۀ فارسی اخیر نیز ایراداتی داشته باشد، اما دستکم می توان تضمین کرد که پدیدآورندگان آن (مترجم و ویراستار) به فهمی جامع و منسجم از طرح کلیِ کانت دست یافته اند و کوشیده اند را آن در زبان فارسی بازسازی و بازنمایی کنند.[…] به طور کلی در معادل یابی ها تلاش شده است تا به جای خلق و ابداع معادل ها، از معادل های مصطلح موجود استفاده شود. از این رو، ویراستار هیچ گونه شیفتگی نسبت به «زبان فارسی ناب» از خود نشان نداده و برای آن قداستی قائل نشده است. نباید فراموش کرد که زبان فارسی، نه زبانی در گوشۀ پستوها یا زبانی غایب که باید با هر لطایف الحیلی حاضرش ساخت، بلکه دقیقا زبان زندۀ دست اندرکار در حیات فارسی زبانان است. لذا واژگان وام گرفته از سایر زبان ها نیز، اکنون چنان در زبان فارسی جایگیر شده اند که دیگر می توان آنها را جزئی از ذخیرۀ زبان فارسی دانست و حتی کوشید تا در معادل سازی های جدید از آنها بهره برد. وانگهی ویراستار در معادل یابی و معادل سازی ها همواره این سخن کانت در مقدمۀ نقد عقل عملی را مد نظر داشته است که: ابداع واژگان تازه در جایی که زبان از تعابیر لازم برای بیان مفاهیم مورد نظر بی بهره نیست، تلاشی کودکانه برای ممتاز ساختن خویش از تودۀ مردم، اگر نه با افکار نوین و راستین، بلکه با وصله های نو بر جامه ای کهنه است. [۲] در مجموع، امیدوارم تغییرات داده شده سبب شده باشد متنی پیراسته تر و دقیق تر در اختیار خوانندگان قرار گیرد. در پایان لازم است از بهروز نظری که متنش را بدون هیچ محدودیتی، به تیغ تیز ویراستاری سپرد؛ از آقای امیر حسین زادگان، مدیر محترم انتشارات ققنوس، که امکان ویرایش مجدد آن را فراهم آورد؛ و از سمیرا رشیدپور که در ضرب الاجل کوتاه تعیین شده از هیچ کمکی در فرآیند ویرایش دریغ نکرد، سپاسگزاری کنم. [۱] Kant, Immanuel, (1998), Critique of Pure Reason , translated by: Paul Guyer, edited by: Allen W. Wood , Cambridge University Press. [۲] کانت، ۱۳۸۵، نقد عقل عملی، ترجمه: انشاءالله رحمتی، تهران: نورالثقلین، ص
یکشنبه ، ۹اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هدانا]
[مشاهده در: www.hodana.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]
-
گوناگون
پربازدیدترینها