تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1804145593
نگاهی به سونامی خاک در خوزستان؛ هشدار ۱۲ سال پیش سازمان ملل متحد(UNEP) و نحوه مدیریت منابع آب در حوضه آبریز دجله، فرات،کرخه و کارون
واضح آرشیو وب فارسی:عصر جنوب: نزدیک به یک دهه است که ریزگردها بی امان بر سر ساکنان بخش های وسیعی از جنوب و غرب ایران باریدن گرفته است. کارشناسان با بررسی تصاویر ماهواره ای می گویند منشأ اصلی ریزگردها بیابان های عراق، سوریه، اردن، عربستان سعودی و شمال آفریقا است. انفجار جمعیت در سراسر خاورمیانه، برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی، تغییر اقلیم و کاهش نزولات جوی، وقوع جنگ های پی در پی در منطقه، سد سازی های گسترده و بهره کشی بیش از حد از منابع آب و خاک و در یک کلام رشد فزاینده بیابان زایی در منطقه دست به دست هم داده تا امروز از هر گوشه کشور شاهد هجوم گرد و غبارهایی باشیم که گاه بخشی از کشور را فلج کرده و به حالت تعطیل فرو می برد. اگرچه هنوز سهم کانون های داخلی تولید گرد و غبار در بروز پدیده ریزگرد در کشور به طور دقیق مشخص نشده اما ناگفته پیداست که با شدت گرفتن خشکیدگی تالاب های بین النهرین این پدیده نیز در حال شدت گرفتن است. به گزارش عصر جنوب،روزنامه ایران نوشت: گزارش حاضر می کوشد صرفنظر از تأثیر تغییر اقلیم و خشکسالی، تنها گوشه کوچکی از آنچه بر سر سه حوضه آبخیز دجله و فرات، کرخه و کارون بزرگ آمده تا امروز به یکی از اصلی ترین کانون های تولید ریزگرد در منطقه تبدیل شود، پرده بردارد. مدارس اهواز و ۹ شهر دیگر در خوزستان روز شنبه به حالت تعطیل فرو رفت و پروازهای فرودگاه اهواز و آبادان لغو شد. در همین حال اداره کل محیط زیست استان خوزستان اعلام می کند: «میزان ذرات معلق در هوای شهر اهواز ۹۹۷۷ میکروگرم در مترمکعب یعنی ۶۶ برابر حد استاندارد اندازه گیری شده است.» و این حکایتی است که همه روزه در خوزستان در حال تکرار و تشدید است. اما چرا؟ ۱۲ سال پیش درست در همین روزها بود که برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد(UNEP) در یک هشدار جدی اعلام کرد که در جنوب غربی ایران و جنوب عراق فاجعه ای در مقیاس فجایع دریاچه آرال و نابودی جنگل های آمازون که بزرگترین فجایع زیست محیطی تاریخ هستند در حال وقوع است. سازمان ملل خاطر نشان کرده بود: این یکی از بدترین فجایع زیست محیطی مهندسی شده توسط بشر است که عواقب آن برای همیشه در خاطره جهان باقی خواهد ماند. واقعه ای که با نابودی ۹۰ درصد تالاب های بین النهرین در خاورمیانه رقم خورده نمونه ای از یک بحران جدی است که می تواند به افزایش درگیری ها و جنگ در منطقه، افزایش آلودگی های زیست محیطی، تهدید جوامع بومی، نابودی سایت های باستان شناسی و زیستگاه های جانوری و گیاهی و افزایش شمار پناهندگان زیست محیطی و تهدید حقوق بشر بینجامد. در همان زمان سازمان ملل اعلام کرد که امیدوار است انتشار این گزارش برای کشورهای منطقه و همسایگان دجله و فرات جدی تلقی شده و راه را برای برقراری ارتباط هر چه بیشتر بین آنها به منظور بهره برداری عادلانه از منابع آب و برقراری صلح و امنیت هموار کند. اما این هشدارها از سوی هیچ یک از کشورهای منطقه جدی تلقی نشد و برنامه های سدسازی و توسعه اراضی زیر کشت ادامه یافت. در همین حال وزارت نفت در دولت نهم که به شرط انجام مالچ پاشی در بخشی از اراضی بیابانی استان خوزستان مشغول فعالیت های حفاری و اکتشافی بود به تعهدات خود عمل نکرده و دولت وقت در سال ۱۳۸۶ وزارت نفت را موظف کرد که از توزیع مالچ رایگان به سازمان جنگلها و مراتع که تا آن زمان قیمت هر لیتر آن ۱۳ تومان بود خودداری کند. با افزایش قیمت مالچ های نفتی به ۳۶۰ تومان به ازای هر لیتر، بخش عمده ای از فعالیت های بیابانزدایی سازمان جنگلها در دولت نهم و دهم متوقف شد تا امروز شاهد تشدید ریزگردها در خوزستان باشیم. ساخت ۴۶ سد روی دجله و فرات در گزارش یونپ آمده بودکه نحوه مدیریت منابع آب و احداث شبکه های زهکشی و آبیاری، ۹۰ درصد از بزرگترین و زیباترین تالاب خاورمیانه را به بیابان و نمکزار تبدیل کرده است. تالاب های بین النهرین در منتها الیه رودخانه کرخه و دجله و فرات قرار دارند و در ۴۰ سال گذشته ترکیه و عراق بیش از ۳۲ سد بزرگ روی دو رودخانه دجله و فرات احداث کرده اند. ایران نیز تا سال ۹۱ با ساخت ۱۴ سد در حوضه آبریز کرخه، ورودی آب هورالعظیم را تا حدی کاهش داد و بجز این ۳۶ سد دیگر هم در دست اجرا و مطالعه قرار دارد. اما به گواه اظهارات رئیس سازمان حفاظت محیط زیست منشأ داخلی ریزگردها تنها به تالاب هورالعظیم ختم نمی شود. معصومه ابتکار منشأ داخلی ریزگردها را منطقه ای به وسعت ۳۵۰ هزار هکتار در خوزستان عنوان می کند که از این مقدار بخشی مربوط به هورالعظیم و مابقی مربوط به بیابان های اطراف ماهشهر، تالاب شادگان و بیش از ۸۵ هزار هکتار هم مربوط به اراضی کشاورزی است که به دلیل خشکسالی زیر کشت نرفته و اکنون به کانون ریزگرد تبدیل شده اند. حال اگر به یاد بیاوریم که بر اساس اطلاعات شرکت مدیریت منابع آب ایران، در حوضه آبریز کارون بزرگ نیز ۹۲ سد طراحی شده که از این تعداد ۳۶ سد ساخته و به بهره برداری رسیده و ۵۶ سد دیگر در دست اجرا و مطالعه است نگرانی ها نسبت به گسترش مناطق بیابانی جنوب خوزستان بیش از پیش می شود. از سوی دیگر با مقایسه تصاویر ماهواره ای منتشر شده توسط سازمان ملل متحد از تالاب های بین النهرین در ایران و عراق در سال ۱۹۷۳ و ۲۰۰۰ و تصویرهای جدیدتر متعلق به ۲۰۱۴ میلادی، می توان حجم خشکیدگی این تالاب ها را بخوبی دریافت. نابودی بین النهرین از چه زمانی آغاز شد؟ تغییرات عمده در مجموعه تالاب های بین النهرین از دهه ۵۰ میلادی آغاز شد. ظرفیت سدهایی که روی رودخانه فرات احداث شده هم اکنون ۵ برابر بیشتر از جریان سالانه آب فرات است. همچنین حجم مخزن سدهای روی دجله نیز دو برابر بیشتر از جریان سالانه آب موجود در دجله است. روی کرخه نیز بیش از ۱۴ سد بزرگ ساخته شده که بزرگترین آنها سدکرخه است. با اینکه افکار عمومی، فاجعه نابودی بین النهرین را تنها به حکومت صدام در دهه ۹۰ میلادی نسبت می دهد اما گزارش های منتشره نشان می دهد دولت ترکیه بیشترین سهم را در سدسازی و مسدود کردن جریان آب دجله و فرات داشته است. طرح های مدیریت منابع آب دجله و فرات در ترکیه از سال ۱۹۷۷ آغاز شد و تا سال ۱۹۸۹، ۲۲ سد و ۱۹ نیروگاه آبی ساخته شد که آب مورد نیاز ۷/۱ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی را با حجم ذخیره مخزن ۳۲ میلیارد متر مکعب تأمین می کرد. از این تعداد ۱۴ سد روی فرات و ۸ سد روی دجله احداث شده است. در قالب همین پروژه در سال ۱۹۹۲ سد آتاتورک با حجم مخزن ۳۰ میلیارد متر مکعب به عنوان چهارمین سد بزرگ جهان احداث شد. مهم ترین سازه انسان ساخت روی دجله نیز سد ایلیسو در ترکیه است. این سد با حجم مخزن ۱۱ میلیارد مترمکعب دو سال قبل در نزدیکی مرز ترکیه با سوریه به بهره برداری رسید و حدود ۴۷ درصد از آبدهی رود دجله در عراق را کاهش داد. در مجموع اجرای این پروژه ها میزان آب ورودی به کشور عراق را تا حدی زیادی کاهش داد و روند بیابان زایی در جنوب و شرق عراق تشدید شد. در همین حال برنامه زهکشی تالاب های بین النهرین در عراق که از سال ۱۹۵۱ آغاز شده بود به شکل گسترده تری ادامه یافت. در قالب این طرح کانال وسیعی برای انتقال آب طراحی و ایجاد شد که به کلی تالاب های بین النهرین را نابود کرد. می توان گفت عمده تغییرات تالاب های بین النهرین در فاصله سال های ۹۰ تا ۹۵ میلادی به وقوع پیوست به طوری که در این زمان از ۳۱۲۱ کیلومتر مربع هور مرکزی تنها ۹۸ کیلومتر مربع باقی ماند که نشان می دهد حدود ۹۷ درصد آن در مدت ۵ سال از بین رفته است. احداث شبکه های زهکشی نیز بیش از ۹۴ درصد هورالحمار را از بین برد. در ایران نیز در نیمه دهه ۹۰ میلادی طرح های مدیریت منابع آب در حوزه رودخانه کارون و کرخه به اجرا گذاشته شد که تنها بخش کوچکی از هدف آن تأمین آب کشاورزی برای ۱۵۰ هزار هکتار از اراضی خوزستان بود. اما امروز بیش از ۸۵ هزار هکتار از این اراضی کشاورزی به دلیل نبود آب به منبع اصلی تولید ریزگردها تبدیل شده است. زمین هایی که پیشتر مراتع آباد و پوشیده از درختچه یا حتی درختان جنگلی و با پوشش گیاهی قابل توجه بودند امروز به بیابان تبدیل شده اند. در همین حال احداث سد گتوند روی گنبد نمکی نیز موجب شد تا بخش دیگری از این اراضی کشاورزی در پایین دست سد گتوند بیابانی شود. در حال حاضر از تالاب هور المرکزی و هورالحمار تنها ۳ و ۶ درصد و از تالاب هورالعظیم در ایران نیز کمتر از یک پنجم باقیمانده است. حجم ذخیره سدهای ترکیه روی دجله و فرات بیش از ۹۰ میلیارد مترمکعب برآورد شده است. در عراق و سوریه نیز ظرفیت سدهای ساخته شده روی دجله و فرات بیش از ۵۲ میلیارد متر مکعب را شامل می شود. سازه هایی که فقط روی فرات ساخته شده حجمی معادل ۱۴۳ میلیارد مترمکعب را می تواند ذخیره کند اما این میزان ۵ برابر بیشتر از میانگین جریان سالانه تمامی سرشاخه های تأمین کننده رودخانه فرات است. با وجود ساخت عظیم ترین سدها در ترکیه، اما سدهای موجود تنها می توانند ۴۲ میلیارد مترمکعب از آب فرات و ۵/۱۵ میلیارد مترمکعب از آب دجله را درکنترل خود درآوردند. از همین رو دیگر آبی باقی نمانده تا وارد تالاب های بین النهرین شود. در ایران نیز سد کرخه با حجم ۲/۷ میلیارد مترمکعب در حال حاضر تنها معادل ۲۰ درصد ظرفیت حجمی خود آب دارد. توقف جریان آب در رودخانه های دجله و فرات و کرخه موجب شده تا امروز از تالاب های بین النهرین بیابانی به وسعت ۵۰۰ هزار هکتار حدفاصل بین ایران و عراق باقی بماند و مادامی که بیابانی به این وسعت در منطقه در حال گسترش است سونامی خاک نیز همچنان ادامه دارد. عصر جنوب را در در تلگرام دنبال کنید… (کلیک کنید)
سه شنبه ، ۴اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر جنوب]
[مشاهده در: www.asrejonoob.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]
-
گوناگون
پربازدیدترینها