تور لحظه آخری
امروز : جمعه ، 25 آبان 1403    احادیث و روایات:  امام موسی کاظم (ع):دعاى شخص روزه دار هنگام افطار مستجاب مى شود.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

لوله بازکنی تهران

آراد برندینگ

خرید یخچال خارجی

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

زانوبند زاپیامکس

روغن بهران بردبار ۳۲۰

قیمت سرور اچ پی

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

قیمت سرور dl380 g10

تعمیرات پکیج کرج

لیست قیمت گوشی شیائومی

خرید فالوور

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

اوزمپیک چیست

خرید اکانت تریدینگ ویو

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

نگهداری از سالمند شبانه روزی در منزل

بی متال زیمنس

ساختمان پزشکان

ویزای چک

محصولات فوراور

خرید سرور اچ پی ماهان شبکه

دوربین سیمکارتی چرخشی

همکاری آی نو و گزینه دو

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

الک آزمایشگاهی

الک آزمایشگاهی

خرید سرور مجازی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

لوله و اتصالات آذین

قرص گلوریا

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1829892854




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

رهبری گفتند آقایان جنتی و مومن آخرتشان را به دنیای کسی نمی فروشند


واضح آرشیو وب فارسی:عماریون: عباسعلی کدخدایی عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران پس از وقایعی که در جریان رای گیری در مجلس نهم رخ داد، پس از قریب به یک دهه سمت سخنگویی شورای نگهبان را واگذار و از ترکیب اعضای حقوق دان این شورا خارج شد. اما این خروج از جمع اعضای شورای نگهبان نه تنها باعث دوری وی به عنوان یکی از با تجربه ترین حقوق دانان کشور از این مجموعه حساس و موثر نشد، بلکه با انتخاب به عنوان مشاور عالی آیت الله احمد جنتی، فعالیت خود برای کمک به پیشرفت و بهبود عملکرد شورای نگهبان را ادامه داد. کدخدایی امروز با تجربه ای ارزشمند از برگزاری چندین انتخابات کشور در گفتگو با خبرنگاران «نسیم آنلاین» علاوه بر ارائه توضیحات مبسوطی در خصوص فرآیند نظارتی شورای نگهبان در انتخابات، پاسخگوی شبهات مطرح در خصوص نظارت استصوابی بود و همچنین از علل حمله گسترده به شورای نگهبان از سوی رسانه های خارجی و برخی داخلی ها پرده برداشت. آنچه در ادامه می خوانید مشروح گفتگوی خبرنگاران گروه سیاسی «نسیم آنلاین» با مشاور عالی دبیر شورای نگهبان است: *«نسیم آنلاین»: با توجه به وقایع و اخباری که در خصوص مجلس خبرگان ایجاد کردند، افرادی که برای حضور در انتخابات مجلس خبرگان وارد فرایند ثبت نام شدند ، چگونه باید از دعوت خود مطلع می شدند؟ و اینکه اگر دعوت نامه ارسال نمی شود چطور باید متوجه می شدند که اجتهادشان به تأیید شورای نگهبان رسیده است؟ یا خیر؟ کدخدایی: قانون به صراحت مواردی را برای تعیین درجه اجتهاد مشخص کرده است، مانند انتصاب هایی که توسط مقام معظم رهبری صورت می گیرد که این موارد کاملأ مشخص و مصرح است، معمولاً در دوره های گذشته هم اینگونه بود؛ اشخاصی که ثبت نام می کردند و سابقه ای از آنها نداشتیم از این افراد یک دعوت عام برای روز آزمون کتبی انجام می شد. برای آزمون کتبی معمولاً مانند سایر آزمون هایی که در کشور برگزار می شود مثل کنکور، یک اطلاعیه عمومی داده می شود و همه به حضور در جلسه آزمون دعوت می شوند، اما به دلیل اینکه گاهی اوقات افراد به اطلاع رسانی ها توجهی ندارند، اقدامات تکمیلی هم انجام می گیرد؛ البته الزامی نیست، در گذشته علاوه بر اینکه اطلاعیه رسمی می دادیم و در رسانه ها هم منتشر می شد تلاش می شد یک تماس تلفنی هم از سوی دبیرخانه با داوطلبان صورت بگیرد. البته همان اطلاعیه عمومی کفایت می کند و افراد می توانند بر اساس همان اطلاعیه مطلع شوند و شرکت کنند اما در این دوره اقدامات تکمیلی بیشتری ارائه است و از طریق پیامک هم به افرادی که باید در آزمون حضور می یافتند اطلاع داده شده است. ** آزمون روال نابسامان و بی نظم احراز اجتهاد داوطلبین مجلس خبرگان را اصلاح کرد *«نسیم آنلاین»: ممکن است افرادی باشند که اجتهاد آنها بر عامه مردم شناخته شده باشد، این فرد در انتخابات ثبت نام می کند و خودش نیز بر اجتهاد خود مطمئن است، این قابلیت وجود دارد که این فرد از شورای نگهبان به نوعی استعلام کند که باید در آزمون شرکت کند یا خیر؟ کدخدایی: در دوره های اول شرایط و وضعیتی وجود داشت؛ که روال نابسامان و یک بی نظمی را در همین روند ایجاد کرده بود؛ تحصیل در حوزه های علمیه مخصوصاً در دوره های قبل از انقلاب تابع تشریفات اداری نبود، خیلی ها مدعی بودند که مثلاً سال ها در حوزه ها هستند و بوده اند و تحصیل کرده اند و به درجه اجتهاد رسیده اند؛ این رویه کم و بیش هنوز هم وجود دارد؛ اما در سال های بعد از انقلاب یک تشریفات منظمی را ترتیب دادند؛ اما آن بحث اجتهاد یک مرحله ای جدای از اینهاست و ممکن است یک شخصی مثلاً سطح چهار را هم تمام کرده باشد ولی در بحث اجتهاد نتواند از پس امتحان بر بیاید؛ قانون حوزوی و علماء بزرگ حوزه معتقدند که به نوعی این مسئله باید احراز شود. ما خیلی از افراد را داریم که در بین مردم به اجتهاد و درجه اجتهاد معروف هستند شاید یک بخشی از آن به دلیل اعتماد مردم باشد، در دوره هایی که من در شورای نگهبان حضور داشتم مواردی وجود داشت که افرادی از محترمین که تصور می شد به درجه اجتهاد رسیده اند حال یا به دلیل سن و سال یا به دلیل سبقه حضور در حوزه و یا ... اما تجربه نشان داده برخی از همین محترمین که در آزمون شرکت کردند از پس آزمون بر نیامدند. ** القاب حوزوی در بین مردم دلیلی بر اجتهاد مسلم افراد نیست گاهی برخی افراد در بین مردم القاب حوزوی بالایی دارند یا نگاه مردم یا حتی برخی از علماء حوزه نسبت به این مسئله این است که ایشان به درجه اجتهاد رسیده، ولی وقتی که در آزمون شرکت می کنند نمی توانند نمره قبولی را کسب کنند. آزمون اقدام مبارکی بود برای پایان دادن به همین بی نظمی هایی که در این وضعیت و شرایط وجود دارد، باید ملاکی وجود داشته باشد تا اگر کسی مدعی است به وسیله آن مشخص شود؛ عده ای ممکن است بگویند که فردی مجتهد است و برخی از علماء هم تایید کنند و بگویند که وی مجتهد است اما باز محل تردید است، لذا این آزمون ملاک خوبی بود برای این که هر کسی مدعی است در این آزمون شرکت کند و بالاخره مشخص می شود که چه وضعیتی دارد. من شاهد بودم که بعضی از علماء و فقهاء اجتهاد برخی افراد را تأیید کردند و اعلام کردند که ایشان سال ها است شاگرد من است و تقریرات درس من را دارد ( تقریرات درس، خودش یک مرحله مهمی است) اما به دلیل اینکه در قانون بحث آزمون مطرح شده بود اجبار شد که در آزمون شرکت کنند و وقتی که شرکت کردند نمرات قبولی نگرفتند و البته بالعکس هم بوده و افرادی وجود داشتند که شرکت کردند و نمره های بالایی هم اخذ کردند . یعنی خیلی از محترمین آمدند و شرکت کردند و نمرات خوبی هم داشته اند یعنی در نهایت آزمون چیز خوبی است که اگر کسی تن به آزمون بدهد در واقع عیار کار روشن می شود. البته در گذشته به این صورت هم بود که خود فقهاء محترم شورای نگهبان اجتهاد کسی را احراز می کردند؛ اما کم کم این مسئله متمرکز شد در همان آزمون به خاطر اینکه دیگر این تردیدها و این مسائل هم نباشد. *«نسیم آنلاین»: در صورتی که فقهاء شورای نگهبان به این نتیجه برسند که فردی دارای درجه اجتهاد است قبل از آزمون به فرد اعلام می کنند و یا خود فرد امکان دارد که بتواند از شورا استعلام کند؟ کدخدایی: بله. *«نسیم آنلاین»: بحث عدم شرکت در آزمون به منزله انصراف هست یا خیر؟ اگر کسی در آزمون شرکت نکند راهی برای ادامه مسیر در حضور در خبرگان برای وجود دارد؟ کدخدایی: در مجلس شورای اسلامی باید ثبت نام کننده مدرک کارشناسی ارشد داشته باشد و علاوه بر آن شرایط عمومی دیگر، یک فرد خیلی محترم، سالم، صالح آمده و کارشناسی ارشد نداشته باشد یعنی طبیعتاً نمی تواند در انتخابات مجلس شرکت کند ، آزمون اجتهاد مربوط به مجلس خبرگان هم همین است یعنی شرط علمی باید احراز شود. پس وقتی که از فردی برای حضور در آزمون دعوت شده یعنی خواهند ببینند که وی دارای حداقل شرایط هست یا خیر. لذا وقتی که فردی در آزمون شرکت نکند برای فقهاء محترم شورای نگهبان محرز نمی شود که ایشان شرط علمی دارد؛ ولو اینکه انسان صالح و شایسته ای هم باشد، و بنابراین چون این شرط احراز نشده است نه به منزله انصراف در واقع به منزله رد است، مگر اینکه مثلاً خود فرد بیاید در طول این مدت بررسی صلاحیت ها انصراف بدهد ولی اگر نیاید و انصراف ندهد معمولاً به عنوان رد اعلام می شود یعنی رد علمی بندی که مربوط به اجتهاد هست. *«نسیم آنلاین»: بعضاً تضادهایی بین نظر هیئت اجرایی و نظر شورای نگهبان ایجاد می شود، روال این مسئله و این تضادهایی که وجود دارد چگونه است؟ حل آن چطور است و نظر قانون در این رابطه چیست؟ کدخدایی: ما طبق قانون دو مرحله بررسی صلاحیت داریم ، دو هیئت مردمی به این امر رسیدگی می کند؛ یکی هیئت های اجرایی است که با نظارت فرماندار و وزارت کشور تشکیل شده است و طبق قانون انجام وظیفه می کنند و دیگری نظارت شورای نگهبان است. هیئت های اجرایی بررسی اولیه صلاحیت ها را انجام می دهند و نتیجه را به وزارت کشور اعلام می کند، کار هیئت های اجرایی که تمام می شود هیئت های نظارت باید کار هیئت های اجرایی را بررسی کنند و اعلام نظر کنند هم نسبت به تأییدی ها و هم نسبت به ردی ها . در واقع یک بار تمام پرونده هایی که هیئت های اجرایی بررسی کرده است را هیئت نظارت باید بررسی و اعلام نظر کند ؛ البته هیئت نظارت استانی با مشورت هیئت نظارت مرکزی این کار را می کند؛ طبیعتاً پشتوانه بالاتری را هم دارد و نظر هیئت نظارت استان برای هیئت اجرایی قاطع دعوا است؛ هیئت اجرایی وقتی نظرش را اعلام کرد و زمان گذشت دیگر هیچ اختیاری ندارد، شکایت هایی که علیه هیئت های اجرایی انجام می شود توسط هیئت نظارت بررسی می شود و آنها اعلام نظر می کنند. بعد از این مرحله اگر مجددأ کسی شکایتی داشت مقطعی وجود دارد که این شکایات به هیئت مرکزی ارجاع می شود و هیئت مرکزی بعد از بررسی اعلام نظر می کند؛ در انتها اگر باز هم شکایتی از هیأت مرکزی وجود داشته باشد توسط خود شورای نگهبان بررسی می شود. همان سیری که در قوه قضائیه وجود دارد، دعاوی بدوی و تجدید نظر و دیوان عالی کشور و چند مرحله که تعریف شده ، در بحث انتخابات هم ما همین وضعیت را داریم تا در انتها به شورای نگهبان می رسد . *«نسیم آنلاین»: در پروسه ثبت نام برای مجلس خبرگان شاهد حضور بانوان هم بودیم که معتقد بودند که واجد شرایط هستند که از تعدادی از همین خانم هایی که ثبت نام کرده اند برای آزمون دعوت شد آیا طبق قانون خانم ها می توانند در مجلس خبرگان باشند؟ کدخدایی: طبق قانون هیچ منع قانونی برای حضور خانم ها در مجلس خبرگان وجود ندارد و ما در دوره های قبل هم داشتیم که تعدادی از خانم ها ثبت نام کردند ولی عموماً در همان مرحله اول موفق نشده بودند، این دوره باز تعداد داوطلبان بیشتر بود و تعدادی هم شرکت کردند اگر در آزمون علمی قبول می شدند طبیعتاً می توانستند وارد مجلس خبرگان شوند. ** اگر به جای قانون؛ افراد ملاک تشخیص باشند، انحرافات عظیمی چون فتنه 88 ایجاد می شود *«نسیم آنلاین»: برخی در دوره های مختلفی و حتی این دوره مطرح می کنند که شورای نگهبان مانعی برای حضور مردم در انتخابات است و نظارت استصوابیِ آن هم بخشی از این "سد" حضور مردم در انتخابات است؛ در مقابل اینگونه شبه ها چه پاسخی وجود دارد؟ کدخدایی: پاسخ این مسئله به دفعات و مکرر داده شده است، مقام معظم رهبری هم زیباترین و هم حکیمانه ترین تعابیر را در بحث نظارت مطرح کرده اند؛ ایشان به انتخابات یک نگاه ارزشی داشتند یعنی می فرمایند انتخابات یک نعمت است؛ در نظام های غیر دینی و غیر الهی انتخابات را به عنوان یک ابزار در نظر می گیرند برای کنش های سیاسی و اجتماعی، ولی هیچگاه نگاه ارزشی به آن وجود ندارد. چون نگاه ارزشی به آن نیست پس می تواند در جاهای مختلفی مورد انحراف واقع شود مشروط بر اینکه کسی متوجه نشود؛ در جمهوری اسلامی ایران وقتی مقام معظم رهبری می فرمایند که یک نعمت است یعنی واجد یک ویژگی و شاخص دینی است و کسی نمی تواند با آن به راحتی برخوردی بکند و آن را از مسیر اصلی منحرف کند یا تخلف یا تقلبی در آن صورت بدهد. نظارتی که در شورای نگهبان وجود دارد نظارتی است که همه نهادها و همه نظام های سیاسی دارند و همه انتخابات ها دارند، ولی روش ها متفاوت است، ما چون در فعالیت های سیاسی خود فاقد نظام حزبی هستیم ؛ این نظارت طبق قانون بوجود آمده است و بر عهده خود مردم هم قرار گرفته است. هیئت های اجرایی و نظارت ما از معتمدین مردم هستند و هم اینکه طبیعتاً یک مراحل عالی تجدید نظری برای اینها در نظر گرفته شده که نهایتا به خود شورای نگهبان ختم می شود، پس اینکه گفته می شود شورای نگهبان همه کاره است به این مفهوم نیست که در همه جزئیات انتخابات دخالت کند، بلکه به خاطر این است که نظارت عالی را بر این مسئله دارد. دوستانی که به این بحث و به نظارت شورای نگهبان اعتراض می کنند، بی انصافی می کنند. ما ملاک و معیار را نباید شخص و منافع شخصی قرار بدهیم، در انتخابات 88 همین مورد را داشتیم که آن انحراف عظیم ایجاد شد و آن فتنه برپا شد چون آنها خود را در مرکز عدالت و در مرکز صواب قرار دادند و اعلام کردند یا من یا هیچکس. ** نظارت استصوابی به معنای نظارت موثر است؟ بر اساس اصل 99 قانون اساسی تکلیف نظارت بر عهده شورای نگهبان نهاده شده است، قوانین انتخاباتی هم از ابتدا تا به الآن وظایف این نهاد را مشخص کرده و آن را شرح داده است، و در نهایت هم همین شورا باید صحت انتخابات را اعلام کند؛ در قوانین سال 65 هم آمده که اگر شورای نگهبان صحت انتخابات یک حوزه ای را تأیید نکرد انتخابات ابطال می شود؛ این یعنی همان نظارت استصوابی که متأسفانه الان از این واژه یک مفهوم خوفناک ایجاد کرده اند. مفهوم اصلی این واژه مفهوم " نظارت موثر" است ؛ مانند اینکه دیوان عالی کشور نسبت به پرونده ای نظر می دهد و نظر دیوان عالی کشور قاطع دعوا است این هم در واقع یعنی اینکه دیوان عالی نظارت استصوابی دارد؛ نظارت استصوابی یک امر نامأنوس خوفناک و غیر واقعی نیست هر جایی که حرف آخر را بزند می شود نظارت استصوابی، یعنی نظارت موثر، یعنی تصمیم گیری مؤثر و بر اساس قانون این تصمیم از ابتدا تفویض شده است. ولی مشکل این است که گاهی اوقات فردی و یا گروه و جناح خاصی آن تصمیم را نمی پسندند و بعد علیه آن جایگاه موضع می گیرند، درست مثل اینکه من و شما برویم به عنوان خواهان و خوانده در دادگاه ، به هر حال رئیس دادگاه یک نفر را به عنوان برنده اعلام می کند حاکم و رأی به نفع آن صادر می شود و یک نفر هم بازنده می شود، در این شرایط اگر رأی به نفع من صادر نشده و من بگویم که قاضی نباید باشد و نظام دستگاه قضایی نباید باشد و اینها را من قبول ندارم، این یعنی قانون شکنی ، و به معنا و مفهوم شرایطی است که در آن سنگ روی سنگ بند نمی شود. البته اگر یک موقع خدای ناکرده تخلفی صورت گرفته و در آن زمینه هم قانون مراحل برخورد را روشن کرده و باید برویم و برخورد کنیم و این اشکالی ندارد. اصلاً ما واژه را بگذاریم کنار ؛ نظارت استصوابی در واقع نظارت جامع و مؤثری هست که حسب تجربه بشری در همه نظام های سیاسی و اجتماعی وجود دارد؛ مثلاً دیوان عالی کشور آمریکا وقتی نسبت به اختلافات انتخاباتی تصمیم می گیرد در قضیه مثلاً " الگور و بوش" در یک دوره ای، نظرش استصوابی بوده یعنی نظرش قاطع دعوا بود و دیگر کسی بعد از آن نمی تواند تصمیم بگیرد.  بنابراین فکر می کنم گاهی اوقات برخی سخنان مبتنی بر یک بی انصافی و بی اطلاعی از ساختارهای سیاسی، انتخاباتی و اجتماعی در کشورهای دیگر است یا اینکه حالا گاهی اوقات ممکن است دنبال سوء استفاده هم باشند. ** طبق قانون؛ نظارت یک کار اجرایی است؛ نظارت به معنای نظاره گر بودن نیست *«نسیم آنلاین»: یک سری مباحثی مطرح می شود که شورای نگهبان دست نیست،گوش است و چشم ؛ نهایتا شورای نگهبان چیست؟ کدخدایی: اینها بازی با کلمات است من خیلی با اینگونه واژه سازی و تعابیری که مفاهیم دقیقی را بیان نمی کند موافق نیستم، وقتی بحث نظارت را مطرح می کنیم، باید بدانیم نظارت از یک حیثی یک کار اجرایی است ؛ اینها البته قانون سال 74 و بعد از نظریه تفسیری شورای نگهبان نیست، قانونی است که دهه 60 نوشته شده است همان قوانین اولیه انتخابات می گوید شورای نگهبان بر روند برگزاری انتخابات روی رأی گیری نظارت می کند، بعد از آن باید گزاراشات مربوط به تخلفات انتخاباتی را بررسی کند اگر تخلفات به گونه ای باشد که در سرنوشت انتخابات تأثیر گذاشته باشد؛ آن صندوق یا بخشی از آرا یا انتخابات آن حوزه ابطال می شوند. یعنی نظر شورای نگهبان اعلام می شود و خود شورای نگهبان هم باید اجرا کند، یعنی شورای نگهبان اعلام می کند که صندوق باطل و باید از تعداد بقیه صندوق ها باید خارج شود و این بخش ها همه اش کارهای اجرایی است. اما نظارت به این مفهوم نیست که شما بنشینید و فقط نظاره گر باشید، نظارت استصوابی یعنی نظارت باید مؤثر باشد، شما وقتی می گویید دیوان عالی کشور نسبت به یک موضوعی و یک پرونده ای اعلام نظر می کند ، یعنی دخالت موثر میکندلذا هرگز به این مرجع رسیدگی نمیتواند گفت که نباید کار قضایی بکنی و فقط باید نظارت کنی؟ پس در واقع لازمه نظارت جامع و مؤثر شورای نگهبان این است که در بخش های مختلف ورود کند، پس خیلی نمی توانیم تفکیک قائل شویم و بگوییم نظارت فقط چشم است و اجرا دست، گاهی اوقات چشم و دست باید کنار هم و با همدیگر عمل کنند تا نتیجه مؤثر بگیرند. *«نسیم آنلاین»: این صحبت ها مسبوق به سابق است علت تکرار اینگونه صحبت ها چیست؟ چرا همیشه هدف بر تخریب شورای نگهبان از سوی این افراد با اینگونه صحبت هاست؟ کدخدایی: شورای نگهبان همیشه دژ مستحکمی در مقابل ورود افراد نا صالح و ناشایست به مصادر و مسئولیت های مهم بوده و به تعبیر مقام معظم رهبری برای جلوگیری از نفوذ افراد نا صالح و دشمنان به ارکان نظام است. از این رو اولین متهم، دشمنان نظام جمهوری اسلامی ایران و مردم هستند که دست به اینگونه تبلیغات می زنند و طبیعی است که تا زمانی که شورای نگهبان در این مدار حرکت کند این دشمنی ها هم وجود داشته باشد، یک بخش آن هم نادانی و بی اطلاعی افراد از عملکرد و کارکرد شورای نگهبان است یعنی تصورشان این است که شورای نگهبان مثلاً یک یا دو نفر نشستند آنجا شیر یا خط می کنند که چه کسی صلاحیت دارد یا ندارد. یک موقعی خدمت مقام معظم رهبری در آن جلسه بیست و ششم معروف بودیم با ستادهای نامزدهای انتخاباتی ریاست جمهوری سال 88 ، تا همان صبح که هیئت آمده بود پیش ما در شورای نگهبان می گفتند دو نفر از اعضای شورا جانبداری کردند، در میان جلسه یک آقایی بلند شد و اعلام کرد که حضرت آقا 7 نفر از اعضای شورای نگهبان جانبداری کردند؛ که البته می خواستند رأی شورای نگهبان را مخدوش کنند. حضرت آقا آن موقع در ابتدا فرمودند که من در بین صحبت های شما صحبتی نمی کنم و هر ستادی یک فرصتی داشتند که صحبت کنند، آنجا بعد از صحبت آن فرد؛ رهبری اعلام کردند که این را که گفتید بگذارید من این نکته را همینجا بگویم و گفتند:" این صحبت یعنی آیت الله جنتی یا آیت الله مؤمن آخرتشان را به دنیای یک نفر می فروشند؟ مقصود این حرف شما این است آیا چنین چیزی امکان پذیر هست؟ خیر اینطور نیست" گاهی اوقات تصور این است که حالا چون من یا دوست من یا هم جناحی من رأی نیاورده است پس آن مکانیزم و آن ساز و کار و آن شورای نگهبان کارش را به درستی انجام نداده و قضاوت ها این است، پس یک بخشی این دوستان از وضعیت شورای نگهبان بی اطلاع و ناآگاه هستند در صورتی که من 12 سال خدمت این آقایان بودم و شهادت می دهم که همه آنها مخصوصاً آقایان فقهای شورای نگهبان جز بر اساس تکلیف دینی نظر نمی دهند . ممکن است در این نظرات اشتباهی هم صورت گرفته باشد و این را کسی رد نمی کند؛ ولی اینکه بخواهند خدای ناکرده جانبداری کنند به دلیل اینکه فردی بیاید و کسی نیاید، صرفاً به خاطر اینکه مثلاً خوششان می آید یا نمی آید؛ چنین چیزی را من هرگز ندیدم، البته طبیعی است که هر جایی که در صف اول دفاع از نظام جمهوری اسلامی ایران باشد همیشه بیشترین حملات داشته باشد و این هجمه ها هم به آن صورت می گیرد و شورای نگهبان تا کنون چنین بوده است. *«نسیم آنلاین»: بیان می شود که شورای نگهبان نگاه سیاسی دارد ، شخصی در تهران تأیید نمی شود ولی در شهرستان تأیید می شود یا در این دوره تأیید نمی شود و در دوره بعد تأیید می شود؛ این فرآیندها به چه صورت هست آیا همچنین اتفاقی ممکن است رخ دهد؟ کدخدایی: ما در شورای نگهبان خط تولید صنعتی نداریم، مثلاً از این طرف مواد اولیه بدهیم و از آن طرف یک محصول یک شکل و یک رنگ را تحویل بگیرم، در اینجا نه آن مواد اولیه هایمان مواد اولیه یکسانی هستند و نه آن مکانیزم و ساختار و خط تولید خط تولید صنعتی هست که اینگونه باشد. بلکه مدارک و مستندات بشری است، قوانین و مقررات جاری است و عده ای از انسان هایی که تخصص دارند، تعهد و تقوا دارند و توان دارند اما میتوانند اشتباه هم بکنند و نظرشان تغییر کند. پرونده ای که به شورای نگهبان می آید یک چارچوب قانونی است که در آن چارچوب قانون باید عمل کنند، مثلاً طی مراحل هیئت های اجرایی و نظارت فرد بالا می آید، سپس مستندات و آن شرایطی که در ماده 28 قانون انتخابات وجود دارد و یا نکاتی که در ماده 29 یا 30 قانون انتخابات هست بررسی می شوند. هیئت های اجرای و هیئت های نظارت و کارشناسان این موارد را بررسی می کنند و نهایت امر این است که باید رأی گیری شود؛ آن نظری که بیشترین رأی را می آورد می گوییم درست است؛ اینکه در عالم واقع و در مرحله ثبوت هم به اصطلاح علماء این هم درست است یا خیر خب معلوم نیست، در اینجا هم باید بگوییم که به خاطر حل مسائل اجتماعی آمده ایم و توافق کرده ایم که یک مکانیزمی را تعریف کنیم و این مکانیزم هم هرچه گفت بگوییم چشم. درست مثل پرونده ای که نزد قاضی مطرح می شود آیا در عالم واقع رأیی که می دهد بر محکومیت خوانده آیا درست است؟ معلوم نیست ، ولی گفتیم این قاضی هر چی گفت می گوییم چشم حتی اگر طرف ما معصوم باشد. حضرت علی (ع) نیز در جریان طرح دعوا با فردی برای مشخص شدن مالکیت زره، نزد قاضی منصوب خودشان رفتند که در نهایت قاضی رای را به نفع آن فرد داد و حضرت امیر (ع) نیز تمکین کردند، پذیرش رأی قاضی توسط ایشان در چارچوب مساوئل و قواعد اجتماعی بود و به خاطر این بود که مسائل اجتماعی باید یک جایی قطع شود و از آن عبور شود. شورای نگهبان بعد از همه بررسی های قانونی که انجام می شود از جمله هیئت اجرایی و نظارت و مراجع چهارگانه و تحقیقات محلی، اطلاعات در رابطه با اشخاص را می دهد که بررسی می شود و بر اساس مستندات مشخص می شود که فرد صلاحیت ندارد و... بعد رأی می گیرند. قانون تعیین کرده که هر فرد باید نسبت به تعداد اعضای شورای نگهبان 7 رأی داشته باشد، اگر رأی نیاورد یعنی تأیید نمی شود و اگر رأی بیاورد یعنی تأیید می شود اینکه آیا چه تأیید شود و چه نشود منطبق با آن واقعیت فرد هم هست یا خیر خدا می داند ولی به هرحال این مکانیزم تعریف شده و در جلسه شورای نگهبان رأی داده می شود. در دوره های بعد دوباره این مسئله تکرار می شود و ممکن است مستندات جدیدی وجود داشته باشد پس فردی که در این مرحله تأیید شده است مثلاً در دوره نهم در دوره دهم تأیید نمی شود، مثلاً اگر یک نماینده ای از مجلس اول تا نهم بوده ولی در مجلس نهم مرتکب تخلف می شود و یک محکومیت قضایی پیدا می کند خوب طبیعتاً شما نمی توانید در مجلس دهم تأییدش کنید؛ حالا می گویید که فلانی مثلاً پنج دوره نماینده بوده چطور می شود که در این دوره رد صلاحیت می کنید؟ و عکس این موضوع هم هسست اینکه می گوییم ما خط تولید صنعتی یکسان نداریم این است. مراجع چهارگانه گاهی اوقات می نویسند که آن گزارشاتی که در دوره قبل داده بودیم کن لم یکن تلقی شود و آقایی با یک مستندات جدید و مدارک جدید آمده است و طبیعتاً رأی عوض می شود به همین سادگی ممکن است فردی که قبلاً تأیید نشده است الآن تأیید شود پس مدارک جدیدی آورده برای اثبات هویت و صلاحیت خود وآقایان هم رأی دادند به خاطر همین عرض می کنم که اینها مورد به مورد باید در شورای نگهبان یا هیئت مرکزی بحث شود و حسب مستندات پرونده و نهایتاً رأیی که اعضای شورای نگهبان می دهند، اینطور نیست که همه موارد در واقع در یک سیستم صنعتی تعریف شده باشد که هیچوقت هیچ تخطی از آن نشود. ** پس از مجلس ششم فرآیند نظارت شورای نگهبان موثر تر و دقیق تر شد *«نسیم آنلاین»: می گویند که فیلتر شورای نگهبان بعد از مجلس ششم کمی جمع تر شد و به نوعی شورای نگهبان دقت ونظرش را خیلی دقیق تر و موشکافانه تر و ریزتر و حساس تر اعمال کرد آیا چنین چیزی را قبول دارید؟ کدخدایی: تا مجلس ششم شورای نگهبان برای جمع آوری اطلاعات سیستم منظم نظارتی نداشت وچون شورای نگهبان 12 نفر 6 نفر از آقایان فقها و 6 نفر از آقایان حقوقدان که گرفتاری های دیگری هم دارند تا آن دوره زمان انتخابات یک افرادی را تعیین می کردند جهت نظارت برای هر استان ؛ ارتباط سیستماتیک با افراد وجود نداشت و اینها انتخابات را برگزار می کردند، یک گزارش می دادند و تمام می شد. مدارک و مستندات خیلی با روش های صحیح علمی نگهداری نمی شد لذا ممکن بود که پرونده ها و سوابق به دقت مورد بررسی قرار نگیرد، وقتی هم که ثبت نام ها گسترده می شد امکان دقت نظر و بررسی سیستماتیک پایین می آمد، مثلاً در ثبت نام مجلس ششم تعداد داوطلبان به نسبت دوره های قبل یک باره چند برابر می شود و دوباره مجلس هفتم به همین سرعت و... از مجلس ششم به بعد هم مقام معظم رهبری در یک فرمایشاتی و دیداری که با آقایان اعضای شورای نگهبان وقت داشتند نکاتی را فرمودند در خصوص ساختار شورای نگهبان اینکه شما به هر حال باید یک سیستم های ثبت و ضبط دائم داشته باشید در استان هایتان و نمایندگانی را داشته باشید که بتوانند با شما در ارتباط باشند مرکز تحقیقاتی ،استفاده از روش های الکترونیک و... که از آن به بعد این اقدامات هم صورت گرفت و تشکیلات حداقلی را شورای نگهبان با استفاده از نیروهای مردمی در استان ها در نظر گرفت ، که در هر استانی دو سه نفر نیرو جهت ارتباط و شناسایی افراد ثبت و ضبط پرونده ها و نگهداری این پرونده ها باشد که هر دوره نخواهیم از صفر شروع کنیم. در مرکز کشور هم این کار انجام شد، برای اولین بار قبل از وزارت کشور الکترونیکی شدن تجمیع انتخابات و سوابق را انجام دادیم و بایگانی خیلی منظمی را در شورای نگهبان شکل دادیم، با این کارها دقت نظر شورای نگهبان بالا رفت نه اینکه به دلیل خاصی تصور می شد که شورای نگهبان آمده مثلاً فیلترها را تنگ تر کرده است. در واقع کار را ما نظم بیشتری به آن دادیم، در یک سیستم داخلی پرونده ها و سوابق دیده می شود و به راحتی قابل دسترسی است وانشاء الله دیگر این سوابق هیچوقت از بین نمی رود و یک بایگانی و آرشیوه بسیار خوبی از همه افرادی که ورود در انتخابات کردند شکل گرفته که حتی گاهی اوقات مثلاً دوستان ما د ر وزارت اطلاعات می گفتند ما همچین سوابقی را نداریم و سوابق خوبی هست هر لحظه آقایان اراده کنند اینها در دسترسشان هست . با سیستم هایی که راه اندازی شده است هم دقت و هم سرعت بررسی ها بالا رفته است و طبیعتاً این دور که 12 هزار نفر ثبت نام کردند اگر ما با این روش های الکترونیکی و ثبت و ضبط مکانیزه وارد نشده بودیم قطعاً دشواری های زیادی را شورای نگهبان داشت، الآن نسبت به دوره قبل هم یک مقداری کار سخت تر شده ولی مجموعاً به دلیل اینکه ما آن زیر ساخت ها را تهیه کردیم خوشبختانه دیگر نگرانی از این مسئله وجود ندارد. ** ثبت نام 12 هزار نفری در مجلس به خاطر شور و احساسات و علاقه مردم به نظام است *«نسیم آنلاین»: بعضاً گفته می شود حضور حدود 12 هزار داوطلب برنامه ریزی شده و طرح ریزی شده بود، به ویژه اینکه شاهد بودیم افرادی که داوطلب حضور در مجلس شده اند که سابقه زندان دارند یا دارای جرم های مختلف امنیتی و سیاسی هستند، و خیلی از اشخاصی که در فتنه 88 حضور مؤثر داشتند و زندان رفتند و بازداشت شدند و یا بستگان نسبی آنها آمده اند و حاضر شدند یا کسانی که سابقه مخدوشی داشتند؛ این نحوه حضور را برنامه ریزی برای فشار به شورای نگهبان می دانید؟ کدخدایی: خیر ، ما در همه ادوار که ثبت نام که انجام می شوند به دلیل اینکه فیلتر خاصی نداریم برای ثبت نام اولیه، همیشه یک تعدادی از این افراد هستند که ثبت نام می کنند و در همه ادوار هم بودند حالا تعدادش یک فراز و فرودی را داشته و یک شدت و ضعفی را شاهد هستیم، ولی همیشه تعدادی از افرادی را داشتیم که هیچگونه صلاحیتی ندارند ولی ثبت نام کردند من این را نفی نمی کنم؛ اما نمی خواهم این توهم را داشته باشیم که ثبت نام حداکثری الزاماً برای نظام یک امر منفی است؛ من اتفاقاً همان را مثبت فرض می کنم و آن را خیر می دانم. علتش حضور و ثبت نام گسترده در انتخابات، شور و احساسات و علاقه مردم به نظام است، ما باید استقبال بکنیم. البته باید مکانیزم هایی را تعریف کنیم مثل احزاب و... که افراد از همان اول اگر خودشان واجب شرایط نیستند دیگر ورود نکنند که دردسر برای خودشان و دستگاه های مربوطه ایجاد کنند، ولی اصل این را من به فال نیک می گیرم و معتقدم که نظام پایه هایش محکم تر از این است که حالا بخواهند دو نفری که ثبت نام می کنند و وضعیت نا مناسبی دارند از این طریق بخواهند فشار بیاورند یا مشکلی را ایجاد کنند. من این حضور را به عنوان نشانه علاقه مندی مردم به نظام جمهوری اسلامی ایران و اطمینان مردم نسبت به دستگاه های نظارت بر انتخابات می دانم، یعنی مردم این همه اعتماد و اطمینان دارند به دستگاه های برگزار کننده انتخابات و نظارت انتخابات که آمدند و ثبت نام کرده اند و خودشان را در معرض این کار قرار دادند ؛ و ما نباید این را اصلاً از این زاویه نگاه بکنیم که حضور این افراد به معنای اعمال فشار به دستگاه شورای نگهبان است. شورای نگهبان چون سیستمش مکانیزه است انشاء الله در این جهت می تواند در این خصوص ورود داشته باشد وزارت کشور هم به همین صورت، البته ما باید نظام انتخاباتی مان را اصلاح کنیم، متأسفانه نظام انتخاباتی ما یله و رها است **نظام ما به گروه ها و جناح ها بهره دهی می کند اما متأسفانه هیچ پاسخگویی از آن طرف نمی بینیم کسانی که می آیند و حتی آن افراد صالح و شایسته ای که انتخاب می شوند چه در مجلس و چه در پست های دیگر، عمومأ در جایی که قبلاً بودند سیاست ورزی نکردند، مگر کسی مسئول اجرایی بوده یا مثلاً یک دوره ای در مجلس بوده ، همیشه شاهد بودیم افرادی آمده اند مثلاً یک فرهنگی فرهیخته خیلی خوب در عرصه انتخابات ورود کرده که در واقع از قبل در مسائل سیاسی ورود نداشته و به قولی تمرین دمکراسی نکرده است، می آید و در معرض انتخابات قرار میگیرد و ممکن است انتخاب شود و یا در آن مرحله ای که وارد می شود نمی تواند انجام وظیفه خوب داشته باشد. در نظام های سیاسی جوامع دیگر به دلیل اینکه احزاب فعال هستند افراد آموزش می بینند، در امر سیاست و بعد از سوی احزاب برای انتخابات معرفی می شوند، این معرفی شدن به معنای آن است که این فرد دارای معیارها و استانداردهای سیاست هست و می تواند در عرصه سیاست یک نقش مؤثر قابل توجهی را داشته باشد. احزاب برای کشورهای دیگر حکم حیاط خلوت جهت آموزش افراد را دارد. متأسفانه چون در نظام سیاسی ما این مکانیزم وجود ندارد، ناچاریم از همه مردم دعوت کنیم که در ثبت نام حاضر شوند بعد فیلترهایی را بگذاریم که گاهی اوقات هم تبعاتی داردکه مثلا به شورای نگهبان ایراد گرفته می شود، و برای خود افراد که ثبت نام می کنند هم تبعاتی را دارد، چون در جامعه تأیید صلاحیت و یا رد آن معیار خوب و بد شناخته شده است اگر صلاحیت تأیید نشود بین خانواده و دوستان یک مقدار دچار مشکلاتی می شوند. برای اینکه از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری شود باید احزاب را بیاوریم به صورت مؤثر در جامعه فعال کنیم که بتوانند با یک هویت و شناسنامه مشخص فعالیت سیاسی در چارچوب نظام داشته باشند، الان که احزاب در عرصه غایب هستند، افرادی که وارد مجلس می شوند شما نمی شناسید، و هر کاری که انجام شود به پای خود آن فرد نوشته می شود، و معمولاً افرادی که در این وضعیت می آیند و آسیب هایی را به جامعه وارد می کنند چرا که هیچ کس پاسخگو نیست. در صورتی که اگر احزاب وجود داشته باشند و فعال باشند، در قبال معرفی افراد آن حزب باید به افکار عمومی پاسخگو باشد و اگر نتواند پاسخگو باشد دیگر حزب نمی تواند در مجلس یا ریاست جمهوری حضور داشته باشد. الآن نظام ما به گروه ها و جناح ها بهره دهی می کند اما متأسفانه هیچ پاسخگویی از آن طرف نمی بینیم، داریم فقط سوددهی می کنیم به گروه ها و جناح هایی که یک شبه به وجود می آیند و یک پست سیاسی اشغال می کنند و دیگر هیچگاه پاسخگو نیستند؛ و باید انشاء الله برویم به سمت آنجایی که این مراکز را ایجاد کنیم و با یک هویت و شناسنامه واحدی کنش های سیاسی مان را در جامعه بتوانیم مدیریت کنیم *«نسیم آنلاین»: پیرو صحبت هایی که در مورد شورای نگهبان اخیرا شنیده می شود عمومأ این حرف ها از طرف افرادی بیان می شودکه صاحب نفوذ و صاحب تاثیرند، و بیان کردن این صحبت ها در عموم مردم و رسانه ها و مطبوعات ممکن است تردیدهایی را ایجاد کند که مثلاً این چهره دارد تردید می کند پس حتماً نکته ای وجود دارد؛ از طرفی در روند ثبت نام انتخابات خیلی ها بودند که محکومیت داشتند و در فتنه حضور داشتند می گویند که قطعأ حضور این طیف ریزش های زیادی را خواهد داشت، این افراد معتقدند با حضور گسترده خود بار روانی برای وجهه شورای نگهبان وارد می کنند . چقدر این صحبت ها می تواند در پروژه نفوذ تاثیر می گذارد؟ کدخدایی: مقام معظم رهبری تعبیر خوبی داشتند و گفتند که یک مرض بدی است که موقع انتخابات که می شود یک عده ای می گویند که انتخابات سالم نیست و دستگاه های نظارتی و اجرایی کارشان را خوب انجام نمی دهند ، ایشان این را به یک مرض تعبیر کردند. یک بخشی از این حرف ها واقعا از روی بی اطلاعی است، اصلاً فرقی نمی کند که مسئول باشد یا یک فرد عادی باشد. یادم است انتخابات 88 یکی از دوستان با جمعی از دانشجویان من را دیدند و گفتند در خصوص این انتخابات خیلی سوال داریم، صحبت کردیم و من توضیح دادم که چه اقداماتی شده است و چه کارهایی انجام شده است و آنها قانع شدند؛ گاهی اوقات واقعأ فرد اطلاع ندارد نکاتی را مطرح می کند که این برداشت ها از آن می شود. خواهش می کنم دوستان و مسئولین و هر کسی در هر لباس و هر پستی اگر سوالی دارد و یا شبهه ای برای او وجود دارد مراجعه کند به شورای نگهبان و بپرسد، البته گاهی اوقات می آیند ولی خیلی کم ، وقتی که این تردیدها ایجاد می شود نهایتاً این تردیدها به سمت نظام می رود نه شخص، و بخشی از این نظام منی هستم که الان مسئولیت دارم ، یعنی مردم هم نسبت به ما هم بی اعتماد می شوند و طبیعتاً نباید این کار بشود، واقعاً ضربه زدن به نظام و مخدوش کردن چهره نظام به هر شکلی یک گناه نا بخشودنی است. اگر حالا دوست یا رفیقم و یا همکارم تایید نشده است بروم و ببینم که دلایل چه بوده است، در انتخابات های گذشته برخی مسئولین مختلف کشوری مرتب مراجعه می کردند اعتراض می کردند بعضی قبول می کردند و بعضی هم قبول نمی کردند و اصلاً فرقی نمی کند که چه گروهی و یا چه جناحی. مثلاً مراجعه می کردند نسبت به شخصی، ما پرونده را که نشان می دادیم می گفتند که قانع شدیم و گاهی اوقات اصرار می کردند که ایشان را می شناسیم و ما سند مراجع چهارگانه را نشان می دادیم، گاهی اوقات دفتر مقام معظم رهبری می رفتند و ما توضیحاتمان را می دادیم و خوشبختانه چون مقام معظم رهبری همیشه تاکید بر اجرای قانون دارند و فقط توصیه شان این است که قانون اجرا شود و این سرمایه ای بود برای ما در دستگاه شورای نگهبان یا برای وزارت کشور ما هم بر اساس قوانین نظر می دادیم. در دوره قبل من یادم هست یکی از آقایان یک زمانی رئیس مجلس بود مدام اصرار داشت نسبت به پرونده یک فردی، من به ایشان گفتم که شما پرونده فرد مذکور را ببینید و بعد هرچه رأی دادید ما همان را عمل می کنیم،که بعد از مشاهده پرونده قانع شد و نظر شورای نگهبان را پذیرفت. گزارشاتی که به بعضی از مسئولین بلند پایه می دهند و چون آنها وقت مراجعه و مطالعه ندارند این تصور ایجاد می شود که خلافی صورت گرفته است، پیشنهاد می کنم در این گونه موارد مراجعه کنند و از محتویات پرونده تا آنجای که قانوناً و شرع اجازه می دهد مطلع شوند و قانع شوند و بعد صحبتی نکنند چون گاهی اوقات آدم صحبت هایی می شنود که دشمنان خارجی هم همان صحبت ها را می کنند. موضوع این است که این کشتی انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران اگر سوراخ شود به همه آسیب می رساند و ما چه به عنوان یک شهروند و چه به عنوان یک مسئول هم از جهت دینی و هم از جهت اخلاقی و هم از جهت تعهد اجتماعی مان مکلفیم در حفظ و صیانت از این کشتی انقلاب بکوشیم و نباید اجازه بدهیم که خدشه ای وارد شود. *«نسیم آنلاین»: انتخابات می تواند یکی از اصلی ترین اهداف دشمن برای نفوذ باشد؟ کدخدایی: قطعاً اینگونه است، بحث نفوذی که مقام معظم رهبری فرمودند و تحلیل کردند و تاکیدی که ایشان روی نفوذ سیاسی داشتند در دیدار اخیرشان هم به صورت مختصر باز هم دوباره ایشان فرمودند، طبیعی است که دشمن بر روی پروسه انتخابات برای نفوذ سرمایه گذاری کند. تجربه ای که نظام های سیاسی دیگری داشتند در طو ل سی و چند ساله ای که ما انقلاب کردیم، همه کشورهایی که ولو بر اساس مبانی خودشان یک انقلاب مردمی هم داشتند، بعد از یکی دو دوره با همین پروژه نفوذ مستحل شدند و دوباره برگشتند به همان رویه و روش قبلی شان؛ عده ای آمدند و ایثارگری کردند در آن جامعه و در یک مقطعی انقلابشان پیروزی شد و یکی دو دوره کشور با همان روحیه و همان نظام انقلابی شد ولی کم کم افرادی دوباره رفتند در آن مصادر امور که کشور را خیلی آرام برگرداندند به همان ریل قبلی. هوشمندی مقام معظم برهبری است که در یک مقطعی بحث نفوذ را تبیین کردند و اهمیت نفوذ سیاسی را نسبت به نفوذ اقتصادی تعریف کردند و در بحث انتخابات یکی از راه هایی که این نفوذ می تواند صورت بگیرد ورود به مراکز مهم و حساس قانونگذاری ما و مراکز اجرایی ما و مراکزی که باید از طریق انتخابات هست و طبیعتاً دقت زیادی را می طلبد و به نظر من شورای نگهبان وظیفه اش سنگین تر و خطیرتر است و انشاء الله دوستانمان در شورای نگهبان این توجه را خواهند داشت.


چهارشنبه ، ۲۱بهمن۱۳۹۴


[مشاهده متن کامل خبر]





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: عماریون]
[مشاهده در: www.ammariyon.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن