واضح آرشیو وب فارسی:گیل نگاه:
گیل نگاه/ مریم صابری: گروه آژانس همکاریهای بینالمللی ژاپن (جایکا) در سال ۲۰۰۷ وارد ایران شد تا به ایرانیان کمک کند تا تالاب بینالمللی انزلی را که از سال ۱۹۹۳ در فهرست تالابهای مونترو قرار گرفته است نجات دهند. فهرست مونترو به تالابهای در معرض خطری گفته میشود که در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیدهاند.تالاب انزلی در سال ۱۳۴۹ در کنواسیون رامسر به ثبت رسیده است. پیمانی که برای حفاظت از تالابها و حیوانان و گیاهان وابسته به آنها بین ۱۸ کشور منعقد شد. اما اکنون ۱۶۸ کشور جهان عضو این پیمان هستند و به عنوان یکی از پیمانهای مهم محیط زیستی محسوب می شود.اما تالاب انزلی بعد از سال ۴۹ به دلیل فعالیتهای انسانی مورد تخریب قرار گرفت. ورود فاضلابهای صنعتی و شهری و زبالههای جامد، صید بی رویه و شکار، برداشت بی رویه آب برای مزارع زندگی این تالاب را به خطر انداخته است. برداشت بی رویه درختان در حوزههای بالادست نیز باعث شد تا حجم عظیم رسوبات توسط رودخانهها شسته و به این تالاب برسد و در نهایت امروز شاهد کاهش عمق این تالاب از ۱۱ به دو متر باشیم.گروه جایکا فاز اول پروژه را در سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ در انزلی انجام داد و بنا به درخواست ایران در سال ۲۰۱۴ فاز دوم پروژه را آغاز کردند. آنها تجربیات احیای تالاب «کوشی رو» ژاپن را با خود به ایران آوردهاند تا به قول خود ایران آن اشتباهات را تکرار نکند.در روز جهانی تالاب توموئو آئوکی مشاور ارشد تیم کارشناسی جایکا و ایتارو اوکودا معاون سرپرست تیم کارشناسی جایکا در مرکز قم گوده انزلی حاضر بودند که آئوکی پاسخگوی سوالات گیل نگاه درباره عملکرد گروه جایکا و تالاب انزلی بود.
آئوکی مهمترین مشکلات تالاب انزلی در ابتدای حضورشان در گیلان را فاضلاب، پسماند جامد، کاهش عمق تالاب تصرف اراضی حاشیه تالاب و همینطور صید و شکار غیر قانونی بیان میکند.مشاور ارشد تیم کارشناسی جایکا هدف اصلی پروژه را توانمندسازی طرف ایرانی برای مدیریت و حفاظت از محیط زیست میداند. برنامه پایلوت مشترک و همچنین آموزش کارشناسان سازمان دیگر اهداف پروژه هستند که آئوکی به آن اشاره میکند. آئوکی در پاسخ به سوالی درباره نگاه استاندارد و نگاه کالایی به تالاب توضیح میدهد: در کنوانسیون رامسر استفاده خردمندانه از تالاب آورده شده است. تقریبا اکثر تالابها توسط مردم به شیوههای مختلف مثلا برای صید و شکار مورد استفاده قرار میگیرند و نمی توان استفاده اقتصادی از تالاب و نفعی که برای ذینفان دارد را نادیده گرفت.او ادامه میدهد: اما این استفاده نباید بیش از اندازه باعث تخریب آن شود. در واقع باید حفاظت و استفاده در کنار هم دیده شود و برای حفظ شرایط مطلوب محیط زیستی آن باید راهی پیدا کنیم.آئوکی سیستم آب بندان داری تالاب انزلی را نمونه خوبی از این موضوع میداند که یک بخش با محدودیت و ضوابط مشخص برای صید و شکار به اشخاص حقیقی واگذار میشود. او در واقع تاکید میکند که برای حفظ شرایط مطلوب محیط زیستی همکاری و حمایت مردم محلی و ذینعفان حتماً مورد نیاز است.آئوکی معتقد است با استفاده از آموزشهای محیط زیستی و فعالیتهای روابط عمومی باید همکاریهای مردم انزلی در جهت حفاظت از تالاب را در عین استفاده خردمندانه از تالاب به دستت بیاوریم.اما راه دیگری که مشاور ارشد تیم کارشناسی جایکا به آن اشاره میکند همان چیزی است که در چند سال اخیر زیاد درباره آن صحبت میشود؛ فعالیتهای اکو توریسمی.آئوکی میگوید: اما اغلب مفهوم اکوتوریسم درست بیان نمیشود و صرفاً با گردشگری و لذت مردم از طبیعت اشتباه گرفته میشود.او توضیح میدهد اکوتوریسم فقط لذت بردن از طبیعت نیست بله شرکت کنندگان در برنامههای اکوتوریسمی باید با ارزشهای زیست محیطی آشنا و ترغیب شوند که در حفاظت آن منطقه همکاری کنند.او که تقریباً ۹ سال اخیر فعالیتهای انزلی را رصد میکند میگوید: در حال حاضر در تالاب انزلی فعالیت اکوتوریسم انجام نمیشود. ولی پتانسیل بالایی با توجه به شاخصهای محیط زیستی و حضور پرندههای مهاجر در آن وجود دارد.آنها در این مسیر فعالیت های اکوتوریسمی در روستاهای حاشیه تالاب برنامه ریزی کردهاند که در حال اجرا است. وی همچنین میگوید: در حال برنامه ریزی برای احداث یک مرکز بازدید کنندگان در تالاب انزلی هستیم تا آموزشهایی زیست محیطی در مورد تالاب انزلی را برای بازدید کنندگان داشته باشیم.
از او درباره نتایج ملموس حضورشان در انزلی و نتایج عملکردشان میپرسم. آئوکی با اشاره به اینکه نباید فراموش کنیم که این یک پروژه مدیریتی است دستاورد مشخص تیم جایکا را تشکیل کمیته حفاظت از تالاب انزلی به ریاست استاندار گیلان و عضویت ارگانهای ذیربط تالاب انزلی میداند و یکی از اهداف تیم جایکا در فاز دوم را فعال سازی و تقویت این کمیته عنوان میکند. آئوکی در صحبتهای خود در مراسم روز جهانی تالاب گفته بود که احیای تالاب کوشی رو ۳۰ سال طول کشیده است. از او میپرسم آیا زود است که ما درباره نتایج ملموس پروژه سوال بپرسیم؟او پاسخ می دهد: تغییرات زیست محیطی و بازسازی و احیای یک اکوسیستم یک روند طولانی است و زمان نسب تا زیادی میگیرد.آئوکی اما انجام برنامههای عملیات را رد نمیکند و میگوید: میتوانیم کارهای زیادی مانند لایروبی و ساخت سازههایی در تالاب برای جلوگیری از روند فعلی انجام بدهیم اما تأثیر آن بزرگ نخواهد بود. وی ادامه میدهد باید بدانیم که تغییرات در زمان طولانی رخ میدهد.مشاور ارشد تیم کارشناسی جایکا اما یادآوری میکند که این نظر به این معنی نیست که نباید کاری کنیم. او معتقد است تالاب انزلی نیاز فعالیتهای موثر، کارا و مستمر دارد و ما فقط در صورت استمرار میتوانیم شاهد نتایج مثبت باشیم.
۱۶ بهمن ۱۳۹۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: گیل نگاه]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]