واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
افزایش روحیه تحلیلگری در بین دانشجویان
یکی از مشکلات تدریس نیازمحور، مسائل آموزشی است. چگونه میتوان با معاونت آموزش دانشگاهها هماهنگ کرد که مثلا 10 نمره برای فعالیت دانشجویان در قالب تدریس نیاز محور منظور شود.
چنانکه می دانید تدریس، روشهای متفاوتی دارد، شما چه شاخصهها و مؤلفههایی را برای روش نیازمحور تعریف میکنید که تمایز و تفکیکی بین این روش و سایر روشها حاصل شود؟ یادآور میشود که در این روش استاد در جلسه اول با بیان کلیاتی از درس مورد نظر از دانشجویان میخواهد که سوالات و شبهات ذهنی خود را مطرح سازند. استاد این سوالات را در چارچوب سرفصلهایی تعریف نموده و پس از گروهبندی دانشجویان در هفته دوم هرکدام از سرفصلها را به یک گروه اختصاص داده و منابع آن را هم معرفی میکند و دانشجویان را تشویق به پژوهش نموده و در طول هفته نیز ساعاتی را جهت مشاوره اختصاص میدهد تا دانشجویان با استاد در تماس بوده و مشکلات خود را برطرف نمایند تا در روز کنفرانس نتیجه پژوهشهای خود را به دانشجویان دیگر ارائه نمایند. بنابراین مهمترین مؤلفه در این روش عبارتند از: مشارکت فعال دانشجو، مطرح شدن شبهات و پاسخگویی به آنها، ارتباط تنگاتنگ استاد و دانشجو، کاربردی کردن دروس معارف اسلامی در زندگی دانشجویان، و توانمندسازی علمی و معرفتی دانشجویان. در نتیجه از شاخصههای این روش میتوان به فراگیر محوری و فرایند محوری به جای متن محوری و حرکت از حفظ محوری به سمت پژوهش محوری اشاره نمود. در روش نیازمحور، از چه روشهای دیگری که متناسب و سازگار با آن است میتوان بهره برد؟ و آیا اساساً تدریس نیازمحور شأنیت تلفیق با سایر روشها را دارد؟ در این روش باید مبنا را بر این گذاشت که تمام تکنیکها چه به جهت شکلی و چه محتوایی مورد استفاده قرار بگیرد؛ به طور مثال در آخر هر جلسه استاد میتواند از روش سخنرانی برای جمعبندی و پاسخ به سئوالاتی که دانشجویان موفق به پاسخگویی مناسب به آن نبودند استفاده نماید و یا از دانشجویان خواسته شود از روش سمعی و بصری جهت ارائه درس استفاده نمایند. بنابراین در این روش به خوبی تمام روشهای دیگر مانند حل مسئله و گفتگو، سخنرانی و... را نیز میتواند در بر بگیرد. در تدریس نیازمحور با شکل کلاسهای پرجمعیت چگونه کنار میآیند. چگونه میتوان در دانشگاههای آزاد اسلامی که گاهی سقف کلاس – بر اساس ارزشیابیهای وصول شده – بالای 60 نفر است، دانشجویان را گروهبندی کرد؟ در کلاسهای با جمعیت 50 یا 60 نفر میتوان دانشجویان را به گروههای 5 یا 6 نفره تقسیم نمود و سئوالاتی را که تحت عنوان یک سر فصل مشخص شده بین آنها تقسیم نمود و هر کدام را موظف نمود که پاسخ سئوالات مربوط به خود را بیابد و در جلسه کنفرانس استاد یک نفر را انتخاب نموده تا کلیات و پاسخ سئوالات خود را مطرح نماید و سپس هر کدام از افراد پاسخگوی سئوالات مربوط به خود باشند و برای هرگروه باید یک پوشه کار در نظر گرفت که به فعالیت دانشجویان چه در زمانی که کنفرانس دارند و چه در زمانی که سئوالاتی به صورت جمعی در کلاس مطرح میشود را نمرهگذاری نمود و در آخر هم تمام دانشجویان باید پاسخ سئوالات مربوط به خود را مکتوب نموده و در اختیار استاد جهت ارزشیابی قرار دهند. یکی از مشکلات تدریس نیازمحور، مسائل آموزشی است. چگونه میتوان با معاونت آموزش دانشگاهها هماهنگ کرد که مثلا 10 نمره برای فعالیت دانشجویان در قالب تدریس نیاز محور منظور شود؛ زیرا بر اساس قاعده و مصوبات تنها حدود 3 نمره به فعالیتهای کلاسی اختصاص مییابد؟ در این راستا میتوان براساس مقررات دانشگاه عمل نمود که امتحانات کتبی را براساس 17 نمره برگزار نموده اما در آخر امتحان کتبی را بر مبنای 10 نمره و فعالیتهای دانشجویان را نیز بر مبنای 10 نمره محاسبه نمود. اما اگر از طرف مدیریت محترم امور اساتید دستورالعملهای مناسب جهت معاونت آموزشی دانشگاهها و مدیر گروهها ارسال گردد، در برطرف نمودن این مشکل کمک شایانی خواهد نمود. سئوال اینجاست که آیا میتوان در دروس معارف با گرایشهای متفاوت(دروس: انقلاب اسلامی، دانش خانواده، تفسیر نهجالبلاغه، فلسفه اخلاق، و...) تنها از یک روش مثلا روش نیازمحور استفاده کرد؟ بنده در دروسی مانند دانش خانواده و انقلاب اسلامی این روش را اجرا نمودم که کاملا پاسخگوی نیاز دانشجویان بوده؛ اما احساس میکنم در برخی از دروس معارف این روش پاسخگو نباشد که باید تمهیداتی جهت برطرف نمودن این مشکل در نظر گرفت. در پایان مهمترین مزایا و نقاط قوت و ضعف و کاستیها و یا چالشهای احتمالی این روش را بفرمایید؟ از نظر بنده مزایا و چالشهای طرح نیازمحور عبارتند از: الف): مزایا: 1. توجه و شناسایی نیازها و ابهامات دانشجویان در فرایند یادگیری و مشارکت آنان در فعالیتهای آموزشی. 2. انگیزه مشارکت دانشجویان در مباحث جهت ایجاد رویکردی کاربردی در یادگیری دروس معارف. 3.ایجاد فضایی پویا در کلاسهای دروس معارف اسلامی به صورت نظامند بر اساس روشهای علمی. 4. در روش متنمحور دانشجویان احساس میکنند که استاد دیدگاه شخصی خود را به آنها القا مینماید اما در این روش دانشجو خود با مراجعه به منابع و مطالعه در صدد جستجوی پاسخ به سوالات خود بر میآید. 5. افزایش روحیه نقدکنندگی و تحلیلگری در بین دانشجویان. 6. ایجاد ارتباط موثر بین دانشجویان و اساتید. 7. آشنا نمودن دانشجویان با معارف دینی جهت بکار بردن آنان در زندگی. 8. تاثیرگذاری هر چه بیشتر این روش به این دلیل که طرح سوال توسط دانشجویان به کمک اساتید انجام میپذیرد. 9. مشارکت نمودن دانشجویان جهت یافتن پاسخهای خود. 10. در این روش حتی کسانی که از مخالفان دیدگاههای اساتید میباشند، مخاطب آنها قرار میگیرند. 11. دانشجو گام به گام با استاد خواهد بود تا پاسخ سئوالات خود را بیابد. 12. بهوسیله این روش میتوان ارزشیابی پایان ترم را به ارزشیابی مستمر در طول ترم تبدیل نمود. ب)چالشهای طرح: 1. احتیاج به کتابخانه تخصصی گروه معارف در دانشگاهها تا دانشجویان و اساتید بتوانند به راحتی نیازهای تخصصی و علمی خود جهت پاسخگویی به سئوالات مطرح شده را برآورده سازند. 2. احتیاج به تدوین متون درسی متناسب با روش نیاز محور و گنجاندن پاسخ به شبهات مطرح در این متون. 3. برگزاری دائمی کارگاههای آموزشی تخصصی در راستای این طرح. 4. سنخیت نداشتن یا تکراری بودن برخی از مباحث دروس معارف و ارتقا تخصص اساتید معارف که چگونه این دروس را کاربردی نمایند. 5. اعتراض دانشجویان متن محور به نمرات دانشجویان نیاز محور. 6.به دلیل بالا بودن تعداد دانشجویان هر کلاس جهت گروهبندی استاد با مشکل مواجه میشود چرا که هرچه تعداد افراد در گروه افزایش یابند به همان نسبت کارایی آنها پایین میآید و از طرفی به دلیل محدود بودن زمان کلاس ممکن است تعدادی از دانشجویان نتوانند نظرات خود را مطرح نمایند، لذا باعث دلخوری آنها میشود. دکتر مریم شمسایی: عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی شیراز. فصلنامه معارف رهبری شماره 110. انتهای متن/
http://fna.ir/QSUF24
94/10/27 - 06:29
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]