واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: تقابل مديريت اجتماعي با مشاركت اجتماعي
اغلب يادداشتها و سرمقالات رسانهاي در واكنش به اظهارات يك مسئول نوشته ميشوند.
نویسنده : نفيسه ابراهيمزاده انتظام
اغلب يادداشتها و سرمقالات رسانهاي در واكنش به اظهارات يك مسئول نوشته ميشوند. شايد يكي از دلايل آن نكاتي باشد كه عمداً يا سهواً از نگاه يك مدير يا مسئول دور مانده و ناديده گرفته شده باشد. شايد بتوان گفت يادداشتهايي كه خطاب به مسئولان و مديران كشور نوشته و در رسانهها منتشر ميشوند؛ نوعي هشدار، آگاهيبخشي، يادآوري يا حتي بازخواني مسئله مورد نظر مسئول مربوطه از نگاهي ديگر باشد. اين يادداشت نيز از اين جهت پا به عرصه وجود نهاد؛ وقتي يكي از مسئولان وزارت ورزش و جوانان در گفتوگو با رسانهها از حال ناخوش مشاركت اجتماعي خبر داد.
تجربه زيسته در ساختار اجتماعي كشور ما، فارغ از چارچوبها و مباني جامعهشناختي نشان ميدهد كه مشاركت اجتماعي تنها در صورتي رخ ميدهد كه ديده شده و مؤثر باشد. به بيان ديگر ضمانت اجرايي مشاركت اجتماعي و اثربخشي آن مشاهده نتايج و آثارش توسط افراد جامعه است.
بر اين اساس براي تشويق افراد به نقشپذيري در جريان اداره جامعه ابتدا بايد براي نقش آنها احترام قائل شد و نتيجه حضورشان را در اين جريان به آنها نشان داد، به عنوان مثال تفكيك زباله از مبدأ و مديريت پسماند كه معضل مديريت شهري ما است، سالها است از طريق رسانهها و آموزشهاي محيطي و فردي و اجتماعي دنبال ميشود. سالها است همه مردم ميدانند «كاغذ زباله نيست»، «زباله طلاي كثيف است» و در صورت مشاركت براي تفكيك زباله از مبدأ، هزينههاي هنگفتي در جريان بازيافت صرفهجويي ميشود. مدتي هم كانكسهاي بازيافتي كه در ازاي زبالههاي تفكيك شده، اقلام مصرفي به مردم ميدادند فعاليت كردند، اما بعد از تصويب و اجراي دريافت عوارض مديريت پسماند از افراد و منازل، شيب گسترش مشاركت مردم در اين زمينه كاهش يافت، يعني شهرداري به عنوان رقيب مردم در يك فعاليت اجتماعي حاضر شد و از آنجا كه امكانات، قدرت و احاطه بيشتري دارد، مردم با تقبل عوارضي كه نه سال به سال، بلكه اغلب تنها موقع معاملات املاك خود و به ضرورت پرداخت ميشود، مديريت پسماند را به شهرداريها واگذار كردند، آن هم با اين توجيه كه «حالا كه پولش را ميدهيم پس كار را هم شهرداري بكند.»
در مورد سنت حسنه درختكاري نيز همينطور. شهرداري در پايانكار املاك، تعداد درختهاي منزل را ميشمارد و در جريان ساخت و ساز، افراد بايد براي سرنوشت درختان منزل خود به شهرداري پاسخ دهند. در صورتي كه شهرداري سالها متهم بود كه درختها را قطع ميكند و جايشان بنفشه ميكارد. حس ورود و مديريت از بيرون دارايي افراد، مشاركت زيست محيطي شهروندان را تحت تأثير قرار ميدهد. اينها يكي از آسيبهايي است كه در عمل زيرآب مشاركت اجتماعي را ميزند. از سوي ديگر جلوههاي مشاركت اجتماعي نياز به تصوير شدن دارند. به بيان ديگر وقتي از مردم به معناي عام انتظار مشاركت در عرصههاي اجتماعي را داريم بايد اين عرصهها را براي آنها تصوير كنيم و صورت واضحي از آنها را براي مردم نمايش دهيم. ما تجربه موفقي از چنين مشاركتهايي در عرصههاي سياسي داريم.
در مورد مشاركتهاي اقتصادي نيز گاهي تكمضرابهايي در ارائه الگو يا نشانه به مردم ارائه دادهايم. مانند وقف. اما در معرفي جلوههاي مشاركت اجتماعي و سپردن كار مردم به خود آنها عملكرد ناقصي داشتهايم. اين قسمت از مشاركت به صورت جلوههاي خردتر مانند نظافت محلات، فضاي سبز، حفظ محيط زيست، حفظ تناسب آرايههاي بصري در نماي منازل و مغازهها، رسيدگي به احوال سالمندان و بيماران و نيازمندان محلهها، اشتغالزايي محلي، حساسيت روي امنيت محلهها و... نمود دارند و بخش قابلتوجهي از اين دست مشاركتها در اختيار دولت و مديريت شهري است و در برخي موارد هيچكدام حاضر به واگذاري اين زمينهها و چشمپوشي از منافع خود در اين رابطه نيستند!
علاوه بر اين سپردن تمام مؤلفههاي كنترلي اجتماع به جريمههاي از بالا به پايين و كنترلهاي دستوري، يعني ناديده گرفتن قدرت بازدارندگي خودكنترلي و جامعه كنترلي كه يكي از پايههاي مهم تحقق مشاركت اجتماعي هستند. موارد ياد شده بخشي از نكاتي هستند كه با توجه به كشش اين مطلب ميشد براي مديراني كه به دنبال تحقق مشاركت اجتماعي واقعي هستند، يادآوري كرد. با اين حساب بسياري از نهادها و دستگاههاي اجرايي و سيستم قضايي و قس عليهذا اگر نگوييم در تعارض و تقابل با هدف متعالي اجتماعي مشاركت همگاني هستند، به آن كمك هم نميكنند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۳ دی ۱۳۹۴ - ۱۹:۳۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 48]