واضح آرشیو وب فارسی:امین نیوز: نظرات صریح نویسنده کتاب «همه مردان شاه» درباره ایران و عربستان استفن کینزر، نویسنده کتاب «همه مردان شاه» نوشته است: که این روز ها درخاورمیانه تنها ٢ قدرت مسلمان به چشم می خورد که سیر وقایع به ناگاه آنها را در آستانه رویارویی با یکدیگر قرار داده است. دوست قدیمی ما، عربستان سعودی درهفته ای که گذشت، حکم اعدام شماری از محکومانش را اجرا کرد، اقدامی که پیشتر نیز شاهد آن بوده ایم. در بین قربانیان نام یک روحانی برجسته شیعیان نیز به چشم می خورد. ایران که قلب تپنده تشیع درجهان اسلام است، از این اقدام سخت برافروخت. برخی ایرانیان خشمگین سفارت عربستان در تهران را تخریب کردند و روز پس از آن عربستان سعودی روابط دیپلماتیک خود با تهران را قطع کرد. درچنین شرایطی آمریکا باید از هر اقدامی درجهت جانبداری از طرفین دعوا میان ٢ نماینده اصلی شیعه و سنی درخاورمیانه اجتناب کند اما با نگاهی به تاریخ باید گفت که اگر آمریکا آینده نگر باشد، باید در روابط خود چرخشی صورت دهد و از عربستان سعودی، دوست قدیمی خود به ایران که شریک منطقی تری است، روی آورد. دلیل این امر نیز بسیار ساده است: منافع امنیتی آمریکا بیشتر به ایران نزدیک تر است تا عربستان. اکثر مشکلات خاورمیانه از سرزمین های آشفته و فاقد حاکمیت سربرمی آورد، مناطق مورد مناقشه ای در عراق، سوریه، فلسطین، لیبی و دیگر کشور هایی که مردم در مناطقی به دور از دسترس دولت های مشروع زندگی می کنند، مثال هایی از این دست هستند. اما شرایط در بحران اخیر متفاوت است و درجریان آن ٢ کشور باثبات رویاروی یکدیگر قرار گرفته اند. اما در این میان جانبداری از عربستان سعودی اقدامی فاجعه بار خواهد بود. درمقایسه با ٢ کشور باید اذعان کرد که به لحاظ نظامی هیچ گونه تطابقی میان این دو وجود ندارد. ارتش عربستان سعودی یکی از مجهز ترین نیرو های مسلح جهان به شمار می رود. دولت ریاض مبالغی هنگفتی را صرف خریداری پیشرفته ترین سیستم های جنگی جهان کرده اند که بخش اعظم آن توسط صنایع تسلیحاتی آمریکا ساخته شده اند. درسوی دیگر ایرانی قرار دارد که در طول دهه های اخیر شدید ترین تحریم ها را تجربه کرده است. با این حال با افزودن عامل انگیزه به این معادله شرایط متعادل می شود. نفرت سعودی ها از فداکاری دیگر بر کسی پوشیده نیست. آنها برای انجام بسیاری از امور کشورشان به استخدام نیرو های خارجی اقدام کرده اند و شمار مردان عربستانی که حاضرند جانشان را برای کشورشان به خطر بیندازند، بسیار اندک است. عربستان سعودی حتی درجنگ یمن نیز برای سازماندهی عملیات هایش صدها مزدور کلمبیایی را استخدام کرده است. این درحالی است که توان هوایی عربستان تقریبا برای نابودی هر کشوری کفایت می کند. با این حال پیروز جنگ روی زمین مشخص می شود و نقطه ضعف رقت انگیز عربستان نیز همین است. درسوی دیگر ایرانیان کاملا متفاوت اند. آنها اگر ایمان خود را در معرض خطر ببینند، به سوی میدان های نبرد هجوم می آورند، حتی اگر تنها سلاحشان تیرو کمان باشد. در این جا تفاوت ٢ کشور درحس میهن پرستی مردمان آنهاست. از تشکیل کشور عربستان سعودی تنها ٨٣ سال می گذرد، درحالی که پیشینه کشور ایران به بیش از ٢ هزارو۵٠٠ سال پیش برمی گردد. دست کم بخشی از انگیزه عربستان سعودی برای به راه انداختن چنین بحرانی واداشتن آمریکا به انتخاب میان یکی از طرفین دعوا بود. با این حال حمایت از عربستان سعودی به نحوی برخلاف منافع آمریکا است. اما چرا ایران گزینه مناسب تری برای شراکت بلند مدت است؟ شراکت کشورها با آمریکا نیازمند تحقق ٢ شرط است. منافع آنها باید با آمریکا هم سو باشد و جامعه آنها نیز باید مشابه جامعه آمریکا باشد و باید گفت که ایران در هر ٢ مورد نسبت به عربستان سعودی برتری دارد. گذشته از اینها منافع مشترک ایران و آمریکا در مورد بیزاری از گروه های تروریستی سنی با یکدیگر گره خورده است. علاوه بر آن ایران با جمعیت شیعیان در افغانستان، عراق، سوریه، لبنان و بحرین نیز روابط نزدیکی دارد و در این زمینه هیچ کشور دیگری از میزان نفوذ و جایگاه ایران برخوردار نیست. در مورد آرایش امنیتی منطقه نیز باید عنوان کرد که ثبات درخاورمیانه به سود ایران است چراکه این امر به افزایش نفوذش در این کشور ها منجر می شود. تقریبا تمامی استاندارد ها حاکی از آن است که جامعه آمریکا به ایران بیشتر شباهت دارد تا عربستان. زنان ایرانی به شدت پویا هستند و دربسیاری از مشاغل فعالیت دارند اما زنان سعودی حتی قادر رانندگی یا مسافرت بدون اجازه مردان خود نیستند. اکثر عاملان حملات ١١ سپتامبر ملیت عربستانی داشتند، درحالی که تهران تنها پایتختی درجهان اسلام بود که مردمش پس از این حملات به گرد همایی دست زدند و برای همدردی با قربانیان آن شمع افروختند. با این حال به نظر نمی رسد رویگردانی ناگهانی آمریکا از عربستان سعودی اقدام عاقلانه ای باشد. هر ٢ کشور درخصومت با منافع آمریکا سابقه ای طولانی دارند، هرچند که ایران این موضوع را به صورت علنی بیان می کرد و عربستان در خفا به مخالفت می پرداخت و درظاهر خود را دوست آمریکا جلوه می داد. آمریکایی ها به این درک رسیده اند که عربستان سعودی کشوری به شدت سرکوب شده است. حتی بدتر از آن باید گفت که عربستان سعودی سرمایه داران و حامیان مالی اصلی گروه هایی نظیر داعش، القاعده و طالبان هستند. آنها حامیان ساخت مساجد و مدارس مذهبی «خیریه » در ده ها کشور هستند که در آنها به نوجوانان قرآن و نفرت از آمریکا آموخته می شود. هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه پیشین آمریکا در دوران وزارتش در اظهاراتی در سال ٢٠٠٩ مدعی شد سرنخ هایی وجود دارد که نشان می دهد «خیرین عربستانی بخش عمده ای از منابع مالی گروه های تروریستی در سراسر جهان را تأمین می کنند». این گروه های تروریستی درواقع دشمن اصلی آمریکا در خاورمیانه به شمار می روند و نفرت ایرانیان از آنها حتی بیشتر از آمریکایی ها است، چراکه این تروریست ها به قتل شیعیان کمر بسته اند. هر سیاستی برای مقابله با بحران فعلی باید با درنظر گرفتن این واقعیت های اجتناب ناپذیر اتخاذ شود. با این حال عربستان سعودی یکی از بازیگران تعیین کننده در مسیر عبور خاورمیانه از بحران به سوی آینده است و این امر تنها با همکاری با عربستان امکان پذیر است، هرچند که این کشور اقدامات زیادی را درجهت تضعیف امنیت ملی آمریکا صورت داده است. تاختن به عربستان عملی موجه و به لحاظ احساسی رضایت بخش است، اما برای سیاست خارجی آمریکا گزینه چندان هوشمندانه ای به نظر نمی رسد، به این خاطر که عربستان سعودی اصلی ترین حامی گروه های تروریستی نفرت انگیز است. هرشخصی که پذیرای ارزش های روشنگری باشد، دلیلی برای نفرت از عربستان دارد. یک دلیل دیگر نفرت از عربستان نیز دامن زدن دولت آن به شعله های آتش درخاورمیانه است. با این حال نفرت به تنهایی دلیل کافی برای کنارگذاشتن یک کشور نیست و مقوله تعلقات در دیپلماسی نمی گنجد و آنچه تعیین کننده است، پیشبرد منافع ملی است. ایالات متحده آمریکا در سال میلادی گذشته با دستیابی به توافق هسته ای با ایران موفق به پیشبرد منافع خود شد. درهمین راستا پیشرفت آتی منافع آمریکا برمبنای همین توافق درجهت بهبود روابط با ایران خواهد بود. با این حال آمریکا قادر نیست به عربستان سعودی پشت کند، چراکه هدایت جریان نفرت های فرقه ای درخاورمیانه برعهده این ٢ کشور است. بنابراین ایجاد شکلی از تفاهم میان این ٢ پیش شرط خاورمیانه آرام است و باید دیپلماسی آمریکایی را به اتخاذ چنین هدفی تشویق کرد. منبع: روزنامه شهروند
پنجشنبه ، ۱۷دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: امین نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 109]