واضح آرشیو وب فارسی:وبگاه قلم: قلم نیوز: صد ا و سیمای جمهوری اسلامی ایران د ر اقد امی کم سابقه و البته قابل د رک به بهانه بررسی وقایع منتهی به روز ۹ د ی ۱۳۸۸ اقد ام به ساخت و پخش مستند ی تلویزیونی با عنوان «مستند ۸۸» کرد .صد ا و سیمای جمهوری اسلامی ایران د ر اقد امی کم سابقه و البته قابل د رک به بهانه بررسی وقایع منتهی به روز ۹ د ی ۱۳۸۸ اقد ام به ساخت و پخش مستند ی تلویزیونی با عنوان «مستند ۸۸» کرد . پرد اختن به مسائل مختلف مربوط به انتخابات چالش برانگیز سال ۱۳۸۸ همیشه با مناسبت و بی مناسبت د ر د ستور کار صد ا و سیما قرار د اشته است اما این نخستین باری است که این سازمان عریض و طویل و نزد یک به تفکر بخش هایی از جناح محافظه کار، کوشید ه است تا از روایت های مکرر و کلیشه ای خود قد ری فاصله بگیرد و د رصد د ارائه تصویری به ظاهر بیطرفانه از وقایع مربوطه برآید . د ر ۶ سال گذشته صد ا وسیما از وقایع ۸۸ تحلیل هایی ثابت و همیشگی د اشت و با وجود د سترسی به صد ها سند و فیلم و اطلاعات جد ید هیچ تغییر و خد شه ای به تحلیل اولیه آن وارد نمی شد . تحلیل رسمی صد ا و سیما از وقایع ۸۸ د ر تحلیل های ۶ سال گذشته صد ا و سیما روایت همیشه این گونه بود که «مرد م برای انتخابات بزرگ و پرشوری آماد ه شد ه بود ند . اما رسانه های بیگانه از مد ت ها قبل این حضور پرشور مرد م را نشانه رفته بود ند . عواملی از د اخل همسو با اهد اف بیگانگان د ر صحت و سلامت انتخابات و د ستگاه های نظارتی ایجاد ترد ید کرد ه بود ند . تا اینکه نهایتا د ر روز ۲۲ خرد اد ۸۸ احمد ی نژاد اکثریت آرا را کسب کرد و رقبای او به این پیروزی تن د ر ند اد ند . رهبران معترضان ۸۸ نهایتا صحت انتخابات را زیر سوال برد ند و از مسیرهایی غیر قانونی اهد اف و نیت خود را پی گرفتند و باقی ماجرا…» این ها چکید ه همه تحلیل ها و نتیجه هزاران ساعت برنامه و فیلم صد ا و سیما د رباره انتخابات ۸۸ بود . این ها نه تنها روایت صد ا و سیما بلکه روایت جریان حاکم د ر قد رت و روایت جناح پیروز د ر انتخابات هم بود . از نظر صد ا و سیما د ر ماجرای ۸۸ یک جناح مظهر نور و سپید ی و یک جناح مظهر ظلمت و سیاهی بود . اما امسال د ر ماجرای تحلیل وقایع منتهی به ۹ د ی صد ا و سیما روایت های پیشین را تعد یل و عناصر کمرنگی از واقعیت را به د رون روایت های کلامی و تصویری وارد کرد . این واقعیت ها د ر چند سطح قابل رویت بود . احمد ی نژاد هم مقصر بود مقصر د انستن احمد ی نژاد د ر فعالیت های تبلیغاتی قبل از انتخابات و نیز تحریکات بعد از انتخابات همواره از سوی منتقد ین عنوان می شد . مشهورتر از همه علی مطهری بود که همواره از محاکمه احمد ی نژاد به عنوان یکی از عوامل فتنه ۸۸ یاد کرد ه بود . صد ا و سیما و جناح حاکم اما همیشه احمد ی نژاد را مبرا از تخلف انتخاباتی می د انستند . د ر روایت امسال صد ا و سیما از ۸۸ ، از احمد ی نژاد به عنوان فرد ی یاد شد که با توزیع سیب زمینی و افزایش حقوق بازنشستگان د ر آستانه انتخابات د چار رفتار ناصواب شد ه است. صد ا و سیما اما اد امه ند اد که اگر چنین اقد اماتی بر رفتار رأی د هند گان تأثیر گذاشته باشد آیا مصد اق تخلف انتخاباتی و یا آن گونه که منتقد انش می گویند مصد اق مهند سی رفتار رای د هند گان می شود یا خیر؟ هرچند پخش این مستند باعث واکنش هواد اران احمد ی نژاد شد ه است اما د ر مجموع این قد م مثبتی بود که صد ا و سیما به سوی کشف حقایق پنهان ۸۸ برد اشت. چه بسا اگر چنین مستند ی د ر همان روزهای نخست پخش می شد مسیر این ماجرا به جهت فعلی هد ایت نشد ه بود . نیروی انتظامی رفتار خلاف امنیت د اشت یکی از مسائل مورد نقد نحوه مواجهه د ستگاه های امنیتی و انتظامی با اعتراضات اولیه معترضان د ر انتخابات ۸۸ بود . صد ا و سیما امسال با پخش تصاویری از چند مأمور نیروی انتظامی که د ر حال خرد کرد ن شیشه خود روها و صد مه زد ن به اموال مرد م بود ند پذیرفت که عواملی از د رون د ستگاه های امنیتی خواسته یا ناخواسته د ر تحریک نارضایتی و خشم مرد م نقش د اشته اند ؛ پذیرش این واقعیت به هیچ وجه نافی زحمات و تلاش های د ستگاه های انتظامی نیست اما تقد س نمایی های بیهود ه از د ستگاه های نظامی و امنیتی بنزینی بر آتش حواد ث آن سال ها بود . خود سری ها متأسفانه چالش بزرگ د ستگاه های امنیتی و انتظامی ماست و اگر به وجود آن اعتراف و نسبت به د رمان آن اقد ام نشود باید منتظر وقایع تلخ تر از کهریزک هم بود . کاند ید اهای معترض د شمن ملت نبود ند صد ا و سیما امسال د ر لحن و به کارگیری الفاظ خود نسبت به کاند ید اهای معترض هم اقد ام بی سابقه ای انجام د اد . د ر سال های گذشته آن قد ر نام میرحسین موسوی و مهد ی کروبی با د شمن و استکبار و اسرائیل و منافقین عجین شد ه بود که به سختی می شد تشخیص د اد تلویزیون د رباره کد ام یک از آن ها د ر حال سخن گفتن است. امسال اما اگرچه کاند ید اهای معترض علت العمل همه وقایع و فجایع معرفی شد ند اما این بار از توهین و تحقیر کلامی خبر ی نبود . این اقد ام مثبت صد ا و سیما اگرچه با خواسته هواد اران آن کاند ید اها که خواهان محاکمه عاد لانه آنها هستند فاصله بسیار د ارد اما د ر مجموع گامی مثبت د ر مسیر ترمیم زخم های موجود است. حضور ثابت بیگانگان و غیبت صد اوسیما با همه اینها صد ا و سیما د ر مستند ۸۸ کوشید یک حضور اد عایی را پر رنگ و یک نقش پررنگ را کم رنگ جلوه د هد . نشان د اد ن حضور بیگانگان د ر جای جای تحولات د اخلی کشور مشخصه اصلی صد اوسیماست. از اوباما گرفته تا نتانیاهو و حتی نوری زاد ه و منافقین و بی بی سی د ر روایت صد ا و سیما از ۸۸ حضور د اشتند اما خود صد ا و سیما غایب بود . صد ا و سیما طوری گزارش می کرد که گویی خود این سازمان که یک پای ثابت د رگیری های ۸۸ بود اساساً وجود ند اشته یا به عنوان ناظر بیطرف کنار گود ایستاد ه بود ه است. بی گمان مناظره های جنجال برانگیز، پخش اتهامات علیه افراد و شخصیت و گرفتن حق پاسخگویی از آنان د ر حواد ث ۸۸، نقش ویژه د اشته است. صد ا و سیما نه تنها د ر برافروختن آتش بلکه د ر هد ایت آن علیه یک جریان خاص نقشی جد ی د اشت. از این رو شایسته بود تا د ر این مستند هم سهم آن د ر وقایع ناگوار ۸۸ لحاظ می شد . اهمیت کار صد ا و سیما با همه اینها خوشبینانه این است که بگوییم صد ا و سیما د ر حال تمرین بیطرفی است. بد بینانه این است که بگوییم صد ا و سیما د ر صد د سلطه روایت بر واقعیت است هرچه هست باید پذیرفت که انتخابات ۸۸ حاد ثه ناگواری بود و این تنها انتخاباتی د ر جمهوری اسلامی بود که برند ه ند اشت. بازی باخت باخت بود . همه بازند ه شد ند . هم ما و هم صد ا و سیما و هم حاکمیت و منتقد ان باید از ۸۸ د رس بگیریم. شاید اهمیت این مستند های جانبد ارانه این است که بد انیم هیچ حقیقتی به تمامی با یک روایت قابل بیان نیست. صد ا و سیما هم حتی اگر بکوشد تا روایت و تصویر را بر واقعیت مسلط کند اما از چالش آن خلاصی ند ارد و مرتب به آن رجوع می کند . میشل فوکو می گفت د ر د نیای امروز هیچکس مظهر قد رت مسلط نیست حتی زند انی هم د ر چنگال زند انبان برخورد ار از میزانی قد رت است. / قاسم خرمی – قانون
شنبه ، ۱۲دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: وبگاه قلم]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]