تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1805891113
توصیه های دوازده گانۀ آیت اللهی درباره علم دینی
واضح آرشیو وب فارسی:هدانا: در جلسه دوم درس-گفتگوی ساختار علم و دین که با حضور علی پایا و مهدی آیت اللهی برگزار شد، آیت اللهی توصیه های دوازده گانۀ خود دربارۀ علم دینی را مطرح کرد.به گزارش خبرگزاری مهر ، جلسه دوم درس-گفتگوی «ساختار علم و دین» مدرسه آزادفکری مهاجر در محل پژوهشکده سیاست گذاری علم وفناوری دانشگاه شریف برگزار شد. این درس-گفتگو که از مجموعه درس-گفتگوهای «در جستجوی دانشگاه» است در حالی به کار خود ادامه می دهد که با ارائه مهدی آیت اللهی آغاز و با نقادی علی پایا به جدال این دو استاد بدل شد. آیت اللهی ابتدا به صورت مختصر برخی دیدگاه های مطرح شده توسط دکتر پایا در جلسۀ پیشین را مورد نقد و بررسی قرار داده و اذعان داشت که خود نیز همچون دکتر پایا نسبت به علم واقع گرا بوده و همانند ایشان منتقد دیدگاه های پوزیتیویستی است و اعتقاد دارد علم برخاسته از واقعیت است و نمی توان دربارۀ علم به شکلی ریشه ای نسبی گرا بود. وی همچنین نسبت به تعریف پایا از علم این انتقاد را مطرح کرد که این نگاه علیرغم ادعای خود ایشان رئالیستی نیست و مبتنی بر طرح افکنی ایشان به علم است. به علاوه از جهت اخلاقی نیز آیت اللهی این شیوه از بحث را که ارائه یک طرز یک تفکر برای تجویز به عموم قابل قبول ندانست. آیت اللهی سپس به بررسی نظام اجتماعی علم برای تأیید و پذیرش یک رأی علمی پرداخت و گفت: بسیار پیش می آید که برای یک مقالۀ علمی داوران مختلف نظریات مختلفی ارائه می کنند و هر کدام از دیدگاه خود و با پیشینۀ ذهنی خود نسبت به واقعیت داوری خود را ارائه می کنند. بنابراین وارد کردن دیدگاه ها و پیشینه های ذهنی در داوری های علمی ما موثر است. آیت اللهی این پرسش را مطرح کرد که «آیا این احتمال وجود ندارد که جوامع علمی تحت تأثیر این پیشینه های ذهنی و عوامل شکل دهندۀ قضاوت های علمی قرار داشته باشد؟» او بلافاصله پس از این پرسش گفت: «این احتمال نشان دهندۀ این است که می توانیم در جنبه های دیگری [در حوزۀ علم] فعالیت کنیم. [یعنی] علم فقط منحصر به آن جنبه هایی که این افراد با پیشینه های فرهنگی، فکری و تاریخی در آن فعالیت می کنند نیست.» وی افزود: می توان از زوایای ارزشی نیز به واقعیت نگاه کرد و به همین علت است که علم واجد منظرهای گوناگونی دربارۀ جهان است. به علاوه همانطور که در علم طبیعی منظرهای گوناگونی نظیر شیمی و فیزیک وجود دارند، پس در علوم انسانی هم این منظرهای گوناگون می توانند وجود داشته باشند. آیت اللهی حضار را به تفکر در این پرسش فراخواند که «آیا این احتمال وجود ندارد که در مباحث علوم انسانی اکنون تنها در پارادایم اروپامحوری فکر کنیم؟ آیا نمی توان از منظر دیگری خارج از اروپامحوری فکر کنیم؟» این را می توان از تلاش های دانشمندان اقصی نقاط جهان برای پژوهش های غیراروپامحورانه ملاحظه کرد. اما این پژوهش ها هم باید ارزیابی بشود و لازم است مقبولیت آن را به ثبوت برساند: «یعنی علاوه بر عینیت، مقبولیت نیز در علم می تواند ملاک باشد». در پایان بحث، آیت اللهی توصیه های دوازده گانۀ خود دربارۀ علم دینی را مطرح کرد. برخی از مهم ترین توصیه های ایشان در ذیل خواهد آمد: ۱. علم دینی باید بتواند از تعارض های ظاهری علم و دین بر بیاید. ۲. علم دینی باید به مَجاز افراطی در دین دچار نشود و دین را صرفا سمبلیک تفسیر نکند. ۳. دینی بودن باید بتواند تمایز و مزیتی برای علم دینی نسبت به علم غیردینی ایجاد کند. ۴. در جامعۀ علمی متدیننان مقبولیت داشته باشد و حتی در لایه های اجتماعی هم رواج پیدا کند. ۵. علم دینی باید بتواند نقض شود. ۶. علم دینی بتواند در مدل های متفاوتی بروز پیدا کند؛ یعنی هم کفایت تجربی داشته باشد و هم انسجام درونی داشته باشد. ۷. علم دینی باید بتواند در جوامع مختلف معیار قرار گیرد و به عنوان امر فرهنگی شناخته شود. ۸. علم دینی باید بتواند نشان دهد که امکان پویایی دارد و می تواند تکامل یابد. پس از سخنان آیت اللهی، پایا در همان ابتدای کلام بیان کرد که کاملا با نظریات ایشان مخالف است؛ او گفت که مجموعۀ بیان شده توسط آیت اللهی نقض همان نیتی است که ایشان به دنبال آن هستند. پایا نگاه خود از علم را گمانه ای دانست می توان از آن دفاع کرد. اما او آیت اللهی را به دلالت نظریاتش نوعی نسبی گرا دانست و گفت: اگر نگاه کنیم که عالمان چگونه علم می ورزند و آن را معیار قرار دهیم، باید قبول کنیم که همین مشاهده نیز خود مسبوق به تئوری ها است. به اعتقاد پایا هیچ گاه نمی توان جامعۀ علمی را فارغ از نظریات پیشینی بازشناسی کرد. پایا سپس مثالی از تحقیقات وولگار و لاتور در مطالعۀ جامعۀ دانشمندان ارائه کرد و گفت : از این گونه مطالعات محتوایی دربارۀ چیستی علم انعکاس نمی دهد. پایا سپس به نقد نگاه آیت اللهی دربارۀ گرایش ها و ارزش داوری های دانشمندان و مداخلۀ آن در پیشرفت علم پرداخت و گفت: «این حرف درست است اما نمی توان گفت که واقعیت می تواند به این گرایش های پیشینی آغشته بماند. اگر علم به این امور آغشته بماند ما خودمان را فریب داده ایم. تمام تلاش دانشمندان در این مسیر است که تأثیر این عوامل فرهنگی و تاریخی را تا حد ممکن کاهش دهیم.» او سپس با ذکر روند پژوهش های کپلر این مسئله را تأیید کرد که دین می تواند منبع الهام دانشمند برای فهم واقعیت باشد. اما آن چیزی که در نهایت تولید می شود باید به واقعیت عرضه شود و اگر در تجربه اثبات شد آنگاه نتیجه علم است و نه علم دینی. کپلر با الهام از ایمان دینی خود به نتایجی دست یافت که اکنون به عنوان علم شناخته می شود. مقبولیت به هیچ عنوان راهگشا نیست و باید هر نظریه ای در برابر واقعیت سربلند بیرون بیاید. پس از نقدهای پایا، آیت اللهی به دفاع از نگاه خود پرداخت و گفت: ما نباید دین را صرفا به مسائل ارزشی فروبکاهیم. دین حاوی گزاره های ناظر به واقع، نظیر قول به مبدأ و معاد نیز هست. اگر دو عنصر مبدأ و معاد را به عنوان واقعیت بپذیریم دیگر هر علمی که تاکنون آمده است چون تهی از این دو است دیگر علم نیست. دکتر آیت اللهی سپس روایتی را از کتاب بحارالانوار نقل کردند و بیان کردند که دین روش های نقادی علم را پذیرفته است. لازم نیست علم دینی مستقیما حاوی روایات و آیات باشد. تحقق علم دینی نیز دانشمندان اسلامی در مقالات و آثارشان داده اند. پایا در نقد سخن اخیر دکتر آیت اللهی گفت:اگر دانشمندان اسلامی علمی را تولید کرده اند و از آزمون واقعیت هم سربلند بیرون آمده است، نتیجه علم است و نه علم دینی. آیت اللهی در پاسخ به مسئلۀ وجود مبدأ و معاد در این نظریات اشاره کرد و آن را در دینی بودنِ آن محوری دانست. این جلسه با سپرسش و پاسخ میان حضار و سخنرانان جلسه تمام شد
سه شنبه ، ۱دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هدانا]
[مشاهده در: www.hodana.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]
-
گوناگون
پربازدیدترینها