واضح آرشیو وب فارسی:جام نیوز:
نگاهی به اظهارات معاون اول رئیسجمهور؛
بی تدبیری نفتی و جای خالی کارشناسی در تصمیم سازیها
چطور معاون اول دولت یازدهم، این بدیهیترین پیشبینی کارشناسان و خبرگان بازار نفت را ندیده گرفته و با «تصورات» خود به کشورداری و تعیین مهمترین سرفصل اقتصادی کشور روی آورد!؟
به گزارش سرویس اقتصادی "جام نیـوز" «تصور میکردیم درآمد نفت کاهش یابد اما فکر نمیکردیم قیمت نفت از ۶۰ دلار پایینتر بیاید... در اقتصاد کشور پیشبینی کاهش قیمت نفت به کمتر از 60 دلار نمیشد اما اکنون قیمت نفت به کمتر از 30 دلار رسیده و پیشبینیها حاکی از کاهش قیمت این محصول به کمتر از 30 دلار است... کشورهای تولیدکننده نفت در شرایط فعلی و با کاهش قیمت این محصول آسیبهای جدی میبینند به طوری که اگر اقتصاد با 100 دلار تنظیم شده باشد برگشت به 30 دلار کار راحتی نیست.»
این بخشی از اظهارات اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت یازدهم است که دو روز پیش مطرح کرد و تعجب نخبگان و دلسوزان را برانگیخت. تعجب از این جهت که چطور معاون اول دولت یازدهم، این بدیهیترین پیشبینی کارشناسان و خبرگان بازار نفت را ندیده گرفته و با «تصورات» خود به کشورداری و تعیین مهمترین سرفصل اقتصادی کشور روی آورد!؟ دولت تدبیر بیخیال نظرات کارشناسان!
یک سال پیش و در چنین ایامی، دهها مقام مسئول در سراسر جهان و دهها مرکز مطالعات اقتصادی، با رصد و بررسی دقیق بازار نفت، روند تولید و مصرف و عدم التزام اعضای مهم اوپک به سقف سهمیهای و نیز به نقش خاص عربستان، صراحتا اعلام کردند که در سال آینده، بهای نفت حدود 50 دلار خواهد بود. اما نوبخت سخنگوی دولت و رئیس سازمانی که قرار است برای کشور برنامهریزی کند، در اظهاراتی بدون پشتوانه و فاقد سند مدعی شده بود: «تعدادی از مراکز تحقیقاتی در عرصه بازار نفت پیشبینی کردهاند که سال آینده قیمت نفت 82 یا 83 دلار باشد... قیمت نفت در بودجه برخی کشورها 80، 73، 65 و 60 دلار پیشبینی شده است، به همین دلیل ما نیز در بودجه سال آینده قیمت نفت را حدود 72 دلار پیش بینی کردهایم.» این پیشبینی، همان زمان با مخالفت عده زیادی کارشناس دلسوز مواجه شد و آنها صراحتا این عدد را توهم و غیرواقعی دانستند، اما استدلال جناب نوبخت، آب سردی بود بر سر منتقدان و ریشه تدبیر را به یکباره برکند! «آنچه از منابع نفتی در بودجه دیدیم، 71 هزار میلیارد تومان است و بودجه عمومی ما 267هزار میلیارد تومان و بودجه کل کشور 838 هزار میلیارد تومان است لذا چیزی که سهم نفت در بودجه است 70 هزار میلیارد تومان است و اگر قیمت نفت به پایینتر از این اعداد برسد یعنی به 34 یا 35 دلار مثلاً ما 35 هزار میلیارد تومان هم از درآمدهای نفتی به دست نیاوریم، بهراحتی مشکل قابل کنترل است(!) زیرا ما از ابتدا تخصیصی که روی اعتبارات جاری و عمرانی داریم، کاملاً با حواس جمع این کار را کردیم و آن مقدار که به خزانه بیاید تخصیص میدهیم»! این یعنی بیتوجه به حقایق بازار، بودجه را مینویسیم و بعد هرچه شد، سند بودجه را به کنار میگذاریم و مطابق وضع روز عمل میکنیم!
توطئه یا توهم توطئه!؟
اندکی بعد سقوط پرشتاب بهای نفت آغاز شد و مهمترین منبع درآمدی کشور، محدود و محدودتر شد. آگاهان، عرضه گسترده و خارج از سهمیه اوپک توسط عربستان و برخی دیگر از کشورهای عربی و نیز بهرهبرداری آمریکا از ذخایر استراتژیکش را عامل سقوط کمسابقه بهای نفت میدانستند. رئیسجمهور در واکنش به این رفتار، آن را توطئهای علیه ایران خواند و گفت: «برخی از کشورهای تولیدکننده نفتی که همه میدانند چگونه به قدرتهای بزرگ وابستهاند، برای فشار به ایران و در شرایط اخیر برای فشار به روسیه تصمیم گرفتند قیمت نفت را از ۱۱۰ دلار به ۴۰ دلار کاهش دهند» اسحاق جهانگیری هم در سفر به الجزایر، با بیان اینکه کاهش قیمت نفت توطئه بزرگی علیه کشورهای نفتی است، گفت: «این میزان کاهش بهای نفت هیچ توجیه منطقی و اقتصادی ندارد و کشورهایی مانند ایران و الجزایر و برخی اعضای اوپک باید با هماهنگی یکدیگر از ادامه این توطئه جلوگیری کنند.» اما مدتی بعد سید محسن قمصری مدیر امور بینالملل شرکت ملی نفت در اظهاراتی عجیب رئیسجمهور و جهانگیری را متوهم دانست و گفت: «بازار طي 10 سال گذشته مديريت شد تا بالا بماند و الان مديريت ميشود تا پايين بماند. بهعبارت ديگر، ميتوان گفت مديريت شد تا بالا بماند، بعد از حصول نتيجه آن را رها کردند. بنابراين توهم توطئهاي که فکر ميکنيم عربستان و يا بقيه کشورهاي سياسي بر عليه ايران توطئه کردند به نظر من يک توهم است(!) بايد بپذيريم که کساني در دنيا شايد صنعتگران، مديران و ... به راحتي توانستند بازار را مديريت کنند.» این جناب معاون بینالملل، همان کسی است که در مهرماه 93، در اوج خوشبینی گفته بود: «اگر پیشبینی متوسط قیمت نفت را برای سال آینده 95 دلار در نظر بگیریم قیمت 75 دلار برای هر بشکه نفت در بودجه سال آینده (94) میتواند منطقی باشد.»! واقعا در کدام کشور، معاون بینالملل وزارت مهمی مثل نفت، تا این چنین پیشبینیهایی میکند!؟
این همه هماهنگی و تدبیر در دولتی که مدعی تخصصگرایی و دانش بود، مثالزدنی است و یادآور ادعای جالب نوبخت است که گفته بود:«بنده و آقای روحانی در هشت سال گذشته در مرکز تحقیقات استراتژیک مشغول بررسی راههای توسعه کشور بودیم، شرایطی پیش آمد که مجبور شدیم بیاییم و گفتهها و نوشتههای خود را به مرحله اجرا در بیاوریم.» و البته نگفت حاصل مطالعه هشتساله، همین دستاوردهای دو ساله است یا چیز دیگری هم در آستین دارند!؟
دیپلماسی لبخند و مفتفروشی از جیب ملت
در چنین شرایطی وجود دیپلماسی فعال یا اتخاذ تدابیر جایگزین، میتوانست برای وضع بد اقتصاد و به خصوص نفت مفید و موثر واقع شود. اما افسوس که در دوره لبخندهای تاریخی به روی دیپلماتهای غربی، هیچ تلاشی برای حفظ ارزش واقعی بهای نفت نشد. در سوی دیگر معرکه، وزیر نفت که باید بیش از دیگران نگران این وضعیت باشد، به جای هرگونه تدبیر و در نهایت تعجب، مدام از ضرورت افزایش تولید و بالاتر رفتن سهمیه ایران سخن میگفت! و حتی به این موضوع فکر هم نکرد که این سخنان میتواند وضع بازار نفت را از اینکه هست هم بدتر کند! و البته همین هم شد و نفت با هر اظهارنظر ژنرال کابینه یازدهم که قرار بود ناجی صنعت نفت باشد، سقوطی بیشتر کرد! این رفتار از جیب ملت را مقایسه کنید با رفتار ایران خودرو و سایپا! چند ماه قبل و در حالی که مردم به دلیل گرانی محصولات این دو خودروساز، حاضر به خرید نبودند و هزاران خودرو در انبارهای آنها خاک میخورد، فشارها برای کاهش قیمت با هدف ترغیب مردم به خرید بیثمر ماند و آنها حتی یک ریال از قیمت محصولاتشان کم نکردند! آنقدر صبر کردند تا بالاخره با فشار به سیستم صنعتی و اجتماعی کشور، دستشان را در جیب سیستم بانکی کرده و محصولاتشان را به خلقالله فروختند! آنها برای یک خودرو از قیمتشان عقب ننشستند و حاضر به تخفیف نشدند، اما آقای زنگنه دائما از حفظ سهم ایران در بازار، آن هم با نفت سی دلاری دم میزند! این مفهومی جز حاتم طایی شدن از کیسه مهمان یعنی مردم دارد!؟
راست بگو نهان مکن!
اکنون با مرور بسیار مختصر مواضع متضاد و متناقض مقامات ارشد دولت در یکی از حیاتیترین تصمیمات کشور، این ترس به دل مردم میافتد که اگر در موضوعی به این سادگی دولتمردان مدعی تدبیر، خطایی به این بزرگی کردهاند، از کجا معلوم که در موضوعات مهم دیگر هم خطا و کوتاهی در کار نباشد؟ اگر دو سال دیگر معلوم شد فلان قرارداد، فلان پیمان، فلان طرح و ... غلط و به زیان ملت بوده، چه کسی پاسخگوست و تاوان عمر و ثروت مردم را چه کسی میدهد!؟ درست مثل همین موضوع آلودگی هوا که دوسال وعده خلاف به مردم داده شد، دو سال بر سر بنزین تولید ملی کوبیده شد، دو سال دلارهای ملت برای واردات بنزین از مجاری مشکوک هزینه شد، دو سال برای نشان دادن اینکه وضع خوب شده، حاضر به اعلام وضع واقعی آلودگی و تعطیل کودکان معصوم نشدند و.... و اکنون کار به جایی رسیده که نمیتوانند حقیقت را پنهان کنند و به ناچار به تعطیل مدارس تن دادهاند! و البته در برابر این خیانت بزرگ به مال و جان مردم، هیچ کس نیست که از مدیران مربوطه بازخواست کند! نه از سازمان بازرسی کل کشور خبری است و نه از دیوان محاسبات، مجلس هم که جای خود دارد! ظاهرا آزمون و خطا با جان و مال مردم، هیچ هزینهای برای کسی ندارد!
ظاهرا و در غیاب ناظران و در خواب چشمهایی که باید بیدار باشند و از کیان مردم محافظت کنند، باید منتظر خبرهای دیگر از دولت تدبیر و امید بود! اخباری که به قول معاون اول محترم، بر اساس «تصور» بوده نه بر اساس«تفکر»!/ کیهان/110
۳۰/۰۹/۱۳۹۴ - ۰۹:۲۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 34]