تور لحظه آخری
امروز : جمعه ، 13 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام حسن عسکری (ع):مومن برای مومن برکت و برای کافر، اتمام حجت است.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1820362861




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

دفاع از منافع ملی یا حمایت از منافع استعماری؟


واضح آرشیو وب فارسی:روزنامه ستاره صبح: گروه تاریخ: در چنین روزی در سال 1354 هجری شمسی، سلطان قابوس رسماً شکست کامل شورشیان ظفار را که مدت ده سال ادامه داشت اعلام کرد. شورشی که منجر به دخالت نظامی ایران شد و مورد نقد و انتقاد شدید مخالفان قرار گرفت. دلیل این مداخله چه بود؟ مقاله پیش رو به شکلی اجمالی به این پرسش پاسخ می دهد که شما را به خواندن آن دعوت می کنیم. *** مداخله نظامی ایران در بحران ظفار، زاییده یک سلسله علل، شرایط و دلبستگی های سیاسی، اقتصادی و نظامی و در ارتباط تنگاتنگ با نوع راهبرد و تحول کارکردهای کشورهای ابرقدرت در سطوح بین المللی بود. این مجموعه عوامل را باید در یک شبکه زنجیره ای و تأثیرگذار بر یکدیگر، ارزیابی و بررسی کرد: 1. درخواست کمک حکومت عمان از ایران سلطان قابوس پس از کودتای سال 1970 با هدف مبارزه با جبهه خلق ظفار، خواستار همیاری دولت های عرب شد. اما هیچ یک از رهبران عرب به استثنای پادشاهی اردن، حاضر به فرستادن نیروهای نظامی و نبرد مستقیم در سطوح وسیع نشدند و تنها به کمک های اقتصادی و پشتیبانی محدود اکتفاء کردند.پس از اعزام نیروهای ایران به عمان و برخی واکنش های منفی در میان اعراب، سلطان قابوس و شاه به منظور توجیه این عملکرد بر پاره ای موارد، تأکید ورزیدند. دولت مسقط در بیانات خود، همواره بر مسئله درخواست رسمی خود از ایران برای مداخله نظامی تأکید کرد و این سیاست را کاملا به جا و منطقی می دانست. تنهایی و انزوای عمان و عدم حمایت دولت های عرب برای خاموشی شورش ظفار، موضوع قابل طرح بعدی بود. پس از آن که هیأت وساطت اعراب به منظور استقرار صلح در سال 1974 به بهانه حضور نیروهای ارتش ایران در ظفار حاضر به انجام فعالیتی نشد، در بیانیه رسمی دولت عمان آمده است: وجود این قوا در اینجا در نتیجه همکاری فی مابین ایران و عمان بوده است و صف واحدی را علیه خطرات خرابکاران کمونیست در منطقه تشکیل می دهد. این قوا برای اشغال عمان نیامده اند، بلکه برای کمک به ما آمده اند. در سال 1971 از تمامی دولت های عرب تقاضای کمک شده است، اما هیچ یک جواب مثبت ندادند و هیچ یک نیز با عزیمت ارتش ایران مخالفتی نشان ندادند. موضوع دیگری که از سوی عمان برای توجیه همکاری نظامی با تهران مورد توجه قرار گرفت، آن بود که ایران به عنوان کشوری مسلمان و همسایه، شایسته این درخواست بوده است؛ چنان که سلطان قابوس در یک مصاحبه مطبوعاتی در ابتدای خرداد 1353 گفت:«عمان حق داشته است که از ایران چنین کمکی را دریافت کند؛ زیرا ایران یک کشور اسلامی و علاوه بر آن، کشوری دوست و همسایه است و قبول کمک از چنین کشوری، بسیار عاقلانه و منطقی بوده است». همچنین، ناصر سیف ابوعلی ــ سفیر عمان در لندن ــ طی نامه ای برای روزنامه تایمز در تیرماه 1353، ضمن دفاع از حضور نیروهای ایران در ظفار، ایران را کشوری دوست و مسلمانی خواند که به امنیت منطقه خلیج فارس بسیار علاقه مند است. شاه ایران نیز به طور مکرر در لابه لای سخنان خود، مسئله درخواست رسمی عمان و اصرار آنان در جهت دریافت کمک از تهران را گوشزد می کرد؛ امری که می توانست ضمن توجیه این لشکرکشی، برخی زمزمه های مخالفت آمیز اعراب و تردیدهای آنان درباره مشروعیت این عملکرد را خاموش و برطرف سازد. شاه طی سخنان خود در تیرماه 1353 گفت: «سلطان عمان کاملا تنها بود و هیچ کس به وی کمک نمی کرد. در آنجا وحشی های بدبخت ظفاری وجود داشتند که به خود، نام ارتش آزادیبخش داده بودند». و در گفت وگو با فرمانده کل قوای یمن شمالی در شهریور 1354 چنین گفت: «به تقاضای قابوس به ظفار نیرو فرستادیم. سیاست ایران کاملا برادرانه و مشفقانه و بدون نظر و بی غرض است». شاه در مذاکره با حکمران فجیره در آبان 1354 نیز این موضوع را عنوان و تکرار کرد. 2. ایفای نقش نظامی و امنیتی در منطقه خلیج فارس تکوین راهبرد شرق سوئز انگلستان به معنای خلاء قدرت در خلیج فارس و دکترین نیکسون به منزله عدم برخورد مستقیم امریکا در مناطق بحران خیز بود. بر اساس سیاست دو ستون نیکسون، رژیم پهلوی به عنوان قدرت اول منطقه می بایست به ایفای نقش محوله بپردازد. مداخله مستقیم و با تمام قدرت ایران در مسئله ظفار، پیامد کوتاه مدت و اجتناب ناپذیر این سیاست بود. ایران با دخالت نظامی، خواستار نمایش قدرت و توانایی خود به عنوان تنها نیروی بالقوه برتر منطقه در برابر جریانات مخالف به جهان غرب و کشورهای کوچک عرب خلیج فارس بود. مصاحبه ها و سخنرانی های شاه، نشانگر اشتیاق وافر ایران به اجرای چنین نقشی در منطقه بود؛ امری که به ویژه پس از ناکامی تلاش های تهران در انعقاد یک پیمان همگانی امنیتی در خلیج فارس که اعراب نسبت به حسن نیت و اهداف خیرخواهانه در آن، دارای تردید و سوءظن بودند، افزایش یافت.  هدلی داناون سردبیر و موری گارت رییس خبرنگاران مجله تایم آمریکا در ابتدای سال 1352 در ارتباط با سیاست های نظامی و امنیتی ایران در خلیج فارس از دیدگاه های شاه مطلع شدند که گفته بود: «اگر کشورهای این منطقه از من درخواست کمک نکنند، درباره این که چه بکنم، نگران خواهم شد. برای همین است که من انعقاد نوعی پیمان دفاع منطقه ای را پیشنهاد می کنم. اما تاکنون به جز از عمان ما هیچ گونه پاسخی از دیگران دریافت نکرده ایم. ما هیچ چشمداشتی به دیگر کشورها نداریم». شاه در مصاحبه با سلیم اللوزی، سردبیر روزنامه الحوادث در جواب سؤال او در مورد علت شرکت ایران در نبرد با چریک های ظفار گفت :«سلطان قابوس از ما کمک خواست، ما هم به او کمک کردیم. آماده هستیم، به هر کسی که نیازمند باشد، کمک کنیم». وی همچنین در مصاحبه با روزنامه دیلی تلگراف گفت : «ما هر گونه کمکی را که سلطان عمان از ما درخواست نموده، در اختیار وی قرار داده ایم. هر دولتی هم که در خلیج فارس کمک بخواهد. ما حاضر به همکاری هستیم». شاه در مصاحبه با ادوارد بهر، سردبیر نیوزویک اینترنشنال و سؤال او که چرا ایران به پلیس خلیج فارس مبدل شده است؟ گفت: «پلیس، آخرین چیزی است که ما می خواهیم باشیم. ما به کرّات گفته ایم که مایلیم همکاری منطقه ای داشته باشیم. لکن اگر سایرین فاقد وسیله تضمین ثبات در منطقه باشند، ما می توانیم این مهم را به عهده گرفته و خواهیم داد». و در گفت وگویی با روزنامه ساندی تایمز در آوریل سال 1974، نقش ایران در عمان و نبرد با شورشیان ظفار و خرید اسلحه را جزئی از سیاست کلی ایران دانست. شاه در بازدید از نیروهای ارتش ایران در ظفار در سال 1356 و پس از گذشت بیش از دو سال از جنگ های خونین، همچنان علاقه وافر خود را در ایفای نقش نظامی با این سخنان نشان داد: «ایران در صورت تقاضای کمک از طرف کشورهای آزاد خلیج فارس از امنیت هر کشوری در این منطقه دفاع می کند».  شاه، علاوه بر اصل همیاری منطقه ای که جزء اصول پایه دکترین نیکسون بود، با دخالت در ظفار بر خروج کلیه نیروهای خارجی تأکید می ورزید. وی در گفت وگو با روزنامه فرانسوی لوپوئن به شماره ماه مه 1973 گفت: «من به ابرقدرت های آمریکا و شوروی فهماندم که امنیت این بخش از جهان را تأمین خواهم کرد و همه کشتی های بازرگانی [می توانند] به آزادی در خلیج فارس رفت و آمد کنند». او همچنین، ضمن اشاره به فرستادن نیروهای خود به عمان عنوان کرد: «این به معنی این است که کشتی های خارجی باید منطقه را ترک کنند و احتیاجی به حضور آنان در این بخش از جهان نیست و ما به تنهایی قادر به ایجاد امنیت هستیم». شاه در کتاب پاسخ به تاریخ در این باره می گوید: « ایران در آن بخش از دنیا، تنها کشوری بود که می توانست یک چنان قدرت بازدارنده ای را تجهیز کند. ارتش ما درواقع قادر بود که در این ناحیه که برای غرب اهمیت راهبردی فوق العاده ای دارد، هر گونه ناآرامی محلی را متوقف یا در نطفه خفه کند؛ چرا که ایران، هم پول و هم نیروی  انسانی دارد. در نهایت، شاه در یک جهت گیری کاملا افراطی اعلام کرد: «منافع ما ایجاب می کند که ارتش حتی در خارج از مرزها قربانی دهد تا منافع ملی و سیاسی کشور حفظ شود.» جبهه خلق ظفار در واکنش به برخی تلاش ها که برای مشروعیت بخشیدن به عملیات نظامی برون مرزی ایران در عمان صورت می پذیرفت، مسئله درخواست رسمی مسقط برای کمک و علاقه مندی شاه به ایفای نقش امنیتی و ژاندارمی را با یکدیگر مرتبط دانست و این حرکت را در راستای دکترین نیکسون خواند و در موضع گیری اغراق آمیزی اظهار داشت که حتی اگر از طرف دولت عمان نیز درخواستی برای اعزام نیرو به منطقه صورت نمی گرفت، رژیم پهلوی به هر طریق ممکن در این ماجرا دخالت می کرد.


یکشنبه ، ۲۲آذر۱۳۹۴


[مشاهده متن کامل خبر]





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: روزنامه ستاره صبح]
[مشاهده در: www.setaresobh.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن