هسته‌اي شدن پاكستان: پيشينه و فرايندها (بخش ‪(۲‬

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: هسته‌اي شدن پاكستان: پيشينه و فرايندها (بخش ‪(۲‬
*** زيرساخت‌هاي هسته‌اي پاكستان
برنامه هسته‌اي پاكستان ، در درجه اول بر مبناي اورانيوم بسيار غني شده است كه در لابراتوارهاي تحقيقاتي كه داراي تاسيسات غني‌سازي اورانيوم به وسيله سانتريفيوژگاز است ،توليد مي‌شود.

اين تاسيسات از دهه ‪ ۱۹۸۰‬فعال بوده است . تا اوايل دهه ‪ ،۱۹۹۰‬اين تاسيسات ‪ ۳۰۰۰‬سيستم سانتريفيوژ فعال داشته است و پاكستان برنامه‌هاي خود را براي گسترش تاسيسات غني‌سازي اورانيوم ادامه داده است .

در دهه ‪ ۱۹۹۰‬پاكستان ، شروع به توليد پلوتونيوم كرد. در اين رابطه پاكستان با كمك چين ، رآكتوري تحقيقاتي را در جوهر آباد ساخت و در آوريل سال ‪ ۱۹۹۰‬پاكستان اعلام كرد كه اين راكتور شروع به كار كرده است .

در ‪ ۲۰۰۱‬نيز پاكستان با تاسيس آزمايشگاههاي تحقيقاتي و شركت تحقيقاتي اتمي پاكستان ، زير ساختارهاي هسته‌اي خود را تقويت كرد.

**خط مشي استفاده از سلاح‌هاي هسته اي
‪ .۱‬نگراني‌هاي امنيتي از سوي هندوستان
بسياري از صاحب نظران بر اين عقيده‌اند كه انگيزه پاكستان در دنبال كردن برنامه سلاح‌هاي هسته‌اي ، مقابله با تهديدات رقيب عمده آن يعني هند است كه سلاح‌هاي هسته‌اي و نيروهاي نظامي برتر دارد.

بر اساس گزارش وزارت دفاع آمريكا، پاكستان در امضا نكردن اسناد مربوط به منع اشاعه ثابت قدم است و تنها هنگامي كه هند اين معاهدات را امضا كند، مبادرت به انجام اين كار خواهد كرد و البته ، هيچيك از تاسيسات هسته اي پاكستان تحت نظارت سازمانهاي بين‌المللي نيستند.

همانطور كه پرويز مشرف در بيانه ‪ ۲۰۰۲‬اعلام كرد پاكستان نمي‌خواهد وارد درگيري با هند گردد، اما اگر يك جنگ هسته‌اي بين دو كشور اتفاق بيفتد، با قدرت تمام پاسخ آنها را خواهد داد و البته به دليل ايجاد نكردن يك دكترين واحد در سياست استفاده از سلاح‌هاي هسته‌اي نشان از مقيد نبودن پاكستان در اتخاذ خط مشي استفاده نكردن از سلاح‌هاي هسته‌اي دارد.

اين سخنان بدينگونه تعبير شد كه اگر تهديدي از طرف هند اتفاق بيفتد، پاكستان ممكن است از سلاح‌هاي هسته‌اي استفاده كند.

سازمان مسوول تصميم‌گيري در مورد برنامه‌هاي هسته‌اي پاكستان سازمان فرماندهي ملي است كه در فوريه ‪ ۲۰۰۰‬تاسيس شد كه متشكل از دو كميته در مورد توسعه و به كارگيري سلاح‌هاي هسته‌اي است كه به ژنرال مشرف مشاوره مي دهند.

‪.۲‬سياست‌هاي توسعه‌طلبانه آمريكا
علاوه برهند، مي‌توان يكي از نگرانيهاي عمده پاكستان را سياستهاي توسعه طلبانه ايالات متحده دانست . پاكستان به طور طبيعي سلاح‌هاي هسته‌اي را تضمين امنيتي قوي براي حفظ استقلال و تماميت ارضي‌اش مي‌داند.

حتي قابل تصور است كه اين برداشت در پاكستان تقويت شده باشد كه در شرايط كنوني و بعد از حمله نظامي آمريكا به عراق لازم است اين كشور به تقويت بنيه نظامي خود به عنوان يك تضمين امنيتي قوي بپردازد.

بسياري از صاحب نظران اين نظر را مورد تاييد قرار مي‌دهند كه علت سقوط سريع رژيم صدام حسين برتري فناوري تسليحاتي آمريكا بود.

همين برداشت را روزنامه انگليسي زبان نيشن پاكستان در شماره روز ‪۱۲‬ آوريل ‪ ۲۰۰۱‬خود مورد تاكيد قرار داده است : ماشين پيشرفته و مجهز جنگي آمريكا سقوط رژيم عراق را براي متحدان آسان ساخت . فناوري پيشرفته هوايي ، زميني و اطلاعاتي آمريكا در پيروزي متجاوزان به ارتش عراق نقش اساسي بازي كرد. براي پاكستان ضروري است با نظر داشتن تهديد جنگ طلبان و احتمال حمله غافل گيرانه و پيش گيرانه در زمينه دفاعي خود را بطور كامل مجهز كند.

با توجه به اين گونه برداشت‌ها در پاكستان مي‌توان گفت كه حداقل در سطح نخبگان سياسي و نظامي و مذهبي پاكستان حمله نظامي آمريكا به عراق باعث نگراني‌هاي امنيتي در پاكستان شده است . اين نگراني دو وجه دارد.

يك وجه آن در ارتباط با آمريكا و احتمال درخواست براي عاري ساختن پاكستان از سلاح‌هاي هسته‌اي است و وجه ديگر آن ناشي از افزايش بهره‌گيري هند از فرصت‌ها و توجه به حمله غافل گيرانه و پيشگيرانه برطبق الگوي حمله نظامي آمريكا به عراق است .

‪ .۳‬تهديد نظامي از سوي اسراييل
در اين رابطه نيز بارها شاهد ابراز نگراني مقامات اسراييلي بوده‌ايم و شايد همين نگراني‌ها موجب حمله به اصطلاح پيشگيرانه نيروي هوايي اسراييل در سال ‪ ۱۹۸۱‬به عراق شد كه طي آن تاسيسات اتمي ازيراك در اين كشور بطور كامل نابود گرديد.

اما كارشناسان آمريكا اين ادعاي اسراييل را قبول ندارند. از نظر آنها اطلاع دقيق از محل نگه داري كلاهك‌هاي هسته‌اي و سلاح‌هاي اتمي پاكستان غير ممكن است . هم بيل كلينتون و هم جورج دبليو بوش براي تحقيق در مورد اينكه در صورت لزوم آمريكا مي‌تواند به وسيله اعزام نيروهاي مخصوص زراد خانه پاكستان را خنثي كند، چراغ سبز نشان دادند، اما يكي از اعضاي بلند پايه پنتاگون در مورد ريسك بالا و دشواري چنين عملياتي هشدار داد.

ديگركارشناسان هم احتمال موفقيت چنين عملياتي را در حد صفر و غير ممكن مي دانند.

كارشناسان شوراي دفاع ملي آمريكا تخمين زده‌اند كه پاكستان بين ‪ ۲۴‬تا ‪ ۴۸‬سلاح هسته‌اي با استفاده از اورانيوم بسيار غني شده ، ساخته است و گزارش كرده است كه آنها آنقدر مواد هسته‌اي غني شده توليد كرده‌اند كه براي ‪ ۳۰‬تا ‪ ۵۰‬سلاح هسته‌اي كافي است .

اين نشان مي‌دهد كه پاكستان از لحاظ هسته‌اي بطور تقريبي در مرز بازدارندگي بوده و يا از آن عبور كرده است .

اگرچه پاكستان اهداف توسعه‌طلبانه خود را در اين خصوص دنبال مي‌كند.

ادامه دارد ...
چهارشنبه 8 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 358]