واضح آرشیو وب فارسی:خرداد: در حالی رئیس شورای رقابت با طرح این موضوع که بازار خودرو رقابتی شده زمینه های لازم برای خروج شورای رقابت از قیمت گذاری خودرو را ایجاد کرده که برخی کارشناسان معتقدند صرف خروج اجباری این شورا از قیمت گذاری خودرو نمی توان بر رقابتی بودن بازار این کالا اصرار کرد.زمزمه های خروج شورای رقابت از قیمت گذاری خودرو حدود یک ماه پیش در بازدید رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور از شرکت ایران خودرو مطرح شد. بازدیدی که به منظور حل مشکلات خودروسازان به دنبال کمپین نخریدن خودرو در کشور صورت گرفت. پس از طرح تغییر مکانیزم و مرجع قیمت گذاری خودرو برخی از کارشناسان هشدارهای جدی نسبت به وضعیت انحصاری در بازار خودرو دادند و تاکید داشتند که تغییر مرجع قیمت گذاری اشکالات قانونی دارد زیرا شورای رقابت یک نهاد قانونی است که در شرایط انحصاری به قیمت گذاری خودرو می پردازد. در حالی که کارشناسان کنار گذاشتن این شورا از قیمت گذاری بازار انحصاری خودرو را تخلفی جدی از اصول قانون اساسی کشور می دانند، اما اظهارنظر رضا شیوا، رئیس شورای رقابت مبنی رقابتی شدن بازار خودرو نشان دهنده قطعیت خروج این شورا از مکانیزم قیمت گذاری است. موضوعی که تردیدها نسبت به آینده حضور شورای رقابت در معادلات بازار خودرو را افزایش داده است.در همین حال رضا شیوا در آخرین اظهارات خود در شرایطی بازار خودرو را هم اکنون به دلیل عدم تقاضای مناسب از سوی مشتریان، رقابتی خوانده که شورای اقتصاد مرجع تعیین کننده انحصار در یک بازار است و این شورا تاکنون پاسخی به دو نامه وزیر صنعت، معدن و تجارت درخصوص حذف شورای رقابت از تصمیم گیری درخصوص قیمت گذاری خودرو نداده است. سکوتی که بنا به گفته کارشناسان مبنی بر رضایت این شورا درخصوص انحصاری بودن بازار خودرو در ایران است.با این حال، به نظر می رسد عقب نشینی شورای رقابت از مکانیزم قیمت گذاری به تحولات صورت گرفته در بازار طی ماه های اخیر بازمی گردد و اینکه رکود کنونی بازار موجب زمین گیر شدن شرکت های خودروساز و افزایش موجودی انبار آنها شده است.آن گونه که پیداست خواست دولت و خودروسازان درخصوص آزادسازی قیمت خودرو در حال تحقق است، اما سوالی که هم اکنون پیش می آید، این است که آیا بازار خودرو کشور از انحصار خارج شده که شورای رقابت از بحث قیمت گذاری عقب نشینی کرده است؟ آیا کاهش تقاضا و افزایش عرضه در بازار تعیین کننده انحصاری یا رقابتی بودن بازار خودرو است که رئیس شورای رقابت با استناد به اینکه عرضه بیش از تقاضای موجود در بازار است شرایط را رقابتی خوانده است؟ و دست آخر اینکه عقب نشینی رئیس شورای رقابت به چه دلیل است؟به دنبال اظهارنظر شیوا در این باره اما برخی از کارشناسان معتقدند که نه تنها بازار خودرو از انحصار خارج نشده است؛ بلکه رفتار انحصارگرایانه خودروسازان در ماه های اخیر نیز شدت یافته است. به عقیده این کارشناسان در صورتی که بازار خودرو رقابتی شده باشد، با عرضه بیش از اندازه محصولات خودروسازان در بازار و نبود تقاضا برای خرید آنها، قیمت خودروهای داخلی باید تاکنون تغییر می یافت، حال آنکه آنها در ابتدا قصد افزایش قیمت داشتند، اما با عمیق شدن رکود و افزایش موجودی انبارهایشان تصمیم گرفتند تا حل مشکل رکود، دندان روی جگر بگذارند و قیمت ها را افزایش ندهند. در این زمینه، آلبرت بغزیان استاد دانشگاه تهران و از اعضای شورای ناظر بر شورای رقابت معتقد است که نه تنها بازار خودرو رقابتی نشده است؛ بلکه عدم تغییر قیمت خودروها نیز نشان دهنده قدرت انحصاری خودروسازان در بازار است.وی می گوید: رقابتی بودن در یک بازار را تعداد تولیدکنندگان آن تعیین می کنند نه اینکه یک یا دو شرکت به تنهایی در بازار تاثیر بگذارند. جمشید پژویان، اقتصاددان و موسس شورای رقابت نیز با اشاره به اینکه 95 درصد بازار خودرو هم اکنون در دست دو خودروسازاست، می گوید: عرضه و تقاضا دخالتی در تعیین انحصارگری بازار ندارد. به طوری که درجه تمرکز خودروسازان در بازار وضعیت انحصار را مشخص می کند.در این میان اما کارشناسانی که از ابتدا مخالف ورود شورای رقابت در تعیین قیمت خودرو بودند، معتقدند خروج این شورا از قیمت گذاری به نفع صنعت خودرو است. آنها تاکید دارند که این حرکت آغازی برای حذف یک نهاد غیرضرور در ساختار اقتصادی کشور است. به گفته این کارشناسان بازار خودرو نه تنها انحصاری نیست بلکه حضور خودروسازان متعدد نشان دهنده رقابتی بودن صنعت خودرو در سال های اخیر است. در این زمینه، سعید لیلاز، کارشناس مسائل اقتصادی می گوید: بازار خودرو رقابتی است زیرا خودروسازان متعددی در بازار حضور دارند و در سال های اخیر نیز واردکنندگان نیز حضور خوبی در بازار خودرو کشور داشته اند. یکی از مدیران ارشد خودروسازی نیز می گوید: اینگونه توجیهات در بین مسوولان ما معمول است، تقریبا ٥ سال است که ظرفیت خودروسازان از تقاضا بیشتر است و دقیقا در همین سال ها بیشترین فشار برای قیمت گذاری به بهانه انحصار روی خودروسازان وجود دارد. اینکه چرا شورای رقابت از تعیین قیمت عقب نشینی کرده با پاسخ های متفاوتی از سوی کارشناسان روبه رو است؛ به طوری که برخی آن را به وضعیت رکودی بازار نسبت می دهند در این زمینه سعید لیلاز، کارشناس مسائل اقتصادی و از مخالفان جدی شورای رقابت معتقد است که شورای رقابت از خواسته خود یعنی قیمت گذاری خودرو عقب نشینی نکرده؛ بلکه این وظیفه از آن گرفته شده است. ساسان قربانی، سخنگوی شورای سیاست گذاری خودرو نیز با اشاره به اینکه ورود این شورا به بحث خودرو از ابتدا اشتباه بود اعلام می کند که شرایط رکودی در بازار به خصوص نزدیک شدن قیمت کارخانه و بازار عامل این تصمیم شورا است.یکی از مدیران ارشد خودروسازی نیز می گوید: خودروسازان هم اکنون در شرایط خوبی قرار ندارد؛ بنابراین این شورا زودتر پیش قدم شده است. آلبرت بغزیان نیز می گوید: وضعیت رکودی بازار منجر به تغییر مرجع قیمت گذاری خودرو شده است؛ بنابراین در شرایط کنونی این تصمیم گرفته شده است.وی عقب نشینی شورای رقابت را غیرعادی توصیف می کند و می گوید: اظهارنظرهای کنونی درخصوص رقابتی شدن منطبق با مسائل اقتصادی نیست. شواهد نشان دهنده تنزل جایگاه شورا در بررسی مسائل اقتصادی است.از سوی دیگر کارشناسان درخصوص مرجع قیمت گذاری خودرو دو گزینه را مطرح می کنند، سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان و مکانیزم بازار آزاد. به عقیده مخالفان شورای رقابت، عرضه و تقاضا باید تعیین کننده قیمت باشد و سازمان حمایت نیز بر وضعیت قیمت ها نظارت داشته باشد؛ حال آنکه موافقان شورا معتقدند در صورت تغییر مرجع قیمت گذاری با افت و خیز بسیاری در بازار روبه رو خواهیم بود. به اعتقاد لیلاز از این پس باید بازار عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت باشد و هیچ نهاد یا سازمان دیگری دخالت نکند. یکی از مدیران ارشد خودروسازی نیز معتقد است که نیازی به سپردن قیمت گذاری به این نهاد هم نیست چون معمولا منجر به دخالت و گروکشی می شود.با این حال آلبرت بغزیان تاکید دارد که در صورت کنار زدن شورای رقابت باید سازمان حمایت از مصرف کننده این وظیفه را برعهده بگیرد زیرا بازار در انحصار است و باید نظارتی بر دو شرکت بزرگ خودروساز صورت بگیرد. منبع: دنیای اقتصاد
شنبه ، ۹آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خرداد]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]