تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1805239749
ترور ناصرالدین شاه به روایت روزنامه تایمز
واضح آرشیو وب فارسی:انتخاب: پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : «یاد» فصلنامه بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی به مدیریت عبدالمجید معادیخواه اخیرا مجموعه ای پنج جلدی با عنوان «بازتاب رخدادهای ایران در روزنامه تایمز لندن» منتشر کرده که روایت وقایع دوره قاجار در این روزنامه انگلیسی است. «تاریخ ایرانی» از جلد پنجم این مجموعه گزارش روزنامه تایمز (۱۳ اردیبهشت ۱۲۷۵) درباره ترور ناصرالدین شاه را انتخاب کرده که مروری است بر دوران سلطنت و شخصیت این شاه قاجار. *** جشن های پنجاهمین سال سلطنت در ایران تهران، ۹ ماه آوریل (۲۱ فروردین ۱۳۷۵) تمام شهرهای ایران و به ویژه تهران خود را آماده می کند تا در تاریخ ۶ ماه می، پنجاهمین سالگرد تاج گذاری شاه را با مراسمی هر چه باشکوه تر جشن بگیرند. امپراتور روسیه نیز به این مناسبت یک قبضه آتشبار ( ۱ ) ، توپ صحرایی کروپ ( ۲ ) ، و مقداری مهمات به شاه اهداء کرده است. قرار است که این هدایا به هنگام مناسب برای جشن ها وارد تهران شوند. ( ۳ ) ترور شاه در ایران قتل شاه ایران که از نظر سیاسی رخ داده فوق العاده ای است، بایسته است که نگرانی هایی را برانگیزد، نه تنها از نظر جانشینی آرام وی، که با این پرسش کلیدی که: آیا این واقعه ـ مستقیم یا غیرمستقیم ـ به تغییرات سرنوشت ساز در مرزهای کنونی کشورهای آسیایی می انجامد یا خیر؟ به هر حال گذشته از شرایط غم انگیز مرگ وی ـ که به رغم وقت و امساک در خورد و خوراک و لذات دیگر، او فردی قوی بنیه و نیرومند نبود و حداقل از یک سکته ناقص نیز رنج می برد ـ این رخدادی بود که از مدت ها پیش، دنیا آمادگی آن را داشت. احتمالا سفرهای شاه به اروپا که مشهور و پرآوازه اش ساخت، به کاریزمای او آسیب زده است: آوازه ای که سلاطین مشرق زمین بهره ای از آن دارند، هر چند او با ویژگی هایی چون موقعیت مهم، تجربه ای طولانی و یکی از سه فرمانروای کهنسال جهان بودن، در این زمینه امتیازهایی داشت. اگر میهمان کاخ باکینگهام ( ۴ ) نمی بود و یا سوژه ای برای کنجکاوی های انبوه جمعیت در لندن نمی شد، چنان که او را به عنوان یکی از بازیگران مهم در سرنوشت غرب آسیا توصیف کنند، باز هم حداقل می شد گفت: شخص او از بسیاری از جنبه ها بر شماری از اسلاف خویش برتری دارد و اگر نتوانست در نظامی فرسوده و ناتوان، با اقتدار رمقی به وجود آورد، حداقل آن را ـ تا زمانی که دشنه قاتل به سلطنت طولانی وی پایان داد ـ سرپا نگه داشت. اگر چنین بود که در نیم قرن فرمانروایی مستبدانه اش افتخار ملی اندکی به دست آمد، در عوض ـ در روزگار او ـ هیچ یک از فاجعه های اجتماعی و سیاسی که اجتناب ناپذیر به نظر می رسیدند، پدید نیامد! ناصرالدین شاه ـ که نام وی به معنای حامی دین است ـ در تاریخ ۴ ماه آوریل ۱۸۲۹. م، به دنیا آمد. نخست او ولیعهد رسمی پدرش محمد شاه نبود: فرمانروایی که در سال ۱۸۳۸ شهر هرات را محاصره کرد، آن هم با دفاعی چنان شجاعانه که الدرد پوتینگر ( ۵ ) از آن شهر به عمل آورد، سر. اچ آلیس، ( ۶ ) فرستاده انگلستان ـ که در سال ۱۸۳۵ او را دیده بود ـ چنین اش توصیف می کند: «من تاکنون کودکی چنان زیبا ندیده ام. بر چهره اش هاله ای از غم سایه افکنده است و کم رویی یگانه کاستی مشهود او است.» وی تا سال ۱۸۵۱. م، چنان دستخوش دگرگونی گردیده بود که یک جهانگرد انگلیسی او را، «زشت با چهره ای رنگ پریده و سیمایی غم زده» توصیف کرد. مادر وی از خانواده سلطنتی قاجار و بانویی بسیار شایسته بود. با نفوذ مادر و همچنین به خاطر اصالت و تبار سلطنتی او بود که ـ با داشتن برادرانی بزرگتر ـ سرانجام ولیعهدی او اعلام گردید. برابر آداب و رسوم ( ۷ ) کشور ایران، او نخست به حاکمیت آذربایجان منصوب شد و زمان فوت پدرش او در تبریز به سر می برد و در دهم سپتامبر همان سال، او با تشریفات رسمی پادشاه ایران شد. در آغاز با سلطنتش مخالفت هایی شد و او ناگزیر با اهرم زور پادشاهی خویش را تثبیت کرد. ناصرالدین شاه در سرکوبی مخالفان خشونتی سهمگین داشت؛ هر چند با هیچ کسی بی رحمانه تر از پیروان باب ( ۸ ) ـ بزرگترین مصلحی که تاکنون در دنیای اسلام قیام کرده است ـ رفتار نکرد. اینکه او پس از پنجاه سال حکومت، باید به دست یک بابی کشته شود، قصاصی عجیب و جالب توجه است. او زمانی که موقعیت خویش را در داخل کشور تثبیت کرد، توجه خود را به امور خارجی معطوف داشت و در روند جنگ های کریمه خود را بیشتر متمایل به روسیه ـ تا انگلستان ـ نشان داد. تسخیر کارس ( ۹ ) به دست روسیه به او جرأت داد تا تهاجم پدرش به شهر هرات را تکرار کند و یک ناحیه شاهزاده نشین در افغان ـ جدا از کابل ـ تشکیل دهد. در این راه او از پدرش موفق تر عمل کرد؛ زیرا استحکامات مشهور شهر هرات در مقابل ارتش ایران تسلیم شد. بنیاد سیاستی که او را وادار به چنان ماجراجویی کرد بر فرضیه ای غلط استوار بود. او می پنداشت: انگلستان چنان ماجراجویی را تحمل می کند و هرات با حمایت روسیه، بدیلی برای سرزمین های از دست رفته خواهد بود، شاه اما در هر دو مورد دچار خطا شده بود. قوای انگلستان به فرماندهی سر جیمز اوترام ( ۱۰ ) در سواحل خلیج فارس پیاده شدند و نیروهای ایران را شکست دادند و شاه را ناگزیر کردند که هرات را تخلیه کند. پس از قرارداد صلحی که در سال ۱۸۵۶ در پاریس به امضا رسید، سیاست او نسبت به انگلستان دوستانه تر شد و در سال ۱۸۶۶ قراردادی را ـ که اجازه می داد خط تلگراف به هندوستان از خاک ایران بگذرد ـ با این کشور امضاء کرد. او تا پایان حکومت خویش، از سیاست موازنه مثبت و داشتن رفتاری دوستانه با هر دو قطب روسیه و انگلستان روگردان نشد. دو سفر وی به انگلستان در سال ۱۸۷۳. م و ۱۸۸۹. م که سفر اروپایی سومی هم ـ در سال ۱۸۷۸. م ـ مکمل آن گردید، بی نیاز از شرح است چرا که در این باره در مطبوعات ایران و نیز این روزنامه در آن زمان ـ چنان که بسنده بود ـ قلم فرسایی شده است. از این سفرها دستاوردی بس ماندگار و چشمگیرتر از آنچه تاکنون به دست آمده است، انتظار می رفت. تابش روشنایی برق در کاخ سلطنتی و تأسیس یک بانک، ظاهرا یگانه ارمغانی بود که به تمدن باستانی ایران افزوده شد. او یک دیکتاتور مستبد شرقی بود و تا پایان سلطنت هم با همین ویژگی باقی ماند. اراده و هوس های او بی لگام بود و مهار بازدارنده ای نداشت. بابی ها در این راه تلاش هایی کردند، که او آن ها را دو نوبت قتل عام کرد. تنها نمونه ای را که می توان از سر فرود آوردنش در برابر خواست های مردمی یادآور شد، الغاء امتیاز تنباکو در چند سال گذشته بود. شاه از نظر عادت و روش زندگی، الگوی اکثر حکمرانان آسیایی بود. او بسیار زود از خواب بیدار می شد و در زمینه هایی فرد ممسکی بود. در فصل تابستان معمولا ساعت ۴ یا ۵ از خواب بیدار می شد، ناهار را ساعت ۱۲ و شام را نیز ساعت ۹ می خورد. تا آنجا که محافل بیرونی اطلاع دارند کمتر مشروب الکلی می نوشید و شربت و قهوه نوشیدنی های مورد علاقه اش بودند. سرگرمی اصلی او استماع موسیقی بود و در کاخش سه یا چهار دستگاه پخش موسیقی داشت که یکی را از پاریس آورده بود. او همچنین حامی شعرا بود و در دربارش همیشه یک ملک الشعرا حضور داشت و حتی باورش شده بود که: خود نیز طبع شعری دارد. در این زمینه داستانی هم زبانزد است؛ چنان که می گویند: روزی شاه در حالی که یکی از سروده های خویش را با صدای بلند می خواند، از ملک الشعرا خواست تا اظهار نظری کند. او در پاسخ گفت: معذورم بدارید، تصور می کنم: مزخرف سروده اید! شاه با تلخکامی گفت: این الاغ را به طویله بیندازید. ملک الشعرا را به امر شاه با خواری هر چه بیشتر به طویله انداختند. چند روز بعد که شاه فکر می کرد طبع نقادانه اش تعدیل شده است، او را به حضورش طلبیده و فرازی از سروده های خویش را دیگرباره قرائت کرد. ملک الشعرا اظهار نظری نکرد و چنین وانمود کرد که از حضور شاه خارج می شود. شاه پرسید: کجا؟ گفت: قربان! همان طویله که امر فرموده اید! چون شاه توضیح خواست، ملک الشعرا اظهار داشت: سروده های شما را همچنان ستایش برانگیز نمی پندارم. عطوفت فطری شاه گل کرد، شاعر خاطی را بخشید و دوباره با لطف نوازشش کرد! ناصرالدین شاه به جانوران هم لطف فراوان داشت و داستان های زیادی از عنایتش به حیوانات خانگی ـ در گستره ای بی مرز! از گربه تا شیر ـ نقل می کنند. یکی از این داستان ها به شرح زیر است که: ماده شیر مورد علاقه شاه، دارای چند بچه بود و زمانی که شاه از تهران دور بود، تلگرافی فرستاده و گفت که دوست دارد هر روز از وضعیت آن ها باخبر باشد. مسئول این حیوانات پیغامی به شرح ذیل در جواب شاه فرستاد که «حال این حیوان ها بسیار خوب است». این پاسخ چنان شاه را به خشم آورد که او را از پست اش برکنار کرد و گفت: بی شعور نمی داند به شجاع ترین مخلوق خدا نباید «حیوان» بگوید! ( ۱۱ ) شاه شکارچی ماهری هم بود و بیشتر اوقات به همراه فوجی از ملازمان تهران را ترک می کرد و به شکار می پرداخت. به علت اینکه وی بر تمامی وزارتخانه های دولت ریاست می کرد و هیچ اقدامی بی اجازه شخصی وی انجام نمی گرفت، این غیبت های طولانی او سبب بروز مشکلاتی هم می شد. گرچه تصمیمات شاه اغلب مستبدانه بود، هر از گاه اما که منافع شخصی اش در خطر نبود، تلاش می کرد عدالت را با برابری اجراء کند. او زمانی که متوجه می شد به کسی بد کرده است، سعی داشت که ـ هر چند معمولا از جیب دیگران ـ آن را جبران کند. او در هر صورت همیشه در دسترس بود و از پایین ترین رعایای خویش ـ حتی زمانی هم که در شهر به گردش مشغول بود ـ عرض حال قبول می کرد. اگر وی برای جلوگیری از فساد مقامات رسمی ایران با صدور فرمان و یا تنبیه اقدامی نکرده و یا ضعیف عمل نموده است، بایستی به خاطر داشت که پایه های نظام اش ـ که وی نیز میراث دار آن است ـ در قرون متمادی بر فساد قرار داشته است. بر این پایه در مجموع می توان استنتاج کرد که با معیارهای شرق، شاه فقید حکمرانی زیرک و در اوج حسن نیت بوده است که در مقایسه با دیگر حاکمان در خاندان قاجار ـ که تاکنون بیش از یکصد سال بر این کشور حکم رانده اند ـ استحقاق جایگاهی افتخارآمیز را دارد. قاجاریه نه فارس که از تبار ترک اند. هیچ گزارشی در مورد شاه بی اشاره به جواهرات تاج وی ـ که ارزش آن ها به رقمی بین ۱۵ تا ۵۰ میلیون می رسد ـ کامل نیست. از جمله این جواهرات می توان به تخت طاووس معروف اشاره کرد که نادرشاه آن را با خود از دهلی به ایران آورد و همچنین گوی جواهرنشانی به ارزش یک میلیون لیر استرلینگ ( ۱۲ ) که به سفارش مخصوص شاه ساخته شده است. تا چندی پیش خانواده شاه فقید شامل ۵ پسر و ۱۵ دختر می شد. یکی از پسران او مظفرالدین ـ امروز والی ( ۱۳ ) آذربایجان ـ ولیعهد ایران است که از این پس خویش را شاه ایران اعلام خواهد کرد. مادر وی از خانواده سلطنتی است و در سال ۱۸۵۳. م متولد شده است. از استعداد و ویژگی های وی گزارش های متفاوتی فراهم است هر چند آقای جورج کارزون ( ۱۴ ) او را فردی باهوش و دارای حسن نیت معرفی کرده است. چه جای اما و اگر! که خصوصیات وی به زودی به محک آزمایش گذاشته می شود و با اطمینان می توان گفت: اگر در رفتار شاه جدید ضعف بروز کند یا او فاقد شجاعت لازم باشد، بزرگترین برادرش ظل السلطان ـ سایه پادشاه ـ منکر جانشینی وی خواهد بود. ظل السلطان که سه و یا چهار سال از مظفرالدین شاه بزرگتر است در حال حاضر حاکم اصفهان است و در مدت ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته توجه زیادی را به خود جلب کرده است. پدرش در سال ۱۸۹۰. م وی را به تهران فرا خواند و پس از اینکه از قدرت وی به میزان زیادی کاست و تعدادی از هنگ هایی را که به طور خصوصی تربیت کرده بود منحل نمود، به وی اجازه داد به اصفهان باز گردد. رقابت این دو شاهزاده ـ مظفرالدین شاه و ظل السلطان ـ می تواند زمینه ساز مشکلات زیادی برای ایران و همهٔ آن هایی باشد که نگران سرنوشت این کشور هستند. ( ۱۵ ) پاورقی: ۱ ـ هر چند عراده توپ را یک آتشبار گویند. ۲ ـ Krupp یک کارخانه بزرگ و قطب صنعتی در آلمان است، که توپ های جنگی نیز تولید می کند. ایران در زمان پهلوی دوم سهام عمده ای از این کارخانه را خریداری کرده بود که اخیراً به دلایل سیاسی از فروش آن ناگزیر شدیم! ۳ ـ روزنامه تایمز لندن، ۱۰ آوریل ۱۸۹۶، ۲۶ شوال ۱۳۱۳ ق، ۲۲ فروردین ۱۲۷۵ ش. ۴ ـ Bukingham Palace منظور نویسنده اشاره به سفرهای متعدد ناصرالدین شاه به انگلستان است. 5- Eldred Pottinger 6- Sir H. Ellis ۷ ـ این رسم کشور ایران نیست، بلکه در زمان قاجار این موضوع مرسوم گردید. ۸ ـ سید علی محمد باب، رئیس فرقه بابیه، که در ابتدا خود را باب به معنای در میان مردم و امام زمان (عج) نامید و پس از آن ادعای مهدویت کرد. 9- Kars 10- Sir James Outram ۱۱ ـ نمی دانیم! شاید روایت دیگری اطمینان بخش تر باشد؛ چنان که گویی با ارادهٔ همایونی ورق برگشت و از آن پس حکم سرپرستی آن مادر مرده به شجاع ترین مخلوق خدا سپرده شده! جامع الآباطیل. 12- Sterling ۱۳ ـ بخوانید: استاندار. 14- Mr. Curzon ۱۵ ـ روزنامه تایمز لندن، ۲ می ۱۸۹۶، ۱۹ ذیقعده ۱۳۱۳ ق، ۱۳ اردیبهشت ۱۲۷۵ ش.
جمعه ، ۸آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: انتخاب]
[مشاهده در: www.entekhab.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]
-
گوناگون
پربازدیدترینها