محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830125756
احسان پرسا :شبکه های اجتماعی برای کیفیت شعرِ شاعران، حکم سم دارد
واضح آرشیو وب فارسی:راگانیوز: احسان پرسا در گفتگو با کرب و بلا از زندگی خود و نظراتش درباره اشعار عاشورایی صحبت کرد. او معتقد است چیزی به اسم جریان شعر عاشورایی وجود ندارد. هر چه که هست، تلاش هایی فردی و نام هایی انگشت شمار است که در شعر عاشورا داریم.*آقای پرسا از خودتان بگویید. چه سالی به دنیا آمدید؟ فعالیت شعری را کی شروع کردید؟اولین شعر را کی گفتید؟ احسان پرسا هستم. ایرانی الاصل، اما متولد نجف اشرف. ۲۵بهمن ۵۷ به دنیا آمده ام. می گویند شعر، سخنی است که شنوندگان را به وجد بیاورد و مو را بر تنشان راست کند؛ با این توصیف به نظرم می رسد اولین شعرم را در روز اول زندگیم سرودم، چون با اولین گریه ام، پدر و مادرم به وجد آمدند.البته بین شعر اول و دومم تقریبا ۱۷ سال فاصله افتاد. *یعنی چند روز بعد از پیروزی انقلاب… پس زبان مادری تان عربی است و زبان فارسی زبان دوم محسوب می شود؟ می گویند اگه می خواهید زبان اصلی آدم ها را بدانید در دو موقعیت آنها را بسنجید.اول اینکه از آنها بپرسید به چه زبانی خواب می بینند. پاسخی که می دهند، زبان اصلی آنها را مشخص می کند. دوم اینکه در موقعیت های حساس و خطرناک ببینید به چه زبانی صحبت می کنند. می گویند یک زن روس، سال ها در آمریکا جاسوسی می کرده و کسی متوجه نشده، تا اینکه در هنگام زایمان، به زبان روسی جیغ زده است که «مامان به دادم برس»!. با این توصیف، من خواب هایم را به زبان فارسی می بینم. به زبان فارسی شعر می گویم، و به زبان فارسی عشق می ورزم. مطمئنم اگر مادر می شدم، به زبان فارسی جیغ می کشیدم!!! *در زمینۀ ادبیات عرب هم کار کرده اید؟ در این زمینه دو نوع تلاش داشته ام؛ نخست ترجمۀ شعر از زبان عربی به زبان فارسی است. تلاش می کنم که در ترجمۀ شعر عربی به فارسی، شعری فارسی خلق کنم، تا از ترجمۀ خشک و خالی به دور بمانم، زیرا به شدت از ترجمه های محض و بی روحِ شعرهای عالی شاعرانِ عرب، دلزده ام. بخش دوم، تجربه هایی اندک و انگشت شمار به زبان عربی و گاه تفنن در شعر فارسی و ملمع کردنِ غزل است. *پس شروع شاعرانگی هفده سالگی بود… آن شعر را در خاطر دارید؟ متأسفانه شعر را به خاطر ندارم، زیرا پس از یک دوره تجربۀ شعر به زبان سنتی و آشنایی با عروض و قافیه و خواندن کتاب های قیصر بزرگ، تحولی بزرگ در من پدید آمد که باعث شد یک دفتر کامل از شعرهایم را آتش بزنم، تا خودم را مجبور به پیشرفت کنم. *در زمینۀ ترجمه ، کتابی چاپ کرده اید؟ متأسفانه هنوز در این زمینه کتابی منتشر نکرده ام. هرچند بزرگ ترین دغدغه ام همین است و به امید خدا به زودی با ابتکار و ایدۀ جالبی در این زمینه، کتابی منتشر خواهم کرد. به امید آنکه حرکت تازه ای در ترجمه آغاز شود. انتشار مجموعۀ رباعی هم از دغدغه های بنده است. در این زمینه، تقریبا کتابی آمادۀ انتشار دارم، اما هر بار که آن را می خوانم چند رباعی از آن کم می کنم و مجبور می شوم برای در حد کتاب ماندنِ آن رباعی های تازه ای به آن بیفزایم. *ما امروز احسان پرسا را به شاعر اشعار کوتاه، رباعی و طرح و… می شناسیم. آیا از ابتدا علاقه اش به کوتاه سرودن بوده است؟ خیر. من با غزل شروع کردم. تا مدت ها از قالب های نو متنفر بودم، تا اینکه با سهراب سپهری آشنا شدم و کارهای قیصر بزرگ را خواندم و متحول شدم. بعد از آن به اقتضای زمانه و ظهور عرصۀ وبلاگ نویسی و بی حوصلگی مخاطبان، همپای مخاطبان، شعرم را کوتاه کردم. *از احسان پرسا به طور کلی چند مجموعه شعر یا ترجمه یا تألیف در دست است؟ نخستین کتابم «یک استکان رؤیا» را انتشارات هنر رسانه اردیبهشت در سال ۱۳۸۹ منتشر کرد. این کتاب، مجموعه طرح ها و کوتاه سروده هایم بود. دومین کتاب را با نام «به خط کوفی ننویس» در سال ۹۳ انتشارات اقلیما منتشر کرد. این کتاب، مجموعه شعرهای عاشورایی بنده، در قالب های مختلف است. *آیا چیزی برای انتشار هم در دست دارید و آماده چاپ هست؟ در حال حاضر کار روی یک مجموعه شعر در قالب سه گانی را در دستور کار دارم. دوست دارم مجموعه ای غزل هم منتشر کنم، اما برای ورود به دنیای کنونی غزل، باید واقعاً حرف های مهمی برای گفتن داشت. به خاطر همین برای انتشار مجموعه غزل، باید خیلی روی آن کار کنم. انتشار مجموعۀ رباعی هم از دغدغه های بنده است. در این زمینه، تقریبا کتابی آمادۀ انتشار دارم، اما هر بار که آن را می خوانم چند رباعی از آن کم می کنم و مجبور می شوم برای در حد کتاب ماندنِ آن رباعی های تازه ای به آن بیفزایم. به همین خاطر همچنان این مجموعه معطل مانده است. *این دقت و وسواس در زمانه ای که خیلی ها اشعار ضعیف شان را به سادگی چاپ می کنند ستودنی است. شاید دلیل اقبال مخاطبان به شعر شما همین نکته باشد. نوجوان که بودم، در جلسۀ نقد عباس سجادی، با حضور اسماعیل امینی و بزرگانی نظیر سید ضیا قاسمی، شرکت می کردم. در یکی از جلسات، جناب سجادی، در انتقاد به شعر یکی از دوستان گفت: خواننده و مخاطبِ معاصر، «وقت ندارد». بنابراین اگر بیتی از شعرتان را ضعیف می بینید آن را حذف کنید، حتی اگر غزلتان به این خاطر سه بیتی شود! این حرف، در آن زمان به ذهنم ماند و به شدت به کیفیت هر بیتی که می نویسم، حساس شدم. چیزی به اسم جریان وجود ندارد. کاش واقعا جریانی وجود داشت. هر چه که هست، تلاش هایی فردی و نام هایی انگشت شمار است که در شعر عاشورا داریم. *می توان گفت در حال حاضر ۵۰% درصد سروده های پرسا که به طور رسمی به نشر درآمده به حضرت اباعبدالله (ع) و قیامش اختصاص دارد. چه شد که این اتفاق افتاد؟ یعنی نیمی از اشعار معطوف شد به عاشورا؟ همین طور است. بگذارید یک ماجرا را برایتان تعریف کنم. پس از انتشار کتاب اول که به درخواستِ دوستان در انتشارات هنر رسانه اردیبهشت به زیور طبع آراسته شد، نذر کردم که دیگر هیچ کتابی منتشر نکنم تا وقتی که مجموعه ای در رثای سیدالشهدا منتشر کنم. انتشار این مجموعه به سبب مشکلاتی که سر راه انتشارات اقلیما قرار داشت، مدت دو سال به تعویق افتاد؛ اما با این حال و با اینکه مخاطبان، برای خواندنِ کتاب بعدی، به شدت مرا تحت فشار قرار داده بودند، همچنان مقاومت کردم و هیچ کتابی منتشر نکردم. تا این که نذرم ادا شد و «به خط کوفی ننویس» با تمام مشکلاتی که سر راه انتشار آن وجود داشت، سرانجام کتاب شد. *چه نذر جالبی. خدا قبول کند. این موضوع که کودکی شما در عراق گذشته چه تأثیری در اشعار عاشورایی شما داشته است؟ راستش من تا ۷ سالگی بیشتر در عراق نبوده ام و به این ترتیب، چندان خاطره ای در این زمینه ندارم؛ اما در خانواده ای مذهبی و محله ای عراقی (دولت آبادِ شهرری) بزرگ شدم و در حسینیه ها پرورش یافتم و عشق به اهل بیت، در گوشت و پوستم تنیده شد. *جریان شعر عاشورایی را امروزه چطور می بینید؟ چیزی به اسم جریان وجود ندارد. کاش واقعا جریانی وجود داشت. هر چه که هست، تلاش هایی فردی و نام هایی انگشت شمار است که در شعر عاشورا داریم. مابقی، در مرحلۀ تهیۀ خوراکِ شعر برای مداح ها باقی مانده است و متأسفانه مداح ها هم چندان وسواسی به آنچه که باید دربارۀ قیامی به این عظمت داشته باشند، ندارند. شاید اگر صرافان و برقعی و تنی چند از این اسامی روشن، می توانستند نسلی همانند خود تربیت کنند، شاهد اتفاق خجسته ای در زمینه شعر عاشورا می شدیم. *یعنی در کل اشعار فعلی و جریان فعلی را نمی پسندید؟ خیر نمی پسندم. در واقع شعر کنونی عاشورا، چندان ربطی به عاشورا ندارد. *به هر حال الان یک جریان با عنوان شعر آیینی که بخش عمده اش عاشورایی است از طرف نهاد رهبری به شدت پی گیری می شود. طوری که از دل جلسات شعر ماه رمضان رهبری یک جلسه دیگر بیرون آمد که در آن صرفا به شعر آیینی پرداخته می شود. یک جریان دیگر در قم داریم که مداحان، واعظان و شاعران سه ضلع آن را می سازند. بنیادهایی هم مثل دعبل و حوزۀ هنری هستند که به طور تخصصی و مستمر به شعر آیینی می پردازند. با این حال شما معتقدید ناکارآمدند؟ بیشتر شرح می دهید؟ اکثرا شرح وضعیت عزاداران یا مربوط کردن عشق و عاشقی های انسانی به شعر عاشورا یا وصف حرم اباعبدالله علیه السلام و یا متأسفانه شرح چشم و ابروی حضرت بزرگوار شهید در واقعۀ عاشوراست. دو نکته وجود دارد. اول این که این نهادها در جذب شاعران عاشورایی، به خط و ربط ها بیش از تخصص ها توجه می کنند. به همین خاطر، نام های بزرگی را جا انداخته اند و افرادی که نمی توانند جریان ساز باشند را در نهادهای خود همراه کرده اند. این موضوع سبب می شود کسانی که وارد این عرصه می شوند و با این جلسات و نهادها همراهی کنند، فقط در پی تولید جریان و تغذیۀ آن باشند و به این ترتیب دچار تولید کمی به جای تولید کیفی می شوند. نکتۀ دومی که دوست داشتم در این مجال مطرح کنم این است که این گونه نهادها باید پیش از هرگونه شاعر پروری، به متخصص پروری روی آورند. آنها باید به شاعرانی که در زیرمجموعه شان قرار دارند، واقعۀ عاشورا را بیاموزند و ایده پردازی کنند. البته مشکل این است که متأسفانه شاعران، کمتر به آموزش تن می دهند. همان طور که می بینید حلقۀ بسته ای تشکیل شد و شعر عاشورایی در حلقه ای بسته ماند. هیچ کس از عبدالجبار کاکایی به عنوان شاعر عاشورایی نام نمی برد، در حالی که همه می دانیم چه شعرهای مهمی در این زمینه دارند. همه، سید حسین متولیان را یک غزل سرا و ترانه سرای تیتراژهای سریال ها می شناسند، در حالی که ایشان کتاب شعری عاشورایی با عنوان «از اوج نی» دارند که شعرهای به شدت تأثیرگذاری دارد، مخصوصا شعر «منظومۀ ۷۲ بیتی» که شاهکار است. اما آیا این دو نمونه ای که ذکر کردم، در حلقه ای که فرمودید هستند؟ *پس معتقدید این جریان، نقص هایی دارد و به آن انتقاداتی وارد است؛ اما در میان آن می توان به نام های خوب و مجموعه های خوب هم اشاره کرد؟ انتقاد اساسی شما به جریان امروز چیست؟ همانطور که امام حسین علیه السلام، بر علیهِ اسلام زمانه اش (اسلام جعلی و منحرف معاویه و یزید) قیام کرد، شاعرانِ ما هم وظیفه دارند علیه شعر عاشورایی کنونی قیام کنند. باید از توصیف چشم و ابروی حضرت اباالفضل علیه السلام دست بکشند و سرانجام به این نقطه برسند که چرا حضرت عباس بن علی را «اباالفضل» می خواندند. نقص های مهمی که چه بسا تأثیری معکوس در مخاطبان داشته باشد. یادمان نرود که امام حسین «قیام» کرد، جانش را «فدا» کرد و خانواده اش را در معرض اسارت قرار داد، تا «اسلام راستین» بماند. متأسفانه با همۀ خوبی ها و محسناتی که شبکه های اجتماعی برای شعر و شاعران دارند (اعم از تیراژ بالای انتشار اشعار و ارتباط مستقیم با مخاطب و منتقدان جدی و غیرجدی) این شبکه ها، برای کیفیت شعرِ شاعران، حکم سم دارد چه خوش گفته است شاعر عرب که «ان کان دین محمدِ لم یستقم الا بقتلی فیاسیوف خذینی». اما این جریان، آنقدر دچار نقص های مهم است که بیم آن دارم به واقعه ای این چنین بزرگ ضربه بزنند و مخاطبانِ آن را از مسیر اصلی منحرف کنند. آنچه مخاطبان شعر عاشورا می دانند و می خوانند، مسائلی دربارۀ شهادت حضرت علی اصغر، آب آوردن حضرت عباس و … است. اما آیا کسی دربارۀ نامه های کوفه کنکاش کرده است؟ آیا کسی خطبۀ روز عاشورای مولا سید الشهدا را به دقت خوانده یا شنیده است؟ آیا شاعران، این صحنه های تاریخ ساز را شعر کرده اند؟ امیدوارم که در آینده چنین اتفاقاتی بیفتد. *حق با شماست، واقعیت همین است که آمار اشعاری که از روضه و مقتل فاصله گرفته اند و به سوی اندیشه ها رفته اند کم است، گرچه شما منکر آن سوی ماجرا هم نیستید و نمی خواهید نگریستن را «جایگزین» گریستن کنید… فقط بحث همین است که آن سو پُر و کامل است و این سو خالی و ناقص… درست فهمیدم؟ آیا در ذهنتان دسته بندی خاص و دقیق تری در مورد اشعار عاشورایی دارید؟ چه از حیث زبان، چه از حیث ادبیّت و بیان و چه از حیث معنا؟ این چنین که شما درست می اندیشید نمی اندیشم؛ اما اندیشه درستتان را قبول دارم و آن را آموختم و اکنون من هم بر این باورم. در حال حاضر دو گروه در حال شعر نوشتن دربارۀ واقعۀ عاشورا هستند. یک گروه شاعران برجسته ای که نقطۀ قوتِ نوشته هایشان، قدرت شاعرانگی شان است. گروهی دیگر نقطۀ قوتشان تنها پرداختن به موضوعات عاشورایی است. چه خوب بود اگر گروه دوم که هدفِ اصلی شان از توصیف ماجرا نشان دادن قدرت شاعرانگی شان نیست، رویۀ مثنوی معنوی را در پیش می گرفتند؛ یعنی با قلم ساده اما موزون، حادثه را بیان می کردند و در انتهای هر حادثه، گریزی به پند و هدف تراشی می زدند. آن وقت آنهایی که در شعر عاشورا در پی هنر برای هنر هستند، رویکردی محتشمانه در پیش بگیرند و در شعر عاشورایی آن کنند که محتشم کاشانی کرد. بنده به عنوان کسی که حداقل دو هزار شعر عاشورایی را مطالعه و بعضی از آنها را سبک شناسی کرده است چندان با صحبت شما موافق نیستم. از دید بنده در بسیاری از اشعار عاشورایی شاعرانگی در حد قابل قبولی وجود دارد. بعضی از شاعران مثل صرافان که اشاره کردید برای استفاده از روایات در شعر مطالعه و تحقیق می کنند. به زعم بنده شعر عاشورایی دهۀ هفتاد و هشتاد علاوه بر رشد کمی، رشد کیفی هم داشته است. امروز در اشعار قابل قبول، کمتر با وهن اهل بیت علیهم السلام و ناتوان جلوه دادن آن بزرگواران مواجهیم. این موضوع در اشعار قدما متأسفانه فراوان است. نظر شما چیست؟ منکر این نیستم که دهۀ هفتاد و هشتاد، دهۀ قطور شدن تنۀ شعر عاشورا بوده است و تأکید می کنم که در این زمینه، تلاش های بسیار مهمی صورت گرفت که من از آنها در بالا به «تلاش های فردی» تعبیر کردم. اما من دربارۀ دهۀ نود صحبت می کنم و آنچه شبکه های ارتباط اجتماعی بر سر شعر به صورت عام و شعر عاشورایی به صورت خاص آورده است. *البته امروزه با ظهور فله ای شاعرنماهای مذهبی مواجهیم؛ همان گروهی که عرض کردید، با اشعار کم مایه و حجم زیاد شعر! متأسفانه همین طور است. امیدوارم روزی برسد که هر شاعرِ عاشورایی، خود را هفتاد و سومین یار امام حسین علیه السلام بداند و با وسواس تمام، به گونه ای وارد نبرد فرهنگی شود که نامش در جرگۀ اصحاب مولای شهیدان ماندگار شود. *شبکه های اجتماعی را فرصت می دانید یا تهدید؟ یک شاعر برای این که در حافظۀ کوتاه مدتِ مخاطبان همچنان زنده بماند، مجبور به تولید شعر است و چنین روندی، بی هیچ شکی به کم مایه و آبکی شدن شعر می انجامد. متأسفانه با همۀ خوبی ها و محسناتی که شبکه های اجتماعی برای شعر و شاعران دارند (اعم از تیراژ بالای انتشار اشعار و ارتباط مستقیم با مخاطب و منتقدان جدی و غیرجدی) این شبکه ها، برای کیفیت شعرِ شاعران، حکم سم دارد. در بلند مدت، هم شاعر را از چشم ها می اندازند، هم شعر را به هنری دم دستی تبدیل خواهند کرد که چندان اهمیتی ندارد. هر یک از هنرها، به دلیلی منقرض شدند. شاید ظهور اینترنت و در دسترس قرار گرفتنِ نقاشی و همچنین اهمیت یافتن عکاسی و شکل گیری هنرهایی موازی نظیر عکس-نقاشی، باعث قرار گرفتن هنر نقاشی در معرض انقراض شد. شبکه های اجتماعی را هم، عاملی برای انقراض شعر می دانم. خدا کند شاعرها زودتر این موضوع را دریابند و چاره ای برای این معضل بیندیشند. *راهکار شما برای برون رفت از این وضعیت در شعر عاشورایی چیست؟ راهکار من به حاشیه راندنِ مداح هاست. شاعران عاشورایی باید به درجه ای از اهمیت برسند که خود بر منبر اباعبدالله (جانم به فدایش) بالا بروند و بدون نیاز به آهنگین خوانی، فقط و فقط شعر بخوانند و مردم را با سحر کلام آگاه سازند و به شور بیندازند. یکی از معروف ترین مداحان جهان عرب ملا باسم است. مداحی عراقی که در ایران معروف شد و پس از سفر از ایران در کویت و بحرین و عراق شهرتی جهانی یافت. مردم ایران، ایشان را با نوحۀ معروف ِ «لیش اتاخر عباس» می شناسند. ملا باسم بسیاری از اشعار خود را از شاعری به نام «جابر الکاظمی» می گیرد. او هر بار در وسط مداحی، جایی که مردم شور می گیرند ناگهان مداحی را قطع می کند و می گوید: این شعر، از شاعر اهل بیت، جابر الکاظمی است. مردم همه با هم فریاد می زنند احسنت ! آنگاه ادامه می دهد. این کار باعث شده به همراه مداح، نام شاعر نیز دهان به دهان بچرخد؛ تا اینکه روزی خود شاعر، تصمیم گرفت شعری بر روی منبر بخواند و مردم با علاقۀ فراوان پای شعرخوانی او حاضر شدند. *چه شیوۀ جالبی. این طوری حق شاعر هم ادا می شود. کاش این حرکت ها در ایران نیز شکل بگیرد و به انقلابی در عرصۀ شعر عاشورا و اهمیت یافتن شعر و شاعر عاشورایی منجر شود. *بسیار ممنونم از اینکه وقت پرارزش تان را به این گفتگو اختصاص دادید. اجرتان با صاحب این روزها. ممنونم که این فرصت را در اختیارم گذاشتید و افتخار خدمت به مولا سیدالشهدا علیه السلام را برایم زمینه سازی کردید. امیدوارم روزی برسد که هر شاعرِ عاشورایی، خود را هفتاد و سومین یار امام حسین علیه السلام بداند و با وسواس تمام، به گونه ای وارد نبرد فرهنگی شود که نامش در جرگۀ اصحاب مولای شهیدان ماندگار شود. چاپ با سربرگ انتخاب
سه شنبه ، ۵آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راگانیوز]
[مشاهده در: www.raganews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]
-
گوناگون
پربازدیدترینها