تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816221128
آداب و رسوم سیستانی های گلستان در سوگواری های محرم
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: آداب و رسوم سیستانی های گلستان در سوگواری های محرم گرگان - ایرنا - برگزاری آیین های سوگواری همچون سینه زنی، زنجیر زنی، مجالس عزا ازسوی اقوام مختلف ایرانی همزمان با آغاز محرم میثاق و ارادتی مجدد به ساحت حضرت اباعبداالله الحسین (ع) و خاندان پیامبر مکرم اسلام (ص) است.
به گزارش ایرنا همه ساله با آغاز محرم دل های سوخته رهسپار زیارت حسینی شده و هر یک از اقوام با برگزاری آیین های مختلف سوگواری سعی در نشان دادن ارادت خود به امام حسین (ع) دارند. در این خصوص آیین های محرم به گواه تاریخ از گذشته های دور تاکنون میان مسلمانان به ویژه شیعیان با شکوه و جلوه خاصی برگزار شده است و در این بین از آنجا که طبق تاریخ سیستانی ها از نخستین خونخواهان امام حسین(ع) و یاران با وفای آن حضرت بودند، برای این ماه ارزش خاصی قائل بوده و حرمت و آداب و رسوم خاصی در مورد آن دارند. و از مجموع این آداب برخی آیین ها همچون سینه زنی نشسته سیستانی های مقیم گلستان و خواندن نوحه های غمگنانه جلوه ای خاص از این سوگواری ها را نشان می دهد. یک محقق فرهنگ عامه گلستان در این زمینه گفت: اگر چه اصل و اساس برپایی آیین های محرم، عزاداری برای سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع)، اهل بیت و یاران با وفای امام و زنده نگه داشتن ارزش های والای قیام عاشور ا است اما با توجه به تغییر شرایط جامعه در طول قرن ها و سال ها تغییرات و تفاوت هایی در نحوه انجام مراسم ویژه ماه محرم در برخی نقاط ایجاد شده است. به گفته "محمد آذری" با این حال بهره گیری از سنت های محلی و بومی ویژه محرم در بین سیستانی های گلستان هنوز در بیشتر نقاط این استان پا برجا بوده و بررسی ها نشان می دهد که آنان در هر شرایطی برای حفظ آرمان ها و توسعه تفکر اهل بیت عصمت و طهارت(ع) تلاش کرده اند. * نوحه خوانی ، سینه زنی وی در مورد این آداب و رسوم اظهار کرد: نوحه خوانی، سینه زنی، زنجیرزنی، شبیه خوانی یا تعزیه خوانی و خواندن زیارت عاشورا از جمله آیین های معمول سیستانی های گلستان در ایام محرم به شمار می رود. آذری افزود: در اول محرم و شروع ماه عزای سالار شهیدان سیستانی ها رسوم خاصی دارند که بعنوان مثال می توان به سیاه پوش شدن اشاره کرد که با حضور مداحان، بزرگان سیستانی که در حسینیه ها برگزار می شود، جوانان لیاس سیاه بر تن می کنند. به گفته وی هم چنین تنی چند از بزرگان و پیرغلامان خوش صدا در گذشته روی پشت بام منازل و مساجد رفته با خواندن اشعاری حزن انگیز و مراثی مردم را از آمدن ماه محرم آگاه می کردند. آذری اضافه کرد: علم بستن و آماده کردن علم و سیاه پوش کردن حسینیه سیستانی ها در گرگان و دیگر شهرستان ها، مساجد و تکایا و منازل از دیگر رسوم این قوم می باشد. محقق فرهنگ عامه اقوام گلستان ادامه داد: در کنار این رسوم، سیستانی ها با برپایی محفل و مجلس دعا و قرائت قرآن نیز تلاش دارند عشق و ارادت خود را به سالار شهیدان(ع) نشان دهند. پخت غلور (حلیم سیستانی) و شله زرد، امتناع از پخت غذا در سه روز قبل از واقعه عاشورا پشت بام رفتن ریش سفیدان و تلاوت قرآن و ذکر دعا برای اعلام رسیدن ماه محرم و برگزاری مجالس روضه و عزاداری از دیگر رسوم است. * شووی گردونی آدری اضافه کرد: شبیه خوانی یا تعزیه از اصلی ترین برنامه سیستانی ها در گذشته وامروز می باشد که به "شووی گردونی" یا شبیه خوانی معروف است و در بیشتر روستاهای سیستانی نشین اجرا می شود. به گفته وی، تعزیه طبق رسوم این قوم سیستان به صورت روز شمار اجرا می شود، به این صورت که شبیه خوانان هر روز ماه محرم را به یکی از یاران امام حسین (ع) مثلا حضرت علی اکبر(ع) یا حضرت ابوالقضل (ع) اختصاص می دهند. آذری اضافه کرد: هم چنین از دیرباز با آغاز نخستین روز از ماه محرم امامان جماعات، پیش نمازان مساجد و هیات امنای مساجد و حسینیه ها و بزرگان فامیل و طایفه با جمع کردن مردم و سخنرانی، آنان را با ارزش و حرمت این ماه آگاه کرده و با بیان روایات واحادیث، مظلومیت امام حسین(ع) و نقش وی در احیای دین اسلام و همچنین عظمت این ماه را برای آنان تبیین می کردند. این محقق فرهنگ عامه در مورد نقش زنان سیستانی در عزاداری محرم گفت: برگزاری مجالس عزاداری و خواندن "روایی"(رباعی و مرثیه های سوزناک) از جمله برنامه های این سوگواری ها است. هم چنین زنان علاوه بر شرکت در مجالس عمومی حسینیه ها، مجالس ویژه ای در منازل خود برگزار و مبلغه هایی که به روضه خوان معروف هستند برای شرکت کنندگان سخنرانی و مرثیه سرایی می کنند. پرهیز از برگزاری آیین های جشن و ازدواج در دو ماه عزا، خرید نکردن لباس نو و انجام ندادن کارها و اقدامات غیر ضروری بویژه در روزهای نهم ودهم محرم از دیگر آداب این قوم است. سیستانی ها در جواب فردی که در روزهای تاسوعا وعاشورا از آنان درخواست انجام کاری که ضرورت ندارد را بنمایند، این ضرب المثل را به کار می برند "در ای روز گرگه وه گله نمزنه" یعنی در این روز گرگ هم به گله نمی زند که نوعی نشان دهنده بزرگ بودن مصیبت خاندان ائمه (ع) است. آذری با اشاره به اهمیت جایگاه بزرگان وسالخوردگان در بین سیستانی ها و نقش آنان در تشکیل هیات ها و دسته های عزاداری و سینه زنی اظهار داشت: در دسته های عزاداری علاوه بر نصب نشان های عمومی عزا و ماتم و علامت های سیاه و سبز و پارچه نوشته ها، در صف نخست بزرگان محل، سالخوردگان و معتمدین و سپس مردان و پسران و کودکان سینه زن و پس از آن زنجیرزنان حرکت می کنند. محقق فرهنگ عامه سیستانی در مورد اطعام عزاداران نیز گفت: در بین سیستانی های گلستان علاوه بر اینکه غالب لوازم و تجهیزات مورد نیاز تعزیه خوانی از محل نذورات مردمی تهیه می شود، غذای هیات ها نیز از طریق همین نذورات وکمک های مردمی تهیه می گردد بدین گونه که هر وعده اعم از شام یا ناهار بانی دارد که از گذشته های دور مرسوم و معروف است و مسوولیت آن را پذیرفته است. وی هم چنین با اشاره به برخی آیین های سنتی از جمله حمل خیمه گاه حسینی و شهدای کربلا و کاروان اسرا خاطرنشان کرد: علاوه بر "شووی گردانی" و یا شبیه خوانی، موضوع کاروان اسرا اهمیت بالایی دارد و در عزاداری ها به آن توجه ویژه ای می شود. * سقا از سوی دیگر سقا شدن نیز نشان دهنده اوج ارادت مردم این خطه به حضرت ابا عبدالله (ع) است، بطوری که در ایام حرکت دسته های عزادار و سینه زن برخی افراد با حمل آب، عزاداران را سیراب می کنند. برخی از سقاها در گذشته اشعاری سوزناک از تشنگی خاندان رسول الله (ص) در قالب مرثیه سرایی می خواندند. * نامگذاری دهه اول محرم با نام شهدای عاشورا از سوی دیگر علاوه بر تعزیه یا شبیه خوانی که در هر روز به نام یکی از یاران سالار شهیدان و شهدای مظلوم کربلا اجرا می شود از گذشته های دور هر یک از روزهای دهه نخست ماه محرم را به نام و یاد یکی از اهل بیت و یاران امام حسین (ع) گرامی داشته و عزداری می کنند. مثلا روز چهارم محرم که به عزاداری حر نام گذاری شده مردم همراه با برگزاری مجالس عزا، نذورات خود را نیز در قالب غذاهای گرم تهیه و بین عزداران توزیع می کنند. روز پنجم به نام فرزندان حضرت زینب (س )، روزهای ششم تا هشتم به یاد حضرت قاسم و حضرت علی اکبر(ع)، نهم به نام حضرت ابوالفضل و دهم به نام و یاد سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین عزاداری می شود. * تاسوعا - عاشورا در عزاداری تاسوعا و عاشورا که از بامداد آغاز و تا عصر ادامه دارد هیات ها با حرکت از مقابل حسینیه ها و تکایا با نوحه خوانی و سینه زنی به سمت امامزاده ها وگلزار شهدا هر منطقه رفته و در این محل به عزادارای می پردازند. خیل عظیم جمعیت که یک پارچه سیاه پوش هستند شور خاصی به آیین عزاداری می دهند و بیشتر خیابان های منتهی به امامزاده ها و گلزار شهدا مملو از سوگوارانی است که در دسته های سینه زن و زنجیر زن حرکت می کنند. محقق فرهنگ عامه اقوام گلستان گفت: یکی از رسوم سیستانی ها موضوع "چو وه شی" یا چاووشی است که عموما یکی از پیرمردان یا مداحان با صدای حزن انگیز و زیبا اشعاری در راستای قیام عاشورا را می خواند و مردم و جمعیت را آماده سینه زنی وشروع مراسم می کند. وی ادامه داد: در بین سیستانی ها مرسوم است که از شب چهارم محرم به بعد از حسینیه ها، دسته های عزا به صورت سینه زنی و زنجیرزنی برای عرض تسلیت به مساجد و تکایای دیگر می روند، آنچه در این بین خیلی مهم و حزن انگیز است زمان رسیدن دو دسته زنجیرزنی به هم است که مداحان و پیرغلامان با خواندن اشعاری به صورت "بحث و بیت" (نوحه و پاسخ نوحه) اجرا و همچنین به همدیگر بابت عزای حسینی تسلیت می گویند که این صحنه بسیار حزن انگیز است. * شنستکا از سوی دیگر سیستانی ها دارای نوع خاصی از سینه زنی هستند که به آن "شنستکا " (نشسته) گفته می شود و عزاداران بصورت نشسته و سه ضرب سینه زنی می کنند و نوحه خوان مجلس اشعار ومراثی معروف به بحرطویل که حاوی مضامین حماسی و زیبا در بزرگی، شجاعت و حق بودن فرزند پیامبر(ٌص)و یاران آن حضرت می باشد را خوانده و سینه زنان جواب می دهند. سینه زنان که روی زانو نشسته اند، به حالتی که نشان از افسوس و حسرت از شهادت سالار شهیدان (ع) و یاران با وفایش می باشد دست روی زمین زده و آن را به شهادت می گیرند که زمین توشاهد باش ما عزادار خاندان عصمت و طهارت (ع) هستیم و سپس روی زانو بلند شده و سینه می زنند و در زمان سینه زنی نیز به سرعت دست ها به سینه کوبیده می شود. وی هم چنین با اشاره به حضور برخی بزرگان سیستانی در مجالس و آموزش این نوع سینه زنی سنتی به جوانان و تلاش برای احیای آن از مسوولین میراث فرهنگی گلستان دعوت کرد که با حضور در حسینیه سیستانی ها در گرگان و گنبدکاووس و سایرشهرهای استان و مشاهده این آداب و رسوم برای ثبت این مراسم در میراث معنوی و ناملموس تلاش نمایند. * شام غریبان آذری در خصوص مراسم ویزه شام غریبان نیز گفت: در این شب مردم به مساجد و حسینیه ها رفته و پس از خاموش کردن چراغ ها در نور شمع به سوگواری می پردازند و با تشکیل دسته های چندنفره جوانان با خواندن اشعار و مراثی سوزناک لحظات حزن انگیزی را فراهم می آورند.اگرچه برنامه های اصلی و محوری سوگواری محرم توسط سیستانی های مقیم گلستان تا دوازدهم این ماه در اقصی نقاط استان برگزار می شود اما سایر تعزیه خوانی ها تا پایان ماه صفر نیز ادامه دارد.سیستانی های مقیم گلستان حدود 18 درصد از جمعیت 1.850 میلیون نفری این استان را تشکیل می دهند.6203
05/08/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها