واضح آرشیو وب فارسی:شباویز: فروان و کهن آباد از روستاهای بزرگ و مذهبی شهرستان گرمسار محسوب می شوند و مراسم مختلف مذهبی به ویژه آیین های ماه محرم و عزاداری سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در مساجد و حسینیه های این دو روستا با شکوه فراوان برگزارمی شود. در اوایل ماه محرم چهره ی روستاهای مذکور با سیاهپوش شدن سردر مساجد، مدارس، حسینیه ها و سایر اماکن عمومی دگرگون می شود.پایگاه خبری شباویز/آداب و رسوم عزاداری ماه محرم در روستاهای فروان وکهن آباد شهرستان گرمسار آداب و رسوم عزاداری ماه محرم در روستاهای فروان وکهن آباد (گرمسار) از روزی که واقعة جانگداز، جانسوز و جهانسوز عاشورا در محرم سال 61 هجری اتفاق افتاد، احوال گروهی از خلایق را دگرگونی دیگری حاصل آمد. تأثیری که واقعة عظیم کربلا بر فرهنگ مسلمانان گذاشت بر کسی پوشیده نیست. امروزه مسلمانان و به ویژه شیعیان، فرهنگ عاشورا را با فرهنگ بومی خویش امتزاج نموده اند. بررسی فرهنگ و رفتار عامه مردم بیانگر این مطلب است که گاه فرهنگ عاشورا چنان با فرهنگ بومی هر منطقه ممزوج شده که به هیچ وجه انفکاک آن میسر نیست. آیین های ماه محرم و به ویژه مراسم روز های تاسوعا و عاشورا در گرمسار و روستاهای تابعه آن همانند سایر مناطق کشور با شور و حال خاصی برگزار می شود. فروان و کهن آباد از روستاهای بزرگ و مذهبی شهرستان گرمسار محسوب می شوند و مراسم مختلف مذهبی به ویژه آیین های ماه محرم و عزاداری سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در مساجد و حسینیه های این دو روستا با شکوه فراوان برگزارمی شود. در اوایل ماه محرم چهره ی روستاهای مذکور با سیاهپوش شدن سردر مساجد، مدارس، حسینیه ها و سایر اماکن عمومی دگرگون می شود. از ابتدای ماه محرم مراسم عزاداری و روضه خوانی در مساجد و زینبیه ها به طور منظم برگزار می شود. پس از اتمام عزاداری و روضه خوانی در مساجد، مراسم سینه زنی و زنجیرزنی توسط هیات های عزاداری در محل حسینیه ها و خیابان های اصلی روستاهای کهن آباد و فروان تا حدود نیمه های شب ادامه می یابد. این مراسم در روزهای تاسوعا و عاشورا به اوج خود می رسد. در این روزها تمامی افراد منسوب به این دو روستا، در هر نقطه از کشور باشند، سعی می کنند در آیین های عزاداری روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی در روستای خود شرکت نمایند. دسته عزاداری، معادل هیأت است. امروزه در شهرها، هیأت های عزاداری تحت عناوین خاص به عزاداری می پردازند، ولی در روستاها هنوز شکل سنتی آن تا حدود زیادی حفظ شده و مجموعه عزاداران هر روستا، به دسته آن روستا معروف است. در سال های اخیر مردم روستای فروان، هیات عزاداران منتظران مهدی صاحب الزمان (عج) را تاسیس کرده اند و مردم کهن آباد نیز از سال های گذشته هیات عزاداری دوطفلان مسلم ، دسته عرب ها و ... را شکل داده اند. در روزهای تاسوعا و عاشورا، عزاداران معمولاً با پیراهن مشکی در دسته های عزاداری شرکت می کنند برخی از عزاداران نیز با بستن نوار سبز یا مشکی که بر روی آن عباراتی همچون"یا حسین"، "یا زهرا" و… نوشته شده است، در مراسم شرکت می کنند. در طول برگزاری مراسم عزاداری ماه محرم ،به خصوص در دهه اول آن ، افرادی که نذر دارند معمولاً خروس یا گوسفندی را در جلو علم و هیات عزاداری قربانی می کنند. در روزهای تاسوعا و عاشورا ، عزاداری علاوه بر شب ها از اوایل صبح شروع می شود. مراسم تاسوعا اهالی روستای فروان در روز تاسوعا میزبان عزاداران روستای کهن آباد هستند. علاوه بر مردم این دو روستا ، جمعیت فراوانی از روستاها و شهرهای اطراف در مراسم عزاداری تاسوعا و عاشورا در روستاهای کهن آباد و فروان شرکت می کنند. بر اساس یک سنت قدیمی ، این مراسم از حدود سال 1335 و به شیوه سنتی در این دو روستا برگزار می شود. عزاداری روز تاسوعا در فروان از اوایل صبح شروع می شود مردم با صدای سنج و طبل و ندای یا حسین کم کم در روبروی حسینیه جمع می شوند و دسته ی عزاداری شکل می گیرد. پس از جمع شدن اهالی، دسته عزاداری شامل سینه زنی و زنجیر زنی به سمت میدان امام حسین(ع) حرکت می نمایند. در پیشاپیش هیأت های عزاداری، علم هایی به نشانه علم حضرت عباس(ع) که با پارچه هایی به رنگ های مختلف تزیین شده اند، حرکت داده می شوند و دسته های عزاداری پشت سر علم قرار می گیرند ابتدا گروه سینه زنی و بعد از آن دسته زنجیرزنی و در انتهای هیأت، زنان حرکت می کنند. در طول مسیر ، عزاداران با آب، چای، شیر، نان محلی، کیک و ... پذیرایی می شوند. در این روز اهالی کهن آباد نیز با تشکیل دسته و هیات عزاداری به سوی روستای فروان حرکت می نمایند. آنها ساعتی قبل از ظهر به ابتدای روستای فروان (میدان امام حسین) می رسند. مراسم سلام هنگامی که دو دسته یا هیأت عزاداری به هم می رسند ، علم های دو هیأت را روبروی هم قرار می دهند و یکی از بزرگترین علم ها را به علم هیأت مهمان نزدیک می کنند. پس از آن مراسم سلام برگزار می شود. مراسم سلام در روستای فروان معمولا در میدان امام حسین(ع) برگزار می شود. ابتدا یکی از نوحه خوانان روستای فروان با خواندن اشعار زیر به هیأت عزاداران روستای کهن آباد سلام می دهد: السلام ای ذاکران نور عین السلام ای نوحه خوانان حسین السلام ای مردمان محترم السلام ای صاحبان هم و غم آمدیم با گریه و شور و نوا در عزای شاه دشت کربلا این حسین یاور ندارد از وفا بی کفن جسمش به دشت کربلا جمع گشته این خلایق سر بسر می زنند بر سینه وگاهی به سر اندر این ماتم به هم یاری کنیم در عزای کشتگان زاری کنیم بار الها حرمت قبر رسول این عزاداری ز ما بنما قبول سپس یکی از نوحه خوانان روستای کهن آباد جواب سلام را با همان اشعار و با مختصری تغییر می دهد. به این ترتیب که به جای "السلام ای …" عبارت "صدعلیک ای…" را به کار می برد. پس از مراسم سلام، یکی از روحانیون که معمولاً روحانی روستای میزبان می باشد، درباره ی زندگی امام حسین(ع) و فلسفه قیام عاشورا سخنرانی می کند. استقبال از هیأت روستای کهن آباد بعد از سخنرانی دسته های عزاداری به سمت حسینیه ی روستای فروان حرکت می کنند. در این برنامه رسم است که هیأت عزاداری روستای فروان دوسوی خیابان مستقر می شوند و با خواندن عباراتی همچون " از ما سلام یک سر این مجلس عزا را" و... از هیأت عزاداران کهن آباد استقبال می کنند. ابتدا دسته ی عزاداری روستای کهن آباد و به دنبال آن دسته عزاداری روستای فروان به حرکت درمی آید و پس از آن زنان هستند که عزاداران را همراهی می کنند. سرعت حرکت هیأت ها به گونه ای تنظیم می شود که هنگام اذان ظهر به مسجد و حسینیه ی روستای فروان می رسند. در این هنگام با صدای اذان ظهر و برگزاری نماز جماعت، مراسم عزاداری روز تاسوعا به پایان می رسد و هیأت عزاداران روستای کهن آباد به صرف ناهار در منازل اهالی روستای فروان دعوت می شوند. در سال های اخیر، مراسم عزاداری بعد از ظهر روز تاسوعا (شب عاشورا) در قالب هیأت عزاداری از محل حسینیه روستا تا گلزار شهدای روستا انجام می گیرد و عزاداران حسینی پس از این مراسم به زیارت قبور شهدا و درگذشتگان می روند. مراسم شب عاشورا نیز در مساجد و حسینیه های روستاها برگزار می شود و مردم تا پاسی از شب به عزاداری و نوحه سرایی می پردازند. یکی از مهمترین نوحه های این شب "نوحه شب قتل" نام دارد که شرح وقایع شب و روز عاشورا است: امشب حسین سر می دهد عباس و اکبر می دهد شش ماهه اصغر میدهد هم عون و جعفر می دهد امشب حسین دلداری فرزند و خواهر می دهد فردا سر و دست و بدن در راه داور می دهد امشب شه دنیا و دین با قلب مجروح و غمین گوید به زین العابدین باشد وداع آخرین ای دل غمین حالم ببین از جور قوم مشرکین فردا یقین شمر لعین آبم ز خنجر می دهد مراسم روز عاشورا در صبح روز عاشورا هیأت عزاداران روستای فروان در محل حسینیه ی روستا تجمع کرده و به سمت روستای کهن آباد حرکت می کنند. در طول مسیر نوحه های مختلفی درباره ی وقایع روز عاشورا خوانده می شود ساعتی قبل از ظهر، دسته عزاداری فروان به روستای کهن آباد می رسند. در محل چهارراه روستای یاد شده مراسم سلام همانند روز تاسوعا برگزار می شود، با این تفاوت که ابتدا یکی از نوحه خوانان روستای کهن آباد با نوایی حزن آلود، به هیات روستای فروان سلام می دهد و در جواب آن یکی از مداحان فروان جواب سلام را می دهد. با سخنرانی یکی از روحانیون و اجرای مراسم گهواره حضرت علی اصغر(ع) و نوحه خوانی به مناسبت شهادت امام حسین (ع)، مراسم ادامه می یابد. ابتدا هیات عزاداری روستای فروان و به دنبال آن هیات روستای کهن آباد به سمت حسینیه روستای کهن آباد حرکت می نمایند. در طول مسیر ،علاوه بر حرکت گروه های سینه زنی، زنجیرزنی، سنگ زنی، گروه عرب ها، تعزیه های مختلفی همچون دو طفلان مسلم، کاروان اسرای کربلا و… نیز اجرا می شود. مراسم روز عاشورا نیز همانند روز تاسوعا تا هنگام اذان ظهر ادامه می یابد. با پخش نوای اذان، نماز ظهر عاشورا با شکوه خاصی در مسجد روستای کهن آباد برگزار می شود و پس از اقامه نماز، از عزاداران با صرف ناهار پذیرایی می شود. شام غریبان مراسم شام غریبان در شب یازدهم محرم در مساجد روستاها برگزار می شود این مراسم معمولاً با خاموش کردن روشنایی مسجد همراه است و هیأت عزاداری نیز در این شب از روشن کردن چراغ های روشنایی خودداری می کنند و در مراسم عزاداری در تاریکی و با روشن کردن شمع صورت می گیرد. منبع: کتاب آواز نی تا آوای ایل، سیری در تاریخ و فرهنگ مردم روستای فروان . تالیف علیرضا و یونس شاه حسینی. سمنان: انتشارات حبله رود. 1389 .
جمعه ، ۱۷مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شباویز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]