واضح آرشیو وب فارسی:ایبنا: به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست علمی «بررسی محتواهای برنامه فلسفه برای کودکان ایران» با حضور حسین شیخ رضایی، زهرا پارساپور، سعید ناجی، روح الله کریمی، لیلا حبیبی و مهرنوش هدایتی عصر چهارشنبه (15 مهر 94) در سالن حکمت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. بزرگترها نمی توانند دنیای کودکان را درک کنند سعید ناجی، عضو هیات علمی موسسه فبک در این نشست گفت: غالبا ما بزرگترها دنیاهای خود را بسیار مهم می دانیم و نمی توانیم دنیای کودکان را درک نیم. این روزها بیشتر از همیشه تکنولوژی های مختلف ما را به خود مشغول کرده است و کودکان ساعت ها با یک گوشی موبایل، تبلت یا کامپیوتر در اتاقشان تنها می مانند بدون اینکه کسی با آنها گفت وگو و درد دلی کرده باشد. ما کودکان را در مدارس محبوس می کنیم تا چند ساعتی از دستشان رها شویم. وی ادامه داد: در واقع ما بزرگترها مقصریم و باید برگردیم و ببینیم از چه دنیای شگفت انگیزی غافل شده ایم. بخش گروه فلسفه برای کودکان تلاش کرده اهمیت دنیای کودکان را بیان کند و به آنها اجازه مطرح کردن دغدغه هایشان را در کلاس هایی که برای آنها برگزار می کند بدهد. ناجی در ادامه درباره این نشست گفت: ما در این نشست تخصصی با نگاهی به محتواهایی که برای بچه ها تولید شده است میزان بیان دغدغه ها و مشکلات کودکان در این آثار و میزان توجه به بیان نکات فلسفی برای کودکان در کتاب هایی که برای بچه ها تولید شده است را بررسی می کنیم. بین متن و تصویر تعاملات زیادی وجود دارد حسین شیخ رضایی، نویسنده و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در این نشست به بررسی نقش کتاب های تصویری در بیان فلسفه برای کودکان پرداخت و گفت: کتاب مصور با کتاب تصویری تفاوت زیادی دارد. کتاب مصور به هر کتابی گفته می شود که تصویر داشته باشد اما کتاب های تصویری آثاری هستند که تصویر در آنها نقش سازنده ای در ارائه مطالب برعهده دارد. این گونه آثار به صورت های: بدون متن، متن کمتر و تصویر بیشتر، متن و تصویر مساوی و متن بیشتر و تصویر کمتر ارائه می شوند. وی ادامه داد: اگر تصویر را از این کتاب ها برداریم متن ناقص می شود. اما لیپمن و همکارانش در بیان فلسفه برای کودکان داستان هایی بدون تصویر تولید کرده اند. آنها معتقدند ادبیات کودک خیلی مقید است که جهانی امن و ایمن را در داستان برای کودک بسازد که در آن هیچ خطری کودک را تهدید نمی کند و ادبیات این گونه آثار ادبیاتی پاستوریزه است و تفکر در آن دیده نمی شود. همچنین لیپمن معتقد بود ارائه یک تصویر به کودک سبب می شود قدرت خلاقیت و تفکر از او گرفته شود و این نویسنده و تصویرگر است که دارد به جای کودک فکر می کند. شیخ رضایی بیان کرد: درحالی که بین متن و تصویر تعاملات زیادی وجود دارد و رابطه پیچیده ای بین آنها برقرار است. گاهی رابطه متن و تصویر مکمل است و اینگونه کتاب ها غالبا خلاقانه ترند. گاهی متن و تصویر برخلاف هم عمل می کنند، گاهی به صورت کاملا موازی روایت های متفاوتی را بیان می کنند. این نویسنده درخصوص نظریه لیپمن درباره کتاب های تصویری گفت: ارائه تصویر در کتاب جلوی تفکر کودک را نمی گیرد. زیرا مطالبی که از طریق تصاویر به مخاطب منتقل می شود ثابت نیست و قابل تغییر است. شکل خواندن متن به صورت خطی و شکل دیدن تصویر به صورت گزینشی و غیرخطی است. کتاب های تصویری ژانری متفاوت و متشکل از سیستم متفاوت نشانه های بصری و نشانه های متنی هستند و طرز خواندن آنها کاملا با هم تفاوت دارد و می توانند پرسش های جالبی را در ذهن فرد ایجاد کنند. فلسفه برای کودکان روش محور نیست مهرنوش هدایتی، از مربیان فبک در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز گفت: از زمانی که فلسفه برای کودکان به کشور ایران وارد شد نقدهایی به آن از سوی برخی اندیشمندان وارد شده است که یکی از آنها روش محور بودن است. وی ادامه داد: برخی معتقدند «فبک» روش محور است و فلسفه را به روش محوری تقلیل داده است. درحالیکه اینطور نیست چراکه اگر چنین بود همه مربیان فبک در یک یا دو دوره آموزشی این حوزه شرکت می کردند و بعد به آموزش می پرداختند در حالی که عملا این کار جواب نمی دهد. هدایتی به سایر روش های آموزشی اشاره کرد و گفت: ازطرفی در سایر روش های آموزشی مانند مشارکتی و غیره، راهنمای آموزش مربی وجود ندارد درحالی که لیپمن قبل از اینکه روش سقراطی را ارائه کند، متن و محتوا را نوشت و راهنمایی برای مربیان در قالب دو صفحه تهیه شد. وی اظهار کرد: لیپمن نه تنها از پرداختن به سایر نظرات فلسفی ناراحت نیست بلکه معتقد است که باید دیدگاه های سایر فلاسفه نیز برای کودکان بیان شود اما این دیدگاه ها باید به گونه ای جذاب و قابل فهم برای مخاطبان مطرح شود. آثار کهن با سهل انگاری بازآفرینی می شوند لیلاحبیبی، از مدرسان فبک در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز در این نشست گفت: داستان های کلاسیک را می توان به سه دسته اصلی تالیفی، گزینشی و بازنویسی، تقسیم کرد. دو دسته اول داستان های خوبی هستند اما به لحاظ فلسفی نتوانسته اند مفاهیم مورد نظر فبک را به مخاطبان منتقل کنند. وی ادامه داد: دسته سوم و آثاری که حلقه کندو کاو در آنها شبیه سازی شده است نیز نتوانسته اند هدف اصلی فبک را محقق کنند. این داستان ها بیشتر حالت مستندسازی یک حلقه کند و کاو را بیان می کنند و اگر قرار است اتفاقی در این داستان ها بیافتد باید از نظر ویرایشی و متنی اصلاح شوند. حبیبی درباره آثار بازنویسی و بازآفرینی متون کهن نیز گفت: این آثار نیز پر از ایراد است و به نظر می رسد نویسندگان این آثار را با سهل انگاری تولید می کنند و در مرحله اول به متون کلاسیک با ارزش ما از نظر انتقال مفاهیم به صورت ضعیف، لطمه زیادی زده اند. داستان ها زمینه ای برای فکری گسترش یافته اند زهرا پارساپور از مربیان فبک در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز در این نشست گفت: هر داستانی زمینه ای برای یک فکر گسترش یافته است و وقتی داستانی روایت می شود جریان روایت و جریان فکری موجود در داستان از اهمیت زیادی برخوردار است. حادثه و گفت وگوهای درونی داستان و توصیف ها از ظرفیت هایی است که در داستان وجود دارد. این ظرفیت در داستان های کهن ما نیز به صورت گزینشی وجود دارد. اما همه آنها شایستگی لازم برای استفاده در فبک را ندارند و تعدادی از آنها در مرحله اول فبک که به کودکان آموزش فکر کردن می دهد، ممکن است چندان مناسب نباشد. وی ادامه داد: حکایت هایی که به نوعی رابطه علت و معلولی را زیر سوال می برند و عجز انسان را از طریق مسائلی مانند جادوگری، شانس و کشف و شهود نشان می دهند برای استفاده در فبک مناسب نیستند. این مربی، پررنگ بودن عنصر توصیف و توضیح را زمینه ای برای همدلی کودک با داستان عنوان کرد و گفت: این داستان ها کودک را به اندیشیدن وامی دارد و او همزمان با شخصیت های داستان به رفع مشکلات موجود در داستان می کوشد. همچنین در آثار قدیم و کهن یک نوع ضعف در لحن دیده می شود درحالی که در داستان ها و رمان های امروزی با یکسان سازی لحن که به یکسان سازی شیوه تفکر می انجامد دیده می شود. پارساپور گفت: برخی از حکایت ها درونشان فضاهای خالی وجود دارد که به کودک امکان اظهارنظر و اندیشیدن می دهد و این نوع داستان ها کاربرد زیادی در فبک دارند.
پنجشنبه ، ۱۶مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایبنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]