تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1848221047
بازشناسی اقتصاد مقاومتی از اقتصاد عاریتی
واضح آرشیو وب فارسی:جام نیوز:
سید محمد سادات اخوی؛
بازشناسی "اقتصاد مقاومتی" از اقتصاد عاریتی
اگر عریان بخواهیم اندیشه اقتصاد عاریتی را در این مقوله بیان کنیم، می توان گفت که جمهوری اسلامی برای پیشرفت نیاز به سرمایه گذاری خارجی دارد و این مهم اتفاق نمی افتد مگر با کنار آمدن با امریکا و تغییر در سیاست خارجی.
به گزارش سرویس اقتصادی"جام نیوز"، پس از ورود ادبیات الگوی اقتصاد مقاومتی به ادبیات اقتصاد کشور، معنای این عبارت به صورت تدریجی تکمیل شد. مولفه های مختلف آن از سوی اقتصاددانان کشور مطرح و نسبت اقتصاد مقاومتی با بسیاری از حوزه های مختلف تعریف شد. اما نکته مهمی که در تعریف اقتصاد مقاومتی نادیده گرفته شده بود، شناخت اقتصاد مقاومتی از طریق شناخت ضد آن بود. بر اساس قانون طبیعت، اشیا از تضادها بهتر شناخته می شوند. «یعرف الاشیا باضدادها»[1] همه چیز با ضد آن چیز شناخته می شود. علاوه بر این رهبری انقلاب به عنوان مبدع اقتصاد مقاومتی، بارها از تعبیر جنگ اقتصادی و کارزار اقتصادی استفاده کرده اند که این هم نشان از یک تضاد میان اقتصاد مقاومتی و الگوی مقابلش دارد. الگوی مقابل اقتصاد مقاومتی، اقتصاد عاریتی است. اقتصاد مقاومتی، الگوی اقتصاد درون زا و برون گرا است و الگوی مقابل آن اعتقادی به درون زایی ندارد. الگوی اقتصاد عاریتی، اعتقاد جدی به مزیت نسبی وجود دارد.
ابطال نظریه مزیت نسبی با الگوی "اقتصاد مقاومتی"
مزیت نسبی یکی از مولفه های مقبول ادبیات اقتصاد لیبرال است. بر این اساس هر کشوری باید نقش مشخصی در اقتصاد بین الملل ایفا کند که امکانش برای او وجود دارد. بر اساس این تقسیم بندی، مزیت نسبی کشورهای در حال توسعه فروش مواد اولیه و مصرف محصول نهایی است. محصول نهایی نیز، محصولی است که در کشورهای توسعه یافته تولید می شود. طبق این تقسیم بندی ظالمانه، کشوری مثل ایران باید به عنوان یک کشور مطیع تمام ثروت های زیرزمینی و منابع طبیعی اش را بفروشد، چیزی به اسم تولید ملی نداشته باشد و کالای مورد نیاز خود را از جایی تهیه کند که ارزانتر است. ظلم مضاعف زمانی اتفاق می افتد که کشورهای دارای منابع طبیعی حق تعیین قیمت کالای خود را ندارند. آنچه که امروز در قیمت جهانی نفت و طلا شاهد آن هستیم. کشورهای توسعه یافته براحتی می توانند قیمت خرید نفت و قیمت فروش کالای مصرفی را تعیین کنند.
کشورهای بسیاری در هفتاد سال گذشته در مقابل مزیت نسبی ایستادگی کردند. ایجاد شاخه اقتصاد توسعه در علم اقتصاد مرهون عدم پذیرش مزیت نسبی است. کشورهای امریکای لاتین در دهه 1940 به رهبری «پربیش» آرژانتینی، آغاز کننده این راه بودند، الگوی اقتصادی مارکسیسم و مائوییسم و... نیز سعی در مقابله با مزیت نسبی داشتند. قطع ارتباط با خارج(درون گرایی) و تکیه بر توان داخل(درون زایی)، فصل مشترک تمامی این الگوها بود. در حالیکه الگوی اقتصاد عاریتی برونزایی و درون گرایی را ترویج می کند.
بر اساس اصول عقلایی علم اقتصاد، پویایی و شکوفایی اقتصاد هر کشور در گرو داشتن، نیروی انسانی، دانش و فناوری، مواد اولیه، تامین مالی و سرمایه گذاری و انرژی است. اقتصاد مقاومتی و اقتصاد عاریتی، دوگانه جدی در نگاه به این مولفه ها دارند.
پیشرفت اقتصادی؛ اقتصاد عاریتی در مقابل اقتصاد مقاومتی
اقتصاد عاریتی در بحث پیشرفت، نگاه صرف به سرمایه گذاری خارجی دارد و معتقد است اگر سرمایه خارجی به سمت کشور نیاید، اقتصاد پیشرفت نخواهد کرد. مبانی حاکم بر این الگو نیز جذب سرمایه گذاری را منوط به تغییر در سیاست خارجی می داند. اگر عریان بخواهیم اندیشه اقتصاد عاریتی را در این مقوله بیان کنیم، می توان گفت که جمهوری اسلامی برای پیشرفت نیاز به سرمایه گذاری خارجی دارد و این مهم اتفاق نمی افتد مگر با کنار آمدن با امریکا و تغییر در سیاست خارجی. اگر امریکا در ایران سرمایه گذاری کند، خودش به عنوان حافظ منافع مادی، از ایران دفاع خواهد کرد و دیگر تهدیدی برای ایران نیست.
این نگاه عقیم در حالی مطرح می شود که در حال حاضر بیش از 800 هزار میلیارد تومان نقدینگی در کشور وجود دارد. نا اطمینانی سرمایه گذاری موجب شده است که اقتصاد مولد ایران، توان جذب همین سرمایه داخلی را نیز نداشته باشد، چه برسد که بتواند سرمایه گذاری خارجی را جذب کند. سرمایه گذار چه داخلی و چه خارجی، به دنبال کسب سود است و نه به دنبال لبخند سیاسی.
تکنولوژی و دوگانه اقتصاد مقاومتی و عاریتی
اقتصاد عاریتی در بحث پیشرفت، برای تامین نیازهای تکنولوژی، باز هم نگاهش به سمت غرب است. در حالیکه روح حاکم بر اقتصاد مقاومتی، تولیدات دانش بنیان را به عنوان راه تامین تکنولوژی می داند.
از آنجا که اقتصاد عاریتی به واردات تکنولوژی معتقد است، توجه چندانی به پیشرفت علمی و تکنولوژی بومی ندارد. توقف شتاب رشد علمی در کشور در دو سال گذشته سندی بر این ادعاست. احساس ضعف در مقابل غرب بر طبل ناتوانی در رسیدن به تکنولوژی های برتر می کوبد.
شاید نگاهی به تاریخ انقلاب اسلامی بتواند قضاوت درباره این اندیشه را ساده تر کند. تکنولوژی وارداتی در خودروسازی، پروژه های گازی و.... به محض وقوع تکانه های اقتصادی، از پا در آمدند. همچنین عدم پیشرفت این تکنولوژی ها طی 30 سال گذشته، موجب شد که با قهر اروپایی ها بسیاری از پروژه های گازی کشور متوقف شود. اما صنایع هسته ای، موشکی و هوا- فضای کشور که به صورت کاملا بومی بدست آمده است، امروز ابزار اقتدار جمهوری اسلامی را فراهم کرده است.
ماندگاری و رقابت پذیری تکنولوژی های بومی، یک واقعیت غیر قابل انکار است. اما اقتصاد عاریتی به تکنولوژی و دانش هم نگاه وارداتی دارد. ناگفته هم پیداست در دنیای پر رقابت امروز، غربی ها تکنولوژی های روز را به ما نخواهند داد، بلکه تکنولوژی های مستعمل، پرهزینه و از رده خارج به ایران راه پیدا خواهند کرد. خواندن تاریخچه ایران خودرو، سندی بر این ادعاست. همچنین حضور غربی ها در اقتصاد ایران، حضوری از نگاه ایجاد بازار مصرف خواهد بود نه حضور تولید محور.
نسبت توسعه و عدالت در اقتصاد عاریتی
در اندیشه اقتصاد عاریتی رونق اقتصادی و توسعه مقدم بر عدالت است. در حالیکه اقتصاد مقاومتی عدالت را مقدمه توسعه پایدار می داند. اقتصاد عاریتی تنظیم بازار را صرفا مرتبط با عرضه و تقاضا می داند و برای دخالت دولت هیچ نقشی قائل نیست. اما اقتصاد مقاومتی معتقد است در مسیر پیشرفت اقتصادی، سهم عوامل در زنجیره تولید تا مصرف باید به صورت عادلانه داده شود. نتیجه نگاه اقتصاد عاریتی، سهم کم تولید کننده، خرید گران مصرف کننده و سود سرشار دلال است.
اقتصاد عاریتی به مقوله کنترل بازار و تنظیم عرضه و تقاضا بی اعتناست و بازار آزاد را به عنوان یک خود تنظیم گر می شناسد. در حالیکه این اندیشه حتی در لیبرالترین اقتصادهای دنیا، ناکارآمدی اش را نشان داد و امروز دولت امریکا بیشترین کمک های مالی را به نهادهای مالی می کند تا از ورشکستگی نجات یابند.
اقتصاد مقاومتی، رونق اقتصاد بی توجه به بسط عدالت را بر نمی تابد و عدالت را زیرساخت توسعه می داند.
اقتصاد عاریتی؛ خام فروشی یا ایجاد ارزش افزوده
همانگونه که پیشتر گفته شد اقتصاد عاریتی به مزیت نسبی معتقد است و مزیت نسبی اقتصاد ایران، فروش نفت خام و مواد معدنی خام است. اما اقتصاد مقاومتی به شدت مخالف خام فروشی است.
اقتصاد عاریتی نگاه مثبتی به خودکفایی نیز ندارد. زمانی که می شود کالایی را از یک نقطه از دنیا ارزانتر تهیه کرد، نباید به سراغ خودکفایی با هزینه بالاتر رفت. واردات انبوه کالای ارزانتر، نسخه اقتصاد عاریتی برای تامین کالای استراتژیک است.
اقتصاد عاریتی، نسبت ویژه ای با انحصار گرایی دارد. چرا که برای کمتر شدن دردسرهای واردات، واردات باید به یک کاردان سپرده شود. ظهور سلاطین شکر، بنزین، کنجاله و.... همه ناشی از این نوع نگاه است. این انحصار گرایی، در اقتصاد مقاومتی تقبیح شده است. بر اساس الگوی اقتصاد مقاومتی متنوع سازی مبادی واردات در دستور کار قرار دارد.
کشاورزی و اقتصاد عاریتی
برون زایی در اقتصاد عاریتی موجب می شود که واردات کالاهای کشاورزی بر توسعه کشاورزی مقدم گردد. وابستگی به واردات محصولات کشاورزی، موجب خواهد شد که دشمنان حتی شرف یک کشور را در مقابل تامین برنج، گوشت و مرغ و ... طلب کنند.
در شرایط فعلی کشور و وقوع کم آبی، برخی دلبسته گان اقتصاد عاریتی نسخه می پیچند که برای مقابله با کم آبی باید به سراغ الگوی "نکاشت" برویم و محصولات کشاورزی را از کشورهای دیگر وارد کنیم. در حالیکه راهکار حل مشکل کم آبی، پاک کردن صورت مسئله نیست. اما نگاه به برون در اقتصاد عاریتی، راهکار را وابستگی و واردات می داند.
اشرافی گری میوه اقتصاد عاریتی
اشرافی گری، تجمل گرایی، مصرف آزاد و بدون حد، مصرف کالای خارجی بهتر، میوه اندیشه اقتصاد عاریتی است در حالی که اقتصاد مقاومتی اصلاح الگوی مصرف و مصرف به اندازه را تبلیغ می کند. ترجیح کالای داخلی بر خارجی ولو با اندکی کیفیت پایین تر در اندیشه اقتصاد مقاومتی جای دارد.
در اقتصاد عاریتی با حرفهای دهان پر کن گفته می شود که مردم لایق مصرف بهترین کالاهای خارجی هستند و نباید واردات محدود شود، اما اقتصاد مقاومتی معتقد است که تاحد امکان باید کالای ایرانی مصرف کرد تا جوان ایرانی بیکار نشود.
ما می توانیم یا نمی توانیم؟
اقتصاد عاریتی مبلغ و منادی "ما نمی توانیم" است. کم نشنیده ایم که با این همه فناوری های برتر در دنیا، کجا توان رقابت داریم؟ اما نگاه اقتصاد مقاومتی حرکت به سمت تولید با کیفیت صادراتی است تا هرچه سریعتر چرخ تولید داخلی بچرخد. در واقع شتاب گرفتن صادرات، منجر به حرکت شتابان چرخ دنده های تولید داخلی خواهد شد.
حرکت قطارگونه کشورهای خارجی به ایران در این اواخر در حالتی شتاب گرفته است که هیچ هیئت بازرگانی و تجاری از سوی ایران به کشورهای مختلف فرستاده نشده است. اینگونه سفرها در واقع بازاریابی برای کشورهایی است که اقتصادشان ورشکسته شده است. فروش کالای مصرفی راه نجات اقتصادهای ورشکسته ای مانند ایتالیا، اسپانیا، یونان، لهستان و... است.
توسعه و ایجاد پرشمار مناطق آزاد جدید نیز، خروجی تفکر اقتصاد عاریتی است. ایجاد پاساژها، مراکز خرید گسترده، ورود انبوه کالای وارداتی به مناطق آزاد از نتایج توسعه این مناطق است. در حالیکه در دنیا مناطق آزاد محلی است تا تعرفه واردات مواد اولیه صنایع حذف شود و بدین ترتیب سرمایه گذار خارجی جذب شود. اما در ایران مناطق آزاد، محل توزیع کالاهای وارداتی در بازار ایران است.
در شناختن اقتصاد عاریتی شاید بتواند مؤلفه های بسیار دیگری نیز برشمرد. اما آنچه که مسلم است سرچشمه تمام اندیشه های مربوط به اقتصاد عاریتی، وابستگی به غرب است. این وابستگی از مسیر تغییر در سیاست خارجی می گذرد. بررسی ابعاد مختلف این وابستگی و تغییر، راه را برای تحلیل این جمله آسانتر می سازد که پس از سی سال وقت آن رسیده است که از سیاست به اقتصاد یارانه بدهیم.
پی نوشت:
نهج البلاغه حکمت 235[1]
۱۳/۰۷/۱۳۹۴ - ۱۳:۲۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام نیوز]
[مشاهده در: www.jamnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها