واضح آرشیو وب فارسی:فرهنگ نیوز:
سندروم مدرکگرایی در سالهای اخیر شاهد موارد بسیاری از گرایشهای مردمی هستیم که هر کدام از آنها به شیوههای متفاوتی گروهی را درگیر و مشغول به خود کرده است. از جمله آنها میتوان به مدگرایی، غربگرایی، تجملگرایی و... اشاره کرد.
به گزارش فرهنگ نیوز ، با کمال تاسف باید بیان شود که تب مدرکگرایی بسیار بالاست و عناوین دکتر و مهندس در این مملکت چنان ارزان به حراج گذاشته میشود که دیگر مانند گذشته برای کسب آن نیازی به دود چراغ خوردن، تلاش زیاد و سالها مجاهدت علمینیست. تنها کافیست برای هر مقطع تحصیلی و هر مدرکی که میخواهیم مقداری پول خرج کنیم! امروز کشور با جمعیت فراوانی از دکتر، مهندس و فارغ التحصیل دانشگاهی روبروست که بسیاری از آنها در رشته تخصصی خود از کمترین مهارت لازم برخوردار نیستند. در دانشگاهها شاهد گروه عظیمی از دانشجویان دختر و پسر هستیم که به روشهای مختلفی از سد سابقا ترسناک کنکور گذشتهاند و وارد صحنه دانشاندوزی شده اند و هر ساله هم به تعداد آنها افزوده میشود. همچنین همه ما در طول روز شاهد تبلیغات بسیار زیادی از سوی موسسات آموزشی هستیم. موسسات آموزشی و کنکوری که در تلویزیون و رادیو، بیلبوردهای بزرگراهها، صفحات روزنامهها و مجلات و... به تبلیغات میپردازند و با وعدههای بسیاری سعی در جلب بیشتر عشاق مدرک دارند! حتی این معضل آنقدر بزرگ و جدی شده است که تا مدارک عالی هم جلو رفته. البته داشتن جامعهای تحصیل کرده و توانمند از لحاظ علمی بسیار عالی است اما جای سوال است که آیا این معضل مدرکگرایی واقعی است یا خیر. در صورتی که جواب به این سوال مثبت باشد، این بدین معنی است که رفتن به دانشگاه و علم اندوزی بیشتر جنبه نمادین دارد و به دلایل مختلف که ریشۀ علمی هم ندارد رواج یافته است. نحوه ارایه درسهای دانشگاهی در رشتههای مختلف نیز دلیلی بر پدیده مدرکگرایی است. این درسها در بسیاری موارد در جهت مهارتآموزی دانشجویان تدوین نشده و آنها را تنها مدرکگرا بارمیآورد. قطعا کیفیت محیط آموزشی هم از موارد دیگر است؛ با رشد چشمگیر فضای آموزشی که تنها مسأله کمیت را مدنظر قرار داده میتوان به این نکته پی برد. ما در ایران دانشگاههای بسیاری تأسیس کردهایم و تنها به آمار دانشجویان و سرانه فضای آموزشی افزودهایم؛ در صورتی که هیچوقت به کیفیت آنها توجهی نکردهایم. حتی بسیاری از دانشجویان نیز به این نتیجه رسیدهاند که درس و تحصیل آنها با این شیوه آموزشی هیچ کمکی به کار آینده آنها نخواهد کرد. متاسفانه شیوههای آموزشی در حال حاضر بیشتر به مکتب خانههای قدیم نزدیک شده است! که شخصی به عنوان میرزابنویس وجود داشت و جزوات خودش را در اختیار دیگران هم قرار میداد. این موضوع در حال حاضر در میان بسیاری از دانشجویان وجود دارد و همه با این وقعیت تلخ آشنا هستند.
حال بهتر است به دنبال ریشهیابی این معضل جدید باشیم و ببینیم چه عواملی باعث این موضوع شدهاند. شاید شما در اطراف خود با گروههایی آشنا شدهاید که میگویند علاقهای به رشته تحصیلی خود ندارند و فقط به دلیل منزلت و پرستیژ این رشته و بیشتر هم با اصرار خانوادهها به دنبال این رشته خاص رفتهاند. به همین دلیل یا در آن رشته موفق نشدهاند یا به شغلی وارد شدند که اصلا ربطی به مدرک تحصیلی آنها ندارد و مدارک تحصیلی فقط به عنوان یادگاری به دیوار خانه آنها قاب شده است!
البته که تعداد این افراد کم نیست. بسیاری از افراد هم بخاطر بیکاری یا به علت اینکه هدفی در زندگی و برای ادامه تحصیل خود ندارند، اولین رشتهای که قبول شدهاند را وارد شده و در آن با کمال بیعلاقگی مشغول به تحصیل هستند. مطمئنا این گونه افراد آیندهای در این زمینه تحصیلی نخواهند داشت و مدرک آنها هم بلااستفاده خواهد ماند.
همچنین اگر به شرکتها، سازمانها و ادارات نیز سر بزنیم، داستان شکل دیگری به خود میگیرد، اما از نظر محتوا و ماهیت تفاوت چندانی وجود ندارد. کارمندان و کارگرانی را میبینیم که طبق گفته برخی از آنها از نظر علمی نیازی به ادامه تحصیل در رشته خاصی نداشته، اما وقتی تفاوت حقوق خود را با یک کارمند دارای مدرک بالاتر مقایسه میکنند، مجاب به ادامه تحصیل در رشتههای مورد نیاز و تایید سازمان به منظور ارتقای شغلی و افزایش درآمد میشوند. شاید اصلا برایشان مهم هم نباشد که در چه رشتهای ادامه تحصیل دهند و فقط این اهمیت دارد که مدرک کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد یا دکترا مورد نیاز و موثر در رتبهبندیهای موجود در سازمان متبوع خود را کسب کنند. به این ترتیب حضور این افراد در دانشگاهها هیچ ارتباطی با علم پژوهی پیدا نمیکند و زمینه را برای رواج پدیده مدرکگرایی آمادهتر میکند.
درحال حاضر وجود قوانین و مقررات استخدامهای کشوری نیز کمک شایان توجهی به مدرکگرایی کرده است! در این قوانین دیده میشود ارتقا و حقوق دریافتی افراد به دو شاخص خیلی عمده ربط داده شده است: مدرک تحصیلی و سابقۀ کاری. کیفیت کار فرد و مهارتهای فرد نیز در سازمانهای دولتی کمتر دیده میشود. در بسیاری اوقات دیده شده حتی رشته تحصیلی فرد نیز اهمیتی نداشته و تنها مقطع تحصیلی وی مهم است. به عنوان مثال آبدارچی یک سازمان اگر لیسانس داشته باشد، حقوقش بیشتر از دیپلم است. همین اهمیت بیش از اندازه به یک شاخص ظاهری به اسم مدرک باعث شده افراد به سمت «کسب مدرک» گرایش پیدا کنند و نه «یادگیری محتواهای لازم برای کسب آن مدرک».
عوامل بالا از جمله دلایل مهم گرایش مردم به سمت مدرکگرایی میباشد که بیشک باید در جهت رفع آن کاری انجام شود زیرا معضل مدرکگرایی ضررهای جبران ناپذیری را به جامعه وارد خواهد کرد و مطمئنا خلاقیت و شادابی و حضور علمای بسیار بزرگ در آینده را کم خواهد کرد. و با گسترش این موضوع به احتمال زیاد در آیندهای نه چندان دور با جامعهای پر از مدرک و در مقابل خالی از علم مواجه خواهیم شد!
منبع: متن زندگی
94/7/13 - 11:39 - 2015-10-5 11:39:54
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهنگ نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]