واضح آرشیو وب فارسی:شفا آنلاین: شفا آنلاین>اجتماعی>براساس آمارهای سازمان ملل متحد، تقاضای جهانی برای مواد غذایی تا سال 2050، سه برابر امروز خواهد بود و به همین خاطر بسیاری از کشورها از هم اکنون سعی دارند بخش کشاورزی خود را تا حد ممکن توسعه دهند.به گزارش شفا آنلاین ،اما وضعیت نامناسب کشاورزی در ایران و دست وپنجه نرم کردن آن با بحران های عدیده در چند سال گذشته رسیدن به رشد در این بخش از اقتصاد را بسیار دشوار کرده است، امری که نیازمند بررسی و توجه بیش ازپیش است. عدم مدیریت صحیح بحران آب و موضوعات مرتبط با آن، عدم سرمایه گذاری کافی و توسعه روش های مؤثر کشاورزی برای پاسخگویی به نیازهای کشور، ضعف در توسعه فناوری ها و همچنین عدم آموزش های لازم، موضوع های اساسی در شکل گیری و ادامه بحران در کشاورزی امروز کشور است. ازجمله راه های افزایش سرعت خروج از بحران فعلی در کشاورزی کشور مدیریت صحیح برای استفاده هرچه بهتر از موقعیت های پیش رو در شرایط پساتحریم و برنامه ریزی دقیق در این زمینه است. موضوعی که به برنامه ریزان و متصدیان بخش کشاورزی کمک خواهد کرد تا در ابتدا به وضعیت نامطلوب فعلی کشاورزی سامان داده و در آینده شیب رشد این بخش از اقتصاد کشور را سمت وسوی مثبت دهند، که البته به پیش نیازی چون دقیق شدن در گزاره های عملی برای رسیدن به رشد با توجه به شرایط کشور خواهد بود. برای بررسی شرایط فعلی در کشاورزی کشور و چگونگی خروج از این وضعیت نامناسب، توجه به بحران آب و چگونگی مدیریت آن ازجمله مهم ترین موارد قابل توجه است. البته مسئله کمبود منابع آب، تنها یک بحران داخلی محدود به ایران نیست اما گزارش سازمان ملی هوانوردی و فضایی ایالات متحده آمریکا، که در مجله ملی اقلیم شناسی در ایران نیز منتشرشده، ایران را در رتبه چهارم در میان ?? کشور در معرض خطر خشک سالی قرار داده است. این آمار زنگ خطر جدی را برای توجه هرچه بیشتر و تسریع در اصلاح الگوهای موجود برای تأمین، مدیریت منابع و مدیریت مصرف آب به صدا درآورده است. برخی از کارشناسان ازجمله ناصر کرمی اقلیم شناس، بحران خشک سالی را نه فقط مهم ترین بحران زیست محیطی ایران بلکه بزرگ ترین چالش کنونی کشور در همه ابعاد می دانند. کرمی معتقد است: «خشک سالی تا همین حالا، بخش قابل توجهی از تنوع زیستی و غنای اکولوژیک ما را بلعیده، نیمی از کشاورزی و حیات روستایی در ایران را نابود کرده و گستره های وسیعی از زیست بوم ایران را در معرض قهقرا و مرگ زمین قرار داده است. ادامه قهقرای طبیعی درنهایت به قهقرا در چشم اندازهای انسانی هم می انجامد.» صرف نظر از علل طبیعی خشک سالی برخی از کارشناسان سیاست های دولت های مختلف را از علل تشدید شرایط بحرانی موجود و کمبود آب می دانند. محسن رنانی، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان در این زمینه معتقد است سیاست های سدسازی و حفر بی رویه چاه در ایران یکی از علل به وجود آمدن بحران آب است. وی در توضیح این مسئله می گوید: «اولین موضوع این است که امروز شاهد وجود بیش از 600 سد در کشور هستیم، بدون احتساب آن هایی که در دست ساخت است. دوم اینکه دولت زمان جنگ، باسیاست خودکفایی گندم و استفاده بی رویه و غیر بهینه از آب روبه رو بودیم، در دوران سازندگی با تب توسعه گرایی و ساختن سد مواجه بوده ایم و در دوران احمدی نژاد به ویژه در سال ?? شاهد بردن لایحه ای به مجلس و دادن پروانه به حفر ده هزار چاه غیرمجاز بودیم. در دولت فعلی اما تا حدودی این سیاست ها کمتر شده اما هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیاری داریم.» به نظر بسیاری از کارشناسان، راه هایی که می تواند باعث کاهش منابع طبیعی آب شود، یکی نابود کردن جنگل ها و پوشش گیاهی است که هردو از ذخیره سازان آب های زیرزمینی هستند و دیگری برداشت بی رویه آب، مثل حفر چاه های عمیق و ساخت بی رویه و کارشناسی نشده سدها است. در همین زمینه ناصر کرمی بر این باور است که هر آنچه را که می توان در قالب توسعه ناپایدار بگنجد در این زمینه روا داشته ایم. وی همچنین می افزاید: «از توسعه بی رویه اراضی کشاورزی تا تخریب منابع طبیعی، از جنگل زدایی تا بیابان زایی، از افزایش بی رویه جمعیت تا الگوی مصرف نامنطبق با توان اکولوژیک سرزمین و از تخریب نظام هیدرو شناختی زمین، که سدسازی فقط یکی از مصادیق آن است، تا تبدیل ایران به صدرنشین غالب فهرست های قهقرای محیطی همچون فرسایش خاک و نابودی تنوع زیستی. اصطلاحاً در قالب یک مهندسی منفی همه چشم اندازها را در کشور دست خوش تغییر کرده است که در صورت ادامه تمام افق های مثبت برای رشد و توسعه در کشاورزی را نابود خواهد کرد.» میزان مصرف آب نشان می دهد که در ایران حدود ?? درصد آب مصرفی در بخش کشاورزی مورداستفاده قرارگرفته و تنها حدود ? درصد به مصرف خانگی و صنعت اختصاص دارد. محسن رنانی بر این باور است که اگر حتی مردم مصرف آب را ?? درصد هم کاهش دهند، مشکل کمبود آب حل نمی شود. بنابراین مشکل را باید در بخش کشاورزی جستجو کرد. در همین زمینه عبدالغفار شجاع، دبیر پیشین سازمان نظام مهندسی کشاورزی در گفتگو با سایت آفتاب گفته است: «در ایران ما حدود ?? میلیون هکتار زمین زراعی و باغ داریم که از این میزان ? میلیون هکتار آبی و ?? میلیون هکتار دیم کشت می شود. اما از ? میلیون هکتار تنها یک میلیون آن از سیستم آبیاری پیشرفته و یا تحت فشار استفاده می کند.» مشکل دیگر مدیریت بحران آب، در هدر دادن آب نهفته است. عبدالغفار شجاع دراین ارتباط نیز ارزش آب را غیرقابل تصور توصیف کرده و می گوید: «بیش از 10 میلیارد مترمکعب آب شیرین از ایران وارد عراق و ترکیه و حدود 15 میلیارد مترمکعب از رودهای جنوب مثل کرخه، کارون و جراحی به خلیج فارس ریخته شده و بدون استفاده تبدیل به آب شور می شود.» بدون شک این آمارها حکایت از عدم مدیریت صحیح برای فائق آمدن به چالش بزرگی چون بحران آب است که در صورت ادامه تبدیل به بحران هایی عمیق تر در بخش های گوناگونی چون کمبود مواد غذایی، ناپایداری های بین المللی، مهاجرت اجباری میلیونی، فجایع زیست محیطی و ... خواهد شد. بر طبق آمارهای موجود 60 در صد آب دنیا، صرف آبیاری زمین های کشاورزی می شود اما بسیاری از کشورهای دنیا سرمایه گذاری های زیادی برای به کنترل درآوردن این بحران کرده اند و در کشور ما نیز درصورتی که مدیریت ها و سازوکارهای موجود در این زمینه اصلاح شود و با موقعیت ها و فرصت های پیش رو برای بهره مندی هرچه بیشتر، مواجهه درستی صورت گیرد، می توان امیدوار بود که این بحران به فرصتی در آینده تبدیل شود.سپید
دوشنبه ، ۱۳مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شفا آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 67]