واضح آرشیو وب فارسی:اعتماد: از برنامه های تلویزیونی تا در کوچه و خیابان، روزبه روز بیشتر در مواجهه با بی اخلاقی های زبانی قرار می گیریم. حرف های ناخوشایند، روایت خاطره هایی با کلام و واژه هایی بی ادبانه و... در اطراف ما جای خود را پر می کنند و گاهی حتی می بینیم که شنونده ها دیگر تعجب هم نمی کنند و برای اعتراض به این نوع بی اخلاقی ها واکنشی نشان نمی دهند. عده ای می گویند این بی اخلاقی ها از رسانه ها شروع شده و عده دیگر آن را به آسیب های اجتماعی و ناهنجاری های فرهنگی مرتبط می دانند؛ دلایلی که درباره آنها از سه کارشناس حوزه رسانه، اجتماعی و زبان شناس سوال پرسیدیم. ناهنجاری ها از جایی دیگر می آید بیژن بیرنگ ٭ هر برنامه تلویزیونی و هر تاک شو، مانیفست تعریف کلی خود را دارد. جهان بینی سازندگان این برنامه هاست که مشخص می کند در برنامه چه حرف هایی زده شود و چه حرف هایی زده نشود. مجری ها چه رفتاری داشته باشند و مهمان ها هم چطور جلوی دوربین حاضر شوند. چارچوب کلی را هم گاهی خود سازندگان بنابر میل شخصی تعریف می کنند و گاهی هم براساس آنچه مردم می خواهند. من سال هاست که در تلویزیون برنامه ای نساخته ام، اما اگر روزی تصمیم به برنامه سازی بگیرم، می دانم که چارچوب کلی برنامه من را خط قرمزهایی خاص مشخص می کنند؛ اینکه وارد حریم شخصی دیگران نشوم، اینکه برای همه احترام قایل باشم و اینکه اجازه ندهم رفتاری ناخوشایند یا بی اخلاقی دربرنامه ام اتفاق بیفتد. اینها چارچوب های من است؛ چارچوب هایی که درست و غلط آن فقط برای من مشخص است. اما این روزها می بینم که مردم به چیزهایی می خندند که برای من عجیب است. اتفاق ها و ماجراهایی را دوست دارند که بازهم عجیب است. برنامه ساز تلویزیونی باید حواسش به این جریان ها باشد، باید بداند که برنامه اش در امتداد تاثیرگذاری یک فرهنگ ناهنجار است یا در راستای تصحیح ناهنجاری ها. اینها با یکدیگر متفاوت هستند و در نگاه کلی، وظیفه اصلاح این ناهنجاری ها مسوولیت مدیران فرهنگی است و نه سازندگان برنامه ها، اما می شود برنامه سازی بود که تفاوت این دو را تشخیص داد و چارچوبی مناسب برای برنامه ها در نظر گرفت. ٭ کارشناس رسانه کلمات ناپسند، ادبیات فارسی را آزرده می کند پروانه خسروی زاده ٭ زبان شناسان و پژوهشگران زبان و ادبیات فارسی درباره ورود ادبیات ناپسند به جامعه بررسی و تحقیقات زیادی انجام می دهند، در این حوزه سمینار برگزار و مقاله منتشر می کنند. زبان و ادبیات فارسی دردوره های مختلف از طرق گوناگون با این مشکلات روبه رو بوده اما به نظر می رسد این مشکلات در دوره کنونی آسیب های مخرب بیشتری را ایجاد کرده، تا جایی که گروه های مختلف پژوهشی در این باره تحقیقات مستمری انجام می دهند. ورود کلمات ناپسند به حفظ و بقای ادبیات فارسی صدمه می زند و زبان فارسی را آزرده می کند. یکی از این مشکلات، ترویج کلماتی است که در مکالمات و تعاملات روزمره مردم به کار می رود؛ کلماتی که خیلی هم پسندیده نیست و به راحتی وارد ادبیات رسمی مردم می شوند و حتی گاهی می بینیم رسانه های پرمخاطب مثل تلویزیون هم به رواج این کلمات دامن می زنند. یکی از پژوهش های جدی در حوزه زبان شناسی که از طریق تحقیقات گسترده پیگیری می شود، بررسی علل ورود این کلمات به ادبیات اجتماعی و رسمی مردم است. پژوهشگران ادبیات فارسی از طریق تحقیقات گسترده به راهکار هایی برای حفظ و گسترش زبان و ادبیات فارسی رسیده اند و از منظر جامعه شناسی هم این موضوع را مورد بررسی قرار می دهند. در این مدت یکی از دغدغه های مهم فرهنگستان زبان فارسی، انجمن زبان شناسان ایران و کلیه دانشگاه هایی که در حوزه زبان و ادبیات فارسی تحقیق می کنند و دانشجو می پذیرند، ورود ادبیات ناپسند به زبان فارسی است. برای همین انجمن زبان شناسی ایران در حال تهیه و تدوین سند ملی زبان فارسی است؛ سندی که روی مشکلات خط و زبان فارسی کار می کند. ٭ زبان شناس به بار معنایی کلمات توجه کنیم حسن موسوی چلک ٭ اخلاق مداری یک جامعه، در کلام و رفتار افراد آن جامعه مشخص می شود. رفتارهای اخلاقی و در جهت حفظ کرامت انسانی در کنار استفاده از واژه ها و کلمات مانوس، نشان دهنده اخلاق مداری است. اما اخلاق در جامعه ما ضعیف شده است و ناهنجاری های اخلاقی روز به روز بیشتر می شود. گاهی این ناهنجاری ها را در رفتار آدم ها می بینیم و گاهی هم در کلمات و عبارت هایی که استفاده می کنند. کلمات بار معنایی دارند و وقتی می بینیم که استفاده از واژه های ناخوشایند و غیرمحترمانه زیاد شده است، نمی توانیم چشم بر اثرات تخریبی این واژه ها ببندیم و گمان کنیم که واژه ها تاثیر خود را نمی گذارند. واژه ها به اندازه رفتارهای ناخوشایند، تاثیرگذاری خود را دارند و جامعه ای گرفتار این ناهنجاری ها می شود که در شرایط خاص قرار گرفته و در واکنش به فشارها و آسیب ها، کنترل رفتار و کلام خود را از دست می دهد. بی اخلاقی هم بی اخلاقی می آورد. وقتی می بینیم که در الگوهای مرجع جامعه شامل هنرمندان، ورزشکاران و حتی مدیران، رفتارها و کلام هایی ناخوشایند دیده و شنیده می شود باید بپذیریم که به زودی بی اخلاقی در میان مردم جامعه هم فراگیر می شود و در کنار تمام تاثیرات ناخوشایند فرهنگی، ضعف اخلاقی آسیب های اجتماعی دیگری را هم در پی دارد؛ افراد جامعه قدرت کلام و مکالمه و هم زیستی با یکدیگر را از دست می دهند و بی اعتمادی فراگیر می شود. راه حل این آسیب ها بازگشت به اصل و اصول دینی و فرهنگی ماست؛ اینکه بدانیم برآمده از فرهنگ و مذهبی هستیم که در آن حتی حفظ کرامت انسانی دشمنان هم رعایت می شود و مراقبت از رفتار و کلام خود. گروه های مرجع حساس تر از مردم عادی، باید این اخلاق را رعایت کنند تا الگوپذیری جامعه از بی اخلاقی ها کمتر شود و رشد بی اخلاقی شیبی نزولی پیدا کند. ٭ رییس انجمن مشاوران و مددکاران ایران
یکشنبه ، ۱۲مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اعتماد]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23]