تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834350184
سفری هیجان انگیز به غار یخی چلگرد
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:
سفری هیجان انگیز به غار یخی چلگرد جامعه > میراث فرهنگی و گردشگری - اگر در یک روز تابستانی از گرمای شدید به ستوه آمدید و رویای دیدن برف و سریدن و لغزیدن بر یخ به مخیله تان راه یافت نزدیک به یکی دو ساعت بعد می توانید در کمال ناباوری با گام گذاشتن در غار یخی به آرزوی خود دست یابید، البته مشروط به آنکه آنقدر خوش شناس باشید که یا در استان چهارمحال و بختیاری یا در یکی از چند استان مجاورآن زندگی کنید و آنگاه پروردگار را برای لذتِ برخورداری از این"شاهکار خداوندی" هزاران بار سپاس گویید.
برای رسیدن به این غار یخی که از نادرترین غارهای ایران ولی نمونه های مشابه وگاه محیرالعقول تر از آن در روسیه و ایسلند هم وجود دارد، راهی جز آن ندارید که از تنها راه منتهی به این پدیده اعجاب برانگیزِ طبیعی یعنی از کوهرنگ به چلگرد بروید و سپس مسافت 25 کیلومتری آن از چلگرد تا غار یخی را از راه آسفالت رو، و با پشت سرگذراندن روستا و آبشار خروشان و زیبای شیخ علیخان با شور و شوق در پیش بگیرید (البته حدود ده کیلومترآن هنوزآسفالت نیست ).
با دیدن کوههای سر به فلک کشیده اخرایی رنگ و تابلو پارچه ای غار یخی می توانید خود را در چندقدمی تعبیر رویای خود بیابید. در ابتدا دیدگان شما به مرغزاری با چند چادر عشایری واحتمالا زنان ودختران بلوندوبالا بلندبختیاری باپوشش زیبای سنتی که درجوی آب البسه و جاجیم می شویند، روشن می شود و در آن مرغزار و در کنار چادر توریستی عشایری می توانید خودروی خود را پارک کرده و همچون ما اگر همراهان دلبندی دارید که به علت کهولت سن یا بیماری یا هر دلیل دیگری نمی توانند شما را همراهی کنند برای ساعاتی با آنها خداحافظی کنید و کفشهای ورزشی تان را به پا کرده و از تیرهای چوبی که بر آبهای روان مرغزار چما قرار داده اند عبور نمائید و سپس از کوه مقابل به چابکی بالا روید و آنقدر بالا بروید تا در آن سوی کوه، در جلو دیدگان بهت زده خود در قعر دره، تنگه ای را ببینید که مملو از برف های زمستانی یخ زده تلنبار شده از سالها و سالها پیش است که به سیاهی می زند .
وقتی به بالای کوه رسیدید، راه سراشیبی نسبتا تند کوه را به سوی آن پهنه بزرگ یخی طی کنید تا لحظه رویایی را به چشم ببینید و در اوج گرما و شگفت زده پا برآن توده یخ زده بگذارید و شور و شعفی وصف ناپذیر را احساس کنید. اولین گام هایی که روی یخ بردارید جاذبه ویژه ای ندارد زیرا تجربه حرکت به روی برفهای یخ زده را بسیاری از مردم ایران به جز برخی از هموطنان جنوبی مان، در ماه های سرد زمستانی دارند، این جاست که اگر در زمره افرادکم حوصله و بی تفاوت و همیشه نگرانی که هیچ چیز و هیچکس و هیچ چشم اندازی آنها را به وجد نمی آورد، باشید کارتان راحت خواهد بود. چه، نهایتا با دلهره با دهنه غار یخی چند عکسی گرفته و احتمالا غرغرکنان راه بازگشت را در پیش خواهید گرفت .
اما، اگر در شمار کسانی باشید که جاذبه های طبیعت شما را به نشاط می آورد، آن لحظه تازه آغاز گردش شورانگیز شما فرا رسیده است به خاطر این که در روبروی خود دهنه غاری را می بینید که در بسترآن آبی بر صخره ها جاری است و سقف سفید برفی غار با اشکال هندسی اش، آن قدر فریبایی دارد که مقاومت بسیاری از گردشگران را برای ندیدن و نرفتن در غار به سرعت درهم می شکند و صد البته که پا گذاشتن در غار همانا و اغواهای فریبنده این تونل - غار یخی شگفت انگیز همان، که تا پس از ساعتی غارنوردی و فروآمدن چک چک قطرات سرد برفهای آب شده بر تنتان، به سختی از آن دل بکنید و تو گوئی به ناگهان نوعی حس نهفته شیطنت آمیز کودکانه ای در شما بیدار می شود که به هر بهانه ای متوسل شوید و پا پس کشید و از آن غار نادری که در ابتدا تا اندکی وهم آلود به نظر می آمد، بیرون نیایید.
بعد از آن که به نداهای کودک شیطنت آمیز درون خود نهیب زدید و از غار بیرون آمدید باید چون گروه 13 نفره خانوادگی ما از نعمت برادری زیرک برخوردار باشید تا به شما این خبر مهیج را بدهد که غاری که در آن بودید تنها تکه جداشده ای از غار دیگری است و باید یک صدمتری را طی کنید تا به غار یخی دوم برسید و این چنین شدکه همگی از زن و مرد، و دختر و پسر نوجوان خود را به آبهای نزدیک به صفر درجه زده و خطرعبور از سنگهای لیز و لغزان آن را با شوق و شادی به جان خریدیم. و ناگفته نماند، من که جزء چند پیشقراول ذوق زده گروه با کفشهای آویخته بر گردن بودم، در اثنای عبور پاهایم بر یکی از سنگها لغزید و به چشم برهم زدنی خنده کنان در آب فروغلتیده و سر تا پا خیس شدم .
برای ورود در این غار دوم که گروه ما به هفت بی قرارِ طبیعت دوست تقلیل یافت، گردشگران به «هدلایت» و چراغ قوه نیاز دارند زیرا به جز دهنه ورودی و خروجی غار، تقریبا تاریکی در درون غار حکمفرماست .
به همین ملاحظه، سرقدم افتخاری گروه خانوادگی ما ناگزیر می شد یک بار از تاباندن نور برای پیدا کردن مسیر امن و مناسب استفاده کند و یک بار نور را برگرداند تا بقیه اعضای گروه راهی که او طی کرده را بیایند. بارها و بارها سُر می خوردیم و با وجود دولا دولا راه رفتن در برخی قسمت ها ناگهان طاق یخی به سرمان کوبیده می شد ولی افتان و خیزان و با شور و شوق وصف ناشدنی راه خود به سمت خروج از غار را در پیش می گرفتیم. در نیمه راه این غاری که من ترجیح می دهم آن را «تونل یخی» بنامم، جاذبه دیدن یک آبشار خیلی کوچک اما پرخروش آنقدر ما را هیجان زده نمود که اگر اندک خستگی جسمانی هم بر همراهان ما عارض شده بود جای خود را به شادی و سرور داد و مابقی مسیر را بی هیچگونه واهمه ای از افتادن در آبهای سرد و یا خطر فرود آمدن ناگهانی تکه ای از سقف یخی بر سرمان و احتمالا دفن شدن در زیر خرواری از یخ، را با شور توصیف ناپذیری سپری نمودیم و سرانجام وقتی پس از گذر آن دقایق شورانگیز، نوری از انتهای غار- تونل به درون تابیده شد ذوق و شوق ما برای طی کردن مابقی مسیر و عدم بازگشت، دوصد چندان گردید و عاقبت پس از ساعتی از آن غار روح افزا بیرون آمده و پا در فضای بازی گذاشتیم که به سرچشمه آبهای سرد جاری شده در بستر غار منتهی می شد و توگوئی ما قله های آلبروس را فتح نموده بودیم و نشاطی از آن غارنوردی پر نشاط به ما دست داده بود که همه با هم بدون مهلت دادن به آن دیگری و با بی قراری محسوسی خاطره غارنوردی خود را برای دیگر اعضای خانواده مارکوپولوصفت مان که همزمان با ما سقف همان غاریخی را درمی نوردیدند و در خروجی غار به هم برخوردکرده بودیم، تعریف می کردیم و نه تنها آنها را شریک لذت ناب خود نمودیم که تا روزهای بعد شرح وصف ما ازآن غار رویایی نقل هر محفلی بود که پا درآن می گذاشتیم. شاید در ناخودآگاه ذهنی خود با بازگوئی و توصیف صحنه های دیدنی تلاش می کردیم از زیر سیطره جاذبه وهم آلود، اما بس دوست داشتنی آن غارِ اعجاب برانگیز رهایی یابیم و بهانه ای برای شکرگزاری از خداوند برای نعمت برخورداری ایران عزیزمان و به ویژه استان با ظرفیت چهارمحال و بختیاری از این همه جاذبه کم نظیر خداداد بیابیم. استانی که بی اغراق پتانسیل بالقوه یکی از قطب های مهم گردشگری ایران را داراست.
در پایان این غارنوردی متفاوت به پاس اراده، سرزندگی و تلاش خود می توانید شیرین ترین و خوشمزه ترین و سردترین آبی که در زندگی خود خورده اید را از سرچشمه ای که تقریبا در50 متری خروجی غار واقع شده، نوش جان کنید. البته اگر مانند من دندانهای حساس به سرمای شدید نداشته باشید و یخ زدگی دندانهایتان شما را از لذت بیشتر خوردن باز ندارد. ولی خوردن همان چند مشت آب سردسرد، کافی بود تا گوارایی و خوشمزگی آن را همچنان با گذر روزها و روزها از آن روزِ در یادماندنی در خاطرم حفظ نمایم. به طوری که تا مدتی از خوردن بطری های آب معدنی تردید معناداری به خود راه می دادم. پس از آن، گروه خانوادگی ما تصمیم گرفت سریع تر مسیر بازگشت را با عبور از پهنه یخی طی کرده و به پدر و مادر کهنسالمان که چند ساعتی لحظه های کُند انتظار را در خنکایی که برای آنها بسیار سرد بوده و با شکیبایی آن را به عشق فرزندان تاب آورده بودند بپیوندیم و بار دیگر باورمان تحکیم شد که پدر و مادر تیتر عاشقانه ترین ترنم های بشری اند و موجودات نازنینی از سنخ آسمانی ها هستندکه فقط و فقط شبیه خودشانند.
و من افسوس می خوردم که ای کاش بطری آبی با خود برده بودیم تا از آن آب گوارای شیرین برای آن دو نازنین می آوردیم و فقط ذره ای از شرمساری ساعتها تنها گذاشتن آن دو فرشته زمینی درمی آمدیم.
در هر حال، ناهارآن روزی را که از شور و شادی بر پاهای خود بند نمی شدیم را چندکیلومتری بالاتر به سمت غرب و در دامنه کوهی بسیاز زیبا و رنگارنگ صرف نمودیم و مهم تر ازآن جوجه خوشمزه ای که در قلب طبیعت خوردیم برای ما که از یک شهر صنعتیِ پرهیاهو و مملو از مهاجر به کوه و دشت زده بودیم، سکوت بس دلپذیر و ستودنی آن دامنه کوه بود.آن شب را در یکی از مراکز اقامتی چلگرد که به لطف یک مهرورز بختیاری کاکلکی، تدارک دیده شده بود گذراندیم .
صبح فردای آن روز وقتی از صبحانه دلپذیر خود لذت می بردیم دیدن منظره حرکت یک زن عشایری بختیاری که در زیر تلی از گلیم و پتوکاملا دولا شده و به سختی هر چه تمام تر سراشیبی خطرناکی را رو به سوی رودخانه برای شستشوی هفته پایانی ماقبل کوچ طی می کرد دلسوزی عمیق ما را برانگیخت و آن صبحانه را به کام ما تلخ کرد. به جز آن صحنه رقت انگیز، در دو رروزی که در منطقه عشایری چلگرد بودیم بار بار، زنان و دختران پریچهره با لباس های زیبای بختیاری را می دیدیم که سخت در تکاپو از این سو به آن سو در تامین معاش خانواده چشمه سارها، کوهها و دامنه ها را درمی نوردیدند و خود را برای کوچ پاییزی و حرکت به سوی مناطق گرمسیری در استان خوزستان احتمالا حوالی شوشتر مهیا می نمودند.
پس ازآن صبحانه ای که ذکر آن رفت به قصد آبشار شیخ علیخان محل را ترک نمودیم ولی آن قدر زیر سیطره جذابیت کم نظیر غاریخی دیروز بودیم که زیباییهای آبشار کم فروغ می نمود و ما تنها به گرفتن چندعکسی از آن بسنده نموده و سپس آبشار را به سوی پیدا کردن محلی بکر و آرام در متن طبیعت زیبا و چشم نواز چهارمحال و بختیاری ترک کردیم و سرانجام در کنار رود کوهرنگ مکان مناسب و فرحبخشی را پیدا کردیم و کباب لذیذ و دلچسبی را خوردیم و پس از اندکی استراحت راه بازگشت به اصفهان را در پیش گرفتیم تا از انرژی ذخیره شده طبیعت گردی مان برای سپری نمودن روزی و روزهای دیگر در فضای درس و دانشگاه بهره مند شویم .
موقیت جغرافیایی و نحوه شکل گیری غار یخی چما
غار یخی، در حوزه روستای شیخ علیخان و در 25کیلومتری چلگرد از توابع بخش مرکزی شهرستان کوهرنگ و در شمال غرب استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. محمدحسن خان اعتمادالسلطنه در مرآه البلدان از چهارمحال و بختیاری به خاطر حاصلخیزی و سرسبزی و رونق دامداری به نام «هندکوچک »(اعتمادالسلطنه، مرآه البلدان،جلداول،ص6)یاد کرده است.
استانی که سرشار از جاذبه اکوتوریسمی است . پاره ای از مهمترین جاذبه های گردشگری این استان را می توان در موارد زیر برشمرد: زردکوه بختیاری، غار سراب باباحیدر، سرچشمه رودهای زاینده رود و کارون،آبشار دره عشق، آتشگاه، تالاب چغاخور و گندمان، چشمه سارهای سیاسرد و دیمه و یخچال های طبیعی چلگرد که آوازه این آخری برای برگزاری ورزش های زمستانی به تازگی به خصوص درگروههای طبیعت گرد بیشتر و بیشتر شده است. و غار یخی در چلگرد در شهرستان کوهرنگ واقع شده است که تنها نام کوهرنگ در معنای کوه های رنگارنگ معرف زیبایی و تفاوت های ماهوی این شهرستانی است که وقتی زیبایی های آن را می بینید دیگر چون سفرهای خارجی ، اشعار دکتر خسرو فرشیدورد درباره اندوه مهاجران ایرانی مصداق نمی یابد اشعاری مبنی بر این که
این خانه قشنگ است ولی خانه من نیست/ این خاک چه زیباست ولی خاک وطن نیست
این کوه بلند است ولی نیست دماوند/ این رود چه زیباست ولی رود تجن نیست
این شهرعظیم است ولی شهر غریب است / این خانه قشنگ است ولی خانه من نیست
و بر عکس احتمالا با خود خواهیدگفت : «این خانه که از ماست چه زیبا است»
در منابع، درباره چگونگی شکل گیری این غارشگفت انگیزآمده است که نشستن برف زمستانی در تنگه ای صخره ای، زاویه تابش نور خورشید به تنگه و آب شدن برفها در تابستان، باعث فرسایش قسمت پایین برفها شده و به تدریج تشکیل یک غار یخی در طول گذشت صدها هزار سال رقم زده است.
از نظر برخی از گردشگران، غار یخی به یک تنگه برفگیر و انباری پربرف شباهت دارد. به نظرمی رسد نحوه شکل گیری این غار یخی به این صورت بوده که در طی سالهای سال به علت برودت شدیدآب و هوای استان چهارمحال و بختیاری در این تنگه برف گیر، برف بسیار باریده و در بستررودخانه به یخ تبدیل شده و در سالهای بعد هم مرتبا بر حجم و قطر برفهای یخ زده اضافه شده و یک پیکره عظیم یخی در تنگه و در قعردره ایجاد شده که گاه قطر این توده عظیم شگفت انگیز یخ در این منطقه سردسیری به 50 متر رسیده است، به طوری که چنانچه در تصویر می بینید سنگهای بزرگی که ازکوه در روی این یخ ها غلتیده شده روی یخ ها مانده و فرو نرفته است البته در بعضی قسمت ها حفره ای ایجاد شده که بسترآبی کف رود آن از فراز آن پیداست.
با گرم شدن هوا و تغییر شرایط اقلیمی در سالهای اخیر، اندک اندک برفها آب شده و به خصوص چشمه آب سرد آن روان شده و همین امر سبب شده آب در زیر توده یخی به حرکت درآید و برفها را قطره قطره در خود فرو برد و در نتیجه زیرآن پیکره عظیم یخی یک تونل مانندی شکل گرفته که کف آن سردترین و شیرین ترین آب در جریان است و در سقف برفی آن زیباترین شکل های هندسی به وجودآمده است .
درباره طول و عرض این پیکره یخی اتفاق نظری وجود ندارد و پرسش های من از مطّلعان محلی نیز بر پیچیدگی ها افزود. در برخی سایت ها، طول غار یخی را بین 2 تا 3 کیلومتر برآورده نموده بودند. و در سایتی به نام «سازسفر» با مطالبی متفاوت مواجه شدم از جمله این که ادعا شده بود این غارِ دیدنی و شگفت انگیز و پدیده طبیعی در ده سال گذشته توسط عشایرکوچنده بختیاری کشف شده و دهانه غار را 1 متر و طول آن را200 متر دانسته بود.
در مصاحبه های صورت گرفته یکی از مصاحبه کنندگان به درستی اظهار داشت که طول و عرض غار یخی در زمستان و تابستان تفاوت پیدا می کند ولی اعدادی که ایشان ارائه نمود مبنی بر این که در تابستان طول غار یخی به 500 متر و عرض آن به حدود 5 متر تقلیل می یابد. با مشاهدات عینی نگارنده که در شهریور 1394به غار یخی رفته بودم همخوانی نداشت و طول و عرض غار بسی بیشتر از این ارقام بود.
شواهد نشانگرآن بود که دو غارکه اکنون حدودا بیش از یک صدمتری بین آنها فاصله افتاده بود پیش از آن به هم پیوسته بوده و در سالهای اخیر به علت افزایش دما وآب شدن یخ ها از هم جدا مانده اند، مصاحبه ام با مطّلعان محلی در بازگشت از سفر، مهر تاییدی بر این حدس بود.
اهمیت و جایگاه غار در عداد جاذبه های گردشگری ایران
در سایتها و نشریه های مرتبط با گردشگری، غار یخی با این عبارت توصیف و تکرار و بازتکرار شده است که «غار چما یکی از نادرترین و اعجاب‌انگیزترین غارهای ناشناخته استان چهارمحال و بختیاری به شمار می‌رود» در جستجوی «غار یخی» درگوگل، افزون بر عبارت فوق چند سطر دیگری هم در همه سایت ها در توصیف غار تکرار شده و تلاشی برای افزودن هیچ گونه اطلاع جنبی و مکمل دیگری به آن ننموده بودند.
حتی استاد ایرج افشار از پژوهشگران شاخص ایران در کتاب 297 صفحه ای خود با نام میراث فرهنگی وگردشگری استان چهارمحال و بختیاری، وقتی به غار یخی می رسد فقط این جمله را می آوردکه «غار یخی چما شیخ علیخان در110 کیلومتری شهرکرد در دره حاجی قلی در شمال چلگرد است» (افشار، ص84) و سپس از چلگرد در شهرستان کوهرنگ به عنوان یکی از مناطق خوش آب و هوا یاد کرده است. به رغم آن که این غار در شمار غارهای کم نظیر و از جهاتی منحصر به فرد ایران به شمار می رود و یکی از بزرگترین منابع آب شیرین در بسترآن جاری و در نهایت به سد کوهرنگ می ریزد. اما این غار همچنان برای بسیاری از گردشگران وکوهنوردان ناشناخته باقی مانده است.
بنابراین، مهجوری و کمتر شناخته شدگی این غار شگفت اغواگر به علاوه اظهار مهر و قدرشناسی خود نسبت به هموطنان چهارمحال و بختیاری که در سالهای اخیر تقریبا بخشی از دانشجویان دانشگاهی که در آن تدریس می نمایم، از اهالی این استان می باشند، مرا برآن داشت که در خور بضاعت اندک علمی و البته علاقه وافر خود به سرزمین دوست داشتنی ام، آگاهی هایی بر آن افزوده و زمینه ساز معرفی و ارائه دانستنی های اولیه مورد نیاز به گردشگرانی که اراده دیدار از این غار دیدنی در استانی سرسبز و با مناطقی بکر و مردمانی باصفا، صمیمی و مهرورز را دارند، فراهم نمایم.
شکل گرفتن طبیعی این غار در دره ای عمیق و محاصره شده درکوههای بس زیبا و سترگ و برف گیر و تلنبار شدن برفهای چندین و چند ساله یخ زده در آن و باقی ماندن برف یخ زده در همه ماههای سال با قندیل های یخیِ خوش تراش، تنها گوشه ای از زیبایی خدادادی این جاذبه طبیعی می باشد. وجود قله های سر به فلک کشیده برفی در تمام فصول سال برای چهارمحالی ها امر نادر و غریبی نبوده و چشمان نجیب و تلاشگر و شکیبای عشایر بختیاری که در بام ایران روزگار را می گذرانند به دیدن این صحنه های برفی عادت دارد. اما،آنچه امروز غار یخی را به جاذبه ای گردشگری در این استان تبدیل کرده افزون بر قندیل های بس زیبا و گاه منحصر به فردآن، همانا واقع شدن این پهنه عظیم یخی درکف دره ای است که در بسترآن رودی جاری شده است که در نهایت آبهای بسیار سرد و شیرین آن به سدکوهرنگ می ریزد و سرانجام دررگ های زاینده رود جاری می شود.
در یکی از سایت ها از این غار به عنوان سردترین نقطه خاورمیانه یادشده بود و این امر توجه مرا به خود جلب کرد ولی پرسش های من از حداقل و حداکثر دمای تقریبی این غار به نتیجه روشنی نینجامید جز آن که مصاحبه گران اظهارداشتند:
در بلندای بیش از 2000 متری استان از میانه پاییز ریزش برف شروع شده وگاه تا پایان فروردین سردی هوا و بارش برف ادامه می یابد به طوری که برخی از مناطق مثل غار یخی چما در تمام سال برف دارند در سالهای اخیر دمای هوا یک بار در سال 1373 تا 23 درجه زیر صفر هم رسیده و در سال 1385یا 1383 هواشناسی استان، دمای هوا تا منهای 36 درجه زیر صفر را گزارش نموده است و احتمال می رود در منطقه کوهستانی چما دمای هوا درآن سال به مراتب بیشتر بوده است .
به عنوان یک شاهد عینی غیرمتخصص در حوزه هواشناسی می توانم بگویم، فقط برای درک میزان سردی آبی که از سرچشمه در زیر غار یخی جاری است کافی است در یک مسابقه سرگرم کننده و مُهیج میزان دقایقی که می توانید پای خود در آب در مقایسه با همراهان خود نگه دارید را تخمین بزنید و البته اگر فرد جوزده و یک دنده ای شما را همراهی می کند بیش از آن که پاهایش کبود و راهی بیمارستان شود او را ز آب بیرون بکشید!
غار یخی در شمار مناطقی با جاذبه های بالقوه چندگانه گردشگری همچون گردشگری ورزشی ، گردشگری سلامت -درمانی و علمی و اکوتوریسم می باشد. سفر به این غار و محیط پیرامونی آن در چلگرد به خصوص برای کسانی که هوای خنک و غیرآلوده به دود برای سلامت آنها ضروری است و همچنین برای هم میهنان عزیز خوزستانی که در سالهای اخیر، ریزگردها این مردم شاد و سرزنده را میخکوب خانه ها کرده است جذابیت ویژه ای خواهد داشت، از سوی دیگر، این غار برای غارنوردان جاذبه های خود را داراست و حتی برای مردم شناسانی که نمی خواهند به گونه انتزاعی به مطالعه کتابخانه ای و رسانه ای صرف درباره مردم بسنده نمایند، در بردارنده جاذبه پرکشش علمی است و مشاهدات عینی آنها از گویش وپوشش و رفتار و سلوک و باورهای عشایر مجاور این غار، و عشایر شهرستان چلگرد بسیار ارزشمند و قابلیت استناد علمی خواهد داشت .
درباره این که تقریبا از چه سالی توجه گردشگران به این غار شگفت انگیز جلب شده هم به نظر واحدی دسترسی پیدا نکردم. به گفته یکی از آگاهان محلی این غار ناشناخته از دولت هشتم رسانه ای شده و مصاحبه شونده دیگری به نام عبدالله زاده بر آن بود که از سال 1388 که مسابقه کشوری اسکی روی یخ در محل غار یخی برگزار شد زمینه معرفی غار در سطح کشور فراهم شد. در هر حال به نظرمی آید از یک دهه قبل آرام آرام این غار یخی عاشقان طبیعت،کوهنوردان و شیفتگان کشف مناطق بکر و ناشناخته را به سوی خود کشانده است و گسترش فضای مجازی در سالهای اخیر بیش از پیش، اخبار شگفت انگیزی و جاذبه ای این غار را همه گیرکرده است .
به باور علی محمودی ازکارشناسان هواشناسی، نزدیک بودن غار یخی با امامزاده ای موسوم به «آقاسید» و نزدیک بودن این غار به جاده اصلی کوهرنگ، از متغیرهای اثرگذار بر سفر به این غار در چند سال اخیر بوده است.
معنای نام چما و وضعیت اجتماعی غار یخی چما
درباره معنای چم در گویش بختیاری باید گفت، در اصطلاح چم به معنای مرغزار و جوشش آب در مرغزار یا مرغزار کنار جوی گفته می شود و از این رو، گردشگران این نام را بر تابلوهایی که در امتداد رود کوهرنگ هست مشاهده می نمایند.
چما جمع چم می باشد و از آن جائی که چند مرغزار آبی در مجاورت غار یخی است به این ناحیه چما گفته می شود .پیشوند و پسوند چم و چما مانند چم چم، چمدره ،چم چنگ ،چمالی و.. در نامگذاری ها متداول است و به نظر می آیدآن نامهای زیبا وخوش آهنگ برازنده مناطق رویایی استان چهارمحال و بختیاری است.
یکی از دلایل نام گذاری این غار به غار یخی چما اشاره به مرغزاری بودن پایین کوه آن دارد.
و اما درباره حیات اجتماعی در اطراف غار یخی باید گفت گر چه برخی طوایف به صورت گذری و برای یکی دو شب در اطراف غار یخی چادر می زنند ولی در کل آرپناهی ها بر این قسمت ادعای مالکیت دارند.
و این منطقه متعلق به طایفه آرپناهی از هفت لنگ های بختیاری شمرده می شود و مرغزارهای آن محل ییلاق آنهاست.
تیره آرپناهی از طایفه بابادی عالی انور هستند و به گفته آقای بهمن احمدی بابادی مسئول مدارس عشایری برون کوچ کوهرنگ، با توجه به افزایش نرخ جمعیت در نیم قرن اخیر، در حال حاضر آرپناهی ها را طایفه و بابادی را ایل می دانند.
در هر حال، آرپناهی ها آنقدر خوش اقبال بوده اند که هم در قشلاق و به ویژه در ییلاق در منطقه ای پرآب و آبشار چادر عشایری خود را برپا نمایند و چند ماهی را در یکی از خنک ترین نقاط ایران در مجاورت غار یخی روزگار را در چمنزارها و علف زارهای زیبا و بابرکت این منطقه سپری نمایند.
شاید یکی از رازهای عاشقانه سرایی و شاعرمسلکی این تیره بختیاری به دوره کوچ تابستانی آنها در این ییلاق دل انگیز و روح افزا و در پایین و بالا شدن از آبشارهای مانند"کسد" در 45 کیلومتری شهر لالی بازگردد.
به هرصورت آرپناهی ها در شمار عشایر بختیاری هستند همان بختیاری هایی که به گفته ایرج افشار «پاسداران سنن فرهنگی وآداب و رسوم ایران باستان هستند» (میراث فرهنگی گردشگری استان چهارمحال بختیاری ،مرکزنشروتحقیقات قلم آشنا ،1382،ص20.)
شایان یادآوری است ایل بختیاری به دو شاخه ایل هفت لنگ و چهارلنگ(نفیسه واعظ، سیاست عشایری دولت پهلوی اول،تهران ، نشرتاریخ، 1385) تقسیم می شود و هر ایل از چند طایفه و طایفه ها به چند تیره و تیره به چند تش و هر تش به چند کربو(اولاد) و هر کربو به چند خانوار تقسیم می شود.
و چنانچه در سطور بالا به آن اشاره شد، آرپناهی ها از هفت لنگ ها به شمارمی روند به این معنا که شاخه هفت لنگ به سه باب دورکی، بابادیو دینارانی و یک طایفه به نام بهداروند «افشار،ص235) تقسیم شده است و آرپناهی عشایر مجاور غار یخی از تیره های زیرمجموعه بابادی ها هستند.
یکی از اهداف سفر دو روزه ما شرکت در همایش سرداران و سران بختیاری در20 شهریور1394در اردل بود که متاسفانه بخت با ما یار نشد تا از نزدیک شاهنامه خوانی و موسیقی بختیاری و اسب سواری بختیاری ها را بشنویم و ببینیم و به طور مشخص می خواستم آنچه در بیش از یک دهه اخیر در لابلای اسناد و کتابها و مقاله ها درباره زندگی عشایری و سردمداران آنها از جمله درباره بی بی مریم بختیاری و پسر نامدارش علی مردان خان بختیاری خوانده و نوشته بودم را از نزدیک ببینم که این بار هم میسر نشد.
پیشنهادها
واقعیت آن است که تقریبا سیاستگذاری ویژه ای برای ارایه خدمات رفاهی به گردشگران غار یخی در نظرگرفته نشده و در روز حضور ما تنها یکی دو چادر درآن جا استقرار یافته بود که به فروش محصولات عشایری می پرداختند و متاسفانه اطراف آن بسیارکثیف و پرزباله شده بود. یک سرویس بهداشتی حتی از نوع ابتدایی و صحرایی گونه آن در چندکیلومتری اطراف غار وجود نداشت. شاید با توجه با جایگاه والای مهمان در فرهنگ بختیاری ها و روحیه غریب نوازی عشایر بختیاری ضرورت چندانی برای تشکیل کمپین موقتی گردشگری هم در مرغزار روبروی غار ندیده اند. همچنین هیچگونه تدبیر امنیتی مانند استقرار گروه امدادی از سوی هلال احمر در نظر گرفته نشده بود و در صورت وقوع حادثه برای دسترسی به اولین مرکز اورژانس در کوهرنگ و بیمارستان نسبتا مجهز فارسان و تا شهرکرد، مرکز استان 90 کیلومتر فاصله وجوددارد. بنا به ملاحظه های فوق و مطالعاتی که در سالهای اخیر در حوزه گردشگری داشته ام به نظر می آید پیشنهادهای زیرقابل طرح و عملی باشد: 1. ایجاد یک کمپ گردشگری مجهز به کاتولوگ درباره غاریخی و ارائه اطلاعات درباره بالغ بر دهها هتل و اماکن اقامتی و تفریحی نزدیک به غار مانند آبشار شیخ علیخان و دیگر دیدنی های شهرستان عشایری چلگرد.
2.نصب یک تابلو در محل که دربرگیرنده اطلاعات و ویژگیها و اهمیت غار یخی باشد و درج هشدار و اخطارهای لازم به بازدیدکنندگان مانند پوشیدن کفش مناسب برای احتراز از سُرخوردن .
3.در نظرگرفتن چند سرویس سیار بهداشتی در محوطه روبرویی غار یخی و یک چادر عشایری برای استراحت افراد کهنسال یا بیمار یا باردار که نمی توانند اعضای خانواده خود را در رفتن به غار همراهی نمایند.
4. ایجادیک دهکده توریستی در نزدیکی غار در روستای شیخ علیخان و ایجاد اشتغال برای اهالی روستا و فروش سوغاتی چون گلیم، خرسک، کلاه نمدی، چوغا ، گیوه، قالیچه، و فرآورده های طبیعی چون عسل وگیاهان داروئی. و طراحی آتلیه ای در طبیعت برای عکس گرفتن خانمها وآقایان با لباس های خوشرنگ بختیاری . از تجربه شخصی من یکی هم این که سالها قبل به لطف یکی از مهرورزان سخاوتمند بختیاری یک دست لباس گران بها و زیبای بختیاری هدیه گرفتم و عکس های در خاطر ماندنی با آن دارم که دیدن آن هر بار مرا به یاد صفا و صمیمیت این مردم بلندنظر و زیبایی خیره کننده چشمه سارها وکوههای «بام ایران» می اندازد.
5.غارنوردی همواره با یک حس عجیب ماجراجویی در هم تنیده می شود، بنابراین استقرار نیروهای امدادی به خصوص در روزهای تعطیل و شلوغ در محل غار یخی و ارائه کمک به حادثه دیدگان ضروری خواهد بود . در سالهای اخیرکه ایران وارد دهه خشکسالی وکم بارشی شده از ضخامت برفهای یخ زده غار یخی هم کاسته شده و حتی در قسمت های حفره بزرگی ایجاد شده که کف رود از فراز آن پیداست. قطر برخی از قسمت های غار یخی نازک و شکننده شده و احتیاط در هنگام راه رفتن از روی آن شرط ضروری و عقلانی است.
6.سرمایه گذاری برای توسعه و جذب گردشگر داخلی و خارجی به خصوص از کشورهای عربی که هیجان و جذابیت ورود به غار یخی در گرماگرم تابستان را فراموش نخواهند کرد یا حتی برای توریست های کشورهای برف کمتردیده ای چون مالزی که با هزینه های هنگفت به ساخت "خانه برفی"در محلی موسوم به «گیتینگ هایلند» در چند کیلومتری کوالالامپور و شبیه سازی یک محیط مصنوعی از برف در کشور خود اقدام کرده اند، بسیار جذاب خواهد بود.
یکی از متصدیان کنوانسیون انجمن جهانی گردشگری که قرار است در سال 2017 در تهران برگزار شود اظهار امیدواری کرده که ایران بتواند تا20 میلیون گردشگر را تا سال2025 به خود جذب کند و به نظر می آید استان چهارمحال بختیاری ظرفیت آن را خواهد داشت که درصدی ازگردشگران را به خود جلب کند. دکتر نفیسه واعظ (شهرستانی)، استادیار گروه روابط بین الملل دانشگاه آزادشهرضا
[email protected]
[email protected]
چهارشنبه 8 مهر 1394 - 12:58:40
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها