واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: سياست - روسيه چراغ سبز نشان داد
سياست - روسيه چراغ سبز نشان داد
آزاده كاظمي: امارات متحده عربي مدعي شده است كه موافقت وزارت امور خارجه روسيه براي ميانجيگري بين ايران و امارات بر سر حاكميت جزاير سهگانه (ابوموسي، تنب بزرگ، تنب كوچك) را بهدست آورده و كرملين نيز بهطور ضمني از ادعاي حاكميت امارات حمايت كرده است. گزارشها حاكي از آن است كه هياتي از اعضاي مجلس مشورتي امارات كه به تازگي به مسكو سفر كردهاند، پيشنهاد پادرمياني روسيه در اين مجادله را مطرح و با چراغ سبز مقامات كرملين مواجه شدهاند. اين در حالي است كه ايران در سال 1971 طبق توافقي با شارجه كه هماكنون عضو امارات است، حاكميت اين جزاير را برعهده گرفته، اما امارات همچنان ادعاي مالكيت آنها را مطرح ميكند. به عقيده بسياري از تحليلگران، با وجود آنكه روابط تجاري مستحكمي بين ايران و امارات حاكم است، مسئله جزاير سهگانه چشمانداز روابط دوجانبه را در ابهام فرو ميبرد. خبرگزاري فرانسه با اشاره به سفر هفته گذشته هيات اماراتي به روسيه و روابط نزديك تهران- مسكو به نقل از عبدالعزيز عبداللـه غرير رئيس مجلس مشورتي امارات گزارش داد: وزارت امور خارجه روسيه اعلام كرده است كه موضع امارات در خصوص جزاير سهگانه را درك ميكند و خواستار حل مسالمتآميز مسئله جزاير سهگانه بين ايران و امارات است. به گفته وي، وزارت خارجه روسيه تلاش خواهد كرد تا ايران قانع شود اختلاف نظر بر سر حاكميت جزاير سهگانه در خليج فارس، روابطش با امارات را تحت تاثير قرار ميدهد. اين در حالي است كه مقامات ايراني همواره ادعاي امارات را رد كردهاند اما در عين حال متذكر شدهاند كه اين اختلاف، روابط دو طرف را به چالش نميكشد. خبرگزاري فرانسه در ادامه گزارش داد: رئيس مجلس مشورتي امارات با سرگئي ميرنوف، رئيس مجلس فدرال روسيه ملاقات داشته و تاكيد كرده است كه اين مقام روس از موضع امارات در زمينه حاكميت جزاير سهگانه حمايت ميكند. به گفته غرير، ميرونوف وعده داده كه هياتي در مجلس فدرال تشكيل شود تا به حل و فصل اين موضوع بپردازد. اين هيات متشكل از نمايندگان عضو گروه دوستي ايران و روسيه و جهان عرب خواهد بود و نمايندهاي از مجلس مشورتي امارات نيز در آن حضور مييابد تا ادعاي امارات در اين هيات مطرح شود. از سويي ديگر آندر دنيزوف، معاون اول وزارت امور خارجه روسيه از ايران خواست براي برقراري روابط خوب با همسايگانش- از جمله امارات كه به حل مسالمتآميز موضوع متعهد است- تلاش كند. وي ادامه داد: روسيه براي متقاعد ساختن تهران در زمينه پذيرش پيشنهاد امارات براي يافتن راهكار حل مشكل، كوشش ميكند. اين در حالي است كه خبرگزاري فرانسه نيز مدعي شده است امارات با حمايت ديگر كشورهاي عرب بارها از ايران درخواست كرده كه موضوع را از طريق گفتوگوي مستقيم يا ميانجيگري بينالمللي حل كنند، اما تهران همواره به اين درخواست پاسخ منفي داده است.
چرا روسيه؟
درخواست امارات از مسكو براي ميانجيگري در مناقشه جزاير سهگانه در حالي مطرح ميشود كه روسها پروژه يك ميليارد دلاري نيروگاه هستهاي بوشهر در ايران را در دست اجرا دارند. اين پروژه ظرفيتهاي هستهاي ايران را بهطور قابل ملاحظهاي افزايش ميدهد و اين همان نكتهاي است كه مقامات عربي در محافل خصوصي از آن ابراز نگراني ميكنند. اما نگاه تازه اعراب به روسيه كه سابقه روابط دوجانبه آنها چندان نزديك نيست، و پاسخ مثبت مسكو به امارات براي پادرمياني به نفع شيخنشينهاي حوزه خليج فارس از چند جنبه قابل بررسي است. روسيه متحد نزديك آمريكا در منطقه به شمار ميآيد كه همواره به واسطه كمك به پيشرفت فعاليتهاي هستهاي ايران از سوي مقامات كاخ سفيد ملامت شده است، اما عقد قرارداد هستهاي و نظامي ميان روسيه و آمريكا در آخرين روز رياستجمهوري ولاديمير پوتين فصل تازهاي در روابط دو كشور ايجاد كرد. از سويي ديگر روسيه همواره سوداي تكرار امپراتوري جماهير شوروي سابق و سيطره آن بر منطقه را در ذهن ميپروراند و ميكوشد با عرض اندام در بحرانهاي بينالمللي بار ديگر به اوج بازگردد. در واقع درخواست امارات از روسيه همان چيزي است كه كرملين براي كسب وجهه و اعتبار جهاني به آن نياز دارد؛ پادرمياني در مسئلهاي كه بيش از سه دهه موضوع مورد مجادله ايران و امارات بوده است. اين در حالي است كه روسيه توانست با استفاده از نفوذ خود در شوراي امنيت سازمان ملل، تا حدودي كنترل پرونده هستهاي ايران را در دست بگيرد و بيشترين منافع را به نفع خود داشته باشد. اكنون علاوه بر مسئله هستهاي، موضوع ديگري به وجود آمده است كه روسيه ميتواند با مانوردهي در خصوص آن باز هم كسب امتياز كند.
پافشاري امارات
با وجود آنكه ايران در آستانه استقلال امارات از بريتانيا (25 نوامبر 1971) قراردادي با اميرنشين شارجه، در مورد حاكميت ايران بر جزاير سهگانه به امضا رساند، اما امارات از همان زمان ادعاي واهي حاكميت اين جزاير را مطرح كرد. امارات بلافاصله پس از استقلال همراه با چهار دولت عربي ديگر (از جمله عراق) نامهاي به شوراي امنيت سازمان ملل نوشت و بر جزاير ابوموسي، تنببزرگ و تنب كوچك ادعاي مالكيت كرد، اما شوراي امنيت در دسامبر 1971 درخواست امارات را از دستور كار خود خارج كرد و رسيدگي به آن را نپذيرفت. با اين حال امارات متحده عربي همواره بر ادعاي خود پافشاري كرده و از سال 1992 به بعد بر تلاش خود براي به كرسي نشاندن اين ادعا افزوده است. اين در حالي است كه طي اين سالها دولتهاي عربي نيز در چارچوب بيانيه پاياني نشستهاي اتحاديه عرب و شوراي همكاري خليج فارس، از ادعاي امارات پشتيباني كردهاند. اين در حالي است كه دولت عراق نيز همواره از اين ادعاي امارات حمايت كرده و حتي عراق پس از سرنگوني صدامحسين نيز اين خطمشي را ترك نكرده است. دولت عراق در ارديبهشتماه با ارسال يادداشتي به وزارت خارجه امارات حمايت بيقيد و شرط خود از حاكميت امارات بر اين سه جزيره را ابراز كرد. در مقابل وزارت امور خارجه ايران سفير عراق در تهران را فراخواند و مراتب اعتراض جمهوري اسلامي را به طور رسمي به وي ابلاغ كرد. محمدعلي حسيني، سخنگوي وزارت امور خارجه در اين زمينه گفت: «از دولت عراق درخواست شد تا موضع خود را اصلاح كند.» در حالي كه موضع عراق در قبال ادعاي امارات تماميت ارضي ايران را تهديد ميكند، حسيني افزود: ايران همواره تلاش كرده است عراق به كشوري امن و باثبات تبديل شود. همچنين حسيني در فروردينماه نيز ناچار شد در مقابل بيانيه اجلاس سران اتحاديه عرب واكنش نشان دهد. سران اتحاديه عرب در بيانيه پاياني اجلاس اوايل سالجاري خواستار آن شدند كه امارات متحده عربي از طريقي كه به برادري اعراب و ايران لطمه وارد نشده و باعث تحكيم و گسترش آن شود، بتواند مالكيت جزاير سهگانه را به دستآورد. عمرو موسي دبيركل اتحاديه عرب نيز در حالي كه منوچهر متكي وزير امور خارجه ايران در اجلاس حضور داشت، خواستار مذاكره فوري ايران و امارات در خصوص جزاير سهگانه يا ارجاع موضوع به دادگاه بينالمللي شد.
دوشنبه 6 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 360]