واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
نسخههای کاغذی با پزشکان خداحافظی میکنند؟ برگههای دفترچه بیمه که تمام میشود، خیلیهایمان دفترچه را به سطل زباله میاندازیم و دفترچه نویی را تحویل میگیریم. این رویهای است که فقط در نظامهای توسعهنیافته درمان اتفاق میافتاد، زیرا در نظامهای توسعهیافته درمان، تجویز یک داروی خیلی ساده و در دسترس هم حکم سندی ارزشمند دارد که سوابق بیماری شما را در خود نگه میدارد.
در کشورهای توسعه یافته، دیگر سیستم دستنویس نسخه پزشکی منسوخ شده و نسخه نویسی الکترونیک جایگزین آن شده است. در این شکل از نسخه نویسی نوین، هیچ قلم و کاغذی وجود ندارد، بلکه پزشک با کمک نرم افزارهای ویژه، دارو و تجهیزات پزشکی مورد نیاز برای بیمار را تجویز می کند و همان نسخه الکترونیک را مستقیم به داروخانه می فرستد. حالا تصور کنید وقتی نسخه های پزشکی را به دست بیمار نمی دهند و پزشک به طور مستقیم با داروخانه ها طرف حساب می شود، در نتیجه احتمال سوء استفاده از دارو هم بشدت پایین می آید و دارو به دست مصرف کننده حقیقی اش خواهد رسید. بهبود نظارت ها با ترویج نسخه الکترونیک برای همین نسخه های پزشکی که به صورت کاغذی به دست بیمار می دهند نظارت های جسته و گریخته ای وجود دارد؛ مثلا سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگ ترین خریدار خدمات درمانی در کشور، نسخه های کاغذی را به صورت تصادفی بررسی می کند و موارد مشکوک را اطلاع می دهد. بدیهی است بررسی دستی صدها هزار نسخه پزشکی، کار طاقت فرسایی است که هم احتمال خطا را بالا می برد و هم به تعداد زیادی از نیروهای انسانی نیاز دارد. اما با ترویج نسخه های الکترونیکی، نظارت راحت تر و دقیق تری روی نسخه های پزشکی اعمال می شود و ماشین به جای انسان، هزاران نسخه را بررسی و خطاها را گوشزد می کند؛ بنابراین می بینیم نسخه های الکترونیک موجب صرفه جویی عظیمی در هزینه های نظارت شده، کارها خیلی دقیق تر و منظم تر انجام می شود. همچنین استفاده از دفترچه بیمه دیگران نیز در صورت ترویج نسخه های الکترونیکی کمرنگ تر می شود. درواقع پدیده دفترچه قرضی که شاید فقط در کشور ما وجود داشته باشد، با الکترونیکی شدن نسخه ها، به پایین ترین سطح خود می رسد. بدخطی نسخه ها همچنان قربانی می گیرد شاید باورتان نشود، ولی هر سال تعداد قابل توجهی از بیماران، قربانی بدخطی نسخه های پزشکان می شوند. یعنی گاهی پزشک، دارویی در نسخه بیمار تجویز می کند که متصدی داروخانه هم به دلیل بدخطی پزشک نمی تواند نسخه را به درستی بخواند و در نتیجه بیمار، داروی اشتباهی مصرف می کند. ولی با الکترونیک شدن نسخه های پزشکی، دیگر این اشتباه های خطی به پایین ترین سطح کاهش پیدا می کند و در نتیجه، سلامت بیمار هم قربانی بدخطی پزشک نمی شود. نسخه الکترونیک، زیربنای پزشک خانواده یکی از بزرگ ترین مزیت های نسخه الکترونیک این است که سابقه بیماری افراد را جمع آوری می کند. این که معلوم باشد بیمار در گذشته چه بیماری هایی داشته و چه داروهایی مصرف کرده اطلاعات بسیار حیاتی ای است که می تواند مسیر درست درمان را برای پزشکان ترسیم کند. در برنامه پزشک خانواده که از آن به عنوان کلید مشکلات نظام سلامت نام می برند، اجرایی شدن نسخه های الکترونیک امری واجب است. نسخه و پرونده الکترونیک بیماران، مکمل یکدیگر هستند که بدون آنها، اجرای برنامه پزشک خانواده نیز چیزی شبیه شوخی است. وقتی داروهای تجویزی بیماران ثبت شود، پزشک جدید بیمار می تواند با نگاه به سوابق بیماری فرد، بهترین شیوه درمان را تجویز کند؛ اما با نسخه های کاغذی که اطلاعات آنها محو می شود، احتمال دارد بیمار چند بار تحت یک درمان تکراری قرار بگیرد یا چند نوبت از آزمایش ها و عکسبرداری های پزشکی تکراری استفاده کند، حتی گاهی بدون آن که خودش یا پزشک معالج، متوجه این فرآیند تکراری بشوند. زیرساخت و تجهیزات نداریم دکتر بابک مصباحی، عضو هیات مدیره انجمن داروسازان ایران در گفت وگو با جام جم، به مشکلات پیش روی الکترونیکی شدن نسخه های پزشکی اشاره می کند و می گوید: با الکترونیکی شدن نسخه های پزشکی، ارتباط بین داروخانه ها و پزشکان افزایش پیدا می کند، اما این وسط مشکل بزرگ این است که ما زیرساخت های لازم برای اجرای این طرح ملی را نداریم. به گفته مصباحی، زیرساخت های فناوری اطلاعات و شبکه ملی برای برقراری ارتباط میان ارائه دهندگان خدمات پزشکی در کشور وجود ندارد و تا وقتی این تجهیزات و زیرساخت ها هم درست نشود، الکترونیکی شدن نسخه های پزشکی در سطحی ملی امکان پذیر نخواهد بود. با وجود همه این مشکلات، هم اکنون طرح الکترونیکی شدن نسخه های پزشکی در چند شهر کوچک مثل ساوه، پاوه و جهرم به شکل آزمایشی شروع شده و قرار است این فرآیند به همه شهرهای ایران تسری پیدا کند. فرهنگسازی و آموزش، پیش نیاز حیاتی این که بتوان بیمار و بخصوص پزشک را مجاب کرد از نسخه الکترونیکی استفاده کند و به فواید پرشمار این طرح آگاه باشد، پدیده ای است که به باور مصباحی به فرهنگسازی و آموزش گسترده نیاز دارد. مثلا هنوز هم بسیاری از پزشکان ترجیح می دهند از نسخه کاغذی استفاده کنند و تمایلی برای اجرای نسخه الکترونیک ندارند. زیرا از یک طرف، هنوز خیلی از پزشکان در برابر موج تغییرات نسخه نویسی جهانی مقاومت می کنند و از طرف دیگر اجرای نسخه نویسی الکترونیکی هم به زیرساخت هایی نیاز دارد که تامین آن برای پزشک، هزینه بر خواهد بود. بنابراین بهترین شیوه ترویج این فرهنگ مترقیانه این است که با اطلاع رسانی و آموزش گسترده، پزشک را به سمت نسخه نویسی الکترونیک تشویق کنیم و همچنین در تامین هزینه های زیرساخت نسخه الکترونیک، حمایت مالی از پزشک به عمل آید تا اهم هزینه های این طرح به دوش پزشکان نیفتد. حمایت مراکز درمانی، موتور محرکه طرح هنوز در بسیاری از مراکز درمانی و بیمارستان های کشور، زیرساخت های الکترونیکی مجهزی نداریم. به دلیل همین امکانات ناچیز، باید اعتبارات مورد نیاز برای ارتقای زیرساخت های الکترونیکی بیمارستان ها تخصیص داده شود.نباید فراموش کنیم تخصیص اعتبار برای ترویج نسخه های الکترونیک در بیمارستان ها و درمانگاه ها به عنوان هزینه مطرح نمی شود بلکه این کار نوعی سرمایه گذاری است که حتی در بازه ای کوتاه مدت هم صرفه جویی عظیمی در هزینه های درمان به دنبال خواهد داشت. مصباحی یادآوری می کند از این منظر، وضعیت داروخانه های ما یک سر و گردن از مراکز درمانی کشور بالاتر است و زیرساخت های الکترونیک در داروخانه های کشور، به مراتب قوی تر از دیگر مراکز درمانی است. اما این عضو هیات مدیره انجمن داروسازان ایران هم تاکید دارد با وجود وضعیت اقتصادی نامناسب بسیاری از داوخانه ها، باید از داروخانه ها برای اجرای الکترونیکی نسخه های پزشکی حمایت شود و متولیان نظام سلامت، داروخانه ها را برای اجرای این طرح پرمزایا تنها نگذارند. اجرای نسخه الکترونیک، 4 سال دیگر چندی پیش، رئیس سازمان غذا و دارو با صراحت به رسانه ها اعلام کرد: نسخ پزشکان کشور تا چهار سال آینده الکترونیکی شده و با اجرای این طرح، تحول بزرگی در حوزه تجویز و نظارت بر روند مصرف دارو ایجاد می شود. به اعتقاد رسول دیناروند، نسخه نویسی الکترونیک در منطقی کردن تجویز و مصرف دارو تاثیر بسزایی خواهد داشت: با اجرای طرح نسخه نویسی الکترونیکی پزشکان، خطای تجویز دارو کاهش پیدا می کند و تشخیص تداخل احتمالی داروها نیز برطرف می شود. امین جلالوند جامعه
 
یکشنبه 29 شهریور 1394 ساعت 01:15
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 70]