واضح آرشیو وب فارسی:فارس: مفاخر حوزه تمدنی را بهتر بشناسیم/31
«نجیب الله مایل هروی»؛ بزرگمرد حوزه حکمت و عرفان
«نجیب الله مایل هروی» یکی از چهرههای پرکار، خوشنام و پر آوازه است که فعالیت فرهنگی و تالیفی پر باری داشته و بیش از 40 سال در 2 حوزه حکمت و عرفان و تاریخ و ادبیات کارنامه ماندگاری از خود بر جای گذاشتهاست.
به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، استاد «نجیب الله مایل هروی» یکی از چهرههای پرکار، خوشنام و پر آوازه افغانستان است که فعالیت فرهنگی و تالیفی پر باری در محیط مهاجرت داشته و بیش از 40 سال است که در 2 حوزه حکمت و عرفان و تاریخ و ادبیات کارنامه پربار و به یاد ماندنی از خود به جای گذاشته که افتخاری برای حوزه تمدنی زبان فارسی است. تازهترین اثر پژوهشی استاد مایل هروی تحت عنوان «بانگ گردشهای چرخ» پیرامون درک و شناخت سماع عارفانه منتشر و در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران دردسترس علاقمندان قرار گرفت. سال گذشته نیز چند اثر ارزشمند از جمله «مدارج الابهام» تألیف «صاین الدین علی ترکه» توسط انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و تاریخ نسخه پردازی توسط انتشارات «هنر» به چاپ سوم رسید. مهمترین تألیفات منتشر شده استاد مایل در زمینههای، تاریخ، فلسفه، زبان و ادبیات فارسی بدین شرح است: تاریخ رسم الخط و آیین نگارش فارسی دری، فلسفه ستیزی در تمدن اسلامی، فرهنگ واژگان نظام خانقاهی، تبدیلات زبانی در تاریخ زبان پارسی، کتاب آرایی در تمدن اسلامی، نقد و تصحیح متون، عرفان بخارا، تاریخ و زبان در افغانستان، بگذار تا از این شب دشوار بگذریم، تاریخ تصوف خراسان، اندر غزل خویش نهان خواهم گشتن، برگهای پیر ، در قلمرو حکمت و عرفان 3 جلد، در عطش بادیه، مجموعه مقالات مایل، خاصیت آئینگی، پیرامون عینالقضات، در شبستان عرفان، مجموعه رسائل فارسی، اصول و مبانی تصوف، شیخ عبدالرحمن جامی، اختلاط گوناگون، دانشنامه دین « دایرهالمعارف»، رجال شیعی در فرهنگ فارسی، فهرست کتب خطی آستان قدس رضوی « جلد نهم»، رساله کبیر نورالدین عبدالرحمن جامی، عقل سرخ، در شرح افکار شهابالدین سهروردی، سایه به سایه، مقالهها و رسالهها، برگ بی برگی، این برگهای پیر و شرح مثنوی مولوی ولی محمد اکبر آبادی. علاوه بر حدود 40 اثر مستقل از متون کهن که بیشتر در حوزه شناخت تصوف و حکمت و عرفان تحقیق، تصحیح و تنقیح شده مجموعهای گرانسنگ از ذخائر ادبی و تاریخی حوزه وسیع وطن فرهنگی فارسی زبانان را در بر میگیرد که با زحمات شبانه روزی و پیوسته استاد مایل هروی به حلّه چاپ آراسته و در دسترس دوستداران آثارش قرار گرفتهاست. میر نجیب مایل هروی فرزند مرحوم استاد «میر غلامرضا مایل» در سال 1329 در بازار خوش هرات محله «حضرت خواجه عبدالله مصری» پای به عرصه هستی نهاد و در دامان پر مهر پدری فاضل و ادیب به کمال و بالندگی رسید پدر کلان خانواده مرحوم سید ابوالقاسم مایل در بادغیس سکونت و در آن ولایت مقام دیوانی داشت بعد مهاجرت به هرات در پل رنگینه ساکن گشت و بسیار مورد اعتماد و احترام مردم آن سامان بود. پدر استاد مایل مرحوم میر غلامرضا در سال 1301 خورشیدی در ناحیه دوم شهر هرات «گذر عبدالمجید» پا به عرصه حیات نهاد و در همین شهر به تحصیل علوم عصری پرداخت و به مدارجی دست یافت و مدتی در بادغیس و فراه معلم بود. میر غلام رضا مایل شاعر ، نویسنده و پژوهشگری توانا بود، وی یکی از فضلا و محققین برجسته افغانستان و در فن نسخه شناسی کتب تاریخی و متون قدیمی، مهارت کم نظیری داشت. شادروان مایل هروی با پژوهشهای ممتد و فراوان در زمینههای گوناگون به استنتاج، جمع آوری و دوباره نویسی آثار و احوال خوشنویسان، تذکرههای کهن، منابع و متون فراموش شده تحشیه و تعلیق کتب و رسالههای علمی، هنری، تاریخی و ادبی گذشتگان، مآخذ دواوین، ویرایش و آفرینش در عرصههای گوناگون ادبی به رشد و بالندگی فرهنگ ملی یاری و مدد رساند. استاد نجیب مایل هروی میگوید: بعد از دهه چهل شمسی استادان بزرگواری چون مرحوم پدرم، استاد فکری سلجوقی»، استاد «محمد علی عطار هروی»، «استاد غواص»، استاد «میر آقا حسینی خطاط»، استاد «محمد سعید مشعل»، استاد «علی اصغر بشیر»، «استاد توفیق»، استاد «صلاح الدین سلجوقی»، «حاجی اسماعیل بنایی معمار»، استاد «براتعلی فدایی» و شادروان «حسین وفا سلجوقی» ستونهای استوار هنر، فرهنگ، شعر و اندیشه را در هرات آراستند و نهضت هرات شناسی را به راه انداختند استاد غلامرضا مایل به پیشرفت و آموزش فرزند خود بسیار امیدوار و بدان بها میداد. بر اساس همین انگیزه بیشترین تجربیات و تعلیمات نسخه شناسی را از محضر پدر فرا گرفت و در کنار تحقیق و تالیف پدر و مربی خود، تحصیلات خود را در دانشگاه کابل با یاری اساتید برجسته آن زمان پی گرفت و به عضویت انجمن تاریخ در آمد و در فصلنامه «آریانا» که در کابل منتشر میشد وارد شورای نویسندگان آن مجله شده و به نشر مقالات و تحقیقات آکادمیک پرداخت. نجیب الله مایل هروی چندی پیش در گفتوگویی که با خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس داشت، گفت: در دوران تحصیل برایم بورسیه دادند که به هندوستان رفته و تاریخ بخوانم، در همین زمان سال 1350 مقالهای تحت عنوان « اندیشههای پیر هرات» که در مجله «عرفان» در کابل به چاپ رسید، نوشتم. آن دوران مجله عرفان توسط وزارت معارف منتشر میشد و چون مجلهای تخصصی بود به دیگر کشورها نیز میفرستادند. یک نفر از محققان دانشگاه تهران این مقاله را خواندهبود و پسندید، به این خاطر برایم پیشنهاد بورسیه و ادامه تحصیل را در ایران دادند و در رشته «زبان و ادبیات پارسی» که رشته دلخواهم بود، وارد دانشگاه فردوسی مشهد شدم و بعد از اتمام تحصیل و همزمان با کودتای چپگرایان در افغانستان و آغاز مهاجرتهای بی انتها در ایران ماندگار شدم. به توصیه پدر تحصیلات خود را در دوره دکترا ادامه دادم و از سال 1348 خورشیدی در ضمن تحقیق به کاوشگری و غنای فرهنگی دیار خود در ابعاد گوناگون به پژوهش و بازیابی نشستم. درسال 1365 بنیاد پژوهشهای آستان قدس گشوده شد و از من خواستند که در این مرکز آموزش بدهم. بنده در آن مرکز « کتاب شناسی» و «نقد و تصحیح متون» تدریس و به علاقمندان آموزش میدادم. در کنارم اساتیدی چون «دکتر ناصح»، «دکتر یاحقی» و «دکتر مشکور» برای دانشجویان کلاسهایی داشتند و آموزشهایی به اصطلاح تکمیلی ضمن کار میدادند، بعدها بنده شعبه علوم اسلامی را تدریس نمودم. همچنین در همین مرکز شناسایی متون کهن، تصحیح، نسخه شناسی و روشهای نوین پژوهش را برای دانشجویان آموزش دادم. من طرحی دادم که «اطلس تاریخی خط در زبان فارسی» جمعآوری و منتشر شد. مایل هروی به لحاظ بیان نیرومند، طنز آمیز، مو شکافانه، موجز و صریح و دارای شخصیت گیرا و شجاعانه قایم به ذات است و چهره جاذب و پر هیمنه وی تاثیرات شگرف و دامنه داری بر نسل تحصیل کرده و منتقد روزگار خود داشته است. مشرب آزادگی و افتادگی وی توام با رهنمود و هدایتگری و برانگیختن انسانها برای دست یابی به آگاهی و جستجوی مهارتهای معین استوار است. تغییر عادت و تغییر نگرشهای وی بارز و ستودنی است. درک محضر استاد مایل بسیار مغتنم و دروس عرفان، حکمت و فلسفه وی زمینه ساز آزادی روح از قفس تن بوده و در مسیر اعتلای علم، فضیلت و در راه استقلال و آزادی آموزهها، تجربیات و دانستنیهای وی همواره رهگشا بوده است. استاد مایل هروی از سال 1383 حدود 12 سال است که ساکن تهران بوده و در آن شهر مثل گذشته به تدریس، تصحیح، تألیف و تحقیق در زمینههای حکمت، فلسفه، عرفان، ادبیات، هنر، فرهنگ، اندیشه و تاریخ پرداخته و آثار ارزشمند و ممتازی به رشته تحریر در آورده است. انتهای پیام/
94/06/28 - 12:26
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 42]