واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: 4 اشكال عمده دروس معارف در دانشگاه
اولي: اين ترم چند واحد برداشتي؟
نویسنده : بهنام مشرف
اولي: اين ترم چند واحد برداشتي؟ دومي: 18 واحد. اولي: ميدوني كه درسهاي اين ترم خيلي سنگينه، معدلت پايين نياد؟ دومي: آره ميدونم. اشكال نداره دو واحد عمومي هم برداشتم كه معدلم پايين نياد. اول: حالا چي برداشتي؟ دومي: خيلي مهم نيست. آخرش كه بايد شب امتحان بشينيم حفظش كنيم. براي همين خيلي فرقي نداره. جملات فوق اگرچه گفتوگويي معمول در دانشگاههاي كشور است اما همين صحبتهاي ساده در دل خود تصويرگر وضعيت دروس عمومي و معارف در بين دانشجويان است. با كمي دقت در اين جملات به راحتي ميتوان دريافت كه ارتباط دانشجويان با دروس معارف بر پايه فلسفه وجودي اين دروس نيست. پيدايش چنين حسي در بين جوانان دانشگاهي پرسشي مهم است كه بايد روي آن تأمل نمود. توجه به ارتباط سه مؤلفه متون و محتواي دروس، عملكرد و روش تدريس استاد و دغدغههاي دانشجويي منجر به آسيبشناسي دقيقتري از اين موضوع ميشود. 1- غلبه رويكرد توصيفي بر رويكرد تحليلي در متون دروس معارف: نقش دروس معارف ايجاد پرسشهاي بنيادين براي دانشجويان و دعوت به تفكر بر سر آنهاست. متأسفانه پمپاژ يكسري از اطلاعات، بدون تلاش براي تحليل دقيق آن، موجب گرديده تا محتواي آموزشي اين دروس صرفاً به صورت اطلاعات عمومي مطرح شود. غلبه رويكرد توصيفي به جاي رويكرد تحليلي باعث شده تا بيش از آن كه پرسش از علل وقوع يك حادثه، ريشههاي پيدايش آن و ارتباط آن با عصر حاضر مشخص گردد تعريف آن واقعه اصالت پيدا كند. لذا موضوعاتي چون تاريخ صدر اسلام يا تاريخ انقلاب اسلامي در ذهن دانشجويان صرفاً به يكسري داستان و وقايع جزئي تقليل داده ميشود كه پرسش از چرايي آنها، دلايل رجوع ما به آنها و... در حاشيه قرار گرفته است. 2- جاي خالي مباحث پيرامون تمدن نوين اسلامي و غربشناسي: يكي از دلايل عدم استقبال دانشجويان به دروس معارف هم گام نبودن محتواي دروس با ادوار و اقتضائات تاريخي انقلاب اسلامي است. در دورهاي كه درگيري انقلاب اسلامي با غرب در افقي تمدني قرار گرفته است تمركز بر مباحث تكراري گذشته كاري بيحاصل است. اگر در سالها و دهههاي پيش شبهات پيرامون حكومت ديني و امثال آنها پررنگ بود امروز و در دهه چهارم انقلاب اسلامي نوبت پرسشهاي كلانتر و ايجابي پيرامون افق تمدني انقلاب اسلامي، نحوه نظامسازي در عصر مدرن، تفاوت الگوي اداره جامعه با غرب و امثالهم رسيده است. وقت آن است كه با بازنگري در محتواي دروس انديشه سياسي مباحثي پيرامون غرب شناسي و طرح تمدني انقلاب اسلامي را به صورت تفصيلي جايگزين مباحث تكراري گذشته نماييم. اين امر نه تنها جذابيت دروس معارف را بيشتر ميكند بلكه به دغدغهها و پرسشهاي جديد جامعه نخبگاني ميپردازد كه نتيجه آن تعمق بيشتر دانشجويان و گسترش احساس هويت ديني و ملي آنها ميگردد. 3- نسبت معارف ديني و سبك زندگي دانشجويي: چنانچه نسبت دروس معارف ديني، انديشه سياسي يا تاريخ با زندگي روزمره دانشجويان و مسائل مبتلا به آنها ارتباط كمي داشته باشد، قطعاً منجر به كاهش علاقه و رغبت دانشجويان ميگردد. تا زماني كه دانشجو با متون و مباحثي رودرو نشود كه پاسخ پرسشهاي زندگي خود را در آنها بيابد، تلاش براي به ثمر نشستن ساير اهداف دروس معارف نيز كمرنگ ميگردد. متأسفانه از موارد مورد غفلت در دروس معارف كمرنگ بودن معارف كاربردي براي دانشجويان است. بايد سعي بيشتري شود تا مؤلفههاي مهم سبك زندگي دانشجويي از سلوك علمي در دانشگاه گرفته تا مسائل پيرامون ارتباطات خانوادگي، ازدواج و... در نسخهها و روشهاي كاربردي ارائه گردد. 4- مباحثه، عنصر گمشده كلاسهاي معارف: درگيري ذهن دانشجو با موضوعات و تفكر پيرامون آنها با ارائه و سخنراني يكطرفه استاد سازگاري كمتري دارد. بايد تلاش نمود تا با ايجاد پرسشهاي بنيادين سعي بر مشاركت دانشجويان در اداره كلاس نمود. اين امر نه تنها باعث تفكر بيشتر دانشجو ميگردد بلكه تمريني است براي آزادانديشي در دانشگاه. تفاوت سليقه، افكار و عقايد دانشجويان فرصت مهمي براي گفتوگو، انتقاد و تحمل آراي مخالف را پديد ميآورد كه تاكنون در برنامهريزيها كمتر بدان توجه شده است. متأسفانه بيش از آنكه اختلاف سلايق دانشجويي به چشم فرصت ديده شود با ديده تهديد نگاه ميشود لذا به جاي آنكه مباحثه و گفتوگو پيرامون موضوعات ترويج گردد، وقت آن با ارائههاي فردي پر ميشود. اگرچه در اين بين موارد استثنايي هم وجود دارد اما اين موارد بيش از آنكه مبتني بر نظم سازماني يا سياستگذاريهاي گروه آموزشي باشد بر ابتكارهاي فردي اساتيد استوار است. در پايان لازم به ذكر است كه اگرچه وقت دروس معارف در بين ساير دروس دانشگاهي كم اما همچنان پتانسيل و ظرفيت مهمي براي ايجاد دغدغههاي ديني و انقلابي در اذهان دانشجويان است، لذا لازم است تا با تأمل بيشتر بر نقاط قوت و ضعف اين دروس و آسيبشناسي دقيقتر از مباحث پيراموني آن از اين فرصت استفاده بهتري به عمل آيد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۳ شهريور ۱۳۹۴ - ۱۷:۴۲
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 72]