واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۱۳ شهريور ۱۳۹۴ (۱۶:۲ب.ظ)
ديدار پادشاه و رئيس جمهور؛ پرده اي بر تنش هاي پنهاني موج-گروه سياسي
بر اساس اعلام منابع خبري کاخ سفيد امروز جمعه 13شهريور (4 سپتامبر) ملک سلمان پادشاه عربستان را به حضور خواهد پذيرفت. اين نخستين ديدار سلمان بن عبدالعزيز از زمان به قدرت رسيدن در عربستان در ژانويه 2015 ميلادي است.
توافق هسته اي ميان ايران و گروه 1+5 از نظر اعراب خليج فارس به معناي تغييرات راهبردي در سياست خارجه ايالات متحده محسوب مي شود. طي دو سال گذشته عربستان به همراه شرکاي منطقه اي خود همچون قطر و امارات از مذاکرات مستقيم وزيران خارجه دو کشور ايران و آمريکا هراس داشته و تلاش مي کردند تا به نوبه خود از طريق فشارهاي مستقيم و غيرمستقيم بر تصميم کاخ سفيد تاثيرگذار باشند.
با اين حال تصميم کاخ سفيد اين بودکه مذاکرات بايد به نتيجه برسد. انگيزه هاي پرزيدنت اوباما بيشتر از آن بود که عربستان و اسرائيل بتوانند بر اين تصميم تاثيرگذار باشند. رئيس جمهور آمريکا همچون اسلاف خود با توافق هسته اي هم در پي به جا گذاشتن ميراثي ماندگار بود و هم الزامات منطقه اي و بين المللي وي را مجاب مي کرد تا از مذاکره و توافق با ايران دست برندارد. با اين وجود رويترز در گزارشي به قلم مت اسپتالنيک نوشت:
«در اين ديدار تلاش اوباما براي اطمينان بخشي به پادشاه عربستان درباره تداوم کمک هاي واشنگتن به رياض در مقابله با ايران است.»
بيشترين نمود دو گانگي رفتار آمريکا در دوران رياست جمهوري اوباما بوده است؛ به گونه اي که حتي متحدان منطقه اي آمريکا نيز ترديدهاي جدي را به خود راه دادند. آمريکا در اين دوران با توافق هسته اي خود را پيشقراول ديپلماسي به جاي جنگ معرفي مي کند و از سويي ديگر با مجهز کردن شرکاي منطقه اي، فروش بالاي تسليحات و حمايت از تجاوز سعودي عليه يمن، عملا خشونت را تجويز مي کند. حسن هاني زاده کارشناس مسائل خاورميانه در اين باره به موج گفت: «آمريکا تابع لابي صهيونيستي است و همچنان سعي دارد از فعاليت هاي هسته اي ايران در منطقه بزرگنمايي کند تا بتوانند به مسابقه تسليحاتي در منطقه ادامه دهد. لذا آمريکاييها بازي دوگانه اي در پيش مي گيرند.»
ديدار ملک سلمان با اوباما از يک زاويه، مبتني بر روابط استراتژيک عربستان و ايالات متحده است. برخي تحليلگران معتقدند آن ها مي خواهند به کشورها بويژه ايران اين پيام را بدهند که اين اتحاد همچنان وجود دارد و حتي توافق هسته اي هم موجب سردي اين روابط نخواهد شد. احمد بخشايش اردستاني عضو کمسيون امنيت ملي و سياست خارجه مجلس شوراي اسلامي به موج گفت: «اين ديدار، نمادين است چون ملک سلمان خيلي در مسائل محتوايي نمي تواند وارد شود. توافق هسته اي ايران، داعش، جنگ يمن، بحران سوريه از محورهاي مهم اين ديدار است.»
بخشايش اردستاني در بخش مهمي از اظهارات خود گفت: «اوباما تلاش مي کند که اگر حريف اسرائيل نيست در جلب موافقت سعودي ها با توجه به روابط استراتژيکشان در يمن، سوريه و عراق به نحو موفقي عمل کند. عربستان راحت تر از اسرائيل توجيه مي شود. اين ديدار حاکي از آن است که طرفين اعلام کنند روابط دو کشور خوب است و به ايران پيام مي دهد که درست است به توافق هسته اي رسيده اما باعث نمي شود اين دو شريک يکديگر را رها کنند.»
به نظر مي رسد حقيقت تحولات اخير منطقه به گونه اي است که ما را به اين نتيجه مي رساند که بگوييم آنچنان هم اين تحولات، در همسويي دو متحد سنتي نيست. ترديدهاي عربستان به جلب حمايت هاي آمريکا تا حدود زيادي جدي است. سفر اخير رئيس جمهوري فرانسه به اين کشور و رفت و آمدهايي که گاهي سران سعودي در روسيه داشته اند نشان مي دهد عربستان هم گام هايي هر چند لرزان و نامطمئن براي جايگزيني متحد استراتژيکش برداشته است.
سيد جلال ساداتيان، سفير سابق ايران در انگليس طي اظهاراتي قابل تامل به موج گفت: «عربستان ادعاي بازيگري نقش اول منطقه را دارد که مي تواند موجب ثبات شود اما به واقع قوي و مطمئن نيست، مصر هم چنين ادعايي را به لحاظ سوابق تمدني خود دارد ولي مي بينيد که اين کشور به هم پاشيده است، عراق هم ادعاهايي براي خود داشت اما هم اکنون کشوري است که خيلي از عناصر قدرت در آن غايب است. امروزه ايران کاملا جايگاه خود را در منطقه پيدا کرده و به تعبيري در حال بازگشت به همان نقش اولي است که قبل از انقلاب اسلامي در منطقه داشته است اما نه از موضع سابق، بلکه از موضع تعامل با قدرت هاي جهاني حرف مي زند يعني به جايگاه و موقعيتي رسيده که قدرت هاي جهاني را وادار به تعامل کرده است. مصداق آن گفت و گوهاي ايران و گروه 1+5 بود که ايران در يک طرف قضيه بود و قدرتهاي ديگر در طرف ديگر. توافق هسته اي نشان مي دهد که غرب و آمريکا قصد دارد از توافق بالقوه و بالفعل ايران در جهت ثبات منطقه بهره ببرد.»
ديدار ملک سلمان و اوباما مي تواند فروش تجهيزات نظامي به عربستان را همچنان تضمين کند و «بازگشت دلار» را براي ايالات متحده فراهم آورد؛ اما از منظر سياسي نمي توان با اطمينان گفت تحکيم روابط دو کشور را به دنبال داشته باشد. تا زماني که توافق هسته اي در جريان باشد و بر مانور ايران در منطقه بيفزايد، عربستان در روابط با آمريکا و حداقل دولت دموکرات ايالات متحده دچار تنش هاي پنهاني خواهد بود. ديدار پادشاه عربستان با رئيس جمهور آمريکا را بايد به انداختن پرده يا حجابي بر تنش هاي دو کشور تشبيه کرد.
محمد قربانپور شيخاني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]