واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: شنبه ۱۰ مرداد ۱۳۹۴ - ۱۶:۱۴
همایش پاسداشت آب و قنات همراه با تجلیل از فعالان و کارگزاران آب و قنات ندوشن از جمله مقنیها، میرابها و دشتبانها و جویبانها در ندوشن برگزار شد. به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) - منطقه یزد، در این همایش دکتر "علی اصغر سمسار یزدی" مشاور مرکز بینالمللی قنات دراین مراسم با اشاره به این که قنات یکی از قدیمیترین و سازگارترین سازههای آبی و ابتکارات طبیعی ایرانیان در سازگاری با شرایط اقلیمی خشک مناطق مرکزی ایران است، تلاش در حفاظت و صیانت از آن امری ضروری دانست. وی کارگزاران آب و قنات را تلاشگران حیات در کویر مرکزی ایران دانست و گفت: معنای عمیق این همایش فرهنگی را ارزش و احترام قائل بودن برای افرادی که برای استحصال و مدیریت آب زحمت کشیدند و میکشند، میدانیم؛ یعنی ما برای دانش بومیمان که نسل به نسل منتقل شده است، احترام قائل هستیم. سمسار یزدی خاطرنشان کرد: در دهههای گذشته که فناوریهای جدیدی به وجود آمد و کشور به سمت صنعتی شدن پیش رفت در اذهان تضادهایی میان سنت و مدرنیته به وجود آمد، به گونهایی که افراد نمیتوانستند از سنتها صحبت کنند و از مدافعان سنتهای نیکو به عقبماندگی یاد کنند، ولی خوشبختانه در حال حاضر این طرز تفکر تغییر کرده است و بازگشت به برخی شیوههای پایدار استحصال آب در میان گذشتگان توجه همه را به خود معطوف کرده است. وی بر این اساس راه مقابله با خشکسالیها و کمبود منابع آب را در جلوگیری از خشک شدن قناتها با نگهداری صحیح از آنها و جلوگیری از حفر چاههای عمیق در منطقه دانست و اعلام کرد که با دیدن آب قنات تاریخی ندوشن خوشحال شدم، چرا که این قنات دارای آب قابل توجهی است. وی با بیان این که قناتهایی به ثبت میرسند که در حال خشک شدن هستند، اظهار کرد: قنات ندوشن زنده است و دارای سازههای آبی دیگری از جمله آسیابها، حمام و آب انبار است و میتوان با احیای سازههای آبی، فضایی را ایجاد کرد تا این مجموعه از قناتها، سازهها و اراضی کشاورزی ندوشن را به ثبت یونسکو رساند. "عبدالعظیم پویا" کارشناس تاریخ آب و تمدن کاریزی نیز با اشاره به تاریخچه نظام آبیاری و قنات در ایران به ویژگیهای منحصر به فرد قنات در حفظ، انسجام و هماهنگی و همکاریهای اجتماعی مردم و نقش آن در شکلگیری تمدن در مناطق مرکزی ایران اشاره کرد. وی نظام مدیریت و بهره برداری از قناتها را یکی از کارآمدترین شیوههای اداره یک کار جمعی دانست و نقش فرهنگ بومی و اوقاف و اعتقادات مذهبی را نیز در بسط و پایداری نظام حاکم بر اداره قنوات و آبیاری سنتی بسیار مؤثر دانست و قنات ندوشن را دلیل سکونت، یکجا نشینی و سازندگی عنوان کرد. وی با اشاره به فرهنگ رمهداری در ندوشن، اظهار کرد: این فرهنگ برپایه چاهها و آبگاههای وجود داشت اما قنات باعث سکونت، یکجانشینی و مدنیت در این منطقه شده است. پویا همچنین نگاهبانی از آب و قنات را نیز در این منطقه بسیار دوراندیشانه دانست و گفت: اصولاً ندوشن به جهت دوری از سایر شهرهای اطراف شهری خود بنیاد، مستقل، کهنسال و با فرهنگ و تمدن است و شاید از این رو متکی بر سازههای دفاعی هم بنا شده و برج و بارو و ضوابط دقیق حاکم بر اداره این شهر در گذشته حکایت از استقلال و دقت و مراقبتی بوده که باید در این منطقه بر سر داشتههایی که مورد حمله غارتگران قرار میگرفته، صرف میشده است. دکتر "مجید جوادیان زاده" رییس مرکز باروریها ابرها نیز در این همایش با اشاره به این که مهمترین عامل رشد و توسعه پایدار در هر منطقهای، سازگاری با طبیعت و استفاده از فرصتهای طبیعی است، سازههای آبی چون قنوات را یکی از مهمترین سازههای دست ساخت بشر دانست که قابلیت سازگاری با همه عوامل طبیعی حاکم بر مناطق کم آب را دارند. وی قنوات را به عنوان پایدارترین عوامل توسعه پایدار تلقی کرد و امنیت غذایی را در گروی امنیت آب دانست و گفت: در آثار دکتر اسلامی ندوشن آمده است که وقتی در زمان کوروش سرزمین ایران گسترده شد، عدهای به کوروش گفتند که چه لزومی دارد در چنین سرزمین بی آب و علفی سکنی گزینیم، بهتر نیست به جای مناسبتری مهاجرت کنیم که کوروش در پاسخ گفت؛ سرزمینهای آسان، انسانهای تن آسا میپروراند و این استعداد به هیچ خاکی داده نشده است که میوههای خوب و سربازان خوب را با هم بپروراند، لذا مردم به کوروش حق دادند و در همین سرزمین ماندند تا ایران را با کار و تلاش و تدبیر پایدار بسازند. جوادیان زاده ادامه داد: ایرانیان از همان زمان خواستار توسعه پایدار در این سرزمین بودند و از همین رو فناوری قنات را ابداع کردند تا ایران را برای همیشه به سرزمینی آباد تبدیل کنند. وی افزود:امروز نیز راز پیشرفت و توسعه پایدار این کشور، بهرهبرداری از همین روشهای معطوف به سنتهای ماندگار است. جوادیان زاده در پایان خواستار مکتوب و مستند کردن تجربیات دست اندرکاران و کارگزاران قنات شد. در این همایش دکتر "جعفری" مدیر بورس اوراق و بهادار استان یزد نیز با اشاره به اقتصاد مبتنی بر کشاورزی در مناطق کم آب، گفت: چنین اقتصاد با برنامه ریزی دقیق به کار و تلاش و تولید و سرمایه گذاری مولد معنی واقعی بخشیده است. وی افزود: محدویتهای طبیعت، تدبیر و تلاش افزونتری را طلب میکرده است و لذا تا زمانی که این کشور به رانت نفت وابسته نشده بود، در سایه همین اقتصاد مولد به خوبی اداره میشد و در مناطقی کم آب با پیشرفتهترین و بادوامترین تکنولوژی زمان خود یعنی قنات توانست بیش از هزاران سال در این مناطق به تمشیت امور مردم بپردازد. جعفری در ادامه گفت: شاید دلیل دیگر پایداری و کارآمدی سیستم قنات و آبیاری در ایران آن نظام حقوقی و ضوابط عرفی بسیار منسجم و محاسبه شدهای بوده که درباره چگونگی اداره قنوات و تقسیم آب و تسهیم منافع آن ایجاد شده بوده است. وی این نظام اقتصادی و حقوقی حاکم بر اداره قنات و آبیاری را ناشی از تجارب زندگی جمعی روادارانه و زیست متمدنانه در مناطق کم آب و البته اعتقادات شرعی و نظام فقهی دقیق حاکم بر حقوق مالکیت دانست. سپس "ناصر بابایی" عضو شورای شهر ندوشن و کارشناس ارشد میراث فرهنگی نیز با اشاره به قدمت و سابقه تاریخی قنات ندوشن به وقف نامه ربع رشیدی اشاره کرد که در آن به وقف چهار شبانه روز از آب قنات ندوشن در موقوفات ربع رشیدی پرداخته شده که حاکی از بیش از 700 سال قدمت این اثر زنده و پویای ملی است. وی به نقش حیاتی این قنات در حفظ بافت تاریخی ندوشن و تداوم زندگی در این بافت ارزشمند اشاره کرد و خواهان توجه مسئولان امر به نگهداری از این قنات شد و استفاده بی رویه از منابع آبی بالادست قنات را تهدید کننده حیات آن تلقی کرد. در پایان این همایش از بیش از 50 نفر از مقنیها، میرابها، دشتبان، جویبانها، قنات یاران و کسانی که در ترمیم و احیاء حادثه اخیر قنات تلاش داشتند، تجلیل و زحمات فراوان آنها در پاسداری از آب و قنات ستوده شد. انتشار ویژهنامه پاسداشت آب و قنات، نمایشگاه عکس و مسابقه نقاشی و بازدید از مسیر قنات و جوی آب و سازههای آبی نظیر آب انبار، آسیاب آبی و غیره از دیگر برنامه های جنبی این همایش بود. انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]