واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اتحاد با داعش؛ بازی با آتش-محمد مهدی مظاهری* دیرزمانی از آن روز که رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه خطاب به داعش که 49 شهروند ترکیه ای را گروگان گرفته بود، آنها را برادران مسلمان نامید و اعلام کرد که مسلمان علیه برادر مسلمان ظلم نمی کند، نمی گذرد.
پس از آن نیز مسئولان ترکیه همواره در مواضع خود از اینکه داعش را تروریست معرفی کنند پرهیز کردند، بارها با اقدام نظامی علیه این گروه افراطی مخالفت کردند و نرمش قابل ملاحظه ای در قبال اقدامات داعش انجام دادند. ترکیه که مرزهای مشترک طولانی با دو کشور سوریه و عراق دارد، تا مدتها نه تنها اقدام جدی برای جلوگیری از اعزام جنگجویان خارجی از خاک خود به این دو کشور برای پیوستن به داعش و ارسال محموله های سلاح برای این گروه تروریستی انجام نداد؛ بلکه مجروحان آنها را در بیمارستان های خود درمان می کرد و از تجارت غیرقانونی روزافزون در مرزهایش که به تقویت مالی داعش کمک می کرد، چشم پوشی می نمود.
دلیل این امر نیز تعریفی معیوب از منافع ملی ترکیه بود که در دشمنی و تضعیف کشورها و گروه هایی همچون نظام بشار اسد و کردها در سوریه و نظام شیعی عراق و همپیمان بشار اسد و ایران نهفته است. بویژه دولت ترکیه، حضور اعضای پ.ک.ک در میان مدافعان کوبانی را دلیل حمایت نکردن خود از این شهر می داند و از قدرت گرفتن کردهای مخالف دولت در جریان تحولات منطقه نگران است. بر این اساس گزارش های متعددی وجود دارد که نشان می دهد توافقی میان داعش و سازمان امنیت ترکیه حاصل شده بود که به موجب آن امنیت مرزهای ترکیه و سوریه بویژه در مناطق کردنشین تأمین شود و در مقابل ترکیه نسبت به فعالیت های این جریان چشم پوشی می کند.
حالا اما شرایط تا حدی تغییر کرده است؛ آخرین اطلاعات سازمان های امنیتی ترکیه حاکی از افزایش فعالیت های داعش در درون خاک ترکیه و انجام عملیات تروریستی و انفجارهای متعدد در مناطق مختلفی از این کشور است. گروه تروریستی داعش طی روزهای اخیر چندین حمله تروریستی در خاک ترکیه انجام داده است و ده ها نفر بر اثر آن کشته شده اند.
در شرایط فعلی دولت ترکیه ناچار شده است با چرخشی حداقل ظاهری در سیاست خارجی و منطقه ای خود، به اعلام موضعگیری جدی تر در قبال داعش پرداخته و پس از مدتها بحث و مجادله، به جنگنده های ائتلاف ضد داعش اجازه استفاده از پایگاه هوایی اینجرلیک در جنوب ترکیه برای شناسایی مؤثرتر و سریع تر پایگاه های داعش در شمال سوریه و بمباران آنها را بدهد.
به نظر می رسد شرایط جدید داخلی و منطقه ای، دولت ترکیه را ناچار کرده است در سیاست خارجی خود در منطقه تجدید نظر کند. در بعد داخلی پیروزی کردها در انتخابات پارلمانی اخیر، حزب عدالت و توسعه اردوغان را در موضع ضعف قرار داده و سیاست های قبلی دولت مبنی بر کنترل و مهار کردها به قیمت تسامح و حتی همراهی با داعش دیگر طرفداران چندانی ندارد. به علاوه پیگیری سیاست هایی که سبب گسترش نا امنی و خشونت در کشورهای همسایه و نیز در خاک ترکیه شده است، اعتراض و نارضایتی مردم این کشور را برانگیخته است.
در سطح منطقه ای و جهانی نیز با برجسته شدن خطر داعش، پیشروی در مناطق مختلف و اخباری که هر روز از اقدامات وحشیانه آنها نسبت به مخالفانشان به گوش می رسد، کفه ترازو به سمت باقی ماندن بشار اسد در قدرت و جدیت جامعه بین المللی در مقابله با داعش تغییر یافته و هر گونه کوتاهی دولتها در کمک به مقابله با این گروه افراطی عملی غیر قابل بخشش تلقی شده و هزینه های سیاسی زیادی را بر آن کشور تحمیل خواهد کرد. از سوی دیگر توافق هسته ای اخیر ایران با قدرتهای جهانی، لغو تحریم های این کشور و مطرح شدن نقش جدی تر جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با افراط گرایی در منطقه نیز سبب نگرانی مقامات ترک از عقب ماندن در مبادلات قدرت منطقه ای شده است. بنابراین تصمیم گیران ترکیه به این جمع بندی رسیده اند که سیاست خارجی آنها در قبال سوریه و داعش منزوی و بی اثر شده است و لازم است با اقداماتی هر چند نمایشی، چهره بهتری از خود به نمایش بگذارند.
*استاد دانشگاه
**روزنامه ایران/دوشنبه پنجم مرداد 1394
05/05/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]