واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
هرکه سنش بيش، پوستش پيرتر؟! نويسنده:*دكتر غلامحسين غفارپور علل و راهحل پيري پوست بعضيها خيال ميکنند پوست خانمها ديرتر از پوست آقايان پير ميشود ولي اين يك باور اشتباه است. پوستي ديرتر پير ميشود كه به آن بيشتر رسيدگي شود. در اين نوشته، شما را با الفباي روند پيري پوست و مراقبتهاي لازم براي مقابله با اين روند آشنا ميکنم. عملكرد اصلي پوست، اين است كه مانند پوششي فيزيكي، اعضاي دروني و بدون حفاظ را از محيط بيروني جدا كند و محفوظ نگه دارد؛ مانع ورود و خروج آب و املاح از بدن شود؛ مانع يا موجب كاهش نفوذ مواد شيميايي از بيرون به درون بدن شود؛ ميكروبها و ويروسها را از بين ببرد و با جذب تشعشعات مخرب و كشنده نور خورشيد، مانع مرگ سلولهاي ديگر اعضاي بيحفاظ بدن شود. پوست انسان با انقباض و انبساط عروق سطحي و با پديده تعريق در تنظيم دماي دروني بدن، نقش بارزي ايفا و تا حدي با صدمات مكانيكي مبارزه ميكند و مانع تخريب اعضاي دروني ميشود. پوست با داشتن گيرندههاي حسي (مانند حس سرما و گرما، درد و خارش، فشار و لرزش و لمس) ميتواند در برابر تحريكات وارده، عكسالعمل نشان دهد و باعث سلامت انسان شود. اين عضو همچنين با داشتن غدد چربيساز و غدد مولد عرق، تارهاي مو و صفحات ناخني، شرايط مناسبي را براي ادامه حيات بهتر فراهم ميكند. پوست مرد و زن و ساختمان آن در غالب بخشهاي پوست، همشكل است و تنها مناطق خاصي وجود دارد (مانند كف دست و پا و لبها و زير بغلها) كه خصوصيات منطقهاي خود را دارند و تخصصي هستند. چرا پوست آقايان تيرهتر است؟ پوست در خارجيترين بخش خود كه اپيدرم نام دارد، ضخامتي حدود 50 ميكرون (پنجاه هزارم ميليمتر) دارد و هر 4 هفته يك بار به طور كامل، نو ميشود. خصوصيات اين بخش از پوست، از پيشتعيين شده است و در خارجيترين قسمت آن لايه شاخي وجود دارد كه در صورت سالم بودن ميتواند به چهره، زيبايي بدهد. در اين قسمت از پوست، سلولهاي رنگساز وجود دارند كه رنگ پوست مربوط به توليدات اين سلولهاست. رنگدانه پوست تيرهپوستان، بالغ و رسيده است (يعني سياهرنگ)؛ در حالي كه در سفيدپوستان، اين رنگدانهها نارس و روشنتر هستند. بيشترين تعداد سلولهاي رنگساز در منطقه تناسلي وجود دارند. شمار سلولهاي رنگساز يا ملانوسيتها در سفيدپوستان و تيرهپوستان يكساناند. تنها اختلافي كه وجود دارد، اين است كه اندازه دانههاي رنگين توليدشده و رنگ آنها با هم متفاوت هستند. ملانين ساختهشده در پوست، در برخورد با تشعشعات مخرب و در مواردي سودمند نور خورشيد مانند چتري عمل ميكند و تا حدي ميتواند از پير شدن زودرس پوست جلوگيري كند. روند پيري پوست در زير اپيدرم (خارجيترين بخش پوست)، درم يا ميانپوست قرار دارد كه از يك ماده ژلمانند ساخته شده است و درون آن رشتههاي كلاژن و الاستين و عروق خوني و رشتههاي عصبي و سلولهاي دفاعي بدن و ريشههاي مو و غدههاي مولد چربي و عرق قرار گرفتهاند و در زير اين لايه نيز طبقه چربي وجود دارد كه مانند يك پرده عايق در مقابل تغييرات گرمايي و سرمايي عمل ميكند و مانند يك متكاي نرم، وزن بدن را تحمل ميكند و ذخيره غذايي مناسبي براي روزها و سالهاي قحطي از موادغذايي است. آن چيزي كه به نام چرم در صنعت كفاشي مورد استفاده قرار ميگيرد، همان رشتههاي كلاژن و الاستين پوست گاو و گوسفند است كه دباغي شده است. بنابراين متوجه ميشويم كه تا چه حدي اليافهاي موجود در بخش مياني پوست قدرتمند هستند و به پوست انسان در برابر صدمات مكانيكي استحكام ميبخشند و مانع پاره شدن آن ميشوند. پيرشدن پوست از يك جنبه، پيري دروني و ژنتيكي است كه فراگير و جهانگير است و با گذشت زمان اتفاق ميافتد و اجتنابناپذير است و از جنبه ديگر، ناشي از آثار مزمن نور خورشيد بر پوست است كه همهگير است، نه اجتنابناپذير. تمام اعمال پوست با پيري كاهش مييابد؛ يعني پوست به راحتي آب خود را از دست ميدهد، زبر و پوستهپوسته و كدر ميشود و لطافت خود را از دست ميدهد. در نتيجه، براي مبارزه با خشكي پوست بايد از كِرِمها و لوسيونهاي مرطوبكننده به كرات و برحسب نياز استفاده كرد. قدرت ايمني پوست در برابر ويروسها و قارچها كاهش مييابد و در اينجاست كه برحسب هر موردي از بيماريهاي قارچي و ويروسي، بايد درمان اختصاصي انجام داد. استفاده از وسايل شخصي و انجام ورزشهايي كه تماس بدني ندارند، ميتوانند جنبه پيشگيري داشته باشند. قدرت پوست در برابر صدمات فيزيكي كاهش مييابد و با كمترين صدمه، دچار خونريزي ميشود. توليد ترشحات چربي متوسط غدد چربيساز، فعاليت غدد مترشحه عرق كاهش پيدا ميكند و اين 2 مجموعه دست به دست هم ميدهند و باعث خشكي پوست ميشود. خشكي پوست، خارشزاست در نتيجه، در اثر خاراندن، اگزماي بدون چربي را به وجود ميآورد. در روند پيري پوست، توليد ويتامين D نيز كاهش مييابد. بنابراين براي مبارزه با كمبود اين ويتامين، بايد از مكملهاي غذايي استفاده كرد. ترميم زخم نيز با تاخير همراه ميشود و بنابراين سالمندان بايد هميشه مواظب پوست خودشان باشند. لاغر شدن و نازك شدن پوست از 30 سالگي شروع ميشود و با افزايش سن به 50 درصد ضخامت خود ميرسد بنابراين براي مقابله با اين پديده ميتوان با استفاده از كِرِمهاي ضدآفتاب و كِرِمهاي محتوي اسيدهاي ميوه و ترتينويين و ويتامين C و Eو Aو تا حدي با پديده پيري مبارزه كرد. با مسنتر شدن پوست، فعاليت غدد عرق كاهش پيدا ميكند و موجب زبري و خشكي پوست ميشود. ميتوان با استفاده از بخور آب و كِرِمهاي نرمكننده و مرطوبكننده تا حدي اين نقيصه را جبران كرد. روشهاي مبارزه با پيري پوست سلولهاي رنگساز پوست به ازاي هر 10 سال بين 10 تا 20 درصد كاهش پيدا ميكنند و در نتيجه سد دفاعي پوست در مقابل تاثيرات مخرب نور خورشيد شكسته ميشود و پوست را در معرض پديده پيري زودرس قرار ميدهد. اين تظاهرات عبارتند از: زبري و خشكي و ناهمواري پوست، لكههاي قهوهاي و كمرنگتر از پوست، پيدايش چين وچروكهاي سطحي و در صورت تداوم مصدوميتهاي مزمن ناشي از آفتاب، چين و چروكهاي عميقتر، از بين رفتن خاصيت ارتجاعي و كششي پوست، پيدايش عروق خوني سطحي كه به عروق عنكبوتي موسوم است، خونمردگيهاي سطحي در اثر جزييترين برخوردهاي مكانيكي با پوست، دانههاي سرسياه، بزرگ شدن غدد چربيساز كه بهصورت دانههاي زردرنگ خودنمايي ميكنند. در صورت تداوم برخورد اشعه فوق بنفش نور خورشيد با پوست، سرطانهاي پوستي بروز ميكنند. براي مقابله با تاثيرات نامطلوب اين تشعشعات بهترين كار اين است كه كمتر در معرض پرتوهاي اضافي قرار بگيريم و در صورت مواجهه از پوششهاي ريز بافت، كلاههاي لبهدار و كِرِمهاي ضدآفتاب استفاده كنيم. به همراه افزايش سن، توليد ويتامين D در پوست كاهش مييابد و شخص را در معرض پوكياستخوان قرار ميدهد. مصرف روزانه ويتامين D، لبنيات و مكملهاي ويتامين D ميتواند با اين پديده مقابله كند. پي نوشت ها : متخصص پوست و استاديار دانشگاه* منبع: www.salamat.com ae
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 639]