واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: آغاز سال1527 تبری / بازمانده گاهشمارهای ایران زمین ساری - ایرنا - دوم مردادماه ، شروع سال 1527 تبری است ، همه ساله از دوم مردادماه شمسی، سال باستانی تبری یا مازندرانی آغاز می شود.
به گزارش ایرنا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی میراث فرهنگی مازندران مردمان کوهستان ، جنگل و جلگه های مازندران 12 ماه سال را زمینی و ماههای قمری را آسمانی نامگذاری کردند و در کنار برگزاری آئین های ملی و باستانی ، فرایض دینی و اسلامی را انجام می دادند.
در تقویم باستانی تبری، بهار سرد 50 روز، بهار گرم 50 روز، تابستان 85 روز، پائیز گرم 50 روز، پائیز سرد 50 روز، زمستان 80 روز، پتک 5 روز، و شیشک روز کبیسه است، 5 روز پتک یا 6 روز در سال کبیسه، جزو روزهای سرد بهار به شمار می رود .
فرق سال باستانی مازندرانی با سال شمسی در این است که این سال 125 روز پس از بهار شمسی آغاز می شود . نخستین روز باستانی مازندرانی یعنی آغاز سال نو، از اول فردینه ماه که مصادف با دوم مردادماه شمسی می باشد آغاز می شود و امسال سال 1527 تبری است.
ماههای باستانی مازندرانی عبارتند از : فردینه ماه، کرچه ماه، هر ماه، تیر ماه، مردال ماه، شروینه ماه، میر ماه، اونه ماه، ارکه ماه، دماه، وهمنه ماه و نوروز ماه.
آخرین بازمانده گاه شماری کهن ایرانی
گاهشماری کهن تبری آخرین بازمانده گاه شماری کهن ایرانی است که همچنان در میان برخی از مردم این سامان کاربرد دارد.
مبداء این گاه شماری بر اساس سال شماری و محاسبات کنونی از سال 489 میلادی است که همزمان با شاهنشاهی قباد ساسانی است.
در این سامانه گاه شماری سال 365 روز است که از 12 ماه سی روزه و پنج روز اندرگاه تشکیل شده است و برای ثابت نگه داشتن سال تبری هر چهار سال یک روز را به انتهای اندرگاه می افزایند که این کبیسه شیشک است.
آیین ها و جشن های وابسته به گاهشماری هنوز برگزار می شود که مهمترین آنها بیس شش عیدما و تیرماه سیزه است.
مدرس دانشگاه و دکتری تاریخ علوم در زمینه جشن ها و آیین های وابسته به گاه شماری تبری می گوید: جشن ها و آیین های وابسته به گاه شماری تبری قدمتی کهن دارد، آخرین بازمانده جشن های ایران باستان است که در هر منطقه تبرستان با آداب و روسوم آن اجرا می شود.
سید رحیم موسوی افزود: پس از ورود دین مبین اسلام متناسب با آن تغییر یافته است و مهمترین جشن های بازمانده در تبرستان شامل نورزما برابر با 28 تیرماه گاه شمار کنونی و تیرماه سیزه برابر با 12 آبان کنونی است.
وی اظهار داشت: این دو جشن هنوز در گوشه و کنار تبرستان برگزار می شود و بی تردید گستردگی بحث و بررسی جشن ها و آیین های وابسته به گاه شماری به گونه ای است که باید بیشتر روی آن پژوهش شود.
به گفته موسوی، با نگاهی به گاه شماری های قومی و محلی ایران می توان دریافت که تعدادی از آنها بازماندگان گاه شماریهای کهن ایرانی هستند و بهی دیگر نیز گاه شماریهای دینی است.
موسوی گفت: نتایج بررسیها نشان می دهد که تبرستان از مناطقی است که در آن نوع گاهشماری همانند گاه شماری های ایرانی 365 روزه است و با توجه به محاسبات انجام شده محققان مازندران و شواهد نگاهداشت سال از سوی مردم، مبداء این گاهشاماری سال 489 م است.
دکتری تاریخ علوم ادامه داد: این گاه شماری پش از مبداء خود به اعتقاد برخی گردان بود و با اعمال کبیسه در سال 489 م نسبت آن با دیگر گاه شمارهای خورشیدی ثابت ماند.
وی افزود: گاه شمار تبری دارای 12 ماه 30 روزه و همچنین پنج روز اندرگاه است که پتک نام دارد، اندرگاه تبری در پایان ماه ششم یعنی اونه ما قرار دارد.
سید رحیم موسوی ادامه داد: کبیسه گیری در این گاه شماری همانند گاه شماری خراجی دوره ساسانیان است، به روز کبیسه، شیشک می گویند که پیش از پتک هر چهار سال یکبار اعمال می شود و این گاه شماری جشن ها و آیین های خاص خود را دارد که بیس شش عیدماه، تیرماه سیزده شو و مادرمه بازماندگان آیین های وابسته به گاه شماری هستند.ک/1
6097
03/05/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 34]