واضح آرشیو وب فارسی:روز نو:
پساتوافق
سيدعلي خرم
روز نو :
تا هفته قبل و اجلاس كارشناسي، همهچيز رديف شده بود كه مذاكرات تا 9 ژوئيه به نتيجه برد- برد برسد اما با ورود وزراي خارجه به وين صحنه تغيير کرد. در همان فاصله، وزراي خارجه ايران و آمريكا در كنار اجلاس كارشناسي كه براي نگارش متن برنامه جامع هستهاي ايران تشكيل شده بود به ملاقات و مشورت پرداختند و اين ملاقاتها حاكي از توافق اصولي و روي همه مسائل و تنگناهاي مذاكرات هستهاي بود. زماني مساله غنيسازي مشكلآفرين شده بود، زماني ديگر چگونگي برداشتن تحريمها و سپس به نظر ميرسيد روي تفاهمات بيانيه لوزان تشكيك ايجاد شده است. تعداد سانتريفيوژها كه در بيانيه لوزان براي نطنز و فردو مشخص شده بود، دوباره محل سوال واقع و به درخواست وزراي خارجه گروه 1+5 به تعداد كمتري تقليل يافت. البته ناگفته نماند كه ما خود نخستين تشكيك را در بيانيه لوزان ايجاد کرده و آن را موضوعاتي توافقنشده اعلام كردیم و اين گفته، راه را براي ورود و هرگونه اظهارنظر اعضاي گروه 1+5 بازتر کرد اما بحث تحريمهاي تسليحاتي ايران كه در قالب يك قطعنامه جداگانه شوراي امنيت سازمان ملل متحد صورت گرفته، اين هفته و در واپسين لحظات مذاكرات به صورت معضلي اصلي بروز كرده است. ايران تمايل دارد حال كه تحريمهاي هستهاي در حال لغوشدن است، تحريمهاي تسليحاتي ايران هم برداشته شود تا ابرهاي تحريم بهطور كلي از فضاي ايران خارج شوند. چنانچه ايران به اين مهم نائلآيد، علاوه بر دستاوردهاي سياسي- بينالمللي، قادر میشود توان نظامي و دفاعي خود را با خريد سلاحهاي موردنياز تامين نموده و در مبارزات منطقهاي عليه تروريسم موفقتر شود. اما رژیمصهیونیستی و عربستان كه اين موفقيت را درتعارض با جايگاه فعلي خود ميبينند، از طريق تندروهاي آمريكايي درصددند از انجام اين مهم جلوگيري نمايند. ورود روسيه به اين عرصه و تا حدودي هم چين باعث شده شكافي در گروه 1+5 به وجود آيد و يكپارچگي خود را در مقابل ايران از دست بدهند. تاكيد روسيه در نياز ايران به رفع تحريم تسليحاتي براي مبارزه با تروريسم و ايجاد صلح و ثبات در منطقه باعث شده غرب روي اين گزينه تامل کند. به هر حال از نظر سياسي، ايران ميخواهد در دوران اعتمادسازي با رفع انواع تحريمها احساس کند كه با طرفهاي خود در گروه 1+5 در دوران اعتماد متقابل به سر ميبرد و اين به همكاري مشترك ايران با جامعه جهاني مساعدت میکند. داستان پنجشنبه 9 ژوئيه به همين جا خاتمه نيافت. دولت اوباما كه تحت فشار تندروها قرار داشت و مورد اتهام قرار گرفته بود كه ميخواهد خيلي سريع با تسليم در برابر ايران به يك توافق زودرس برسد، دولت آمريكا را وادار كرد با تمديد مذاكرات از خود رفع اتهام کند. چنانچه مذاكرات در مهلت موعود 9ژوئيه به پايان ميرسيد مجلس سناي آمريكا تنها اجازه داشت در عرض 30روز اين بيانيه را رسيدگي نمايد و جواب آري يا نه بدهد اما از 10ژوئيه به بعد اين مهلت به 60 روز افزایش يافت كه مورد خشنودي رئيس كميته روابط خارجي سناي آمريكا قرار گرفت. اكنون با فرض توافق بين ايران و گروه 1+5 در وين، نگرانيها به اين سمت و سو خواهد رفت كه آيا گذشت زمان قادر خواهد بود اين توافق را باطل نمايد؟ تندروهاي آمريكايي با همبستگي با رژیم صهیونیستی و عربستان و برخي كشورهاي منطقه اميدوارند در اين 60 روز علل و اسبابي فراهم نمايند كه بتوانند برخي از توافقات و ازجمله رفع تحريم تسليحاتي ايران را ملغي سازند و در مقابل، اوباما به نظر ميرسد اطمينان دارد كه اگر مجلس سنا و مجلس نمايندگان آمريكا درصدد خدشه به توافقات وين برآيند، ميتواند با وتوي تصميمات آنها، حريم توافقات را محترم شمارد. مجالس سنا و نمايندگان آمريكا براي شكستن قدرت وتوي رئيسجمهور، نياز به دوسوم آراي مجلس خود دارند كه طبق برآوردهاي صورتگرفته چنين آمادگي در هيچ كدام از مجالس آمريكا وجود ندارد. لذا آقاي اوباما با خيال راحت ميخواهد اين 60 روز سپري شود و نتيجه توافقات را به شوراي امنيت سازمان ملل متحد ببرد و با صدور يك قطعنامه، قطعنامههاي قبلي مربوط به ايران را لغو کند. اگر همهچيز طبق برنامه پيش رود، آنگاه توافق ميتواند نهايي و امضاشده تلقي شود و نوبت ايران خواهد بود كه به توافقات عمل نموده و صنعت هستهاي خود را بر آن اساس سامان مجدد دهد. چنانچه ايران در مدت زماني معهود به اين كار موفق شود، نوبت آژانس بينالمللي انرژي اتمي ميرسد كه با سفر به ايران تمام موارد تغييريافته را با توافقات تطبيق داده و به گروه 1+5 و شوراي امنيت گزارش دهد. آخرين مرحله، برداشتن تحريمها خواهد بود كه مقدمهاي براي شروع دوران اعتمادسازي خواهد شد. در آن دوره ايران اثبات خواهد کرد كه در چارچوب صلحآميز به فعاليت هستهاي ميپردازد و غرب هم راه همكاريهاي سياسي، اقتصادي و صنعتي با ايران را هموار خواهد نمود.
تاریخ انتشار: ۲۳ تير ۱۳۹۴ - ۱۱:۴۸
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روز نو]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 46]