واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۲۲ تير ۱۳۹۴ (۱۳:۳۴ب.ظ)
آيه اي که زيربناي همه قوانين مربوط به معاملات مالي است دفترمطالعات رسانه اي اقتصاد اسلامي؛ در بخش سوم آيه نيز از خودکشي و قتل نفس نهي شده است. حال اين سوال پيش مي آيد که معامله حرام چه ربطي به قتل دارد!؟
زيربناى قوانين اسلامى را در مسائل مربوط به "معاملات و مبادلات مالى" آيه ۲۹ سوره نساء تشكيل مى دهد. لذا فقها در تمام بخش هاي مربوط به احکام تجارت و معاملات از آن استفاده مي کنند. در اين آيه هرگونه تصرف در مال ديگرى كه بدون حق و بدون يك مجوز منطقى و عقلانى باشد ممنوع شناخته مي شود و همه را تحت عنوان "باطل" كه مفهوم وسيعى دارد قرار داده است.
در آيه ۲۹ سوره نساء مي خوانيم:
«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ إِلاَّ أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحِيماً.»
«اى كسانى كه ايمان آوردهايد! اموال يكديگر را در ميان خود به باطل (و از طرق نامشروع) نخوريد، مگر اينكه تجارتى با رضايت يكديگر باشد. و خود (و يكديگر) را نكشيد، همانا خداوند نسبت به شما همواره مهربان بوده است.»
***
سه نکته:
* قانوني کلي شامل همه معاملات باطل
باطل در برابر حق است و شامل هر کار ناحق و بي پايه و هدف مي شود. لذا مطابق آيه هرگونه تجاوز، تقلب، غش، معاملات ربوى، معاملاتى كه حد و حدود آن كاملاً نامشخص باشد، خريد و فروش اجناسى كه فايده منطقى و عقلايى در آن نباشد، خريد و فروش وسائل فساد و گناه، همه در تحت اين قانون كلى قرار دارند.
امام باقر عليه السلام در ذيل آيه فرمودند: «ربا، قمار، كم فروشى و ظلم از مصاديق باطل است.» (تفسير نور الثقلين)
** شرط مهم براي مجاز بودن همه معاملات
در بخش دوم آيه يک استثناء مطرح مي کند که خود آن نيز به نوبه خود يک قانون کلي ديگر محسوب مي شود. مى فرمايد: مگر اينكه تصرف شما در اموال ديگران از طريق داد و ستدى باشد كه از رضايت باطنى دو طرف سرچشمه بگيرد.
مطابق اين بيان آيه همه معاملات رايج بين مردم و انواع تجارت ها اگر با اين قيد همراه باشد که دو طرف راضي باشند و منطقي و عقلاني باشد مجاز است. مگر مواردي که شارع مقدس از آنها نهي خاص کرده باشد مثلا در قرارداد مضاربه اگر سود را کسري معين نکنند و سود ثابت ماهيانه بدهند حتي اگر با رضايت طرفين هم باشد مضاربه تبديل به ربا شده و جايز نيست.
*** تجارت باطل در کنار خودکشي و قتل!
در بخش سوم آيه نيز از خودکشي و قتل نفس نهي شده است. حال اين سوال پيش مي آيد که معامله حرام چه ربطي به قتل دارد!؟
قرآن کريم با آوردن نهي از قتل پشت سر نهي از تجارت حرام به يک نکته مهم اجتماعي اشاره نموده است. اينکه اگر روابط مالى مردم بر اساس روش شرعي و صحيح استوار نباشد و اقتصاد جامعه به صورت سالم پيش نرود و در اموال يكديگر به ناحق تصرف كنند، جامعه گرفتار يك نوع خودكشى و انتحار خواهد شد. علاوه بر اينكه انتحارهاى شخصى افزايش خواهد يافت، انتحار اجتماعى هم از آثار ضمنى آن است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 66]