واضح آرشیو وب فارسی:فارس: اندیشکده رند گزارش داد
تبعات توافق یا عدم توافق هستهای ایران برای منطقه و جهان
اندیکشده رند در گزارشی نوشته است که باراک اوباما در تشریح نسخه مورد استفاده ایالات متحده در مواجهه با کوبا اعلام کرد که سیاستهای جاری فشار و منزویسازی موثر نبوده است؛ همین مساله میتواند در مورد سیاستهای آمریکا در قبال ایران نیز صدق کند.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری فارس، اندیشکده آمریکایی «رند» در تحلیلی به قلم "دالیا داسا کای" تحلیلگر سیاسی و مدیر این موسسه نوشت: «به نظر میرسد ایران و کشورهای 5+1 در وین در آستانه دستیابی به توافقی هستند که در آن محدودیت های قابل توجهی بر برنامه هسته ای ایران اعمال شده و این برنامه را تحت نظارت های شدید بین المللی قرار میدهد. اما اگر در واپسین ساعات مذاکرات، مذاکره کنندگان نتوانند اختلافات فی مابین را رفع نمایند چه اتفاقی خواهد افتاد؟ و یا اینکه کنگره جاده معامله را از مسیر اصلی خارج نماید، چه میشود؟ هرچند این گزینه بعید است روی دهد، اما باز هم جزو احتمالات به شمار میآید. در واقع، با توجه به اصل "عدم توافق از انجام توافق بد بهتر است" که در راس تمامی مباحث در کنگره قرار دارد، زمان آن فرارسیده که نگاهی به خاورمیانه بدون یک معاملهای هستهای بیندازیم.» نویسنده در ادامه افزود: «شکست در دستیابی یا تصویب یک معامله به احتمال فراوان یک یا چند مورد از موارد ذیل را بدنبال خواهد داشت: گسترش برنامه هستهای ایران، فرسایش روند تحریمهای گسترده بینالمللی (ضدایران) بدون هرگونه منفعتی برای امنیت منطقه و جهان، افزایش پتانسیل برای درگیری نظامی و از دست رفتن فرصتها برای کار در زمینه نگرانی های مشترک میان ایران و آمریکا. مطمئنا در صورت تحقق توافق نیز خطراتی وجود خواهد داشت از جمله اینکه ایران در اجرای توافق شکست بخورد، برنامه هستهای خود را از سر گرفته و معامله هستهای را منقضی نماید و یا فرارت از نظارتهای بین المللی فعالیتهای هستهای خود را مخفیانه ادامه دهد. درباره همه آنچه میتواند نادرست پیش رود، ارزیابیهای بی شماری وجود دارد؛ به همین دلیل است که مذاکرهکنندگان در وین در حال کار بر روی اقدامات اعتماد ساز و تائیدکننده در هر توافق نهایی قابل تصوری هستند. اما بحث درباره هرگونه توافقی باید شامل ارزیابی تبعات عدم دستیابی به معامله نیز شود.» در بخش دیگری از این تحلیل آمده است: «نخستین و خطرناک ترین سناریو در این زمینه احتمال نقض توافق موقت هستهای (طرح اقدام مشترک) که نزدیک به دو سال است اصل برنامه هستهای ایران را مسکوت کرده، از سوی تهران است. این احتمال وجود دارد که ایران در صورت عدم دریافت وعدهای پایدار یا تخفیف محسوس در تحریمها، برنامه غنیسازی خود را در سطوحی از سر بگیرد که زمان مورد نیاز برای تسلیحاتیسازی این برنامه را کاهش دهد. ایران میتواند در "پیمان منع اشاعه" باقی بماند و در عین حال ظرفیتهای هستهای خود را به گونهای توسعه دهد _که در صورت عدم توافق بر سر اعمال محدودیت و نظارتهای بین المللی بر این فعالیتها_ به سرعت در آستانه تسلیحاتی شدن قرار گیرد.» نویسنده این تحلیل خاطرنشان کرد: گزینه محتمل دیگری در "خاورمیانه بدون توافق هستهای"، تشدید احتمال درگیری نظامی با ایران است. در این صورت استدلال منتقدان ایرانی که "غرب هرگز تمایلی واقعی برای تحقق توافق ندارد" توجیه شده و اهرم نفوذ جناح های عملگرای ایران که با شکست مذاکرات مرتبط بودهاند نیز در داخل کشور کاهش مییابد. بعلاوه، این وضعیت می تواند دامنه فعالیت های ایران در منطقه بخصوص در عراق، سوریه و در ارتباط با حزب الله را افزایش دهد. همچنین احتمال بروز درگیری نظامی میان اسرائیل و حزب الله _که از موشک های ایرانی استفاده می کند_ تشدید شده و نگرانی تل آویو در از دست دادن موقعیت بازدارندگی خود در منطقه ای که برنامه هسته ای ایران بدون کنترل ادامه دارد، نیز افزایش خواهد یافت. در چنین شرایطی واکنش به هر حمله موشکی میتواند حیطه درگیری نظامی را وسیع و سیع تر کند. احتمال بازگشت تهدیدات اسرائیل برای حمله به تاسیسات هسته ای ایران یکی دیگر از تبعات عدم معامله در وین به شمار می آید، همچنین فشارها بر همسایگان ایران برای انجام فعالیت های هسته ای افزایش می یابد حتی اگر پیش بینی محتملی درباره نیات غیر صلح آمیز و تسلیحاتی کشورهایی نظیر عربستان سعودی وجود داشته باشد. در نهایت اینکه، هزینه های فرصت از دست رفته برای معامله نیز وجود دارد. دشوار است که بدانیم یک معامله هستهای می تواند روابط و مشارکتهای ایران و آمریکا را در زمینه نگرانیهای مشترکی نظیر مقابله با جنگجویان افراطی در افغانستان و عراق بهبود بخشد یا خیر. اما آنچه مسلم بوده این است که عدم توافق احتمال مشارکتی حتی محدود را نیز از بین خواهد برد. هنگامی که باراک اوباما در تشریح نسخه مورد استفاده ایالات متحده در مواجهه با کوبا اعلام کرد که سیاستهای کنونی فشار و منزوی سازی موثر نبوده، منطق نظریه جدیدی را ارائه میکند: همین مساله میتواند در مورد سیاستهای آمریکا در قبال ایران نیز صدق کند. بدین معنا که تلاش برای اعمال فشار و انزوا بر ایران نتوانسته اهداف احزاب آمریکا در داخل ایران، منطقه و سراسر جهان را محقق نماید. اکنون زمان آن فرارسیده که امتحان کنیم "آیا تعامل با ایرانی با ظرفیت محدود هستهای می تواند نتایج بهتری داشته باشد یا خیر."» در انتهای این گزارش آمده است: «امروز خاورمیانه در آشفتگیهای فراوانی غرق است و کسی نباید این توهم را داشته باشد که توافقی قوی برای منع توسعه تسلیحات با ایران که تمامی مسیرهای بمب سازی این کشور را مسدود میکند، میتواند تحولاتی افسانهای ( و خارقالعاده) در منطقه ایجاد نماید. اما تقریبا (میتوان گفت که) خاورمیانه در صورت تحقق توافقی خوب وضعیت بهتری در مقایسه با عدم توافق پیدا خواهد کرد.» انتهای پیام/ق
94/04/21 - 01:06
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 56]