واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: انگیزه ترکیه از حمایت ضمنی از ائتلاف به سرکردگی عربستان علیه یمن تهران - ایرنا - ترکیه که از تحولات اخیر جهان اسلام نتیجه ای جز شکست بویژه در مصر، عراق و سوریه عایدش نشده، با انگیزه جبران این ناکامی ها و شکست ها و جلب حمایت مالی عربستان و اتحادیه عرب، بطور مقطعی از ائتلاف به سرکردگی آل سعود علیه یمن حمایت کرده بود .
عربستان با ائتلاف 9 کشور عربی منطقه به جز عمان به همراهی آمریکا، از ششم فروردین سال جاری حملات گسترده ای را علیه یمن آغاز کرد، تا عبد ربه منصور هادی رییس جمهوری مستعفی و فراری این کشور را به حاکمیت بازگرداند و از قدرت گرفتن انقلابیون یمنی که امنیت شهرهای این کشور را تامین می کنند، جلوگیری کند.
شمار قربانیان تجاوز عربستان به یمن در 100 روز گذشته ( شش فروردین تا هشت تیر) بالغ بر دو هزار و 554 شهید و هشت هزار 621 زخمی است.
** سعودی ها به دنبال جذب ترکیه
سعودی ها برای گسترش جبهه ائتلاف علیه یمن با اعزام فرستاده های ویژه به ترکیه و پاکستان به دنبال وارد کردن آنها در جرگه این جبهه و ایجاد یک پیمان راهبردی فراگیر منطقه ای علیه یمن برآمدند.
رجب طیب اردوغان هم که به خاطر نتایج نامطلوب سیاست های منطقه ای خود بعد از تحولات بیداری اسلامی ( 2011 میلادی ) در برابر مناقشات داخلی یمن انفعالی و واکنشی عمل می کرد، به دعوت عربستان به طور مقطعی پاسخ مثبت داد و به جنگ افروزی آل سعود تاحدودی چراغ سبز نشان داد که با اعتراضات داخلی و بین المللی مواجه شد.
کارشناسان مسایل خاورمیانه دو علت را برای همسویی ترکیه با جبهه ائتلاف عربستان سعودی بر ضد یمن مطرح می کنند:
1- جبران ناکامی های سیاسی
اردوغان که علت اصلی ناکامی های خود در سوریه و عراق را رقبای منطقه ای می داند، برای جبران این ناکامی ها در سخنرانی های خود دیگر کشورها را متهم به دخالت های گسترده در یمن می کند .
ترکیه به عنوان یک قدرت با نفوذ در خاورمیانه از تحولات اخیر در جهان اسلام نتیجه ای جز شکست های دیپلماتیک و راهبردی به ویژه در مصر، سوریه و عراق عایدش نشده ، توجه اصلی سیاست خارجی خود را به تحولات یمن و حمایت های لجستیک و اطلاعاتی از حمله سعودی ها به یمن متمرکز کرده است .
رنجش از گسترش محبوبیت منطقه ای ایران، ترکیه را با کشورهای حوزه خلیج فارس همگام کرده است . به لحاظ سیاسی نیز در سایه ایجاد ائتلاف راهبردی با محور عربستان، اردوغان امیدوار است که شاه سعودی سیاست های خود را به سوی اخوان المسلمین تغییر دهد و نهایتا با حمایت های این محور بتواند دوباره دخالت در مسایل سوریه را از سرگیرد .
2- جلب حمایت مالی عربستان و اتحادیه عرب
حزب عدالت و توسعه که هم اکنون قدرت را در ترکیه در دست دارد، به ایجاد روابط گسترده میان آنکارا و کشورهای نفت خیز حوزه خلیج فارس برای جلب حمایت های مالی شیوخ اولویت داده است .
اقتصاد ترکیه در ماههای اخیر با توجه به بی ثباتی منطقه و ناآرامی های داخلی روند نزولی پیدا کرده است . آمار اتاق بازرگانی استانبول نشان می دهد که بدهی 500 شرکت بزرگ ترکیه 1.5 برابر شده و به رقم 238 میلیارد لیر ترکیه رسیده که در یک دهه گذشته بی سابقه است .(هر دو لیر با یک دلار معامله می شود)
اقتصاد ترکیه از نیمه دوم سال 2013 نوسانات مالی شدیدی را ثبت کرده است ، آمار 2015بخش خصوصی این کشور میزان بدهی 280 میلیارد دلاری را نشان می دهد ، نیاز مالی خارجی ترکیه به رقم 220 میلیارد دلار رسیده است .
در چنین شرایطی، سرمایه های هنگفت عربستان و اعراب حوزه خلیج فارس می تواند نقش کلیدی در تامین نیاز مالی ترکیه و ثبات بازارهای مالی این کشور ایفا کند.
** مواضع دو گانه ترکیه در بازی اتحادها و ائتلاف ها
رخدادهای اخیر در منطقه و بویژه جنگ یمن نشان می دهد که ترکیه در قبال تحولات بوجود آمده از یک راهبرد مقطعی بهره می گیرد و به هیچوجه برنامه مشخص و مدونی برای ورود به بازی اتحادها و ائتلاف های قدرت های منطقه ای ندارد .
با وجود اینکه، اردوغان در آوریل سال جاری در مصاحبه با شبکه تلویزیونی فرانس 24 ، ایران را متهم به دخالت در امور داخلی کشورهای منطقه کرد و گفت که حوثی ها باید در یمن عقب نشینی کنند، اما دو هفته پس از این اظهارات، در سفر به تهران همسو با مواضع اصلی جمهوری اسلامی نسبت به جنگ یمن، خواستار پایان یافتن این درگیری و مذاکره طرفین در داخل این کشور برای رسیدن به یک راه حل مسالمت آمیز یمنی شد.
البته محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران همان موقع به اتهام های بی اساس اردوغان پاسخ داد. ظریف در واکنش به این سخنان گفت: کسانی که با سیاست های بلند پروازانه، خسارات جبران ناپذیری به بار آورده اند، از ظرفیت های موجود برای همگرایی در منطقه استفاده کنند.
** ترکیه متحدی غیر قابل اعتماد
مرور اخبار تحولات یمن نشان می دهد که ترکیه از آغاز حملات به این کشور از سوی ائتلاف به سرکردگی رژیم سعودی، همواره مواضعی نامشخص و مقطعی گرفته و گاهی با این ائتلاف همراهی و زمانی خواهان صلح و گفت و گوهای یمنی - یمنی برای پایان بحران در این کشور شده است .
ترکیه به نفت و گاز ایران نیاز دارد، حجم مبادلات دو کشور در سال های اخیر به 20 میلیارد دلار رسیده و پیش بینی می شود که در سالهای آینده میلادی این میزان به 30 میلیارد دلار در سال نیز برسد .
ولی با وجود همه این اشتراکات اقتصادی، سران ترکیه در صورت داشتن پیشنهاد با صرفه از سوی اعراب خلیج فارس به سمت آنها گرایش خواهند داشت و با توجه به اینکه آنکارا به حمایت های ائتلاف سعودی برای جبران تامین مالی خارجی و بهبود روابط راهبردی منطقه ای خود با مصر و اسرائیل نیازمند است، چه بسا به عنوان تنها کشور عضو ناتو، با دولت های حوزه خلیج فارس پیمان راهبردی برقرار کند .
دولت حزب عدالت و توسعه در تحولات گذشته این دو گانگی در رفتار را ثابت کرده و باید توجه کرد که بر روی مواضع و حمایت های موقعیتی آنکارا نباید حساب ویژه و راهبردی باز کرد.
سخن آخر اینکه دولت ترکیه، یک دولت تجارت پیشه و معامله گر است که سیاست خارجی خود را بر اساس تحلیل هزینه - فایده مبتنی ساخته و هر گونه همکاری این کشور با هر دوسوی جنگ یمن، بسیار شکننده خواهد بود .
خاورم ** 1579**1651
15/04/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 47]