واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۱۳ تير ۱۳۹۴ (۱۲:۴ب.ظ)
موج در گفت و گو با يک کارشناس اوراسيا: سه مانع براي عضويت ايران در سازمان شانگهاي موج-گروه اقتصاد سياسي
به گزارش خبرنگار خبرگزاري موج، اجلاس شانگهاي دهم ژوييه سال 2015 ميلادي (19 تيرماه 94) در روسيه برگزار خواهد شد. مقامهاي ايراني و روس ميگويند كه عضويت ايران در پيمان شانگهاي در اجلاس آتي اين سازمان بررسي خواهد شد. برخي تحليل گران ميگويند كه تحولات منطقه، جنگ در اوكراين و تشديد رويارويي غرب با روسيه، باعث نزديكي بيشتر تهران- مسكو به همديگر شدهاند و برخي منابع ميگويند كه تقويت همكاريهاي ايران و روسيه به عضويت در شانگهاي محدود نخواهد شد و طي هفتهها و ماههاي آينده، نزديكي دو كشور با سرعت بيشتري پي گيري ميشود. در اين خصوص با بهمن شعيب کارشناس مسائل روسيه و اوراسيا گفت و گويي را ترتيب داده ايم که به شرح زير است.
اجلاس پيش روي شانگهاي توامان شده با زمان ضرب العجل مذاکرات هسته اي، آيا اين مقوله مي تواند بر عضويت ايران در اين سازمان تاثيرگذار باشد؟
پاسخ به اين سوال هم آري است و هم نه! آري؛ چون برخي کشورهاي عضو شانگهاي نگران مسائل هسته اي ايران هستند و معتقدند در واقع اگر ايران به عضويت اين سازمان در بيايد ممکن است مشکلات ايران با غرب به شانگهاي هم راه پيدا کند.
نه! چون ايران آن قدر ثروت هاي ژئوپليتيکي، اقتصادي، امنيتي دارد که اگر وارد اين سازمان شود باعث ارتقاي جايگاه آن شده است. ضمن اينکه برخي کشورهاي عضو هم به ايران بعنوان بازيگر ضد هژمون نگاه مي کنند و از ورود اين کشور استقبال مي کنند.
مهم ترين مانع براي عضويت ايران در شانگهاي چيست؟
مهم ترين مانع در خود اين سازمان و اساسنامه آن است؛ چراکه در آن سازو کار خاصي ديده نمي شود. اين مسئله مي تواند مهمترين مانع باشد. به نظر من شانگهاي بايد در ابتدا اساسنامه خود را مورد بازبيني قرار دهد. در اين اساسنامه بندي وجود ندارد که اگر قرار باشد کشوري به عضويت آن در بيايد، شرايطي رابراي عضويت ترتيب داده باشد. اين مشکل مي تواند عضويت را با سردرگمي مواجه کند. مساله دوم چين و روسيه هستند. اين دو کشور تلاش دارند خودشان را به عنوان محور اساسي در سازمان شانگهاي قرار دهند. روسيه به عنوان محور نظامي و چين به عنوان محور اقتصادي. به همين دليل ممکن است اعضاي جديد سازمان را از حالت دو محوري خارج و آنرا چند قطبي کنند.
البته مانع سومي هم وجود دارد که به خود ايران باز مي گردد. به نظر من عضويت ايران در شانگهاي به طور جدي دنبال نمي شود. بحث ها در خصوص عضويت در شانگهاي زماني در ايران داغ مي شود که اجلاس اين سازمان نزديک باشد و معمولا رئيس جمهوري مي خواهد درآن شرکت کند. پس از اين اجلاس همه چيز به فراموشي سپرده مي شود. در وزارت خارجه ما در اين خصوص طرحي پي گيري نمي شود و اين به خودي خود يک معزل است.
فکر نمي کنيد عدم عضويت ايران ناشي از سياست هاي انقلابي و عدم تعهدي آن باشد؟
بله چنين ديدگاهي هم وجود دارد. اما سياست هاي نگاه به شرق ما ضعيف است. همين الان شما نگاه کنيد تمام مذاکرات هسته اي ما خلاصه شده به گفت و گوهاي ايران و آمريکا و نقش روسيه و چين ناديده گرفته شده است. در يک دهه گذشته تمام مبادلات اقتصادي ما با روسيه به بيش از 3 ميليارد دلار هم نرسيده است. اين در حالي است که رويکرد امنيتي، منطقه اي و بين المللي ما با روسيه مشترک است. ولي وقتي پاي همکاري هاي دو جانبه مي رسد صرفا به صورت نمايشي و اعلامي باقي مي ماند و عملا کاري انجام نمي گيرد دليل اين کار هم اين است که ديدگاه و رويکرد نگاه به شرق ما ضعيف است. نگاه ها و تاکيدها نوسان دارند و عملا ايران روابطي را که بايد با چين وروسيه داشته باشد ندارد يا سياست اعمالي نداريم. مقام معظم رهبري بارها تاکيد داشتند که روابط با شرق را بايد استراتژيک کنيم و اين روابط در راستاي همگرايي حرکت نمي کند. سفر آقاي ولايتي در سال 93 به مسکو پيام جدي داشت ونشان ميدهد رهبري به اين مساله توجه دارد اما آن توجه خاص انجام نمي گيرد.
آيا عضويت ايران در شانگهاي تغييري جدي در وزن سياسي مان ايجاد مي کند؟
شانگهاي مي تواند به عنوان يک سازمان تجديد نظر طلب در نظام بين الملل فضاي جديدي را پيدا کند که به هر حال هژموني آمريکايي را زير سوال ببرد. اين سازمان ناتوي شرق محسوب مي شود. به نظر من هرچقدر عملگرايي ايران با شانگهاي افزايش يابد به نفع منافع ايران خواهد بود. البته خود کشورهاي شانگهاي نيز از اين عضويت سود بيشتري را مي برند. دستيابي به آبهاي خليج فارس، خاورميانه و... از مزيت هاي ايران است.
اشتياق ايران براي عضويت شانگهاي در مقطع فعلي را نيز «اعلامي» مي دانيد؟
ما بايد سياست خارجي خود را بر اساس اصول موازنه مثبت پي گيري کنيم. روابط با شرق و غرب توازن داشته باشد. سال گذشته کمي از طرف اتحاديه اروپا و غرب به ترکيه فشار آورده شد، ترکيه هم بلافاصله و به طور جدي عضويت در شانگهاي را مطرح کرد. اين به معني اين است که مي تواند از ابزارهاي مختلف براي پيشبرد اهدافش بهره ببرد. ما نيز مي توانيم از عضويت در شانگهاي به عنوان عامل توازن بخش در سياست خارجي استفاده کنيم. بايد در وزارت خارجه مسوولاني باشند که به صورت جدي عضويت کشورمان را پي گيري کنند.
پس از نظر شما هنوز هم تصميم جدي در اين خصوص گرفته نشده است؟
بهتر است بگويم عزم جدي وجود ندارد. نه از طرف خودمان چنين عزمي وجود دارد و نه اين که ساز و کار شانگهاي مشخص است و اعضاي شانگهاي در اساسنامه شان بايد شرايطي به وجود آورند که زمينه اين عضويت براي سايرين فراهم شود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 53]