واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: تلخ و شيرينهاي جنگ در بوته نقد و پژوهش
كتاب «روند جنگ ايران و عراق» نوشته دكتر حسين علايي براي اولينبار در سال 91 و از سوي انتشارات مرز و بوم منتشر شد.
نویسنده : عليرضا محمدي
شهرت نويسنده به عنوان يكي از فرماندهان سپاه طي جنگ تحميلي و به نوعي اولين فرمانده نيروي دريايي سپاه باعث شد تا اين كتاب هنگام رونمايي، مورد توجه بسياري از علاقهمندان كتب دفاع مقدسي قرار گيرد. اما مطالب «روند جنگ ايران و عراق» صرف نظر از آوازه نويسندهاش، آنقدر پرمحتوا بود كه پس از خوانده شدن نيز تا حد بسياري انتظارات را برآورد و با وجود انتشار كتابهاي متعددي در خصوص رويدادهاي جنگ تحميلي، حرفهاي نويي براي گفتن داشت. يكي از ويژگيهاي اين كتاب، نگاه علمي و تحليلي نويسنده به رويدادهاي جنگ است. دكتر علايي به عنوان عضو هيئت علمي دانشگاه امام حسين(ع) در مقدمه كتاب مينويسد: تاكنون و در اكثر مطالبي كه در مورد دفاع مقدس انتشار يافته، بيشتر به بعد علمي و حماسي جنگ پرداخته شده و كمتر ابعاد گوناگون و مؤلفههاي مختلف اين اتفاق در سطح كلان ارزيابي شده است. حتي هر عملياتي كمتر به شكل تحليلي و عميق مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفته است. در اين كتاب تلاش بر اين بوده از منظر كلان نقاط قوت و ضعف كشور و قواي مسلح و همچنين شرايط تصميمگيري در دورههاي مختلف جنگ بررسي شود و برخي موانع و مشكلات پيشبرد جنگ مورد اشاره قرار گيرد. اما يكي ديگر از محسنات كتاب «روند جنگ ايران و عراق» بازبيني پيش از چاپ آن توسط بسياري از سرداران سپاه و امراي ارتش است كه باعث شده تا از نظرات آنها در نگارش كتاب استفاده شود. اين كتاب در دو جلد منتشر شده است كه جلد اول آن به پيدايش انقلاب اسلامي و اتفاقاتي كه باعث بروز جنگ شدند ميپردازد و سپس با بيان اتفاقات سياسي مرتبط با جنگ نظير تحريم تسليحاتي كشورمان توسط ايالات متحده و تحليل وضعيت دفاعي كشور بحث را آغاز ميكند و با شروع جنگ قدم به قدم به وقايع مهم و قابل ذكر همانند عملياتهاي تأثيرگذار ميپردازد و در پس هر عملياتي، عوامل مؤثر در پيروزي يا عدم الفتح مورد بررسي قرار ميگيرد. يكي از نكات بارز اين كتاب اشاره به تلفات نيروهاي خودي بعد از عملياتهاست كه باعث ميشود خواننده ايراني كه همواره عادت كرده بود ناظر بر ميزان تلفات نيروهاي دشمن باشد، اين بار در برابر آمار تلفات نيروهاي خودي نيز قرار گيرد و تصوير روشنتري از مقوله جنگ به دست آورد. در بخشي از اين كتاب و در بررسي عدم الفتح عمليات والفجر مقدماتي ميخوانيم:«آموزش نيروهاي رزمنده در حد ضعيفي بود و برخي يگانها تجربه كافي نداشتند. منافقين هم در منطقه فعال بودند و در جمعآوري اسراي ايراني به ارتش عراق كمك ميكردند. در اين عمليات حدود 600 نفر از رزمندگان شهيد، 2 هزار و 500 نفر مجروح و 2 هزار و 500 نفر نيز مفقود شده يا به اسارت دشمن درآمدند. 45 تانك يا خودرو نيز از دست رفت.» بنابراين اگر ضعفي در ميان نيروهاي خودي بوده يا تلفاتي بر جبهه ما وارد شده، نويسنده با همان ديد تحليلي به نگارش آن پرداخته و خواننده نسل سوم يا چهارمي را در جريان واقعيات جنگ قرار داده است. واقعياتي كه مملو از فتح يا عدم الفتح بوده و زمان انتشار اين كتاب، (24 سال پس از اتمام جنگ) لزوم پرداختن به آنها را به نوعي بديهي ميسازد. جلد اول «روند جنگ ايران و عراق» تا آذرماه 1362 و صدور قطعنامه 540 شوراي مبني بر بررسي واقع بينانه جنگ و رعايت حقوق بشر از سوي دو طرف مخاصمه تعقيب و در جلد دو نيز ادامه وقايع تا پايان جنگ بيان ميشود. البته بخش پاياني جلد دوم يعني «نتايج، دستاوردها، درسها و تجربيات» نگاهي تحليلي و كلي بر رويدادهاي جنگ دارد كه شايد بتوان گفت نقطه عطف اين كتاب نيز است. در يك نگاه كلي، كتاب دو جلدي روند جنگ ايران و عراق، با شيوهاي نو به مقوله جنگ آن هم با قلم يكي از فرماندهان حاضر در ميادين نبرد، درسها، عبرتها و تجربيات طولانيترين جنگ مدرن تاريخ معاصر را براي خواننده نقل كرده و او را با زواياي كمتر پرداخته شده تاريخ دفاع مقدس آشنا ميسازد. نكاتي كه باعث ميشود خواندن اين كتاب را به خوانندگان توصيه كنيم.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۶ تير ۱۳۹۴ - ۱۲:۳۹
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 125]