محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833001502
استفاده بجا از سلاح کاریکاتور
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
با مسعود شجاعی طباطبایی، کاریکاتوریست: استفاده بجا از سلاح کاریکاتور درست است که تصاویر کشتار بیرحمانه رژیم آل‌سعود در یمن دل هر انسانی را به درد می آورد، اما دیدن کاریکاتورهایی که این جنایات را به تصویر کشیده، به همان اندازه دل آدم را خنک می‌کند. چندی پیش مسابقه بین‌المللی کارتون و کاریکاتور یمن برگزار شد که در آن بیش از 200 هنرمند با 623 اثر از 33 کشور دنیا شرکت کردند. بلافاصله بعد از معرفی نفرات برگزیده، آثار برگزیده در فرهنگسرای اندیشه روی دیوار رفت تا عموم مردم این آثار را ببینند.
به بهانه برگزاری این نمایشگاه گفت و گویی با سید مسعود شجاعی طباطبایی انجام داده ایم.
شجاعی طباطبایی، سردبیر مجله بین المللی ایران کارتون، مدیر خانه کاریکاتور ایران، عضو هیات داوران چند نمایشگاه ملی و بین المللی، مدرس دانشگاه و همچنین مسئول واحد کاریکاتور حوزه هنری است.
او تاکنون به عنوان داور مسابقات بین المللی کاریکاتور در کشورهای مختلف فعالیت داشته است. مشروح گفت و گو با او را بخوانید.
ایده برگزاری مسابقه کارتون و کاریکاتور یمن از کجا آمد و به دنبال چه اهدافی بودید؟ شروع ماجرا، به حملات گسترده رژیم آل سعود به همراه برخی کشورهای عربی به یمن برمی گشت. خیلی روشن و واضح بود که این حمله با چراغ سبز آمریکا صورت می گیرد، چون قبل از این که عملیاتی صورت بگیرد وزیر خارجه عربستان به آمریکا رفت و با اوباما دیدار داشت. ظاهرا همه مقدمات بعد از آن آماده شد و رژیم سعودی با جواز مثبت گرفتن از آمریکا، حمله به یمن را شروع کرد. این یک تئوری جدید است که دولت آمریکا دنبال می کند. اوباما هم به این مساله اشاره کرده که ما از این پس، خودمان مستقیم درگیر جنگ نمی شویم، بلکه از کشورهای حامی برای هر نوع عملیاتی کمک می گیریم. آمریکایی ها با این تئوری از چند جهت سود می برند. یکی این که نیروی نظامی آمریکا مستقیم درگیر جنگ نمی شود. دیگر آن که به اهدافش در منطقه می رسد. سوم این که با فروش تسلیحات، سود سرشاری هم می برد. یعنی هم از جهت سیاسی منتفع می شود و هم از نظر اقتصادی. حالا چرا یمن؟ یمن سال هاست درگیر اتفاقاتی است. مردم یمن جدا از اتفاقاتی که در کشورهای اطراف می افتد، تصمیم گرفتند مستقلا امور خود را پیش ببرند. رئیس جمهور یمن وقتی دید مردم غالبا شیعه این کشور مخالفش هستند، استعفا کرد. رئیس جمهور مخلوع یمن به عربستان سعودی پناه برد که داشت مردمش را قتل عام می کرد؛ یعنی درست عین اتفاقی که بنی صدر درگیرش شد. بنی صدر هم بعد از فضای ملتهبی که در ایران ایجاد کرد به کشوری رفت که حامی اصلی صدام در جنگ علیه ایران بود و بعد هم بلندگو و تریبون افراد مخالف ایران شد. دیدیم که بنی صدر با فردی مثل مسعود رجوی و منافقان همدست شد. منصور هادی، رئیس جمهور یمن هم به همین شکل یک آدم وابسته و فریب خورده بود که وقتی به عربستان رفت، سرسپردگی خود را رسما عیان کرد. اینها مقدماتی است که بگویم ما در اهداف جشنواره به آن پرداختیم. این اتفاقات باعث شد ما به این نتیجه برسیم که باید کاری کنیم. فضای وحشتناکی را شاهد بودیم که مدام کودکان و زنان کشته می شدند. برهمین اساس، مسابقه را در دو بخش کارتون و کاریکاتور برگزار کردیم که افشاگر ماهیت عربستان سعودی باشیم. پس مسابقه را در دو بخش کارتون و کاریکاتور برگزار کردیم که در بخش کارتون هنرمندان می بایست آثار خود را در موضوعات سکوت رسانه های غربی و مجامع بین المللی، جنایت و کودک کشی در یمن و خیانت و همراهی شیوخ عرب ارسال می کردند. در بخش کاریکاتور هم چهره های آلوده در وقایع یمن مانند ملک سلمان (پادشاه عربستان)، خلیفه بن زاید آل نهیان (امیر امارات)، منصور هادی (رئیس جمهور فراری یمن)، حمدبن عیسی آل خلیفه (پادشاه بحرین)، تمیم بن حمد بن خلیفه آل ثانی (امیر قطر)، بنیامین نتانیاهو (نخست وزیر رژیم صهیونیستی)، فرانسوا اولاند (رئیس جمهور فرانسه) و باراک اوباما (رئیس جمهور آمریکا) موضوعات مسابقه بودند. فرق کارتون و کاریکاتور را در این مسابقه توضیح دهید. معمولا مخاطبان عام این دو واژه را مترادف می دانند. کاریکاتور طراحی اغراق آمیز از چهره است که البته هنرمندان از طریق آن سعی دارند ماهیت درونی افراد را نشان دهند. در واقع فقط روی چهره کار می کنند، ولی کارتون، زمینه هایی دیگر از این دست را هم پوشش می دهد. مثل کارتون سیاسی، کارتون مطبوعاتی و کارتون دنباله دار. بنابراین ماجرای کارتون وسیع تر است. منتها در ایران و چند کشور مثل روسیه و ترکیه غلط مصطلح و رایج شده که باید بتدریج مردم متوجه تفاوت آن شوند. به همین دلیل ما اینها را تفکیک می کنیم. فراخوان مسابقه یمن چه زمانی اعلام شد؟ از اوایل امسال کار را به صورت جدی شروع کردیم. بلافاصله بعد از این که فراخوان را در سایت ایران کارتون اطلاع رسانی کردیم، در برخی سایت های دیگر هم مانند کارتون نت، ورک سنتر و دن کیشوت خبر درج و اطلاع رسانی شد. تعدادی از سایت های تخصصی به مسائل سیاسی ورود نمی کنند. خصوصا سایت هایی که جهتگیری سیاسی با اهداف سیاسی کشورشان مغایرت داشته باشد. مثل سایت ای سی سی بلژیک که انعکاسی نداشت. حتی برخی سایت های داخلی خودمان متاسفانه توجهی نکردند و اقدام به درج فراخوان نکردند. اعلام شده هنرمندان 33 کشور در این مسابقه شرکت دارند. خیلی از کشورها دوست دارند در رویدادهای هنری و کاریکاتوری دیگر کشورها بخصوص ایران شرکت کنند، اما به دلیل موضعگیری سیاسی دستشان بسته است و همان طور که اشاره کردید، ناچار به بایکوت آن رویداد هستند. با توجه به این که کاریکاتور و سیاست دو مقوله در هم تنیده است و اغلب سیاست یکی از موضوعات جذاب برای کاریکاتوریست هاست، چگونه هنرمندان آن کشورها را متقاعد کردید که در مسابقه یمن شرکت کنند؟ شاید باورش برای شما سخت باشد، اما شخصا به طور مستقیم با اینها وارد صحبت شدم تا مجابشان کنم. در فضای مجازی از طریق ایمیل و وسایل ارتباطی با آنها وارد مذاکره شدم. موفق شدیم برخی سایت ها را متقاعد کنیم خبر را درج کنند. بعضی جاها هم موضع می گرفتند. مثلا وقتی بحث داعش را مطرح کردیم، مصر خیلی خوب حمایت کرد اما در بحث یمن اعلام کردند اگر کاریکاتوریست های مصری بخواهند روی موضوع یمن کار کنند، از سوی دولت آن کشور دچار مشکل می شوند. به همین دلیل، ترس داشتند برایشان مشکل ایجاد شود و شرکت نکردند. از آن طرف هم کاریکاتوریست های شجاع و خوبی داشتیم که شرکت کردند؛ مثل یک کاریکاتوریست مراکشی. چون می دانید مراکش یکی از کشورهایی است که به کمک عربستان رفت و یکی از جنگنده هایش در خاک یمن سقوط کرد. مشخص شد که مراکش حتی در این جنگ حضور نظامی دارد. با وجود این، کاریکاتوریستی مثل ناجی بناجی، هنرمند مراکشی کار می کند و کارهای خوبی دارد. پس ما با یک فضای ارعاب مواجه بودیم. از طرفی شیطنت برخی جریانات را هم شاهد بودیم؛ بخصوص شیطنت رژیم صهیونیستی که همیشه در این قضایا ساز مخالف می زند. شاهد بودیم صهیونیست ها یکی از حامیان اصلی آل سعود در این کشتار بودند. به همین دلیل در رسانه های غربی نتوانستیم پوشش خبری گسترده ای داشته باشیم. جالب است سکوت رسانه های غربی یکی از بخش های این مسابقه بود و حتی در انعکاس فراخوان مسابقه هم این سکوت را از رسانه های غربی شاهد بودیم. جروزالم پست خبرگزاری صهیونیستی گفته بود، خوشحال است فضای مثبتی از نظر آنها پیش آمده و عملا کشورهای مسلمان درگیر جنگ با هم شده اند؛ حالا این جنگ به تعبیر آنها چه از طریق گروهک هایی مثل طالبان و داعش باشد و چه از طریق خود کشورها مانند اسلام وهابی عربستان با شیعیان یمن. در این سایت گفته شده بود خوشحالند کشورهای مسلمان به جان هم افتاده اند چراکه از این طریق اسرائیل دچار مصونیت می شود. از کشورهای عربی، کاریکاتوریست های چه کشورهایی شرکت کردند؟ از خود عربستان در مسابقه یمن هنرمندی شرکت کرده بود؟ نه، ولی از یمن هنرمندی داشتیم که اتفاقا کارش آنقدر قوی و توانمند بود که جایزه سوم را از آن خود کرد. یک نکته جالب بگویم و آن حمایت هنرمندان برزیلی است. برزیلی ها در رویدادهای مختلف از داعش گرفته تا هولوکاست و یمن همواره حضور جدی داشتند و پشتیبان ما بودند. بنابراین اکثر آثار رسیده از کشورهای مسلمان نبود، اما انسان های آزاده ای بودند که تشخیص دادند مظلوم کیست و ظالم چه کشوری است. بجز برزیلی ها، چینی ها هم پرتعداد بودند. از کشورهای مسلمان، اندونزی بیشترین تعداد اثر را بعد از ایران داشت. عراق هم آثار نسبتا زیادی داشت. سوریه هم به همین نحو. از آمریکا چطور؟ از آمریکا در مسابقه داعش هنرمند داشتیم، ولی در مسابقه یمن نه، چون این دو مسابقه خیلی نزدیک به هم برگزار شد. از انگلیس و بلژیک هم در مسابقه یمن شرکت کننده داشتیم. شما آثار را دیده اید و در جشنواره های زیادی حضور داشتید. سطح کیفی کارتون ها و کاریکاتورهای یمن را چطور ارزیابی می کنید؟ خوشبختانه در عرصه کاریکاتور به توانمندی و بضاعت خوبی رسیدیم. هنرمندان خوبی را در نقاط مختلف جهان شناسایی کردیم و ارتباط و همکاری مناسبی با آنها داریم. به همین دلیل خوشبختانه همواره شاهد حضور کاریکاتوریست های بین المللی هستیم. زمان این مسابقه محدود بود. خیلی از کاریکاتوریست های بین المللی اعلام کردند زمان نمایشگاه را تمدید کنیم، اما می خواستیم قبل از ماه مبارک رمضان کار را ببندیم. مثلا تعداد هنرمندان خارجی حاضر در مسابقه کاریکاتور یمن 104 نفر بود در حالی که در مسابقه داعش 204 نفر بود. یعنی صد نفر بیشتر بودند. بنابراین بضاعت ما خیلی بالاست. مثلا یک کتاب از طریق وزارت ارشاد در حال چاپ داریم که تازه شامل همه کاریکاتوریست ها نیست، بلکه حرفه ای ها در آن هستند. با این حال همین کتاب 265 کاریکاتور از 265 کاریکاتوریست را دربر می گیرد. یعنی این تعداد به شکل حرفه ای دارند کار می کنند. پس بضاعت ما بسیار بالاست. آن قدر سطح کیفی کارهای آنها بالاست که در این ارتباط به چند مصداق اشاره می کنم. هفته گذشته جایزه آیدین دوغان را هنرمندان کشورمان درو کردند. آقای نوری نجفی دوم شد، آقای پیرمرزاباد سوم شد و آقای ترابی جایزه ویژه را برد. مانده بود جایزه اول را بگیریم تا فهرستمان کامل شود. آن هم احتمالا دیدند خیلی خوب نیست که همه جوایز را به یک کشور بدهند. سال گذشته هم همین اتفاق افتاد و ایرانی ها جایزه های اصلی را بردند. جالب این که چند جشنواره معتبر کاریکاتور در سطح بین المللی مثل همین مسابقه ترکیه یا یک مسابقه معتبر دیگر در برزیل حتی فراخوان خود را در کنار زبان های انگلیسی و فرانسوی و مثلا اسپانیایی به زبان فارسی هم منتشر می کنند. یعنی حضور هنرمندان ایرانی مهم است،چون هرجا می روند باعث اعتبار می شوند؛ هم به لحاظ کمی و هم کیفی. وقتی مسابقه ای در سطح جهانی می خواهد برگزار شود برگزار کنندگان تماس می گیرند و می گویند فراخوانش را در سایت ایران کارتون درج کنیم. پس به لحاظ کمی و کیفی آثار این مسابقه هم خوب بود، اما اگر فرصت بیشتر بود، آثار بیشتر و بهتری دریافت می کردیم. دغدغه ای که وجود دارد این است که شما با این اهداف چنین مسابقه ای را برگزار کردید و هنرمندان بسیاری از کشورهای مختلف جهان در آن شرکت کردند. ما در ایران در جریان فجایع یمن هستیم، اما در سطح جهانی چه تلاشی صورت می گیرد که این فجایع اطلاع رسانی شود و کاریکاتورهای شما را جهانیان ببینند؟ آنچه به نظر می رسد باید به آن توجه کنیم، حضور در فضای مجازی است. شما به درستی اشاره می کنید. رژیم آل سعود برای این که مانع انعکاس اخبار به وسیله شبکه های المنار و العالم بشود، مبلغی پیشنهاد داد . کافی است در این زمینه جستجو کرده و اخبارش را پیدا کنید. اینها حتی در منطقه حاضر نیستند اخبار انعکاس پیدا کند، اما در حوزه مجازی دستمان باز است. ما با فراغ بال فراخوان خود را اعلام می کنیم. درست است برخی سایت ها دچار ترس می شوند، اما دیگر ما را می شناسند. صدها مسابقه بین المللی برگزار کردیم. مسابقه بزرگی مثل دوسالانه کاریکاتور برگزار کردیم. خوشبختانه هم ما را می شناسند، هم سایت ما را. سه بار سایت ما در دنیا اول شده است. لوح تقدیرش هم موجود است. اینها ساده به وجود نیامده. ما از سال 2000 میلادی سایت ایران کارتون را راه انداختیم و همواره تلاش کردیم بهتر شود. نه تنها در ایران بلکه در جهان. جالب است ما سایت را اول به زبان انگلیسی راه انداختیم و بعد از 7 سال بخش فارسی را راه اندازی کردیم، چون تلاشمان معرفی کاریکاتور ایران به جهان بوده است. همین مسابقه یمن را ببینید که چطور سانسور خبری شد، اما در حوزه مجازی آن قدر استقبال و بازدید زیاد شد که پهنای باند جوابگو نبود و دوبار مجبور شدیم فضا را گسترش دهیم و پهنای باند بیشتری بخریم. استقبال خوب است، اما باید در فضای جنگ نرم جدی تر عمل کنیم. داوران همه ایرانی بودند؟ بله فرصت نداشتیم از چهره های خارجی انتخاب کنیم. در آثار این مسابقه چقدر خلاقیت دیدید؟ یعنی چقدر هنرمندان حاضر در مسابقه یمن از مفاهیم کلیشه ای که در کاریکاتور دیده می شود، فاصله گرفته و ایده های نو ارائه کرده بودند؟ به نکته خوبی اشاره کردید. یکی از موضوعاتی که هیات داوری روی آن تمرکز داشت، بجز بحث رسانندگی موضوع و ارتباط مستقیم هنرمند با موضوع، بحث طنز و بعد بحث خلاقیت و نوآوری بود. من چند مثال می زنم. مثلا کار اول که محمود نظری از همدان است کار بسیار خلاقانه ای است. پرچم آل سعود را کار کرده که نوشته مبارکی مانند لا اله الا الله روی آن هست و زیر آن شمشیری درج شده. این شمشیر حرکت می کند به سمت بیرون پرچم و همزمان لا اله الا الله روی پرچم کمرنگ می شود تا این که این شمشیر بیرون از پرچم به هواپیمایی تبدیل می شود که بمب می ریزد یا کار محسن جعفری از بازی فروت (میوه ها) الهام گرفته که به جای بریدن میوه، نوزادان با شمشیر (نماد آل سعود) بریده می شوند که اشاره ای به کودک کشی این رژیم است. بنابراین کارهای خلاقانه کم نبوده. حتی در کاریکاتور چهره هم این خلاقیت را شاهد بودیم. به عنوان سوال پایانی در جهان امروز کاریکاتور در تنویر افکار عمومی چقدر نقش دارد؟ کاریکاتور یک زبان تصویری قابل فهم برای جهان است یعنی دارای نشانه های تصویری است که برای مردم مختلف جهان قابل فهم است. یعنی می توانیم بگوییم دارای عناصری است که مثلا سینما یا ادبیات یا دیگر هنرها واجد آن نیستند؟ کاریکاتور دارای عناصری است که در هنرهای دیگر کمتر دیده می شود. یکی این که امکان ارائه کاریکاتور راحت فراهم می شود. مثلا در سینما باید یک فیلم اکران یا دانلود شود تا آن را ببینیم. عنصر دیگر، افشاگری است. این عنصر از رسانندگی بالایی برخوردار است. عنصر دیگر وجود یک طنز تلخ است که همه مردمان جهان می توانند آن را درک کنند. در طنز ملاحتی هست که می تواند مخاطب را درگیر کند. نکته دیگر بحث اغراق در فرم و موضوع است. اینها همه کمک می کند کاریکاتور از شرایط خاصی بهره بگیرد که در دیگر رسانه ها کمتر سراغ داریم. مثلا در تصویرسازی با هنری مواجهیم که مبتنی بر متن است، اما کاریکاتور به واسطه عناصری که گفتم این طور نیست. حتی هنر نقاشی در مقایسه با کاریکاتور، هنر گرانی است. یک نقاشی را بخواهید جابه جا کنید، هزینه زیادی می خواهد. کلی پول بیمه آن می شود. کاریکاتوریست در زمانی کوتاه ساده ترین مفاهیم را کنار هم می گذارد و ایمیل می کند و مردم در اقصی نقاط جهان می توانند آن را به سهولت ببینند. ایرانی ها بخوبی از توانمندی این سلاح در جنگ های مختلف استفاده می کنند. اینها نشان می دهد ما به قابلیت های بالایی رسیده ایم. سجاد روشنی - گروه فرهنگ و هنر
چهارشنبه 3 تیر 1394 ساعت 00:30
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 184]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها