واضح آرشیو وب فارسی:فارس: حسین توسلی
انتخابات ترکیه و چالش سیاست خارجی اردوغان
اردوغان افزایش اختیارات رییس جمهور را مطرح کرد و قرار بود پس از انتخابات پارلمان و کسب اکثریت کرسی پارلمان؛ نظام پارلمانی را به نظام ریاستی تغییر دهد. این روند منجر به بدبینی بخش های مختلف جامعه ترکیه به اردوغان گردید و این ذهنیت را در افکار عمومی تقویت کرد که حکومت فردی در راه است.
حزب عدالت و توسعه پس از سیزده سال اکثریت پارلمان ترکیه را از دست داد. با نگاهی به کارنامه این حزب در می باییم که اردوغان از لحاظ اقتصادی (حداقل در سالهای اول قدرتش) توانسته است کارنامه قابل قبولی را برای خود به ارمغان آورد. اردوغان برای رسیدن به موفقیت اقتصادی از بسیاری از اختلافات سیاسی در منطقه چشم پوشی کرده است. به عنوان نمونه هر چند با جمهوری اسلامی ایران از لحاظ نگرش به مسایل منطقه دارای اختلافات می باشد اما روابط اقتصادی خود را با تهران حفظ نموده است و حتی صحبت از حجم مبادلاتی 30 میلیارد دلاری میان دو کشور در آینده نزدیک است. این در حالی می باشد که بسیاری از کشورهای منطقه همچون عربستان با ابزارهای اقتصادی به دنبال تثبیت موقعیت سیاسی خود می باشند که نمونه آن استفاده ابزاری از نفت در طول سالهای گذشته است. سیاست خارجی اردوغان همواره عامل اصلی نگرانی مردم ترکیه بوده است. نگرانی از این بابت که در نهایت گروههای افراطی و تروریستی منطقه وارد این کشور خواهند شد.
اما در مقابل از جمله نقاط ضعف اردوغان؛ تلاش برای افزایش قدرت می باشد که این مسئله با واکنش طبقه متوسط همراه بوده است. او ضمن محدود کردن آزادی مدنی؛ با هرگونه اعتراض مردمی به بدترین شکل برخورد می کرد که نمونه آن در برخورد با معترضین جریان پارک گزی در ماه می سال 2013 بود. از سوی دیگر او پس از کسب جایگاه ریاست جمهوری، در کوچکترین مسائل کشوری دخالت می کرد. این در حالی است که پست ریاست جمهوری در ترکیه نمادین می باشد و مسئولیت اصلی بر عهده نخست وزیر است. اردوغان به این مسئله اکتفا نکرد و صحبت از افزایش اختیارات رییس جمهور را به میان آورد که قرار بود پس از انتخابات پارلمان و کسب اکثریت کرسی پارلمان؛ نظام پارلمانی را به نظام ریاستی تغییر دهد. این روند منجر به بدبینی بخش های مختلف جامعه ترکیه به اردوغان گردید و این ذهنیت را در افکار عمومی تقویت کرد که حکومت فردی در راه است. بنابراین ریزش آرای حزب عدالت و توسعه امری بدیهی می باشد. از سوی دیگر سیاست خارجی اردوغان همواره عامل اصلی نگرانی مردم ترکیه بوده است. نگرانی از این بابت که در نهایت گروههای افراطی و تروریستی منطقه وارد این کشور خواهند شد. چند روز پیش بود که روزنامه جمهوریت چاپ آنکارا، گزارش و تصاویری از انتقال سلاح برای گروه های تروریستی در سوریه از طریق مرز ترکیه را منتشر کرد. این مسئله ضربه سختی را به وجهه حزب عدالت و توسعه در آستانه انتخابات پارلمان وارد کرد. سال گذشته نیز در جریان محاصره کوبانی و کشتار کردهای سوریه، شاهد بی تفاوتی دولت بودیم و زمانی که کردهای ترکیه در حمایت از کردهای سوریه به تظاهرات پرداختند ،توسط پلیس سرکوب و چندین نفر کشته شدند. بنابراین حمایتهای اردوغان از داعش؛ هزینه های سیاسی زیادی برای هم حزبی هایش به همراه داشته است. اکنون در این برهه زمانی و عدم موفقیت حزب حاکم در به دست آوردن اکثریت پارلمان؛ سیاست های اردوغان در حمایت از گروههای تروریستی منطقه را حداقل تا ماههای آینده با چالش روبرو خواهد کرد. دلیل اصلی این موضوع؛ درگیر شدن اردوغان در مسایل داخلی است. حزب عدالت و توسعه برای تشکیل دولت؛ باید با احزاب کرد و یا ملی گرا ائتلاف کند. طبق قانون؛حزب پیروز باید با دومین حزب راه یافته به پارلمان وارد ائتلاف شود. حزب جمهوری خواه خلق به عنوان دومین حزب و حزب دموکراتیک خلق به عنوان سومین حزب پیروز انتخابات می باشد. حزب جمهوری خواه خلق از قدیمی ترین احزاب ترکیه می باشد که گرایشات ملی گرایانه و لائیکی دارد. این حزب با سیاست های داخلی و منطقه ای اردوغان به شدت مخالف است. رهبر این حزب “کمال قلیچدار اوغلو” در گذشته اردوغان را دیکتاتور جدید دانست که حاضر به عذرخواهی از اشتباهاتش نمی باشد. او همچنین چند روز پیش در مصاحبه ای با روزنامه شرق الاوسط به مسایل منطقه پرداخته است و برخلاف دیدگاه اردوغان؛ از راه حل سیاسی در سوریه می گوید : " در صورت در دست گرفتن حکومت توسط حزب جمهوری خواه خلق ترکیه برای بازگشت صلح به خاورمیانه تمام تلاشمان را انجام خواهیم داد. به طور قطع مانع ورود گروههای تروریستی از خاک ترکیه به سوریه و عراق خواهیم شد و ارسال سلاح به گروه های تروریستی را قطع خواهیم کرد. برای این که بحران سوریه را حل و فصل کنیم کنفرانس بین المللی با حضور اتحادیه کشورهای عرب، مصر، اتحادیه اروپا، روسیه، ایران و آمریکا تشکیل خواهیم داد. اردوغان برای رای آوری مجدد باید در سیاستهای خود تجدید نظر کند که مهمترین آن عدم حمایت از داعش در سوریه برای کاهش حساسیت مردم ترکیه است.
به این باور داریم که برای حل و فصل مسائل خاورمیانه کشورهایی که از آنها یاد کردیم نقش مهمی بازی خواهند کرد. برای این که صلح به سوریه و خاورمیانه برگردد به همراه کشورهای ذکر شده مبارزه خواهیم کرد و تمام اقدامات را اتخاذ خواهیم کرد."[1] بنابراین بعید است که این حزب حاضر به ائتلاف با حزب عدالت و توسعه به دلیل تعارضات فکری باشد. در صورتی که حتی چنین ائتلافی رخ دهد؛با توجه به صبغه ملی گرایانه این حزب، انتظار می رود که با سیاستهای دولت کنونی در مسئله سوریه همراهی نکند. بنابراین این مسئله می تواند در سیاست خارجی اردوغان چالش ایجاد کند. سومین حزب پیروز؛حزب دموکراتیک خلق که به عنوان مدافعان کردها مشهور هستند؛ می باشد. آنها توانستند در انتخابات اخیر 13 درصد آرا را کسب کنند. کردهای ترکیه همواره نسبت به سیاست های نژاد پرستانه اردوغان اعتراض داشته اند. به خصوص که کردها تصور می کنند که توسط اردوغان به بازی گرفته شده اند چرا که او در ابتدای قدرتش؛وعده آشتی با کردها را داده بود که این مسئله همچنان در حد یک وعده انتخاباتی باقی مانده است. همچنین کردها پس از واقعه کوبانی ؛به حمایت دولت از تروریست های سوریه معترض بوده اند. آنها به دلیل آنکه کردهای منطقه را هم نژاد خود می دانند ؛نسبت به سرنوشت کردهای سوریه حساسیت دارند. با این پیشینه آنها حاضر به ائتلاف با حزب عدالت و توسعه نمی باشند و این موضوع را حتی رهبر این حزب پس از اعلام نتایج انتخابات پارلمان عنوان کرد. با توجه به مطالب مطروحه حتی در صورت ائتلاف نیز؛ این حزب با سیاست خارجی دولت اردوغان همراهی نخواهد کرد. اما راه حل دیگری نیز برای حزب عدالت و توسعه باقی مانده است. در صورتی که این حزب نتواند با احزاب ائتلاف کند؛باید انتخابات زودهنگام برگزار کند. این مسئله نیز چالشی جدید برای اردوغان است چرا که برای رای آوری مجدد باید در سیاستهای خود تجدید نظر کند که مهمترین آن عدم حمایت از داعش در سوریه برای کاهش حساسیت مردم ترکیه و رای آوری مجدد است. بنابراین انتظار می رود تحولاتی جدید در منطقه در حال رخ دادن باشد. انتهای متن/
94/03/21 - 00:05
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 43]