تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835843619
گفت و گو با اروپا باید پس از گفت و گوهای هسته یی نیز ادامه یابد
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: سفیر پیشین ایران در آلمان و هلند در گفت و گوی تفصیلی با ایرنا: گفت و گو با اروپا باید پس از گفت و گوهای هسته یی نیز ادامه یابد تهران- ایرنا- «سید شمس الدین خارقانی» سفیر پیشین کشورمان در آلمان و هلند در گفت و گوی تفصیلی با ایرنا با مهم دانستن گفت و گوهای دوجانبه ی ایران و اتحادیه ی اروپا در راستای حل و فصل اختلاف های هسته یی تصریح کرد: گفت و گوی تهران با بروکسل برای رسیدن به فهم مشترک ضروری است.
روی کار آمدن دولت یازدهم سبب شد درهای بسته ی گفت و گوهای هسته یی گشوده شود و مذاکره های نمایندگان تهران و 6 قدرت جهانی روندی امیدوارکننده و رو به نتیجه را بپیماید. با توجه به حضور سه کشور اروپایی در گروه 1+5 ، اهداف، منافع و دیدگاه های خاص این کشورها و همچنین روابط ویژه ی آلمان، فرانسه و بریتانیا با آمریکا به عنوان سردمدار جبهه ی بین المللی ضدایرانی و طرف اصلی چانه زنی با تهران، اروپا از وزن مهم و قابل توجهی در فرایند گفت وگوهای هسته یی برخوردار است.
افزون بر آنچه گفته شد، اتحادیه ی اروپا و اعضای پرنفوذ آن از جمله مقصدها و کانون های سیاست جهانی به شمار می روند که در تحولات بین المللی از بحران اوکراین گرفته تا سوریه و نیز پرونده ی اختلاف های هسته یی تهران با غرب به دنبال نقش آفرینی بیشینه هستند.
تا پیش از گشوده شدن پرونده ی یاد شده، این اتحادیه مهمترین شریک تجاری و مخاطب سیاسی جمهوری اسلامی ایران در غرب بود و با گذر از فضای گفتمان انتقادی، مسیر گفتمان سازنده را می پیمود. در سال های دهه ی 80، در تهران حتی به پایتخت های اروپایی به عنوان کانون های سیاسی مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا نگریسته می شد.
با توجه به شرایط کنونی می توان گفت در صورت به نتیجه رسیدن مذاکره های هسته یی ایران و 1+5، اتحادیه ی اروپا و ایران باز هم نسبت به گسترش همکاری ها و بهره جویی از مزایای مناسبات روی خوش نشان دهند.
اهمیت روابط با اتحادیه و نیز کشورهای اروپایی در مقطع زمانی کنونی و سال های آینده سبب شد گروه پژوهش و تحلیل خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی با صاحبنظران تحولات اروپا و روابط تهران- بروکسل (پایتخت اتحادیه ی اروپا) به گفت وگو بپردازد و از نظرها و دیدگاه های کارشناسانه ی آنان آگاهی یابد.
خارقانی که سال ها پیش سفیر جمهوری اسلامی ایران در آلمان و هلند و نیز و کاردار در بریتانیا بوده، یکی از این کارشناسان است که در گفت وگویی تفصیلی به پرسش های پژوهشگر ایرنا پاسخ گفته است.
این دیپلمات برجسته ی کشورمان که به عنوان پژوهشگر در «مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام» مشغول به فعالیت های پژوهشی است بر گسترش روابط با کشورهای پرنفوذ و مهم اتحادیه ی اروپا تاکید دارد.
خارقانی چهار مولفه ی دهشت افکنی (تروریسم)، حقوق بشر، صلح خاورمیانه (گفت وگوهای سازش فلسطینیان و رژیم صهیونیستی) و سلاح های غیرمتعارف را از مهمترین مولفه های تاثیرگذار بر روابط ایران و اتحادیه ی اروپا می داند.
وی با اشاره به اهمیت و گستردگی مناسبات اروپا- آمریکا و تعیین مرز خاصی برای روابط از سوی اتحادیه ی اروپا در ارتباط با کشورهایی که رابطه ی مناسبی با آمریکا ندارند، رسیدن به شراکت راهبردی با این اتحادیه را در آینده ی نزدیک مردود دانست.
خارقانی سیاست اتحادیه ی اروپا در ارتباط با خاورمیانه را شناور توصیف کرد و با یادآوری شرایط بحرانی کشورهای خاورمیانه و درگیری های درونی و بیرونی کشورهای منطقه، آرامش و ثبات ایران را عامل مهم دانستن نقش منطقه یی کشورمان برای این اتحادیه دانست.
سفیر پیشین کشورمان در کشورهای اروپایی، دیپلماسی تعاملی دولت تدبیر و امید را به عنوان جایگزین دیپلماسی چالشی دولت قبل ستود و تداوم روند گذشته را موجب ایجاد محدودیت های بیشتری برای کشورمان ارزیابی کرد.
وی تصریح کرد اگر ما بتوانیم گفتمان خودمان را با اروپا و آمریکا به عنوان 2 قدرت بزرگ جهان حتی پس از گفت و گوهای فعلی که امید زیادی به حل و فصل نهایی آن وجود دارد ادامه دهیم، به نتیجه های مثبتی خواهیم رسید.
پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک با ابراز تاسف از نبود لابی گری به نفع کشورمان در کشورهای اروپایی و آمریکا، ایرانیان ساکن این کشورها را ظرفیت مهمی دانست که می توان از آن ها به عنوان لابی، در پیشبرد سیاست خارجی کشور استفاده کرد.
در ادامه، متن کامل گفت وگوی ایرنا با خارقانی آمده است:
***ایرنا: مهمترین مولفه های اهمیت بخش به جایگاه ایران برای اتحادیه ی اروپا کدام است؟
**خارقانی: از منظر کلی، روابط ما با اتحادیه ی اروپا تحت تاثیر چهار موضوع اصلی بوده که همین موضوع ها نیز در ارتباط با آمریکا وجود داشته است. این موارد، مولفه های اصلی هستند که ما از گذشته تاکنون، در ارتباط با آن ها با آمریکا و اروپا درگیر بوده ایم. اگر خاطرتان باشد ما در گذشته و در زمان آقای هاشمی، مذاکرات انتقادی با این اتحادیه و در دوره ی آقای خاتمی هم مذاکرات همه جانبه را با اتحادیه ی اروپا در دستورکار داشتیم که مجموع این ها بر چهار محور اصلی استوار بود که این محورها در ارتباط با مشکل های ما با آمریکا هم مشترک بود. این موارد نگرانی هایی بوده و هستند که اروپایی ها و آمریکایی ها نسبت به ما داشته اند که البته هرکدام از آن ها از اولویت های متفاوتی برخوردار است. این چهار مولفه عبارتند از تروریسم، حقوق بشر، صلح خاورمیانه و سلاح های کشتار جمعی یا غیرمتعارف. یکی از این موضوع ها که در دهه ی اخیر ما را با اتحادیه ی اروپا و آمریکا وارد چالش کرده است موضوع هسته یی است که از درون مولفه ی سلاح های کشتار جمعی یا غیرمتعارف بیرون آمده است. همچنین این روزها مساله ی حقوق بشر، از دیگر مسایلی است که مورد توجه آن ها قرار گرفته است. نگاهی که آمریکایی ها به ما داشته اند، به طور عام نگاهی امنیتی بوده است یعنی در این بین مسایلی همچون صلح خاورمیانه یا سلاح های کشتار جمعی، برای آمریکا بسیار بااهمیت تر بوده است. موارد دیگری همچون تروریسم و حقوق بشر در طول دوران بعد از انقلاب کشورمان، برای اروپا از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است. البته امروز گستره ی نگاهی که بین اروپا و آمریکا وجود داشت به هم نزدیکتر شده است به این معنی که اروپایی ها به آرامی به سمت دیدگاه های آمریکا نزدیک شده اند و نگرانی های امنیتی را هم به نگرانی های خود افزوده اند. شاید علت اساسی اینکه نگرانی اروپایی ها نسبت به آمریکایی ها بیشتر حول محور تروریسم قرار گرفته است، نزدیکی فاصله ی بین ایران و اروپا است. پس این چهار مورد از اهمیت ویژه یی در روابط تهران و بروکسل برخوردار است و من فکر می کنم اگر ما به دنبال این هستیم که روابط خود را با اتحادیه ی اروپا به سطح راهبردی برسانیم باید با این اتحادیه در ارتباط با این موارد، اقدام های مشترکی انجام دهیم. موضوع دیگری که وجود دارد بحث اهمیت ایران در خاورمیانه است. هرچند اهمیت کل خاورمیانه برای اروپا و آمریکا در حال کاهش است، اما در نهایت به این دلیل که اروپایی ها از نفوذ زیادی در خاورمیانه برخوردار نیستند، ایران را به عنوان یک اصل در خاورمیانه پذیرفته اند. بنابر این، اگر در آینده از تنش در روابط کاسته شود و تعاملات توسعه یابد، جایگاه ایران می تواند از اهمیت ویژه یی برای اروپایی ها برخوردار شود. البته این موضوع نیز قابل توجه است که ایران کشور مهمی است و از ذخایر گسترده ی نفت و گاز برخوردار است. پس این عوامل به طور کلی می تواند شکل دهنده به دیگاه های اتحادیه ی اروپا نسبت به ایران باشند.
***ایرنا: نقش متغیر آمریکا در سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه ی اروپا به چه میزان است؟ با توجه به واقعیت های روابط بروکسل- واشنگتن، نحوه ی تعامل ایران با این اتحادیه باید چگونه تنظیم شود که بتواند تا حد ممکن از نزدیکی بیشتر سیاست های مشترک ضدایرانی بکاهد؟ اقدام های دولت تدبیر و امید در این زمینه چه اندازه موفق بوده است؟
**خارقانی: من باید در این ارتباط آماری به شما ارایه دهم. اروپا به عنوان یک کل مستقل ( مجموع 28 کشور عضو اتحادیه)، بزرگترین تاجر جهان است. در سال 2010، واردات اروپا حدود 2000 میلیارد یورو و صادرات آن هم حدود 1900 میلیارد یورو بوده است. آمریکا هم حدود 1700 میلیارد یورو واردات داشته و صادرات آن هم در آن سال نزدیک به 1400 میلیارد یورو بوده است پس آمار این 2 از لحاظ واردات و صادرات به هم نزدیک است. پس از این 2، چین، ژاپن و کره ی جنوبی قرار دارند. تولید ناخالص داخلی (GDP) کل اروپا در سال 2012، 16تا 17 تریلیون دلار بوده است. این در حالی است که ایالات متحده به تنهایی حدود 16 تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی داشته است. این آمار برای کل جهان حدود 72 تریلیون دلار بوده است. ایران در همان سال نزدیک به 590 میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی داشته است. همه ی این موارد نشان دهنده ی اختلاف فاحش اقتصاد این کشورها با کشورمان است. مثال دیگر، درآمد سرانه ی کشورها است. متوسط درآمد سرانه ی کشورهای اروپایی در سال 2012 حدود 34 هزار دلار و برای آمریکا 51700 دلار بوده است. ایران در آن سال نزدیک به 3000 دلار درآمد سرانه داشته است. اتحادیه ی اروپا با 80 کشور جهان شریک تجاری است که ایران هم یکی از این کشورها است (با احتساب شمار خود کشورهای اروپایی). این آمار برای آمریکا 20 کشور است. هدفم از ارایه این آمار این بود که نشان دهم، حجم اقتصاد اتحادیه ی اروپا و آمریکا در چه جایگاهی قرار گرفته است و حتی نسبت به چین، ژاپن و کره جنوبی چه فاصله یی دارد. این آمار نشان دهنده ی این است که قدرت های اقتصادی بزرگ، مجبور به داشتن روابط گسترده و نزدیک با یکدیگر هستند. بیش از 20 درصد از روابط اقتصادی اروپا با آمریکا تنظیم می شود که به غیر از روابط پولی و مالی طرفین است. در ارتباط با روابط پولی و مالی، همان طورکه می دانید یورو وابسته به دلار است و در برابر آن ارز شناور محسوب می شود. اروپایی ها دلار را به عنوان ارز اصلی دنیا قبول کرده اند. آمریکایی ها هم اروپا را به شکل مستقل قبول کرده اند و روابط گسترده ی تجاری با آن دارند. در کنار این ها، شرکت های چندملیتی اروپایی-آمریکایی هستند که به شکل مشترک سرمایه گذاری گسترده یی صورت داده اند. من این موارد را گفتم تا بدانید حجم روابط تجاری ایران با اروپا نسبت به حجم روابط واشنگتن و بروکسل خیلی اندک است. همواره 2 نظر در ایران در مورد رابطه با اروپا وجود داشته است؛ یکی اینکه ما در نبود رابطه با آمریکا می توانیم اروپا را جایگزین کنیم. دومین نظر اینکه ما باید به هر 2 به صورت مستقل بنگریم. در این زمینه این سوال ها مطرح است که تفاوت های این 2 نظر در چیست؟ آیا ما می توانیم بدون ایجاد تشنج و داشتن یک روابط معقول با آمریکا رابطه یی راهبردی با اروپا داشته باشیم؟ این سوال ها در عمر انقلاب و با توجه به پیشینه ی موجود پاسخ داده شده است. اروپایی ها برای هر کشوری که با آمریکا رابطه ندارد، حد خاصی برای روابط خود در نظر گرفته اند و حاضر به برقراری رابطه ی بیشتر از مرز تعیین شده با آن کشور نیستند. این نکته هم لازم به یادآوری است که میزان این حد تعیین شده در سطح راهبردی قرار ندارد به این معنی که در این وضعیت، ما نمی توانیم با اروپایی ها رابطه ی راهبردی داشته باشیم.
***ایرنا: پس رسیدن به سطح شراکت راهبردی با اروپا در گروی داشتن یک رابطه ی معقول با آمریکا است؟
**خارقانی: بله، همین طور است. لازمه ی آن داشتن رابطه یی مناسب با آمریکا است. ما بدون اینکه روابط خودمان را با آمریکا به سوی عادی سازی سوق دهیم، می توانیم نگرانی های آمریکا را رفع کنیم و آن ها هم نگرانی های ما را رفع کنند. همان طور که گفتم در این مورد نظر دیگری هم هست که این 2 را به صورت مستقل از هم ببینیم. البته باید توجه کنیم این 2 به نوعی در موارد متعددی پیچیده درهم هستند. برای مثال مسایل اقتصادی و سیاسی آن ها در هم پیچیده است. فرهنگ آن ها از یک منبع سرچشمه می گیرد و ایدئولوژی های یکسانی دارند. اگر به این شکل به اروپا و آمریکا بنگریم، به نظر می رسد باید قبول کنیم که در روابط خود با اروپا از یک سطح خاص، نمی توانیم فراتر برویم. در آن طرف نیز اروپا قدرت و جایگاه این را ندارد که با ما به جمع بندی برسد و بتواند در جهان از آن بهره برداری کند. اروپا محافظه کارتر از این است که با کشورها در بلندمدت و به صورت گسترده رابطه ی راهبردی برقرار کند. این خواسته ی آمریکایی ها هم هست زیرا آن ها خود را یک ابرقدرت جهانی می دانند ولی اروپایی ها هیچگاه خود را یک ابر قدرت نمی دانستند. مطلب دیگر اینکه اروپایی ها هنوز دارای سیاست مشترک ویژه ی یگانه نشده اند. اروپایی ها اگرچه تصمیم گیری های مشترکی صورت می دهند ولی در برخی موارد مشاهده می کنید که دیدگاه های یکسانی ندارند. برای مثال در ارتباط با حمله به عراق، به تصمیم مشترکی نرسیدند. در ارتباط با «ناتو» (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) و اینکه آیا اروپا باید دارای وزن نظامی مشترک باشد، هنوز به تصمیم نرسیده اند. کشورهای جدیدی که به عضویت اتحادیه در آمده اند و از اعضای پیشین بلوک شرق هستند، بیشتر ترجیح دادند از منظر نظامی به سوی آمریکا حرکت کنند تا اینکه به طرف اروپا بروند زیرا بر این باورند که اروپا توانایی دفاع از آن ها را ندارد. جنگ بوسنی به طور کامل نشان داد که خود اروپایی ها در داخل اروپا هم قدرت دفاع کامل از خود را ندارند. آماری که در ارتباط با بودجه های دفاعی مطرح است به خوبی نشان دهنده ی این موضوع است. تصور من بر این است که ما به هیچ وجه نباید به این فکر کنیم که مثلت رقابت تهران- بروکسل- واشنگتن را چگونه باید از بین ببریم. ما باید هرجا که منافعمان درگیر است به سمت تامین منافع خود حرکت کنیم و آن منافع را برای ملت ایران بدست آوریم. حال اگر این منافع در واشنگتن، پکن یا بروکسل باشد، نباید فرقی به حال ما داشته باشد و ما باید بر اساس منافع خود حرکت کنیم و به تعبیری منفعت پسند باشیم.
***ایرنا: مساله ی حقوق بشر از گذشته تاکنون یکی از بحث برانگیزترین مسایل مورد اختلاف ایران و اتحادیه ی اروپا بوده است. ایران با چه رویکردی می تواند از بار تنشی تاکید اتحادیه ی اروپا بر این مساله بکاهد؟ باز کردن درهای گفت و گو در ارتباط با حقوق بشر بیشتر فرصت ساز خواهد بود یا چالش زا؟
**خارقانی: در سیاست خارجی اگر دیپلماسی چالشی را به جای دیپلماسی تعاملی برگزینیم، به طور طبیعی با همان برخوردی مواجه می شویم که در دولت های آقای احمدی نژاد با ما صورت گرفت به این معنی که به آرامی ما را به سوی محدودیت های بیشتر سوق می دهند و این محدودیت ها بود که موجب شد ما تصمیم ناگهانی به مذاکره به آن ها بگیریم. ما اگر همان مذاکره هایی را که در دوره ی اصلاحات با اروپایی ها داشتیم و آقای روحانی سرپرست مذاکره کنندگان ایرانی بود، ادامه می دادیم، هم مشکل های فعلی را تحمل نمی کردیم، هم اینکه نگاه و دیدگاه کشورهای جهان نسبت به ما تغییر نمی کرد. اروپایی ها و آمریکایی ها، خواسته یا ناخواسته، دارای قدرت مانور تبلیغاتی زیادی هستند. آن ها هستند که با تبلیغات گسترده نوع تفکراتی را که باید در جهان وجود داشته باشد تعیین می کنند. ما از گذشته تاکنون از این قدرت بی بهره بوده ایم و در آینده ی بلندمدت هم به آن دست پیدا نخواهیم کرد. بنابر این نباید اقدامی کنیم تا بهانه یی برای تبلیغ منفی قدرت های بزرگ علیه ما وجود داشته باشد. شما اگر اکنون به اطراف جهان سفر کنید و با مقام های کوچکترین کشورهای جهان نیز حرف بزنید، به شما خواهند گفت که مشکل هسته یی خود را حل کنید. ممکن است از اصل موضوع اطلاع چندانی هم نداشته باشند و ندانند که ما در این ارتباط مظلوم واقع شده ایم و دولت هایی در اینجا سر کار بودند که متاسفانه نتوانستند از حقوق کشور دفاع کنند اما به دلیل تبلیغات گسترده موجود در جهان علیه ایران، بهترین راه پیش روی ما این است که با این قدرت ها وارد درگیری نشویم؛ کاری که در گذشته نیز سابقه دارد. پس اگر نخواهیم به سمت درگیری حرکت کنیم، راه تعامل را باید در پیش بگیریم. نکته ی اصلی تعامل، گفت وگو یا به عبارت بهتر گفتمان است. ما اگر بتوانیم گفتمان خودمان را با اروپا و آمریکا به عنوان 2 قدرت بزرگ جهان و با دیدگاه های ویژه ی هرکدام، حتی پس از گفت و گوهای فعلی ادامه دهیم، یعنی فرض کنیم که موضوع هسته یی کشور حل شده است که امید زیادی هم به حل آن دارم، با آن ها به نتیجه های مثبتی خواهیم رسید. از این رو باید این روند را ادامه دهیم و متوقف نکنیم. در این ارتباط یک مثال ساده می زنم. زمانی که در ارتباط با ورود سفیر معرفی شده ی ایران به سازمان ملل، یعنی آقای ابوطالبی که از دیپلمات های ورزیده ی کشور است، با مشکلاتی از سوی آمریکایی ها مواجه شدیم، در عرض کمتر از یک ماه، قانونی در کنگره ی آمریکا تصویب شد برای اینکه از ورود سفیر کشورمان به آمریکا جلوگیری کند. این اتفاق نشان دهنده ی این است که ما هیچ لابی خاصی در آمریکا نداریم. مذاکره همراه با لابی گری می تواند کار ما را پیش ببرد. ما باید درهای مذاکره را با همه ی کشورهای جهان از جمله اروپایی ها و آمریکا باز کنیم. اکنون که موانع پیش روی ما برای مذاکره با آمریکا تا حدودی از بین رفته است، باید به سرعت این مسیر را ادامه دهیم زیرا زمان علیه ما در حال حرکت است. ما تا زمانی که با اروپایی ها مذاکره های انتقادی داشتیم، حرف های بسیاری زدیم و در کنار آن هم پیشرفت های اقتصادی بسیار زیادی کسب کردیم همچنان که پیشرفت های سیاسی بسیار زیادی داشتیم. این پیشرفت ها به این دلیل بود که ما به آسانی حرف های خود را به آن ها می زدیم و آن ها هم نگرانی های خود را به راحتی به ما منتقل می کردند و سرانجام به توافق می رسیدیم. در همین مساله ی حقوق بشر، ما توافق های زیادی با اروپایی ها داشتیم. اروپایی ها هیات های مختلفی را به ایران فرستادند و متوجه شدند بسیاری از گفته های آن ها درست نیست و بعد ما هم توانستیم برخی از اشتباه های خود را در مساله ی حقوق بشر حل کنیم. یکی از این موارد مساله قصاص بود. ما توانستیم این مساله را تا حدودی رفع ابهام کنیم. این اتفاق باعث شد دست اروپایی ها هم باز شود و برای مردم خود توضیح دهند که ایران شاهد پیشرفت های خوبی بود است. ما در مساله ی حقوق بشر هم در آستانه ی کشیده شدن به شورای امنیت هستیم هرچند این مساله به ابعاد مساله هسته یی کشورمان نیست و قابل پیشگیری است. در این حوزه شما با طیف گسترده یی از کشورها حتی در داخل اروپا مواجه هستید که می توانید با آن ها هماهنگی صورت دهید اما در بحث هسته یی ما تنها ماندیم. به نظر من در این مساله ی خاص ما باید به طور حتم به سمت مذاکره حرکت کنیم.
***ایرنا: نتیجه گیری من این است که شما واقع نگری را به همراه مذاکره با اروپا و آمریکا توصیه می کنید؟
**خارقانی: به طور قطع همین طور است. اگر ما واقع نگر نباشیم، نمی توانیم با آن ها مذاکره کنیم. مذاکره های دوره ی قبل ما با گروه 1+5 چون عاری از هرگونه واقع نگری بود با شکست رو به رو شد. ما باید واقع نگر باشیم و جایگاه اروپا و آمریکا را با جایگاه خودمان مقایسه کنیم و ببینیم کجا قرار گرفته ایم و بر این اساس با آن ها تعامل کنیم تا منافع حداکثری ملت را تامین کنیم.
***ایرنا: در ارتباط با صحبت های شما، سیاست خاورمیانه یی اتحادیه ی اروپا بر چه اساسی تنظیم شده و جایگاه ایران در این چارچوب چیست؟
**خارقانی: همان طور که می دانید سیاست اروپایی ها نسبت به زمان شناور است یعنی معیارهایی که برای سیاست خارجی خود در ارتباط با خاورمیانه در نظر گرفته اند یا اینکه به چه کشوری در روابط خارجی خود در این منطقه محوریت بدهند امری سیال است. قبل از انقلاب، ایران به عنوان ابرقدرت منطقه یی مطرح بود و به طور طبیعی همه ی کشورهای اروپایی به دنبال گسترش روابط با تهران بودند اما امروز ابرقدرت منطقه یی وجود ندارد و کشورها و اتحادیه ها بر اساس منافع خود به سوی دیگر کشورها حرکت می کنند. شما مشاهده می کنید که از لحاظ اقتصادی، امارات یکی از مکان هایی است که کشورهای اروپایی علاقه مند به سرمایه گذاری در آن هستند اما آیا این کشور از لحاظ سیاسی هم به همان اندازه دارای اهمیت است؟ هرگز این طور نیست. برای مثال عربستان در دوره یی اهمیت سیاسی بسیار بالایی داشت تا اینکه حادثه ی 11 سپتامبر رخ داد و مساله ی تروریسم و دیگاه های افراطی موجود در عربستان در کانون توجه قرار گرفت و نظر اروپا را به این کشور تغییر داد. اگر ما با اغماض، ترکیه را هم جزیی از خاورمیانه در نظر بگیریم، این کشور تا چندی قبل از کشورهای کانون توجه اروپا بود و اروپایی ها خواهان این بودند که ترکیه به عنوان اصلی ترین دموکراسی در خاورمیانه مطرح شود، اما هم اکنون مشاهده می کنیم که این صحبت ها دیگر مطرح نیست و تحولات و ناآرامی های اخیر ترکیه میخی بر تابوت این باور بوده است. با وجود این، ایران هنوز بیشترین ظرفیت را برای تبدیل شدن به ابرقدرت منطقه یی دارد که بتوان روی آن حساب باز کرد. من معتقدم به دلایل مختلف، خاورمیانه اهمیت گذشته را برای اروپا و آمریکا ندارد. هم اکنون اکثر کشورهای منطقه با مشکلات داخلی گسترده یی دست به گریبان هستند و معلوم نیست چه زمانی بتوانند ثبات را در خودشان ایجاد کنند ضمن اینکه با یکدیگر هم درگیری های زیادی دارند. ایران در مقایسه با کشورهای منطقه، کشور آرامتری است که از ثروت فراوانی نیز برخوردار است. ما اگر بتوانیم راهبرد لازم برای کار را در خودمان فراهم کنیم شاید بتوانیم از قدرتمندترین کشورهای خاورمیانه یی باشیم که بتواند نقش فزاینده یی در ارتباط با برقراری ثبات و آرامش در منطقه ایفا کند. در زمان حاضر من نمی توانم راهبرد اروپایی ها را در ارتباط با خاورمیانه پیش بینی کنم. اتحادیه ی اروپا نتوانسته به یک نهاد سیاسی با تفکر یکسان و همگانی در همه ی حوزه ها تبدیل شود. برای مثال انگلیسی ها دیدگاه ها و پیشینه ی خود را در منطقه ی خاورمیانه دارند و از آن استفاده می کنند. آلمان و فرانسه هم به همین شکل هستند. کشورهای دیگر از جمله اسپانیا، ایتالیا و اتریش هم هستند که حرف هایی برای گفتن در منطقه دارند اما جایگاهی برای بروز این حرف ها وجود ندارد. تا جایی هم که من اطلاع دارم، اروپایی ها یک کشور خاص را برای سرمایه گذاری ویژه انتخاب نکرده اند زیرا نگرانی های آن ها در تمام این کشورها وجود دارد و البته ما هم نگرانی های خاص خودمان را برای آن ها داریم که من در سوال های قبل به چهار مورد اصلی آن آن اشاره کردم.
***ایرنا: نقش سه عضو اروپایی گروه 1+5 را در پیشبرد گفت وگوهای هسته یی چگونه ارزیابی می کنید؟ از فردای توافق جامع هسته یی، اروپا تا چه میزان از این توافق سود خواهد برد؟
**خارقانی: سه کشور اروپایی به پشتوانه ی اتحادیه ی اروپا نبود که وارد گروه 1+5 شدند. این سه هر چند از اعضای اصلی اتحادیه ی اروپا هستند ولی این لابی اتحادیه نبود که این کشورها را در گروه 1+5 جای داد. این سه کشور به 2 دلیل عضو گروه مذاکره کننده با ایران شدند. انگلیس و فرانسه چون از اعضای شورای امنیت سازمان ملل هستند و دیگر اینکه ایده ی سه کشور بود که سال ها پیش مذاکرات هسته یی را پایه گذاشت هرچند این سه کشور به اتحادیه گزارش می دادند. بنابراین هر کدام از این سه کشور به دلیل منافع خاص خودشان است که در حال مذاکره با ما هستند. نوع برخورد آن ها هم با ما بر اساس این منافع تنظیم شده است. مشاهده می کنید که هر کدام از این سه کشور به طور جداگانه با ما گفت وگو دارند و منافع خود را طلب می کنند. نوع رفتار آن ها هم در بحث های کارشناسی به خوبی بیان کننده ی این مطلب است و در واقع منافع خودشان را بیشتر از منافع اتحادیه در نظر دارند، هرچند که به اتحادیه هم گزارش می دهند و تصمیماتی را که در این گروه تصویب می شود، بروکسل مدنظر خود قرار می دهد. البته این هم به خاطر کسب منافعی است که به خاطر این مذاکره ها نصیب اتحادیه خواهد شد. این مذاکره ها خواسته یا ناخواسته بزرگترین رخدادی است که در قرن 21 در حال وقوع است. اگر چه در یک دهه ی گذشته در جهان اتفاق های زیادی از جمله 11 سپتامبر و در پی آن حمله ی آمریکا به منطقه را شاهد بودیم اما اینکه 6 قدرت بزرگ جهانی خواهان مذاکره با ایران برای حل موضوع هسته یی هستند، بی سابقه است. برای مثال در جنگ جهانی دوم تنها سه کشور انگلیس، شوروی و آمریکا بودند که با آلمان مذاکره کردند. مطلب مهم دیگر اینکه این کشورها به طور واقعی نگران آینده ی منطقه هستند. اگر جنگ دیگری در منطقه آغاز شود بر سر مساله ی نفت، گاز و به طور کلی انرژی چه خواهد آمد؟ سرنوشت خاورمیانه و اسراییل چه خواهد شد؟ منافع آمریکا، اروپا، چین و روسیه در منطقه چه خواهد شد؟ بنابراین هر کدام از این بازیگران اروپایی منافع خود را در نظر می گیرند و بر اساس منافع خود تصمیم گیری می کنند و با ما هم تعامل ویژه یی انجام می دهند که نه تنها از طریق روابط دوجانبه با اتحادیه است، بلکه روابط دوجانبه ی هرکدام از این کشورها با ایران را شامل می شود. من فکر می کنم باید به این سه کشور در این چارچوب نگریست.
***ایرنا: رویکرد جدید دولت را چگونه می بینید؟
**خارقانی: به نظر من خوشبختانه یک تصمیم بسیار بزرگ در ایران گرفته شد و آن هم اینکه ما مذاکره ی خودمان را با 1+5 واقع بینانه کردیم. شاید اگر این تصمیم در دولت قبل گرفته می شد، نظر به اینکه کارشناسان و اعتقاد لازم در دولت قبل وجود نداشت نمی توانستیم پیشرفت بزرگی داشته باشیم. اکنون در این دولت هم اعتقاد به تعامل با دنیا وجود دارد و هم کارشناسان لازم برای تعامل با این کشورها را در اختیار داریم. یعنی افرادی مثل خود آقای ظریف و همکارانشان در عرصه حضور دارند و دارای آگاهی لازم در این ارتباط هستند. از دیگر سو، طرف مقابل هم با مشاهده ی مذاکره کنندگان ایرانیِ دارای این سوابق درخشان، درها را برای رسیدن به یک توافق نهایی باز کرده است. بنابراین من فکر می کنم اگر دولت سابق این رویکرد را در پیش می گرفت، این معادله به جای اصلی خود نمی رسید و با این دولت است که ما توانسته ایم در زمانی کوتاه به نتایج بسیار مثبتی برسیم. امیدوارم زمینه های داخلی هم برای اینکه بتوانیم در آینده روابط خود را با این کشورها گسترش دهیم بوجود بیاید. ویژگی دولت تدیبر و امید این است که قابلیت این کار را دارد.
***ایرنا: به نظر می رسد روابط ایران با همه ی اعضای اتحادیه ی اروپا متوازن نیست و با برخی اعضا بیشتر و با برخی کمتر است. راهکار شما برای متوازن شدن این روابط چیست و اینکه آیا باید به این اتحادیه به چشم یک هویت سیاسی مستقل نگریست و تعاملات دوجانبه را با آن دنبال کرد یا اینکه تعامل با هریک از اعضا به طور جداگانه برای تهران مناسب تر است؟
**خارقانی: به نظر من در زمان حاضر برای گسترش روابط خودمان با کشورهایی که فکر می کنیم در این اتحادیه مستقل هستند، خیلی دیر شده است. ما هیچ راهکاری نداریم جز اینکه با خود اتحادیه به دیدگاه های مشترکی برسیم و نگرانی های متقابل را به صورت مشترک و در قالب مناظره و مذاکره حل کنیم و در واقع به مسیری برای حرکت به سمت حل مشکل ها برسیم. به این ترتیب ما می توانیم هم با اتحادیه و هم به صورت دوجانبه، مسایل و روابط اقتصادی خود را با اروپایی ها به جلو ببریم. همان طور که شما اشاره کردید، روابط ما با کشورهای عضو اتحادیه متوازن نیست. نکته ی اول اینکه این مشکل اتحادیه ی اروپا است و مشکل ما نیست. اگر اتحادیه ی اروپا همانند آمریکا به عنوان یک واحد حرف بزند، ما هم به عنوان یک واحد می توانیم در مقابل آن قرار بگیریم و تعامل کنیم. ولی اتحادیه درگذر زمان نشان داده است که یک واحد نیست، بلکه واحدهایی پراکنده در قالب اتحادیه ی اروپا است. به همین دلیل است که خود ما انتخاب می کنیم با کدام کشور روابط خود را گسترش بدهیم و با کدامیک پیشرفت کمتری در گسترش روابط داشته باشیم. از طرف دیگر به طور طبیعی، وزن کشورها در اتحادیه متفاوت است. حتی خود اتحادیه هم به وزن این کشورها به شکل مساوی نمی نگرد. به این معنی که برای مثال وزن ایرلند با وزن انگلیس یا آلمان به طور حتم برابر نیست. در رای گیری های اتحادیه ی اروپا و در پارلمان اروپا هم این وزن ها تاثیرگذارند. من بر این باورم که ما هم بر اساس همین دیدگاه باید به اروپا بنگریم. اتحادیه ی اروپا هم اکنون تصمیم هایی سیاسی علیه ما اتخاذ کرده است که همین تحریم ها یک نمونه از آن به شمار می رود. ما باید به نحوی مشکل این تصمیم های سیاسی را با اتحادیه حل کنیم. چالش های پیش روی ما در ارتباط با اتحادیه زیاد هستند. ما تا زمانی که نتوانیم چالش های فعلی خود را با اتحادیه حل کنیم، روابط دوجانبه به میزانی که در گذشته وجود داشت نخواهد رسید و گسترش پیدا نخواهد کرد. ما نیاز به این داریم که روابط دوجانبه را گسترش دهیم. ما نیاز به این داریم که از پول های سرگردانی که در جهان وجود دارد به عنوان سرمایه در طرح های داخلی خود استفاده کنیم. ما حدود 15 میلیارد دلار سرمایه گذاری سالانه در صنعت گاز نیازمندیم، حدود 50 میلیارد دلار سرمایه گذاری سالانه در صنعت نفت نیازمندیم. این پول ها باید از سوی شرکت های بزرگ نفتی جهان که وابسته به اروپا یا آمریکا هستند تهیه شود. این شرکت ها هم تا زمانی که رابطه ی خود را با یک کل واحدی به نام اتحادیه ی اروپا به تعریف مشترک نرسانده ایم، توانایی همکاری با ما را نخواهند داشت. به همین دلیل بود که گفتم ما نباید مذاکره های خود را با این ها متوقف کنیم. درست پس از اینکه مذاکره ی ما به نتایج اصلی خود رسید و توافق بین طرفین صورت گرفت ما باید با اتحادیه با یک دیدگاه و با آمریکا با دیدگاه خاص خودش مذاکره های خودمان را گسترش دهیم.
***ایرنا: به نظر می رسد روابط اقتصادی ایران با اعضای اتحادیه ی اروپا مهمترین عامل پیوند تهران و بروکسل بوده است که با افزایش تحریم ها کاهش قابل ملاحظه یی به خود دید. با پیشرفت گفت وگوها، اشتیاق اروپایی ها برای بازگشت به فضای روابط پیشین افزایش یافته است. با این حال نبود عنصری چون وابستگی متقابل در مقایسه با روابط مسکو- بروکسل سبب شده همچنان مانع های بسیاری در برابر گسترش روابط ایران و اروپا خودنمایی کند. اروپایی ها به دلیل این عنصر به ویژه در زمینه ی انرژی، به رغم اختلاف های عمده از تحریم روسیه در عمل خودداری کردند در حالی که برای ایران این اتفاق نیافتاد.
**خارقانی: من فکر می کنم تنها وابستگی به انرژی روسیه نیست که از تحریم اروپا علیه مسکو جلوگیری کرده است. به نظر من وزن روسیه در منطقه و جهان خیلی بالا است و دشوار است اروپایی بخواهند این کشور را تحریم کنند. نکته ی دیگر اینکه روسیه خیلی به اروپا نزدیک است و به نوعی همسایه ی دیوار به دیوار اروپا محسوب می شود و همواره در طول قرن های گذشته با هم درگیری داشته اند. اروپایی ها خواهان بازگشت به دوران گذشته نیستند. گذشته از این مسایل ما باید همیشه منافع خودمان را در ارتباط با همه ی استدلال های سیاسی حفظ کنیم. ما باید بدانیم که منافعمان چیست. متاسفانه ما زمانی بحث رویکرد به شرق را در سیاست خارجی خود مطرح کردیم و جز ضرر از این رویکرد چیزی ندیدیم. این اتفاق موجب شد که ارتباط های اقتصادی ما با غرب بسیار کاهش پیدا کند. آماری که در سال 2013 در ارتباط با روابط اقتصادی ما با اتحادیه ی اورپا وجود دارد، نشان دهنده ی این است که تا چه اندازه در روابط خود با اتحادیه ی اروپا ضعیف هستیم. در این سال، ما حدود 0.3 درصد از صادرات به اروپا را به خود اختصاص دادیم و به همین ترتیب 0.4 درصد هم سهم واردات ما از این اتحادیه بود. در سال 2013 صادرات ما به اروپا حدود 86 درصد کاهش داشته است. در آن سو هم صادرات آن ها به ایران 26 درصد کاهش داشته است. این میزان کاهش به سادگی قابل جبران نیست. ما در دولت قبل رویکرد حرکت به شرق را مطرح کردیم بدون اینکه از لحاظ کیفیت روابط، قدرت مالی و پولی، قدرت اقتصادی و تجاری بین این 2 مقایسه صورت دهیم و بدانیم کدامیک از این ها دارای اولویت هستند. امروز مشاهده می کنیم که برای ساخت یک نیروگاه ساده هسته یی، سال ها است که درگیر هستیم و هر زمان هم که خواستار نزدیک شدن راهبردی به کشورهای شرقی هستیم، بحث تحریم ها و فشارهای کشورهای غربی موجب می شود شرقی ها هم به ایران نزدیکی راهبردی پیدا نکنند و ما را به عنوان یک مقصد راهبردی در سیاست خارجی خود در نظر نگیرند. من بر این باورم اگر نتوانیم معضل های خود را با اروپایی ها حل کنیم، در آینده مشکل های بیشتری فراروی مسایل اقتصادی ما خواهد بود. ما کشوری هستیم که بنیان اقتصادمان غربی است و اگر بخواهیم آن را تغییر بدهیم باید هزینه های خیلی بیشتری را بپردازیم و مردم خود را درگیر آن کنیم. از طرف دیگر، همان طور که شما به انرژی اشاره کردید، روس ها چالشی را در جهان ایجاد کرده اند و این چالش پیش روی آن ها است و باید مشکل خود را حل کنند. اگر منافع ما در این باشد که اروپایی ها از گاز و به طور کلی انرژی ما در طولانی مدت استفاده کنند، به طور حتم باید وارد مذاکره با اروپا شویم و منافع خودمان را در آنجا تامین کنیم چرا که اگر روس ها جای ما بودند به طور قطع این کار را انجام می دادند. از طرف دیگر کشور به طور واقعی به سرمایه ی اروپایی ها نیاز دارد و چاره یی جز این نداریم که از طریق این کشورها این سرمایه را تامین کنیم. کشورهای شرقی قدرت تامین مالی طرح های مورد نیاز ایران را ندارند.
***ایرنا: از صحبت های شما می توان نتیجه گرفت که بحث رسیدن به وابستگی متقابل با این وضعیت اقتصادی کشور در آینده ی نزدیک امکان پذیر نیست. اکنون که به نظر می رسد اتحادیه ی اروپا به طور جدی متعدد کردن منابع انرژی را در دستور کار خود قرار داده است، شما چه سیاستی را برای استفاده ی ایران از فرصت تحولات اوکراین به منظور صادرات انرژی به اروپا پیشنهاد می کنید؟
**خارقانی: در ارتباط با مساله ی تحریم ها به نظر من در آینده ی نزدیک خیلی راحت تر می توانیم به راه حل مساله برسیم و همین که قدم خوبی در این ارتباط برداشته شده، موجب می شود قدم های بعدی خیلی آسان تر پیموده و دیدگاه ها به هم نزدیک تر شود که این نزدیکی دیدگاه ها از همه چیز مهمتر است. بنابراین به نظر من مشکل های سیاسی قابل حل است اما از طرف دیگر ما با مشکل های دیگری مواجه خواهیم شد. اگر آمریکا و اروپا، روسیه را تحریم کنند، ما باید نحوه ی مواجهه ی خود را با این مساله مشخص کنیم که آیا مقابل این تحریم ها بایستیم یا از کنار تحریم ها عبور کنیم. هم اکنون قراردادی که با روس ها در ارتباط با تهاتر کالا و نفت می خواهیم ببندیم، قرارداد بزرگ 20 میلیارد دلاری است. ما باید به این نکته توجه کنیم که روسیه چه کالاهایی برای فروش به ایران دارد؟ روس ها چه فناوری دارند که می خواهند به ما ارایه دهند؟ فناوری آن ها به طور معمول عقب مانده است. از طرف دیگر 20 میلیارد دلار پول عظیمی است و می تواند دوباره غرب را حساس کند تا ما را هم وارد تحریم ها کنند. ما باید در این بین، بازی سیاسی لازم را انجام دهیم و بدون اینکه مسایل ایدئولوژیک را تاثیر دهیم، روی دیدگاه های سیاسی خود فکر کنیم و نحوه ی رابطه ی مناسب با مسکو را بیابیم. از سوی دیگر روسیه همسایه ی بزرگ ما است و ما نباید روسیه را نگران کنیم. پس این 2 موضوع متفاوت است. البته ما سابقه ی این کار را در دوران جنگ داریم. در زمان جنگ، روسیه هم با ما نزدیک بود و هم دور از ما بود و نحوه ی برخورد ما با روسیه در آن دوران می تواند سابقه یی درکنار راهکاری های جدید ما باشد. ما هم اکنون با اروپا، آمریکا و روسیه رو به رو هستیم و باید در این میان منافع خود را تشخیص دهیم. البته مقابل تحریم های روسیه قرار گفتن به معنای تحریم های جدید برای ایران است که می تواند مشکل های جدیدتری برای ما بوجود آورد. به نظر می رسد باید از کنار این تحریم ها به نحوی عبور کنیم که هم روسیه را نگران نکنیم و هم در غرب حساسیت ایجاد نکنیم و این هم نیاز به این دارد که از کلیه ی نیروهای متخصصی که در ارتباط با مسایل گذشته ی ما از جمله جنگ ایران و عراق آشنایی دارند، در کنار راهکارهای جدید بهره ببریم.
***ایرنا: مهمترین ظرفیت های اقتصادی همکاری ایران و اتحادیه ی اروپا و مهمترین شریکان تجاری ایران در اروپا کدامند؟
**خارقانی: متاسفانه ظرفیت های ما در این چندساله محدود بوده است و آن هم از عملکرد بد ما ناشی می شود. بیش از 90 درصد کالاهایی که به اتحادیه ی اروپا صادر می کردیم انرژی و مشتق های آن بوده است. اروپایی ها هم به طور معمول ماشین آلات و کالاهای تولیدی و صنعتی خود را به ما صادر می کرده اند. صادرات خدمات از سوی ما وزن چندانی در این میان نداشته است در حالی که ما قدرت خدمات و صادرات غیر نفتی خود را می توانیم در این رابطه افزایش دهیم. اروپا قابلیت این را دارد که این موارد را از ما دریافت کند و زمینه های این هم در اروپا موجود است. ما این را در گذشته امتحان کردیم و نتیجه هم گرفتیم.
***ایرنا: منظور شما از صادرات غیرنفتی چیست؟
**خارقانی: برای مثال، ما پول زیادی به شرکت ماشین سازی پژو می دهیم بدون اینکه حتی یک پژو به اروپا صادرکنیم و حتی خود فرانسه حاضر به خرید حتی یک خودرو از ایران نیست. چرا نمی خرد؟ علت آن مشکل های داخلی خود ما است و باید این مشکل ها را حل کنیم. ما مقدار کمی صادرات پتروشیمی به اروپا داریم در صورتی که توانایی صادرات صنعتی خوبی داریم. زمانی که شرکت «دایملر کرایسلر» به ایران آمد و شروع به همکاری با شرکت «ایران خودرو» کرد، تعداد زیادی از صنایع تحت پوشش ایران خودرو وارد چرخه ی ساخت خودروی بنز شد. به این معنی که خدمات فنی و صنعتی خود را به تمام شرکت های تحت پوشش کرایسلر در جهان ارایه کرد. ما از این فرصت هایی که داریم باید استفاده کنیم. برای مثال ما در حال صادرات سنگ خام به ایتالیا هستیم، در صورتی که می توانیم آن را تبدیل کنیم. موارد زیاد دیگری وجود دارد که ما می توانیم همین اقدام ها را در ارتباط با آن ها انجام دهیم که نیاز به برنامه ریزی ویژه دارد. کشورهایی هم که در راس روابط تجاری با ایران قرار داشته اند به ترتیب آلمان، انگلیس و فرانسه هستند. پس از آن ها ایتالیا، اسپانیا و کشورهای کوچک تر از جمله اتریش و ... قرار دارند. به نظر من همین رده بندی معقول است. آلمان بزرگترین اقتصاد اروپا است و پس از آن فرانسه و انگلیس اقتصادهای بزرگ اروپا هستند و ما باید روابط خود را با آن ها حفظ کنیم و گسترش دهیم و به عنوان اصلی ترین شرکای تجاری با آن ها کار کنیم. به طور طبیعی باید به دنبال این باشیم که در ارتباط با کشورهای دیگر از چه ظرفیت هایی برخورداریم و چه محصولاتی را می توانیم رد و بدل کنیم تا منافعی برای کشور داشته باشد.
***ایرنا: مهمترین مانع های پیش روی نزدیکی ایران و اتحادیه ی اروپا چیست؟ چه کسانی بیشتر از این نزدیکی نگران می شوند؟
**خارقانی: همان طور که در سوال های قبل گفتم، چهار موضوع تروریسم، حقوق بشر، صلح خاورمیانه و سلاح های کشتار جمعی و غیر متعارف در رابطه ی ایران و اتحادیه ی اروپا وجود دارند و تا حل نشوند مانعی برای نزدیکی 2 طرف هستند. به غیر از این موارد، موانع ریزتر و تخصصی تری هم در این ارتباط وجود دارد. برای مثال همه ی کشورهای جهان از مهاجران خود در کشورهای دیگر برای پیشبرد روابط استفاده می کنند اما متاسفانه ما نتوانسته ایم از ایرانی های ساکن اروپا برای گسترش روابط خود استفاده کنیم و حتی در برخی موارد همین ایرانی های ساکن در اروپا به موانع رابطه ی ما با این کشورها تبدیل شده اند. ما هرطوری که شده باید این ایرانی ها را وارد رابطه ی معقول و منطقی سیاست خارجی خود با اتحادیه ی اروپا بکنیم. هیچ چاره یی جز این نداریم. این افراد ارزشمند هستند و ما نباید این ها را رها کنیم زیرا آن ها می توانند لابی های بسیار بانفوذی برای ما باشند. نکته ی دوم اینکه سفارتخانه های ما در زمان حاضر بسیار فقیر هستند و کارشناسان لازم را نداریم و همچنین نگاه برخی از کارشناسان موجود با نگاه دوره ی قبل همخوانی دارد. این کارشناسان باید تغییر کنند تا ما بتوانیم حرف های لازم را که حرف های نظام و دولت است در آنجا مطرح کنیم. مطلب دیگر اینکه خود ما باید با ارگان های مختلف تصمیم گیر در اتحادیه ی اروپا همچون پارلمان اروپا حرف بزنیم. اینکه مجلس ما تنها به دلیل بیانیه یی که پارلمان اروپا صادر کرده و شاید به طور روزانه 20 مورد از آن ها را هم صادر کند، موضع گیری کند و مانع از ورود هیات های پارلمانی کشورهای عضو اتحادیه ی اروپا به کشور شویم، فرصت را از دست خواهیم داد. همچنین ما هم فرستادن هیات ها را به خاطر قطعنامه یی که هیچ ارزشی ندارد قطع کرده ایم و در حال از دست دادن فرصت ها برای گفتن حرف های خود هستیم. پس چه کسی باید حرف های ما را بزند؟ ما باید هرجا که زمینه یی برای حرف زدن فراهم باشد استقبال کنیم و حرف های خود را بزنیم. ما حرف های خوبی برای گفتن داریم. چرا نباید توضیح های لازم را بدهیم؟ برخی دیدگاه های سخیف و کوچک در ایران وجود دارد. برای مثال به محض اینکه ملاقاتی در یک سفارتخانه با یک فرد صورت گرفت، بلوا به پا می کنیم که این دیدار صورت گرفته است. مگر اهمیت این شخص چقدر است که ما در حال دگرگون کردن تمام دیپلماسی خود برای آن شخص هستیم؟ به نظر من این موارد نباید به عنوان اصول کار ما قرار گیرد. اصل کار ما باید این باشد که با جهان تعامل کنیم و حرف های خوب بزنیم تا راه روابط را باز کنیم. در ارتباط با کشورهایی که از نزدیکی ما با اتحادیه ی اروپا نگرانند، به نظر من برخی همسایگان ما هر زمان که خواسته ایم به اتحادیه ی اروپا و حتی آمریکا نزدیک شویم، دچار نگرانی شدند و اسب های خود را زین کردند برای اینکه اجازه ندهند با این 2 قطب رابطه ی نزدیک برقرار کنیم. تصور من بر این است که ما باید هم به این کشورهای همسایه ی خود هشدارها و توضیح های لازم را بدهیم و هم با اروپا و آمریکا در این ارتباط گفت وگو کنیم. ما نگرانی هایی در روابط خود با اروپا و آمریکا داریم و البته آن ها هم در این ارتباط نگرانی هایی دارند که می تواند زمینه ساز سوء استفاده ی دیگر کشورها شود. ما اگر در ارتباط با این نگرانی ها با آن ها گفت وگو کنیم، به طور طبیعی نگرانی آن ها و نیز سوء استفاده ی کشورهای دیگر از این نگرانی ها کمتر می شود.
***ایرنا: دورنمای روابط ایران و اتحادیه ی اروپا در بلندمدت و چشم انداز گفت وگوهای هسته یی در دولت تدبیر و امید را چگونه می بینید؟
**خارقانی: من چشم انداز گفت و گوها را همان طور که پیش از این گفتم، خوب می بینم و فکر می کنم در موعد مقرر به نتیجه خواهد رسید. در ارتباط با چشم انداز روابط با اتحادیه ی اروپا هم اگر مشکل هسته یی کشور حل شود، این اتحادیه چاره یی ندارد جز اینکه روابط خود را با ما گسترش دهد، همان طور که ما هم چاره یی نداریم جز اینکه روابط خود را با اروپا گسترش دهیم. بنابراین و به طور حتم باید تعامل، گفت و گو و روابط اقتصادی را با آن ها در دستور کار داشته باشیم. باید روابط اقتصادی خود را طوری با آن ها گسترش دهیم که آن ها به سادگی نتوانند از آن بگذرند. به این معنی که اگر حجم صادرات و واردات 2 طرف از0.3 و 04 درصد به 1 تا 2 یا حتی 10 درصد برسد، خواهیم دید آن ها هم حاضر نیستند که به هیچ وجه مزیت های رابطه با ایران را نادیده بگیرند.
*گروه پژوهش و تحلیل خبری
پژوهشم**2079**9279**2054
31/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23]
-
سیاسی
پربازدیدترینها