تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816648531
براي اصلاح الگوي مصرف چه بايد کرد؟
واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۲۹ ارديبهشت ۱۳۹۴ (۱۳:۲۰ب.ظ)
براي اصلاح الگوي مصرف چه بايد کرد؟ دفتر مطالعات رسانه اي اقتصاد اسلامي؛
دعوت و فراخوان رهبري در زمينه «اصلاح الگوي مصرف»، همة علاقمندان انقلاب اسلامي را به تکاپوي فکري و عملي واداشت و امواجي از بيداري و تلاش پديد آورد. هدايت اين امواج مقدس و هماهنگ سازي اين تلاشها، به برنامه ريزي، سازماندهي، تصميم گيري و نظارت و تفکيک دقيق مسئوليتها نياز دارد.
در بخش فردي، هر انسان خردمند و هر مسلمان انديشمندي بايد براي زندگي خود برنامه ريزي کند و ميزان توليد و مصرف و دخل و خرج خويش را محاسبه نمايد و به قول شاعر:
بر احوال آن کس ببايد گريست
که دخلش بود نوزده خرج بيست
در بخش «اقتصاد خانواده»، تأمين زندگي خانواده و تربيت اعضاء، به گونه اي که سلامت جسمي، امنيت رواني و رشد فرهنگي خانواده فراهم شود، رسالتي مهم است که مدير خانواده و هر کدام از اعضاء بايد بخشي از مسئوليت را بر عهده گيرند و در توليد و مصرف، اصل خردورزي و دورانديشي را رعايت کنند و از هجوم فقر و بيداد به کانون خانواده پيشگيري نمايند.
در سطح اقتصاد کلان، همکاري دولت و ملت و همفکري انديشمندان و مديران اجرائي، مي تواند عزّت و استقلال و امنيت و عدالت را پاسداري کند و برنامه ريزي جامع و دلسوزانه و آگاهانه، ضامن اصلاح الگوي توليد و توزيع و مصرف در سطح ملي و بين المللي است. اصلاح الگوي مصرف در سطح کلان نيازمند برنامه اي جامع از تغيير و تحوّلات گوناگون است که در اينجا به فهرستي از ابعاد و عناصر اصلاح اشاره مي شود:
1. اصلاح انديشه ها و جهان بينيها؛
2. اصلاح انگيزه ها و اهداف و آرمانها؛
3. اصلاح عادتها و سنتها؛
4. اصلاح قوانين و مقرّرات؛
5. اصلاح ساختارهاي اجرايي و اداري؛
6. اصلاح روشهاي آموزشي، پژوهشي و اجرايي؛
7. اصلاح اميال و خواسته ها و احساسات و عواطف عمومي؛
8. اصلاح ذائقه ها و نگاهها؛
9. اصلاح و تغيير ابزارها و وسائل توليد و توزيع و مصرف؛
10. اصلاح رسانه ها و ابزارهاي ارتباط و پيام رساني.
تحول مثبت و منفي در هر کدام از ابعاد فوق، در اصلاح و افساد نظام توليد و توزيع و مصرف، نقش بنيادي دارد. فراهم آوردن مقدمات و ملزومات ضروري براي اصلاح الگوي مصرف، وظيفه اي چند بعدي است که فرد و خانواده و گروهها و دولت در آن نقش دارند. مديران خانواده ها در قلمرو اختيارات و نفوذ والدين، مسئولان نهادها و ادارات و کارخانه ها و واحدهاي تجاري و توليدي در حوزة امکانات و مديريت محدود و گسترده آنان، همه و همه متعهد و مسئوليم. مثلاً هر کدام از مبلغان گرامي در زندگي شخصي، زندگي خانوادگي و قلمرو مديريتهاي تبليغي، آموزشي، پژوهشي و سياسي، اجتماعي خويش مسئول اند وبايد با برنامه ريزي خردمندانه و دين مدارانه، نظام مصرف خويش را اصلاح کنند.
البته بزرگان روحانيت در طول تاريخ، در زهد و وارستگي و تلاش و خدمت رساني، الگوي شاخص امّت اسلامي بوده و در هر گونه اصلاح راستين، پيشگام و راهنما و نمونه هاي مجسّم بوده اند.
روحانيت شيعه براساس رهنمودهاي قرآن و سنت و سيره عترت :، معلّمان زهد و ساده زيستي و الگوي کم خرجي و پرکاري (قليل المؤونة و کثير المعونة) بوده اند. زي طلبگي افتخار عالمان و فاضلان و پرورش يافتگان دامان حوزه هاست. گرچه هميشه اين خطر وجود دارد که برخي حوزويان هم چون ديگر اقشار اجتماعي در دامان رفاه و تنعّم بلغزند و وقتي دنيا به آنان روي مي آورد، در درّة اشرافيگري و اتراف و اسراف فرو افتند.
پرورش يافتگان حوزه ها خود کم تر تحت تأثير جاذبه هاي رفاه و تجمَل و خوشگذراني قرار مي گيرند؛ ولي خانواده ها و فرزندان و وابستگان آنان، ممکن است به دليل معاشرت با مستکبران و دنيازدگان و رفاه گرايان، از زهد و ساده زيستي، فاصله بگيرند و از شيوة قناعت و ساده زيستي و «حيات طيبه» و دلپذير دور شوند. روحانيون و مسئولان به دليل نقش الگويي و تأثيرگذار آنان در زندگي ديگران شديداً نسبت به کمَ و کيف مصرف و سطح زندگي مسئول اند.
زهد و وارستگي، شرط صلاحيت رهبران فکري و فرهنگي و سياسي جامعة اسلامي است و خداوند بر همه پيامبران خويش شرط کرده که نسبت به زر و زيور و تشريفات ولذايذ زندگي زاهد باشند و چشم طمع بر مال و منال و جاه و جلال دنيوي ندوزند.[1]
«وَ شَرَطْتَ عَلَيهِمُ الزُّهْدَ فِي دَرَجَاتِ هَذِهِ الدُّنْيا الدَّنِيةِ وَ زُخْرِفِهَا وَ زِبْرِجِهَا، فَشَرَطُوا لَکَ ذَالِکَ؛[2] در درجات اين دنياي پست و زينت و زيورهايش، زهد را بر آنان شرط کردي و آنها پذيرفتند.»
در ميان همة پيامبران، تنها سليمان شکوه و جلالي داشت، او هم به تعبير امام صادق (ع) به مهمانان، گوشت و نان از مغز گندم سبوس گرفته مي داد. خانواده اش نان گندم سبوس دار مي خوردند. و خودش نان جوين سبوس نگرفته ميل مي کرد.[3]
در ارشاد القلوب ديلمي آمده است که سليمان با همة جاه و جلال، جامة مويين مي پوشيد. و شبها دست به قنوت بر مي داشت و تا صبح در محضر الهي گريه مي کرد. غذايش از درآمد زنبيلهاي برگ خرما بود که خودش مي بافت. حکومت را براي اين از خدا درخواست کرد که پادشاهان کفر را مغلوب سازد.[4]
اصلاح الگوي مصرف از طريق اصلاح فرهنگي و اخلاقي و سياسي، شکل مي گيرد. بنابراين اصلاح نظام مصرف در سطح کشور و جهان، اقدامي فوري و ضربتي و زود بازده نيست، از اصلاح جهان بيني تا اصلاحات اقتصادي، فاصله اي طولاني وجود دارد که سال جاري (1388 ش) نقطه آغاز و مبدأ اين حرکت همه جانبه فرهنگي، سياسي و اقتصادي است.
در تفکر رهبري، اصلاح الگوي مصرف، تنها يک اقدام اقتصادي نيست؛ بلکه اقدامي است که آثار معنوي، سياسي، فرهنگي و البته پيامدهاي اقتصادي و اجتماعي دارد و به عزّت و عظمت امت اسلامي مربوط است.
*حوزه ها و اصلاح الگوي مصرف
در قلمرو فعاليتهاي حوزه، اسراف در نيروي انساني و عدم بهره گيري درست از استعدادهاي فراوان، يکي از بزرگ ترين مشکلات و عيوب کنوني است. چه بسيار نيروها که راکد مي مانند. چه بسيار نيروها که در وسط راه متوقف مي شوند. چه بسيار نيروها که در جايگاه مناسب قرار نمي گيرند. چه بسيار نيروهايي که بدون جهت حذف مي گردند.
اگر عمر و وقت انسانها و به ويژه جوانان، ارزشمندترين گوهر زندگي و طلاي انساني است، اصلاح متون آموزشي، اصلاح و تکميل مواد و متون درسي، اصلاح نظام پژوهشي، اصلاح روشهاي تدريس و پژوهش و پرداخت شهريه و توزيع عادلانه حوزويان در قلمرو آموزشي و تحقيق و تدريس و تبليغ، براساس نيازهاي امت اسلامي، از ضروري ترين اقدامات اسلامي در حوزه هاست.
وجود مردودي در نظامهاي آموزشي، به معناي اسراف و تبذير در نيروي انساني و امکانات کشوري است. وجود تجديدي در حوزه و دانشگاه و آموزش و پرورش به معناي دوباره کاري و اتلاف نيرو و هدر رفتن امکانات است. فعاليتهاي موازي در قلمرو پژوهشي و اطلاع رساني و نگارشي در سطوح واحد و زبان واحد، از ديگر نمونه هاي اسراف و تبذير در نيروي انساني حوزه هاست.
در سياستهاي نظام سرگرم کردن ميليونها جوان به تماشاي مسابقات ورزشي ايران و جهان از بزرگ ترين اسرافهاي جاري دنياي کنوني است.
روحانيت نه خود بايد اسراف کند، نه اسراف و تبذير به زندگي خانوادگي او راه يابد و نه در برابر اسراف و تبذير در سطح کشور و جهان ساکت باشد.
اسراف در عمر کارمندان و عدم بهره گيري از نيروي انساني کشور مشکلي است که وجدان بسياري کارمندان متدين را مي آزارد و از اسرافهاي معمول و مشهور در نظام اداري است؛ به طوري که نه دولت از کارايي کارمندان راضي است و نه کارمندان احساس خدمت و رضايت دارند.
روشهاي سنتي و عدم بهره گيري از تکنولوژي و ساختارهاي ماشيني در پژوهش، اطلاع رساني، تبليغ و امور اداري نوعي ديگر از اسراف است که جامعه را با کمبود نيرو و اتلاف وقت و تعويق و تأخير در پرورش نيروي انساني مورد نياز کشور مواجه مي سازد.
وجود صفرهاي زايد در نظام پولي کشور که سبب افزايش چاپ اسکناس و اتلاف بودجه و وقت محاسبات و عدم دقت در آن مي شود، يکي ديگر از اسرافهاي مشهود و سراسري جامعه است.
تخصيص بودجه و کاستن ماليات از حقوق کارمندان که دولت مي تواند حقوق خالص کارکنان خويش را محاسبه کند و وقت خود و مردم را به محاسبه بي ثمر پرداخت و دريافتهاي بي جهت نگيرد، نمونه اي ديگر از ضعف روشهاي اداري و اتلاف بودجه و نيروي انساني است.
روحانيت همان گونه که نسبت به منکرات عقيدتي و اخلاقي حساس است، بايد نسبت به اسراف و تبذير بيت المال احساس مسئوليت کند و از حق محرومان دفاع نمايد.
اصلاح الگوي مصرف از طريق اصلاح فرهنگي و اخلاقي و سياسي، شکل مي گيرد
*صلاح الگوي مصرف بيت المال
تشريفات و تجمّلات و تغيير دکوراسيون و هزينه هاي زايد درادارات و بانکها و بيمه ها و ... يکي ديگر از مصاديق اسراف و تبذير در بيت المال مسلمين است. همان بيت المالي که اميرالمؤمنين(ع) درباره اش به يکي از کارگزارانش چنين نوشت:
«أَدِقُّوا أَقْلَامَکُمْ وَ قَارِبُوا بَيْنَ سُطُورِکُمْ وَ احْذِفُوا عَنِّي فُضُولَکُمْ وَ اقْصِدُوا قَصْدَ الْمَعَانِي وَ إِيَّاکُمْ وَ الْإِکْثَارَ فَإِنَّ أَمْوَالَ الْمُسْلِمِينَ لَا تَحْتَمِلُ الْإِضْرَارَ؛[5] نوک قلمها را نازک کنيد. سطرها را نزديک به هم بنويسيد! حرفهاي زائد را از گزارش به من حذف کنيد! معنا و مقصود را در نظر بگيريد، از پرنويسي و پرگويي بپرهيزيد؛ زيرا اموال مسلمانان تاب اين زيانها را ندارد.»
وقتي انسان در اموال شخصي و خصوصي و دستاورد خويش حق اسراف و تبذير و مصرف گرايي ندارد، ولخرجي در اموال عمومي و حقوق ايتام و محرومان و از کار افتادگان چه حکمي خواهد داشت؟ عالمان دين حق ندارند نسبت به لايحة بودجه و موارد درآمد و هزينه هاي مندرج در آن سکوت کنند. بسياري از بودجه هاي ورزشي و ميراث فرهنگي و گردشگري و همايشها و سفرهاي خارجي و جشنواره هاي گوناگون، نمونه هاي حراج بيت المال و حيف و ميل اموال عمومي است.
مشروعيت و اولويت وجود هر کدام از ادارات و نهادها و ارگانها - که از بودجه عمومي تغذيه مي کنند - و نوع فعاليتهاي آنان بايد اثبات شود، تا تخصيص بودجه به آن نهاد و آن کار مشروع باشد.
مجلس شوراي اسلامي و شوراي نگهبان به همان ميزان که نسبت به اسلامي بودن قوانين مسئول اند، در تخصيص بودجه به کارها و نهادها نيز مسئوليت دارند. دريافت و پرداختهاي غير منطقي به دستگاهها و بخشها، ريشه انحراف در الگوي مصرف است.
بودجه هايي که از طرق لايحة بودجه و توسّط دولت به وزارتخانه ها و ادارات و نهادها اختصاص مي يابد، گاهي در مسير اهداف و مأموريتها و سياستها هزينه نمي گردد و به بيراهه کشيده مي شود. مصرف شدن بودجه در مسيرهاي انحرافي و ناهماهنگ با اهداف و سياستها علل و عوامل مختلفي دارد:
1. عوامل انساني؛
2. عوامل ساختاري؛
3. عوامل قانوني.
براي «اصلاح الگوي مصرف» در نظام اداري، تحول بنيادي در عوامل سه گانه ذيل ضرورت دارد: تحوّل در نظام استخدام و عزل و نصب کارکنان و مديران دولتي. تحول در ساختارها و چارت تشکيلاتي و نظام فرماندهي و فرمان پذيري کارکنان دولت. تحول در قوانين و مقررات دست و پاگير و روش تخصيص بودجه به ادارات و نهادها و کارها.
شناخت علل بيماري و راههاي درمان، پيش شرط اصلاح الگوي مصرف است. توجيه لازم مديران نسبت به اهداف و سياستهاي حاکم بر بودجه، عزل و نصب مديران براساس هماهنگي با اهداف و آرمانهاي دولت اسلامي، نظارت دقيق بر روش هزينه شدن بودجه هاي تخصيص يافته به ادارات و نهادها و فعاليتها وپروژه ها، تشويق و تنبيه کارمندان و کارکنان براساس ميران تحقق اهداف و آرمانها و انجام وظايف، گامهايي به سوي «اصلاح الگوي مصرف» بيت المال و شيوة هزينه شدن اموال عمومي است.
فرهنگ احتياط بيش تر و احساس مسئوليت سنگين تر در مصرف بيت المال و اموال عمومي بايد جايگزين ولخرجي و ساده انگاري و تلاش براي تصاحب سهمي بيش تر از بيت المال شود. به ياد آوريم که اميرالمؤمنين علي(ع) در زمينة اموال به غارت رفته بيت المال چنين فرمود:
روحانيت همان گونه که نسبت به منکرات عقيدتي و اخلاقي حساس است، بايد نسبت به اسراف و تبذير بيت المال احساس مسئوليت کند و از حق محرومان دفاع نمايد
«وَاللهِ لَوْ وَجَدْتُهُ قَدْ تَزَوَّجَ بِهِ النِّسَاءَ وَ مَلَکَتْ بِهِ الْاِمَاء لَرَدَدْتُهُ فَاِنَّ فِي الْعَدْلِ سِعَةً وَ مَنْ ضَاقَتْ عَلَيهِ الْعَدْلُ، فَالْجُوْرُ عَلَيهِ اَضْيقُ، به خدا سوگند اگر آن اموال را مهر زنان و قيمت کنيزکان خويش هم کرده باشند باز پس مي گيريم؛ زيرا در عدالت گشايش [براي همه] است و هر کس از اجراي عدالت احساس فشار و سختي کند، تحمّل ستم بر او دشوارتر [و سخت تر] خواهد بود.»
ابن عباس مي گويد: اميرالمؤمنين 7 اين جمله را در روز دوم خلافت خويش در سال 35 هجري بيان فرمود.[6]
امروز که دولتي با شعار عدالت و مهروزي و تعالي اخلاقي بار ديگر به ميدان آمده است، وظيفه همه و در صدر همه، وظيفه روحانيان و مبلّغان گرامي است که آن را ياري و حمايت کنند و خطاهاي آن را برادرانه اصلاح کنند.
پي نوشت ها:
[1]. «وَ لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْکَ إِلي ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا لِنَفْتِنَهُمْ فيهِ وَ رِزْقَ رَبِّکَ خَيْرٌ وَ أَبْقي »؛ «و هرگز چشمان خود را به نعمتهاي مادي، که به گروههايي از آنان داديم، ميفکن. اينها شکوفه هاي زندگي دنياست تا آنان را در آن بيازماييم و روزي پروردگارت بهتر و پايدارتر است.» طه/131.
[2]. دعاي ندبه.
[3]. قال الصادق (ع): «کَانَ سُلَيْمَانُ يُطْعِمُ أَضْيَافَهُ اللَّحْمَ بِالْحُوَّارَي وَ عَيَالَهُ الْخَشْکَار وَ يَأْکُلُ هُوَ الشَّعِيرَ غَيْرَ مَنْخُولٍ» سفينة البحار، ج2، ص251.
[4]. بحار الانوار، ج 14، ص83.
[5]. بحار الانوار، چاپ بيروت، ج 41، ص105.
[6]. نهج البلاغه، ترجمه مرحوم دشتي، خ 15، ص 58.
نويسنده : محمود مهدي پور
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[مشاهده در: www.mojnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 92]
-
گوناگون
پربازدیدترینها