محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1845387324
حیات‌وحش ایران در مسیر انقراض
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
سرنوشت محتوم: انقراض حیات‌وحش ایران در مسیر انقراض برخی گونه‌های جانوری کشور در خطر انقراض قرار دارد، این شرح حال حیات‌وحش کشور است به دور از هر گونه سیاه‌نمایی.
نباید این واقعیت را انکار کرد که پرداختن به حیات وحش کشور تاکنون اولویت سازمان حفاظت محیط زیست نبوده، بنابراین اطلاع دقیقی از گونه های جانوری کشور در دست نیست. هرچند جمع آوری اطلاعات در این حوزه آسان نیست، اما تجربه ثابت می کند که در کشورمان اراده و مدیریت مناسبی برای حل این مشکل وجود ندارد، چون می توان به شرایط یوزپلنگ اشاره و اعتراف کرد با این که بیش از 10 سال از تلاش برای نجات این گونه در کشور می گذرد، اما هنوز آمار های متناقضی از جمعیت آن ارائه می شود، بنابراین پیش بینی این که تا چند سال آینده سرنوشت شیر ایرانی و ببرمازندران برای گونه های جانوری بیشتری تکرار شود، خیلی دور از ذهن نیست. تاکنون1140 گونه جانوری اعم از پستاندار، پرنده، خزنده، دوزیست و ماهیان آب های داخلی در اکوسیستم های خشکی و آب های داخلی کشور شناسایی شده و این درحالی است که حدود 650 گونه ماهی نیز در آب هایی دریایی شناسایی شده اند. در این میان پستانداران 197 گونه، پرندگان 535 ، خزندگان 227 ، دوزیستان 21 و ماهیان آب های داخلی160 گونه را به خود اختصاص می دهند. اما نکته اینجاست که نباید به گونه های متنوع جانوری کشور دل خوش کرد، زیرا در سایه نبود اطلاعات از جمعیت این گونه ها نمی توان به حفظ این ذخایر با ارزش امیدوار بود. هوشنگ ضیایی،کارشناس حیات وحش و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد در این باره به جام جم می گوید: به طور کلی می توان گفت نسل بیشتر گونه های جانوری کشور در خطر انقراض قرار دارد و بسیاری از گونه های جانوری قبل از شناسایی شدن منقرض می شوند. ضیایی تصریح می کند: گونه های کوچک زیادی ممکن است منقرض شده باشند در حالی که ما هنوزآ نها را نشناخته ایم. برای نمونه در کتاب پستانداران ایران که 15 سال پیش منتشر شد 160 گونه پستاندار معرفی شد، اما با تحقیقات بیشتر اکنون تعداد آنها به 197 گونه رسیده است. به گفته وی به دلیل سمپاشی بی رویه و تخریب زیستگاه ها بسیاری از حشرات و پروانه های کشور منقرض شده اند و از آنها اطلاعی در دست نیست. درباره شرایط گونه های جانوری تقسیم بندی جهانی و ملی وجود دارد، در تقسیم بندی ملی حیات وحش به گونه های در معرض خطر انقراض مانند یوزپلنگ و گور خر ایرانی و گونه های حمایت شده مانند آهو و قوچ و میش تقسیم می شود. در این میان برخی گونه ها مانند آهوی کوهی در گروه جانوران آسیب پذیر قرار می گیرند ، زیرا هرچند جمعیت آنها قابل قبول است، اما زیستگاه شان تخریب شده و چنانچه به آنها رسیدگی نشود در خطر انقراض قرار خواهند گرفت. ضیایی درباره نحوه طبقه بندی گونه های جانوری در کشورمان عنوان می کند: به نظرم این تقسیم بندی مناسب نیست، زیرا گونه های در معرض خطر انقراض حمایت شده نیز هستند . این درحالی است که اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN)نیز گونه های جانوری را براساس شرایط آنها طبقه بندی کرده است، ضیایی دراین باره توضیح می دهد:IUCN برای گونه های جانوری چند طبقه بندی دارد، اما مهم ترین آنها شامل گونه هایی است که اطلاعاتی از آنها وجود ندارد، گونه هایی که منقرض شده اند و گونه هایی که در طبیعت منقرض شده، اما در اسارت وجود دارند. هر سال اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت فهرستی را منتشر می کند که بر اساس آن می توان وضع حفاظتی گونه های جانوری را مشخص کرد. در این لیست که به فهرست سرخ معروف است نام 76 گونه جانوری کشور به چشم می خورد که در گروه های بحرانی، در معرض خطر انقراض و آسیب پذیر طبقه بندی شده اند. نباید فراموش کرد که ممکن است گونه ای در کشورمان شرایط مناسبی داشته باشد، اما در جهان به عنوان گونه ای که در معرض خطر انقراض قرار دارد، شناخته شود. برای نمونه می توان به حشره خوار شوش اشاره کرد، زیرا هرچند جمعیت این گونه ممکن است در شوش فراوان باشد، اما در دنیا تعدادش اندک بوده و ممکن است به شکل ناگهانی و در اثر عواملی مانند سمپاشی منقرض شود . افزون براین کنوانسیون تجارت بین المللی گونه های جانوری و گیاهی در معرض خطر انقراض(CITES) نیز گونه های جانوری را طبقه بندی کرده است، این کنوانسیون براحتی اجازه جا به جایی گونه ها و تجارت آنها را نداده و برای این کار 2 ضمیمه در نظر گرفته است، در ضمیمه اول این تقسیم بندی گونه هایی مانند یوزپلنگ یا گورخر ایرانی که بشدت در خطر انقراض قرار دارند جای گرفته و گونه هایی که در باغ وحش ها تکثیر می شوند در ضمیمه 2 این کنوانسیون طبقه بندی می شوند. CITES در تمام کشورها نمایندگی دارد و با توجه به قوانین آن زمانی که تصمیم به انتقال گونه ای جانوری گرفته می شود نمایندگی های این کنوانسیون در کشور مبدا و مقصد باید برای این جا به جایی مجوز صادر کنند. گونه های جانوری، تار و پود طبیعت درباره اهمیت حفظ گونه های جانوری باید گفت حیات انسان مانند حلقه و زنجیره به طبیعت متصل است به بیان دیگر گونه های جانوری مانند تار و پود قالی هستند که محیط زیست را تشکیل می دهند همان طور که اگر تار یا پود آسیب ببیند قالی از بین می رود طبیعت نیز با حذف یکی از گونه های جانوری به شکل جدی آسیب خواهد دید. برای نمونه می توان به نقش پلنگ در اکوسیستم اشاره کرد، گونه ای که با این که کمتر از دو ماه از آغاز سال 94 می گذرد،اما خبر کشف لاشه 9 قلاده پلنگ تاکنون گزارش شده است، این درحالی است که پلنگ کنترل کننده جمعیت حیوانات علفخواری مانند کل و بز است. پلنگ با شکار علفخوار هایی که مریض یا پیر شده اند شرایطی را به وجود می آورد که در آن گونه های باهوش و قوی تر مجال زندگی پیدا می کنند، این روند سبب می شود نسل بهتری از جانوران باقی بماند، این را باید نقش اصلی گونه هایی مانند پلنگ و یوزپلنگ دانست. باید یادآور شد برخی کشورها نقش گونه هایی مانند گرگ را در طبیعت نادیده گرفته و نسل آنها را از بین بردند، در نتیجه جمعیت علفخواران در این مناطق به یک باره زیاد شد، اما این جمعیت زیاد نمی تواند دوام بیاورد، زیرا یک باره بیماری در چنین گله هایی شیوع پیدا کرده و به مرگ تمامی آنها منجر می شود. به همین دلیل باید تاکید کرد گونه هایی مانند پلنگ نقش زیادی در اقتصاد کشور دارند برای نمونه این روزها جمعیت پلنگ در برخی زیستگاه های کشور از بین رفته و به همین دلیل جمعیت گونه ای به نام تشی (بزرگ ترین جونده ایران) به قدری زیاد شده که به کشاورزان و باغداران آسیب می زنند. ضیایی عنوان می کند: چون این گونه مدام باید در حال جویدن باشد به درختان آسیب می زند، اکنون این مساله در جنوب کشور و مناطقی مانند کرمان، جهرم بلوچستان بیداد می کند و باغداری و کشاورزی را با چالش رو به رو کرده به همین دلیل می توان گفت حذف گونه ای مانند پلنگ سالانه هزینه زیادی به کشاورزی کشور تحمیل خواهد کرد. افزون براین که علفخواران مانند آهو، کل و بز و قوچ ومیش نیز نقش موثری در محیط زیست کشور دارند، اما برخلاف گذشته که جمعیت گله های آنها به 10 هزار راس می رسید، این روزها جمعیت گله های آنها به 20 راس رسیده است، این درحالی است که اگر جمعیت علفخواران حدود ۲۰۰ راس نیز باشد و حفاظت از آنها نیز به بهترین شکل انجام شود در مدت100 سال جمعیت آنها از بین خواهد رفت، زیرا درون آمیزی و تغییرات ژنتیکی سبب کاهش شدید زاد و ولد آنها می شود. ضعف مدیریت بی توجهی به محیط زیست و اهمیت حیات وحش در کشور سبب شده از بسیاری از گونه های جانوری آمار دقیقی وجود نداشته باشد برای نمونه حدود 10 سال است که سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری سازمان های بین المللی برای نجات یوزپلنگ تلاش می کند، اما متاسفانه درباره جمعیت آن آمار ضد و نقیضی ارائه می شود. ضیایی با بیان این که آمار برداری سخت است، بیان می کند: اما سازمان حفاظت محیط زیست نیز پرسنل تحقیقاتی و اجرایی ندارد اکنون پرسنل حفاظتی محیط زیست کمتر از پرسنل قبل از انقلاب است، افزون بر این مراجع قضایی نیز به درستی به وظیفه خود عمل نمی کنند برای نمونه در مقابل شکارچیان غیر مجاز می گویند آنها حیوانی را کشته اند و نباید به آنها سخت گرفت، این دیدگاه سبب شده در دادگاه ها متخلف زودتراز محیط بان آزاد شود. باید یاد آور شد در بیشتر زیستگاه های کشور مسئولان محیط زیست به شکل درست و عملی اقدام به آمار برداری از گونه های جانوری نمی کنند، آنها برای این که از خود سلب مسئولیت کنند هر سال به جای مطالعه و تحقیق حدود 5درصد آمار سال قبل استان خود را افزایش می دهند، این درحالی است که باید تاکید کرد آمار سازی صدمات غیرقابل جبرانی را به محیط زیست کشور وارد کرده است. وی ادامه می دهد: سازمان محیط زیست باید توجه بیشتری به حیات وحش کند،زیرا مساله ریزگرد و آلودگی هوا بودجه این سازمان را می بلعد، نکته اینجاست که بودجه را باید برای حفظ دارایی هایمان هزینه کنیم، آلودگی هوا با اجرای درست قوانین بر طرف می شود، اما از دست رفتن گونه جانوری قابل جبران نیست. محیط زیست جدی گرفته نمی شود دلیل زیادی سبب بحرانی شدن شرایط محیط زیست کشور شده، اما عمده دلیل را می توان این دانست که در کشورمان محیط زیست به حال خود رها شده و به آن بها داده نمی شود، این درحالی است که محیط زیست زیر بنای اقتصاد کشور است، ضیایی در این باره خاطرنشان می کند: زمانی که مردم به محیط زیست توجه نداشته باشند مسئولان نیز نسبت به آن بی تفاوت بوده و بودجه و نیروی انسانی مناسبی برای آن در نظر نمی گیرند. وی با اشاره به این که به طور کلی تخریب زیستگاه و شکار بی رویه عامل اصلی از بین رفتن حیات وحش است، ادامه می دهد: حدود یک میلیون قبضه اسلحه شکاری دست مردم و افرادی است که ارزشی برای محیط زیست قائل نبوده و فرهنگ حفاظت از آن را نیز ندارند. افزون براین سیاست های اشتباه سبب شده در مناطق کویری دامداران چشمه ها را تصرف کرده و به حیات وحش اجازه ندهند برای آب خوردن به این مناطق نزدیک شوند، علاوه بر این معادن و جاده هایی زیادی بدون توجه در قلب زیستگاه ها احداث شده است. در کنار رفع این مسائل باید روی فرهنگ سازی نیز سرمایه گذاری کرد، زیرا در کشورمان هنوز یک پارک وحش استاندارد وجود ندارد تا در آن کودکان با حیات وحش آشنا شده و به این شکل ارتباط عاطفی بین انسان و حیات وحش شکل بگیرد. این در حالی است که وزارت علوم و آموزش و پرورش نیز باید برای حذف روایت ها و رفتارهایی که سبب ترس مردم از حیات وحش شده قدم بردارند، برای نمونه هنوز برخی والدین به بچه ها می گویند اگر کار بدی انجام دهند گرگ آنها را خواهد خورد یا ضرب المثل هایی مانند ترحم بر پلنگ تیز دندان، ستم کاری بود بر گوسفندان هنوز شایع است، نباید فراموش کرد که این رفتار ها سبب می شود انسان نسبت به حیات وحش کینه و دشمنی پیدا کند.
مهدی آیینی / گروه جامعه
دوشنبه 28 اردیبهشت 1394 ساعت 04:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 46]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها