واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: شرایط عنصر روانی در قتل عمدی
کد خبر: ۵۰۰۸۶۰
تاریخ انتشار: ۲۷ ارديبهشت ۱۳۹۴ - ۱۱:۱۱ - 17 May 2015
ماده 290 قانون مجازات اسلامی جدید در چهار بند مصداقهای جنایت عمدی را معین میکند و تبصرههای 1 و 2 از این ماده، لزوم آگاهی مرتکب به نوع عمل ارتکابی و تاثیر آن را بهعنوان شرط تحقق جنایت عمدی بیان میکند.
به گزارش فرهیختگان، زیرا در جنایت عمدی یا صدمه نسبت به تمامیت جسمانی اشخاص، احراز قصد مجرمانه (سوءنیت) از شرایط تحقق جرم است. قصد یا سوءنیت به سوءنیت عام و خاص تقسیم میشود. سوءنیت عام یعنی خواست انجام عمل (فعل) و سوءنیت خاص یعنی خواست تحصیل نتیجه. بهعنوان نمونه، درتیراندازی به دیگری به قصد کشتن او، هر دونوع سوءنیت، قابل تصور است. اصولا صرف ارتکاب عنصر مادی جرم، مانند سلب حیات از انسان زنده، قطع عضو یا نقصان منفعت او، موجب تحقق جرم عمدی منظور نمیشود.
در سلب عمدی حیات از انسان زنده که قتل عمدی نامیده میشود، درصورتی عمل مرتکب، قتل عمدی است که فاعل جرم ضمن علم به زنده بودن شخص مورد نظر، عالما وعامدا قصد قتل او را داشته باشد، اگرچه عمل او نوعا کشنده نباشد. مانند فروکردن اندکی پنبه به گلوی شخصی به قصدقتل! به شرط اینکه سبب فوت او شود. صورت دیگر، موردی است که مرتکب عالما و عامدا کاری را انجام دهد که آن کار، نسبت به فرد یا افراد متعارف، نوعا کشنده باشد، هرچند قصد قتل نداشته باشد اما قتل محقق شود. مثل کشتن دیگری به وسیله سلاح کمری یا پرتاب شخص از ساختمان مرتفع. و حالت سوم، موردی است که مرتکب نه قصد قتل عمدی را دارد و نه کارش نسبت به افراد متعارف نوعا کشنده است، بلکه نسبت به مجنیعلیه (قربانی)، به علت بیماری یا پیری و مانند آن، کار نوعا کشنده محسوب میشود و او به این وضعیت آگاهی دارد و قتل نیز واقع میشود. در مصداقهای اول و دوم نیز این قصد، نسبت به فرد معین و یا افراد غیرمعین از یک جمع است. مصداق دیگر، ناظر به موردی است که مرتکب قصد قتل دارد، بدون آنکه فرد یا جمع معینی مقصود وی باشد و در عمل قتل واقع شود. مانند بمبگذاری در اماکن عمومی. این حالت در مقررات ماده 206 قانون مجازات اسلامی سابق ذکر نشده بود. با این حال، به نظر میرسد چنین حالتی، مشمول مصداق افراد غیر معین از جمع است دراین نوشتار کوتاه، ذکر دو نکته ضروری است. نخست اینکه در قتل عمدی، مرجع تعقیب باید وجود قصد مجرمانه را در زمان ارتکاب عمل از ناحیه مرتکب، به اثبات رساند.
به سخن دیگر، قصد مجرمانه قتل باید احراز شود. اما صرف اقرار مرتکب به داشتن قصد مجرمانه در زمان وقوع جرم، کافی برای اثبات سوءنیت نیست مگر اینکه بنا به کیفیت عمل و اوضاع و احوال قضیه، این اقرار مقرون به واقع باشد. ثانیا رابطه علیت بین عمل مرتکب و نتیجه حاصله (فوت)، باید اثبات شود.
به بیان دیگر بین رفتار مرتکب و فوت مجنیعلیه، باید رابطه علیت به معنای ملازمه عقلی و عرفی وجود داشته باشد و اگر علت دیگری در حدوث مرگ موثر باشد این علت نباید رافع اثر عادی صدمهای باشد که توسط مرتکب وارد شده و علت تامه فوت ناشی از آن است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 114]