محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1844995472
شعرو شاعري در نگاه فقه (2
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
شعرو شاعري در نگاه فقه (2 نويسنده :*ابوالحسن سلطاني شعر و دليل طرح آن در ابواب فقهي کتب شيعه در ميان علما متداول است که در آغاز هر علمي اموري را با عنوان مبادي علم مطرح مي نمايند که پيشينيان از آن مبادي به رئوس ثمانيه ياد مي کردند و لکن دانشمندان متأخر معمولاً سه امر از امور هشتگانه را که از اهميت بيشتري برخوردار هستند به بحث مي گذارند .يکي تعريف علم ،ديگري موضوع علم و سوم فايده ي علم . موضوع علم فقه عبارت است از تکليف انسان به اعتبار اعمال و رفتاراو ؛يعني فقه به بيان وظيفه انسان مسلمان مي پردازد که در هر مورد چه وظيفه اي دارد ،عملي که از انسان سر مي زند داراي چه حکمي از احکام است (وجوب ،حرمت ،استحباب ،کراهت ،اباحه ) و شعر گفتن و شعر خواندن نيز عملي از اعمال انسان است که بايد حکم آن را بداند و مطابق آن عمل کند . لذا اولاً بايد ديد مسأله شعردر کدام باب از ابوب فقهي شيعه و اهل سنت قرار گرفته و ثانياً در مورد مشروعيت آن بحث کرد . طرح شعر در ابواب فقهي شيعه فقهاي شيعه مسأله شعر را در ابواب مختلفي مورد بحث و بررسي قرار داده اند . 1-شعرخواندن در شب و روز ماه رمضان و در حال روزه داري «عن حماد بن عثمان و غيره عن ابي عبدالله قال لا ينشد الشعرباليل و لا ينشد في شهر رمضان بليل و النهار »(حرعاملي ،وسائل الشيعه ،ج7،ص121) حماد بن عثمان و ديگران از امام صادق (ع)نقل کرده اند که حضرت فرمودند :نبايد در شب و نيز نبايد در شب و روز ماه رمضان شعر خوانده شود . صاحب جواهر مي گويد کراهت بعيد نيست زيرا در اين باب از سوي ائمه عليهم نهي وارد شده (جواهرالکلام ،ج14،ص120) 2-شعر خواندن در مسجد با توجه به اين که مساجد ساخته شده اند براي بندگي و عبادت خداوند ،آيا مي شود در مسجد شعر خواند «عن علي بن جعفر عن اخيه موسي (ع)قال سألته عن الشعرا يصلح آن ينشد في المسجد فقال لا بأس »(حرعاملي ،وسائل الشيعه ،ج3،ص493) علي بن جعفر(ع)مي گويد از برادرم موسي بن جعفر(ع)سؤال کردم آيا صلاح است که درمسجد شعرخوانده شود ،حضرت فرمود اشکالي ندارد . صاحب جواهر مي گويد مقام ارجمند علي بن جعفر (ع) ايجاب نمي کرد که ازحرمت سؤال کند ؛چون مي دانسته شعر حرام نيست لذا او با تعبير«ايصلح »از کراهت سؤال نموده و حضرت با جمله «لا بأس »به فرموده ،کراهتي ندارد (صاحب جواهر ،جواهرالکلام ،ج14،ص120) 3-باب شهود يکي ازشرايط مسلم شاهد در باب شهادت ،عدالت است .آن چه مربوط به اين بحث است اين که ؛آيا کسي شعرخواند از عدالت خارج مي شود ،آيا شهادت او پذيرفته است .شهيد ثاني مي گويد کشيدن صداي مطرب همراه با گرداندن صدا در حلق چه در قالب شعر يا قرآن ،فاعل آن فاسق و شهادتش پذيرفته نيست .(شهيد ثاني ،سالک الافهام ،ج14،ص180). 4-قرائت شعر در شب و روز جمعه در متون ديني براي شب و روز جمعه اعمالي وارد شده ،آيا اگر کسي در شب و روز جمعه شعربخواند به حظ معنوي اين شب و روز مي رسد ؟ زراره ازامام صادق (ع)نقل مي کند که فرمود هر کسي در روز جمعه بيت شعري بخواند ،بهره او ازاين روز همان شعر خواهد بود (حرعاملي ،وسائل الشيعه ،ج5،ص84) 5-خواندن شعر در حال سفر شيخ حر عاملي درکتاب وسائل الشيعه ،بابي دارد به نام باب استحباب کمک گرفتن در سفربه حداء و شعر ،نوفلي ازسکوني و او از امام صادق (ع)روايت کرده که پيامبر (ص)فرمود : «زاد المسافرالحداء و الشعرما کان ليس فيه خناء»(حرعاملي ،وسائل الشيعه ،ج7،ص306)توشه مسافران ،آواز و سفر خواني است مادامي که باطلي درآن نباشد . 6-خواندن شعر در حال احرام درحال پوشيدن لباس احرام و پس از آن ،پيوند عميقي بين بنده و خالق برقرار مي شود .هم اکنون بحث اين است که آيا در اين حالت هاي معنوي ،خواندن شعر کراهت دارد ؟ شيخ حرعاملي در وسائل ،بابي باز کرده به نام باب بقيه مواردي که در آنها کراهت وجود دارد ،که يکي از آن موارد ،قراءت شعر در حال احرام است .از حماد بن عثمان نقل شد که گفت من شنيدم از امام صادق (ع)که فرمود روايت شعر براي محرم کراهت دارد (حرعاملي ،وسائل الشيعه ،ج5،ص83) 7-خواندن شعر درحرم از طريق حماد بن عثمان نقل شده که امام صادق (ع)فرمود «تکره رواية الشعر في الحرم »روايت شعر در حرم مکروه است .(شيخ حرعاملي ،وسائل الشيعه ،ج5،ص83). 8-شعر درحال طواف از علي بن يقطين نقل شده که گفت من از موسي بن جعفر (ع)سؤال کردم از گفتگو و خواندن شعر درحال طواف ،فرمود :«لا بأس به »اشکالي ندارد .(شيخ حر عاملي ،وسائل الشيعه ،ج9،ص464). صاحب جواهر مي فرمايد مراد از «لا بأس »نفي کراهت است نه نفي حرمت )صاحب جواهر ،جواهر الکلام ،ج14 ،ص120 ). 9-هجاء مؤمنين به شعر هجاء که به معني توهين و رسوا کردن مؤمن است از محرمات قطعيه است و حرمت آن به ادله به اثبات رسيده البته هجاء محرم اختصاص به قالب شعري ندارد ،با نثر و اشاره که باشد حرام است لذا شيخ اعظم انصاري مي گويد اختصاص هجو محرم به شعرخالي از تأمل نيست (شيخ انصاري ،مکاسب ،ج4،ص13). 10-تشبيب به شعر از جمله کسب هاي حرام تشبيب است .تشبيب در لغت ،عبارت است از اين که اشعار خود را به ياد زنان زينت دهد (سياح ،فرهنگ ،بزرگ جامع نوين ،ج1،ص924). شيخ انصاري مي گويد آن گونه که در کتاب «جامع المقاصد »آمده تشبيب يعني ذکر محاسن خانم معروف و مؤمنه و محترمه و اظهار علاقه شديد در قالب شعر که حرام است .(شيخ انصار،مکاسب ،ج2،ص195). شعر و فقهاي اهل سنت فقهاي اهل سنت و جماعت نيز در موارد مختلف مسأله شعر را به بحث گذاشته . شعر مباح «ليس في اباحة الشعر خلاف » در اباحه شعر،هيچ اختلافي نيست (ابن قدامه مغني ،ج 12،ص45)گفتن و خواندن شعر ،مباح است در صورتي که در آن ناسزا نباشد .پيامر (ص)شعر را مي شنيد و تقاضاي سرودن شعر مي نمود آن گونه که رسول خدا (ص)به حسان بن ثابت دستور دارد با اشعارش ،مشرکين را هجو کند .(نوري ،صحيح مسلم ،ج15،صص16-1) آن چه ازکلام علما بدست مي آيد اين که قراءت شعر درمسجد زماني که بيش از اندازه نباشد ،منعي ندارد (ابن حجر فتح الباري ،ج10،ص659). شعر واجب عموم فقها گفته اند در جايي که به وسيله شعر ، قواعد عربي شناخته شود که به وسيله قواعد عربي به قرآن و حلال و حرام ،آگاهي حاصل گردد سرودن و قراءت شعر واجب کفائي است .(محمد امين عابدين ،رد المحتار ،ج1،ص115). شعر مستحب جايي که شعر متضمن ياد خدا و ستايش و ثناء خدا و رسولش باشد قراءت شعر مستحب است (احمد انصاري ،تفسير قرطبي ،ج13،ص146). شعر حرام زماني که شاعر توصيف کند حرامي مانند خر را و يا هجو کند مسلم و يا ذمي را ،گفتن و قراءت شعر حرام است .(ابن شهاب معروف به شافعي صغير ،نهاية المحتاج ،ج8،ص283). شعر مکروه شعر مکروه شعري است که انسان به آن مداومت داشته باشد .(ابن قدام المغني ،ج9،ص178). زياده روي درشعر که به آن نيازي نيست مکروه است (محمد امين عابدين رد المحتار ،ج1،ص32). يادگيري شعر يادگيري شعراز نظر فقها مباح است مادامي که در آن باطل و شري نباشد (محمد امين عابدين ،رد المحتار ،ج1،ص32). قراءت شعر در مسجد جمهور و فقها مي گويند معيار در جواز و عدم جواز ،مضمون و محتواي شعر است .اگر مضمون شعر نيکو باشد قراءت آن در مسجد منعي ندارد (احمد الانصاري القرطبي ،تفسير قرطبي ،ج12،ص271). خواندن شعر در حال احرام بستگي به نوع شعر از نظر محتوي دارد ،نوع شعر که بر شخص محل جايز است بر محرم نيز جايزاست .(الموسوعة الفقيهه ،ج26،ص120). مهريه قراردادن شعر شافعي قرار دادن تعليم شعر را به عنوان مهريه صحيح مي داند (الموسوعة الفقيهه ،ج26،ص120). سرقت کتاب شعر شافعي تصريح کرده به قطع دست سارقي که کتب تفسير ،حديث ،فقه ،شعر را به سرقت برده باشد.(الموسوعة الفقيهه ،ج26،ص120). اعتراف شاعر به حد اگر شاعر در قالب شعر به حدي از حدود الهي اقرارکند اجراي حد لازم است .(ابن عربي ،احکام القرآن ،ج3،ص465). شهادت شاعر شاعري که با شعرش مرتکب گناهي نشده در پذيرش شهادت و عدم پذيرش شهادت او بين حنيفه و مالک اختلاف است (محمد امين عابدين رد المحتار ،ج1،ص463). اشتغال به شعر کسي که در گفتن شعر افراط کند و شعر را به عنوان شغل انتخاب کند ،جايز نيست ،شاعري از اين قبيل به محضر رسول الله (ص)آمد .پيامبر (ص)فرمود شيطان را بگيريد و کسي که به شعرش ايمان دارد و در مقام حمدو ستايش و مدح پيامبر باشد اشتغال به چنين کاري مشروع است .عکرمه مي گويد شاعري در حضور پيامبر (ص)شعري خواند ،پيامبر (ص)فرمود :يا بلال اقطع عني لسانه (کنايه از صله )،بلال به او چهل درهم داد.(محمد امين عابدين ،رد المحتار ،ج5،ص272). مربي فقه و مباني حقوق اسلامي دانشگاه آزاد اسلامي مشهد* منبع:نشريه پايگاه نور،شماره 12 /ن
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 998]
-
گوناگون
پربازدیدترینها